GOVARIJIN6 (PDF)




File information


Author: ALADDIN

This PDF 1.5 document has been generated by Microsoft® Word 2010, and has been sent on pdf-archive.com on 18/05/2013 at 22:30, from IP address 2.187.x.x. The current document download page has been viewed 823 times.
File size: 1.44 MB (74 pages).
Privacy: public file
















File preview


‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫‪1‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ئـــــٗزٖثی ‪ٗٔٛ٘ ٚ‬ری ‪… ٚ‬‬
‫کــــــــــ‪ٛ‬رزی ‪ ٚ‬فــــــــــــــــــبرطی‬
‫طبڵی یٗوَٗ ژِـبرٖی ػٗػَٗ گٗاڵڕێشأی ‪;9‬‬

‫ِـــ‪ٛ‬زیــــز ِـــٗطئــ‪ٚٛ‬ي‬
‫ِـبزی ئــٗرخــ‪ِٛ‬ـٗٔـسی‬
‫طــــــــــٗرزٖثیــــــــــــــــز‬
‫ئِٗیز ئٗطعٗز ذبٌیسی‬
‫زٖطتـــٗی ٔ‪ٚٛ‬طــــٗراْ‬
‫ط‪ٛ‬ثحـــــــی طٌٗیـــــّی‬
‫طـــــٗالَ پ‪ٛ‬رِحِّٗٗز‬

‫‪www.jingovar.blogfa.com‬‬

‫‪jingovar@yahoo.com‬‬

‫تىبيٗ ثبثٗتٗوبٔتبْ ثٗ فۆٔتی ي‪ٔٛ‬یو‪ٛ‬رز ثێ ‪ ٚ‬ثۆ ئَٗ ئيّٗيٍٗی ثٕێزْ‬

‫‪jingovar@yahoo.com‬‬
‫‪2‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫پێزطت‬

‫ئٗزٖثی ‪ٗٔٛ٘ ٚ‬ری‪...‬‬
‫طٗر‪ٚ‬تبر‬
‫طٗر‪ٚ‬تبر ‪ِ/‬بزی ئٗرخ‪ِٔٗٛ‬سی‪7....................................................‬‬
‫ِبِۆطتب گۆراْ‪/‬ثٗڕێ‪ٖٛ‬ثٗرأی گۆڤبر‪09............................................‬‬
‫ئبگبزاری حٗ‪ٚ‬ت‪ٔٛ‬بِٗی طۆراْ‪0:...................................................‬‬
‫ٌٗ پێٕبطٗی ڕ‪ٔٚ‬بکجیزأسا‪/‬خٗالي کؼ‪ٖٛ‬رز‪ٚٚ‬طت‪46................................‬‬
‫ک‪.‬زێ زێ کی‪ٛ‬ص‪ِ/‬حِٗٗز تٗرٖغٗ‪57...........................................‬‬
‫ٔیؼتّبٔی گ‪ٛ‬رگٗکبٔی طێ پێ‪ِ/‬ێ‪ٙ‬سی ثٗیگسازٖ(ژیبْ)‪6:.......................‬‬

‫ػێعز‬
‫رلص ٔیٍ‪ٛ‬فز‪/‬خبزٖ‪/‬آسیتب صسیمی ِ‪ٙ‬ز‪79 .........................................‬‬
‫‪/...‬صجحی طٍیّی‪75..............................................................‬‬
‫چٗتزٖوَٗ ث‪ ٚٛ‬يبْ‪/....‬فٗرسیٓ حٗطْٗ‪78.......................................‬‬
‫زڵۆپ‪ِ/‬بزێح پیز ی‪ٔٛ‬ظی‪80........................................................‬‬
‫گیزطبٔٗ‪٘/ٖٚ‬بػُ عٌٗی ‪ٖٚ‬یظی‪84................................................‬‬
‫ث‪ٚٛ‬کٗ ثبغٗی ل‪ٛ‬رِیؼی‪/‬ئبساز طۆ٘زاثی‪8:........................................‬‬
‫سٖعیفٗ‪/‬ئیجزا٘یُ ئیظّبعیً پ‪ٛ‬ر‪94...............................................‬‬
‫تبثٍۆ‪/‬ذٗ‪/ْٚ‬طۆراْ ح‪ٛ‬طێٕی‪95..................................................‬‬
‫ژْ‪/‬طبرا سیٕٗتی(ِبٔیب)‪96........................................................‬‬

‫‪3‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫‪96‬‬

‫‪4‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫٘‪ٗٔٛ‬ر‬
‫ِبزی ئٗرخ‪ِٔٗٛ‬سی‬

‫٘‪ٔٛ‬ــــٗر ‪ٚ‬ػــــٗیٗ کی کــــۆٔی ئب‪ٚ‬ێظــــتبییٗ کــــٗ‬
‫ٌــــٗ ئب‪ٚ‬ێتــــٗ ثــــ‪ٔٚٛ‬ی ‪ٚ‬ػــــٗی "٘ــــ‪ "ٛ‬ثــــٗ‪ٚ‬اتبی‬
‫"چــــبک ‪ ٚ‬خــــ‪ٛ‬اْ" ٌٗگــــٗڵ ‪ٚ‬ػــــٗی "ٔــــٗر" ثــــٗ‬
‫‪ٚ‬اتــــــــبی "پیــــــــب‪ٖٚ‬تی ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬أــــــــبیی" پێــــــــ‬
‫٘ــــبت‪ ٖٚٛ‬ثــــَٗ پێیــــٗ ٘‪ٔٛ‬ــــٗر ثــــٗ چــــبکتزیٓ‬
‫ت‪ٛ‬أبیی پێٕبطٗ زٖکزێ‪.‬‬
‫٘ــــــٗر ٌــــــٗ‪ ٚ‬ڕۆژٖ‪ِ ٖٚ‬ــــــزۆن پێــــــی ٔب‪ٖٚ‬تــــــٗ‬
‫طــــــٗر سٖ‪ٚ‬ی ٘‪ٔٛ‬ــــــٗر کــــــٗڵکێ‬

‫ثــــــ‪ ٖٚٛ‬ثــــــۆ‬

‫ثـــــٗرزٖ‪ٚ‬اِی ژیــــــبْ ثـــــۆ ِبٔــــــٗ‪ ٖٚ‬ثـــــۆ تــــــۆراْ ثـــــۆ ذۆػــــــی ‪ٚ‬‬
‫ٔبذۆػی ‪...‬‬
‫ٔ‪ٚٛ‬طـــــیٓ ٌٗطـــــٗر ثـــــٗرز ‪ ٚ‬کێـــــ‪ٔ ٚ ٛ‬یێـــــبر کێؼـــــی ‪ ٚ‬پٗیکـــــٗر‬
‫تبػــــــی ‪ ٚ‬ذــــــٗیبڵی ٔبطــــــکی ِــــــزۆن ئبِزاسێــــــ‬

‫ثــــــ‪ ْٚٛ‬ثــــــۆ‬

‫ِبٔـــــٗ‪ ٚ ٖٚ‬فـــــهیٓ ثـــــٗرٖ‪ٔ ٚ‬ـــــِٗزی ‪ ،‬ئِٗهۆکـــــٗع تێکٕۆٌـــــۆژی‬
‫‪ ٚ‬ثیزۆکــــــٗی ِــــــۆزێهْ ٌٗگــــــٗڵ ٘‪ٔٛ‬ــــــٗر ‪ٗ٘ ٚ‬طــــــت ٔبطــــــکی ‪ٚ‬‬
‫ٌــــــٗ گؼــــــتیزا ئبفزأــــــسْ تێکــــــٗاڵ‪ِ ، ٖٚ‬زۆڤــــــی طــــــٗرزَٖ ثــــــۆ‬
‫زٖرثهیٕـــــی ٘ٗطـــــتی ذـــــۆی ٘ٗٔـــــسێ خـــــبر ت‪ٛ‬أـــــبی ثـــــٗ کـــــٗڵکی‬

‫‪5‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ٔـــــــٗث‪٘ ، ٖٚٛ‬ـــــــٗر‪ٖٚ‬ک ئێظـــــــتبع ٘ٗطـــــــتی ٔبطــــــــ‬

‫‪ ٚ‬رک ‪ٚ‬‬

‫کیٕـــــــٗی ٔبطـــــــی‪ ٚ ٖٛ‬ثـــــــۆ زرکبٔـــــــسٔی پـــــــٗٔبی ثززۆتـــــــٗ ثـــــــٗر‬
‫ٔ‪ٚٛ‬طیٓ ثٗ کٗي ‪ ٚ‬پٌٗی خۆرا‪ٚ‬خۆر ‪.‬‬
‫٘‪ٔٛ‬ــــٗر ٘ــــٗر ٌــــٗ طــــٗرزِٖی ٌــــٗ زایــــ‬

‫ث‪ٔٚٛ‬ــــٗ‪ ٖٚ‬تــــبک‪ ٛ‬ئێظــــتب‬

‫ٌــــٗ ‪ٚ‬اڵتــــی ئێّــــٗ ت‪ٛ‬أــــبی ئــــٗ‪ٖٚ‬ی ٔــــٗث‪ ٖٚٛ‬ثجێــــت ثــــٗ ثژی‪ٛ‬ێــــ‬
‫ثــــۆ ژیــــبْ ثــــٗڵک‪ٔ ٛ‬ب‪ٚ‬ػــــیبرأٗ ٘ــــٗ‪ٚ‬ڵی زا‪ ٖٚ‬ثجێتــــٗ ثژی‪ٛ‬ێــــ‬

‫ثــــۆ‬

‫ِبٔـــــــٗ‪ٖٚ‬ی ِـــــــزۆن ‪ٗ٘ ٚ‬طـــــــت ‪ٗٔ ٚ‬طـــــــت ‪ ٚ‬ئبکبرٖکـــــــبٔی ‪،‬‬
‫٘ــــــــٗر ‪ٖٚ‬ک سۆرثــــــــٗی ٘‪ٗٔٛ‬رِٗٔــــــــسأی کۆِٗڵێــــــــٗی ئێّــــــــٗ‬
‫زٖ ٘ــــــٗژاری ‪ ٚ‬ثــــــێ ئــــــٗٔ‪ٛ‬ایی زا گٗڕا‪ٗٔٚ‬تــــــٗ‪ ٖٚ‬ثــــــۆ خیزأــــــٗتی‬
‫زایکـــــٗ‪ٚ‬ا ‪ ٚ‬ثب‪ٚ‬کـــــٗ‪ٚ‬ا ‪ٚ‬اتـــــب ئـــــِٗهۆ ثـــــَٗ ٘ـــــِٗ‪ ٚٛ‬کٗرٖطـــــٗ‪ٖٚ‬‬
‫ژیبْ ٌٗ کۆِٗڵێٗزا تٗٔیب ٘ٗ‪ٚ‬ڵزأٗ ثۆ ِبٔٗ‪.ٖٚ‬‬
‫٘‪ٗٔٛ‬رِٗٔـــــس ٌـــــٗ ژیـــــبٔی ڕۆژأـــــٗ ‪٘ ،‬ـــــبت‪ٚٛ‬چۆ ‪ ،‬ئبذـــــبفتٓ ‪... ٚ‬‬
‫ٔٗ٘ێٕیــــٗک زٖثیٕــــێ کــــٗ ٘ــــِٗ‪ ٚٛ‬کــــٗص ت‪ٛ‬أــــبی ثیٕیٕــــی ٔیــــٗ‬
‫‪ٚ‬اتــــب ئِٗــــٗ ثیٕیٕــــٗ کــــٗ ئــــَٗ خ‪ٛ‬أیبٔــــٗ زٖزۆسێتــــٗ‪ٔ ٚ ٖٚ‬ب‪ٚ‬یــــبْ‬
‫زٖٔــــێ ٘‪ٔٛ‬ــــٗر ‪ ،‬ئِٗــــٗ ثــــَٗ ِبٔبیــــٗ ٔیــــٗ ک‪ٛ‬ێزێــــ‬

‫ٔــــٗت‪ٛ‬أێ‬

‫ثٗر٘ــــــِٗێکی ٘‪ٔٛ‬ــــــٗری ثرــــــ‪ٛ‬ڵمێٕێ ‪ ،‬ثٗر٘ــــــِٗی ٘‪ٔٛ‬ــــــٗری ٌــــــٗ‬
‫زڵــــی ثیٕــــیٓ ‪ ٚ‬ػــــێ‪ ٖٛ‬ثیٕیٕــــی ٔــــ‪ٛ‬ێ ٘ٗڵــــسٖل‪ٛ‬ڵێ ‪ ٚ‬ثٗتــــٗٔیب ٌــــٗ‬
‫خـــ‪ٛ‬أیزا ثـــٗ تزۆپـــ‬

‫ٔبگـــب ‪ ٚ‬کۆتـــبیی پـــێ ٔبیـــب ثـــٗڵک‪ٔٗ٘ ٛ‬ـــسێ‬

‫خــــــــــبر ٔــــــــــٗث‪ٔٚٛ‬یی ‪ ،‬کِٗبیٗطــــــــــتی ‪ ٚ‬زٖڕثزیٕــــــــــی ئــــــــــبسار‬
‫ثٗر٘ــــــِٗێ‬

‫زٖثبتــــــٗ کٗػــــــکٗاڵٔی ٘‪ٔٛ‬ــــــٗر ‪ ٚ‬زٖیهاسێٕێتــــــٗ‪، ٖٚ‬‬

‫ٌێــــــزٖزا زۆسیٕــــــٗ‪ٖٚ‬ی ثٗطــــــٗ ر٘بتی تــــــبڵ ‪ ٚ‬زڵتــــــٗسێٓ ذــــــۆی‬
‫ػێ‪ٖٛ‬یٗک خ‪ٛ‬أی ٔبطیٗ‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫کــــٗع ‪٘ ٚ‬ــــٗ‪ٚ‬ای پــــبرا‪ٔ ٚ ٚ‬بطــــ‬

‫کبریێــــٗری ٌــــٗ طــــٗر ٘‪ٔٛ‬ــــٗر‬

‫٘ٗیــــٗ ‪ ٚ‬ثیزۆکــــٗ زٖپــــبڵێ‪ٛ‬ێ ‪ ٚ‬ثــــٗرٖ‪ ٚ‬زا٘ــــبت‪ٚٛ‬ی ثــــٗڕێ زٖکــــب‪،‬‬
‫٘ــــٗر ثٗر٘ــــِٗێکی ٘‪ٔٛ‬ــــٗری ٌــــٗ تزۆپکــــی ذــــۆیزا زٖثــــێ ثــــٗ‬
‫ػــــــێعز ‪ٚ‬اتــــــب پٗیکٗرٖیــــــٗ کی ٔبطــــــزا‪ٚ‬ی خی‪ٙ‬ــــــبٔی زٖچێتــــــٗ‬
‫ذبٔــــــٗی ػــــــێعز ‪ٔٛ٘ ،‬ــــــٗر خێــــــٗ ٌــــــٗ ثٗػــــــی ٔ‪ٚٛ‬طــــــیٓ ٌــــــٗ‬
‫ثٗػــــٗکبٔی زیکــــٗی ذۆیــــسا گــــٗي ‪ٗٔ ٚ‬تــــٗ‪ ٚ ٖٚ‬طــــٕ‪ٛ‬ر ٔبٔبطــــێ‬
‫‪ٌٗ ٚ‬گـــــٗڵ ٘ـــــِٗ‪ٛ‬اْ ثـــــٗ طـــــبٔبیی پٗی‪ٖٔٛ‬ـــــسی زٖگـــــزێ ‪ٖٚ‬کـــــ‪ٚٛ‬‬
‫‪ٚ‬ێٕٗ ‪ٔ ،‬یێبر کێؼی ‪ ،‬پٗیکٗرتبػی ‪... ٚ‬‬
‫٘ــــِٗ‪ ٚٛ‬زٖڕثهیٕــــٗ خــــ‪ٛ‬أی ٔبطــــیٗکبْ ٘‪ٔٛ‬ــــٗرْ ‪٘ ٚ‬ــــٗر خــــ‪ٛ‬أی‬
‫ٔبطـــــــٗی ثٗػـــــــێ‪ٖٛ‬یٗک ٘ٗطـــــــتی ذـــــــۆی زٖڕزٖثـــــــهێ ئـــــــَٗ‬
‫ػـــــــێ‪ٛ‬أٗع زٖثٕـــــــٗ خۆرٖکـــــــبٔی ٘‪ٔٛ‬ـــــــٗر کـــــــٗ ثـــــــزیتیٓ ٌـــــــٗ‬
‫ٔیێبرکێؼـــــــــــی ‪ّٔ ،‬ـــــــــــبیغ ‪ ،‬پٗیکٗرتبػـــــــــــی ‪ِ ،‬ۆطـــــــــــیمب ‪،‬‬
‫ٌ٘ٗپــــٗڕکێ ‪ ،‬ػــــێعز ‪ٚ ٚ‬تــــبر ‪ .‬پــــێُ ‪ٚ‬ایــــٗ ذۆػٗ ‪ٚ‬یظــــتی ‪ٚ‬اتــــب‬
‫(زڵــــساری) ڕاطــــتٗلیٕٗ زٖتــــ‪ٛ‬أێ ػــــێ‪ٖٛ‬یٗک ٘‪ٔٛ‬ــــٗر ثــــێ ثــــٗاڵَ‬
‫ٌــــــٗ پێزطــــــتی ئــــــٗژِبری خۆرٖکــــــبٔی ٘‪ٔٛ‬ــــــٗرزا خێێــــــٗی ثــــــۆ‬
‫ٔٗکزا‪ٖٚ‬تـــــٗ‪ٔٛ٘ ، ٖٚ‬ـــــٗر ئٗ ٔـــــساِێکی ٔبزیـــــبری ٌٗػـــــی ِزۆڤـــــٗ‬
‫کٗ ِ٘ٗ‪ِ ٚٛ‬زۆڤٗکبْ ذب‪ٖٔٚ‬ی ئَٗ ئٗٔساِٗ ٔیٓ‪.‬‬
‫٘ٗٔـــــسێ‬

‫کـــــٗڵ ‪ ٚ‬پـــــٗي ‪ ٚ‬سأیـــــبری ‪ٚ‬ػـــــیبرأٗ زٖذزێٕـــــٗ پـــــبڵ‬

‫یــــٗک ‪ ٚ‬ثــــٗ ػــــێ‪ٖٛ‬یٗکی خــــ‪ٛ‬اْ ثٗر٘ــــِٗێ‬

‫پێــــ‬

‫زێــــٕٓ کــــٗ‬

‫پێـــــی زٖ‪ٚ‬تـــــزێ ٘‪ٔٛ‬ـــــٗر ‪ ،‬ئـــــَٗ ٘‪ٔٛ‬ـــــٗرٖ زٖڕثهیٕـــــی ٘ٗطـــــت ‪ٚ‬‬
‫ثیٕیٕێکــــی تبیجٗتـــــٗ کـــــٗ ٘‪ٗٔٛ‬رِٗٔــــس ذـــــۆی پێؼـــــتز زیت‪ٛ‬یـــــٗتی‬
‫‪ ٚ‬ئێظـــــــتب ز‪ٚ‬پـــــــبتی زٖکبتـــــــٗ‪ٗٔٛ٘ ، ٖٚ‬رِٗٔـــــــس ثٗرِ٘ٗـــــــٗکبٔی‬
‫ثــــۆ کۆِٗڵێٗیــــٗ ٔــــٗک ثۆذــــۆی ‪ِ ،‬ــــٓ پــــێُ ‪ٚ‬ایــــٗ ئــــٗ‪ ٚ‬چێــــژٖی‬

‫‪7‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫کۆِٗڵێــــٗ ٌــــٗ ٘‪ٔٛ‬ــــٗر زٖیجیٕــــێ لــــٗت ٘‪ٗٔٛ‬رِٗٔــــس ئــــٗ‪ ٚ‬چێــــژٖ‬
‫ٔــــــبثیٕێ ٌٗثــــــٗر ئــــــٗ‪ٖٚ‬ی ٘‪ٗٔٛ‬رِٗٔــــــس خ‪ٛ‬أیــــــٗکبْ زٖٔبطــــــێ‬
‫ثــــٗاڵَ ڕٖٔێــــٗ ٘ێــــشی زٖڕثهیٕــــی ثٗتــــٗ‪ٚ‬ا ِبٔــــبی ٔــــٗثێ ‪ٌ ،‬ێــــزٖزا‬
‫٘‪ٔٛ‬ــــٗرِٗٔــــس ذــــۆی ئبگــــبزاری ئــــَٗ کِٗبیٗطــــتیٗ یــــبْ ئــــَٗ‬
‫گزفتــــــٗ زٖثــــــێ ثــــــٗاڵَ ِزۆڤێکــــــی ئبطــــــبیی ٘ٗطــــــت ثــــــَٗ‬
‫کٌٗێٕـــــٗ ٔبکـــــب ثۆیـــــٗ سۆرتـــــز ٌـــــٗ ذـــــب‪ ْٖٚ‬ثٗر٘ـــــَٗ چێـــــژ ٌـــــٗ‬
‫ثٗرَ٘ٗ زٖثیٕێ‪.‬‬
‫خیــــــب‪ٚ‬اسی ٔێــــــ‪ٛ‬اْ ثٗر٘ــــــِٗی ٔبڕێــــــ‬
‫ڕێــــ‬

‫‪ ٚ‬پێــــ‬

‫‪ ٚ‬پێــــــ‬

‫‪ ٚ‬ثٗر٘ــــــِٗی‬

‫‪ ٚ‬تــــٗ‪ٚ‬ا‪ ، ٚ‬ثٗر٘ــــِٗی ٔبتــــٗ‪ٚ‬ا‪ٚ‬ی ثــــٗ ٔێــــ‪ٔٛ٘ ٛ‬ــــٗر‬

‫ثٗػــــێکی کــــَٗ ٌــــٗ کۆِٗڵێــــٗ ٌێــــی حــــبڵی زٖثــــێ ئــــٗ‪ٚ‬یغ ثــــٗ‬
‫پێــــی سأیــــبری ذــــۆی ٌــــٗ ٘‪ٔٛ‬ــــٗر ‪ ،‬ئــــَٗ ثٗػــــٗ ئــــٗ‪ ٚ‬ػــــێ‪ٛ‬أٗ‬
‫زٖگزێتــــٗ ثــــٗر کــــٗ ٔــــ‪ٛ‬ێ ٔبثٕــــٗ‪ ٖٚ‬یــــب زرێژٖزٖریــــبْ ٔیــــٗ ‪ ٚ‬ثــــٗ‬
‫کۆتـــــبیی زٖگـــــْٗ ‪ ،‬ثـــــٗاڵَ ثٗر٘ـــــِٗی ٘‪ٔٛ‬ـــــٗری ڕێـــــ‬

‫‪ ٚ‬پێـــــ‬

‫‪ ٚ‬تـــــٗ‪ٚ‬ا‪ ٚ ٚ‬پ‪ٛ‬ذـــــت ‪ ،‬سۆرثـــــٗی ذـــــٗڵکی کۆِٗڵێـــــٗ ٌێـــــی حـــــبڵی‬
‫زٖثــــــٓ ‪ ٚ‬پێیــــــبْ ذۆػــــــٗ ‪ٌ ٚ‬ــــــٗ ٘ــــــِٗبْ کــــــبتیغزا ئــــــَٗ‬
‫ثٗرِ٘ٗبٔٗ ٔ‪ٛ‬ێ زٖثٕٗ‪ ٚ ٖٚ‬زرێژٖیبْ پێسٖزرێ‪.‬‬
‫٘ێٕــــــسێ‬

‫ٌــــــٗ ٘‪ٗٔٛ‬رِٗٔــــــسأی ٔــــــب‪ٚ‬زار پێیــــــبْ ‪ٚ‬ایــــــٗ ئــــــَٗ‬

‫خ‪ٛ‬أیبٔــــــــــٗی ٌــــــــــٗ ٘‪ٔٛ‬ــــــــــٗرزا زٖث‪ٛ‬ایــــــــــٗ زۆسراثبٔــــــــــٗ‪ٚ ٖٚ‬‬
‫ز‪ٚ‬پبتـــــٗ کزاثبٔـــــٗ‪ ، ٖٚ‬زۆسرا‪ٗٔٚ‬تـــــٗ‪ٌ ٚ ٖٚ‬ـــــٗ الیـــــْٗ کۆِٗڵێـــــٗ‪ٖٚ‬‬
‫ثیٕــــــزا‪ ، ْٚ‬ثیظــــــزا‪ٗ٘ ٚ ْٚ‬طــــــتیبْ پێــــــی کــــــزا‪ ٚ ٖٚ‬ػــــــتێکی‬
‫ٔـــــــ‪ٛ‬ێ ثـــــــۆ کـــــــ‪ٛ‬تٓ ٔـــــــِٗب‪ ٚ ٖٚ‬زٖثـــــــێ ػـــــــێ‪ٛ‬اس ‪ ٚ‬فـــــــۆڕِی‬
‫ثٗر٘ـــــِٗی ٘‪ٔٛ‬ـــــٗری ثـــــٗرٖ‪ ٚ‬ػـــــێ‪ٛ‬اسێکی ٔـــــ‪ٛ‬ێ ڕێێـــــٗ ثێزێتـــــٗ‬

‫‪8‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ثــــٗر ‪ٔ ٚ‬ــــ‪ٛ‬ێ ثێتــــٗ‪ ٚ ٖٚ‬ئــــِٗدبرٖیبْ ٘ــــِٗبْ ِٗثٗطــــت ثــــَٗ‬
‫ػێ‪ٛ‬اسٖ ٔ‪ٛ‬ێیٗ ز‪ٚٚ‬پبت ثێتٗ‪.ٖٚ‬‬
‫٘‪ٔٛ‬ـــــٗر ٌٗگـــــٗڵ ئٗ‪ٖٚ‬یکـــــٗ کۆِـــــٗڵێب‪ِ ٚ‬ـــــزۆن ٌێـــــ‬

‫ٔیشیـــــ‬

‫زٖکبتــــــــٗ‪ ٚ ٖٚ‬ئبِزاسێکــــــــٗ ثــــــــۆ پٗی‪ٖٔٛ‬ــــــــسی ٌــــــــٗ ٘ــــــــِٗبْ‬
‫کـــــــــبتیغزا پـــــــــۆٌیٓ ثٗٔسییـــــــــٗک ٌـــــــــٗ ٔێـــــــــ‪ٛ‬اْ ِزۆڤـــــــــی‬
‫٘‪ٗٔٛ‬رِٗٔـــــس ‪ٔٛ٘ ٚ‬ـــــٗر زۆطـــــت ‪ِ ٚ‬زۆڤـــــی ئبطـــــبییزا زٖکـــــبت‬
‫‪ٌ ٚ‬ێکیبْ خیب زٖکبتٗ‪.ٖٚ‬‬

‫‪9‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫گۆراْ‬
‫ثٗڕێ‪ ٖٛ‬ثٗرأی گۆڤبر‬

‫ئٗگـــــٗر ئێّـــــٗ ػـــــێد طـــــبڵح ثـــــٗ‬
‫یٗکـــــَٗ کـــــٗص ٔێـــــ‪ ٛ‬ثٕێـــــیٓ کـــــٗ‬
‫تـــــــ‪ٛ‬أی ػـــــــێ‪ٛ‬اسٖکی ٔـــــــ‪ٛ‬ێ ٌــــــــٗ‬
‫ئــــــٗزٖثیبتی کــــــ‪ٛ‬رزی پێــــــ‬

‫ثێٕــــــێ‬

‫٘ـــٗڵـــِٗبْ ٔـــٗکـــزز‪ ٖٚٚ‬ثـــٗاڵَ ػـــێد‬
‫طــــبڵح ثــــٗ ٘ــــۆی طــــٗرلبڵ ثــــ‪ٔٚٛ‬ی‬
‫ثــــــــــــٗ طیبطــــــــــــٗت ‪ ٚ‬کــــــــــــبری‬
‫حک‪ِٛ‬ــــــــــٗتی ٔــــــــــٗیت‪ٛ‬أی خــــــــــێ‬
‫پێیٗک ٌٗ ئٗزٖثیبتی ک‪ٛ‬رزی ثۆ ذۆی تٗرذبْ ثکب‪.‬‬
‫ز‪ٚ‬ای ػـــــــێد طـــــــبڵح ثـــــــ‪ ٚٛ‬کـــــــٗ ثـــــــب‪ٚ‬کی ػـــــــێعزی ٔـــــــۆێی‬
‫(٘ب‪ٚ‬چـــــٗرذی) کـــــ‪ٛ‬رزی "گـــــۆراْ" تـــــ‪ٛ‬أی ػـــــێ‪ٛ‬اسێکی ٔـــــ‪ٛ‬ێ ثـــــۆ‬
‫ػـــــێعزی کـــــ‪ٛ‬رزی زاِـــــٗسرێٕێ ‪ ٚ‬چ‪ٛ‬ارچێـــــ‪ٖٛ‬ی ػـــــێعزی کـــــ‪ٛ‬رزی‬
‫ثێـــــۆڕێ‪ .‬گـــــۆراْ تـــــ‪ٛ‬أی ثـــــٗ سِـــــبٔی ذـــــٗڵکی ئبطـــــبیی ‪ ٚ‬ثـــــٗ‬
‫کــــٌٗ‬

‫‪ٖٚ‬رگــــزتٓ ٌــــٗ طز‪ٚٚ‬ػــــتی ک‪ٛ‬رزطــــتبْ ػــــێ‪ٛ‬اسێکی ٔــــ‪ٛ‬ێ‬

‫ثرـــــ‪ٛ‬ڵمێٕێ ‪ٗ٘ ،‬طـــــتی ذـــــۆی ثـــــٗ‪ ٚ‬ػـــــێ‪ٛ‬اسٖ ثـــــٗ ػـــــێ‪ٖٛ‬یٗکـــــی‬
‫خـــــ‪ٛ‬اْ ثـــــۆ ذ‪ٛ‬ێٕـــــٗرأی ثـــــسرکێٕێ ‪ ٚ‬کێؼـــــٗی طـــــٗرزِٖی ذـــــۆی‬
‫ثٗ خ‪ٛ‬أتزیٓ ػێ‪ ٌٗ ٖٛ‬ػێعز زا خێ ثکبتٗ‪.ٖٚ‬‬
‫گــــــۆراْ طــــــٗرٖتب ثــــــٗ ػــــــێ‪ٖٛ‬ی کالطــــــی‬

‫ػــــــێعزی زٖگــــــ‪ٛ‬ت‬

‫ثـــــٗاڵَ پبػـــــبْ ػـــــێعزی ٔـــــۆێی ٘ـــــٗڵجژارز ‪ ٚ‬تـــــ‪ٛ‬أی ٔبسٔـــــب‪ٚ‬ی‬

‫‪11‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ثـــــب‪ٚ‬کی ػـــــێعزی ٔـــــۆێی کـــــ‪ٛ‬رزی ثـــــۆ ذـــــۆی ِظـــــۆگٗر ثکـــــب‪.‬‬
‫گـــــۆراْ ثـــــۆ ػـــــبعیزأی پـــــبع ذـــــۆی ڕێ کٗیـــــٗکـــــی ثـــــٗ خـــــێ‬
‫٘ێؼـــــت کـــــٗ گیـــــبٔێکی تـــــبسٖی زایـــــٗ ػـــــێعزی کـــــ‪ٛ‬رزی ‪ ٚ‬سۆر‬
‫کٗطـــــی ذ‪ٌٚٛ‬یــــــبی ئـــــَٗ ػــــــێ‪ ٖٛ‬ػـــــێعزیٗ کــــــزز‪ .‬کٗطــــــبٔێ‬
‫‪ٖٚ‬ک ‪ :‬طـــــــــــــ‪ٛ‬ارٖ ئیٍرـــــــــــــبٔی سازٖ ‪،‬ػـــــــــــــێزکۆ ثێکـــــــــــــٗص‪،‬‬
‫پٗػـــــێ‪،ٛ‬ڕٖفیك طـــــبثیز‪ٌ ،‬ـــــٗتیف ٘ٗڵّـــــٗت ‪ ،‬فـــــٗر٘بز پیزثـــــبڵ‪،‬‬
‫ل‪ٚٛ‬ثبز خٌٗی سازٖ ‪ ٚ‬خٗالي ٌِٗٗکؼب ‪٘ ٚ‬تس‪.‬‬
‫ژیبٔی ِبِۆطتب گۆراْ‬
‫ِبِۆطـــــتب عٗثـــــس‪ٚ‬ڵ ثـــــٗگ «گـــــۆراْ»کـــــ‪ٛ‬ڕی طـــــٍێّبْ ثـــــٗگ‬
‫کــــــ‪ٛ‬ڕی عٗثــــــس‪ٚ‬ڵ ثٗگ‪ٌ،‬ــــــٗ ‪1001‬یــــــبْ ‪ٌ1001‬ــــــٗ ٘ٗڵٗثدــــــٗ‬
‫ٌــــٗ زایــــ‬

‫ثــــ‪ .ٖٚٛ‬ثِٕٗبڵــــٗی ثــــبپیزی ٌــــٗ ثــــٗگشازٖی "ِیــــزاْ‬

‫ثــــٗگی "ثــــ‪ٌ ْٚٛ‬ــــٗ ٔب‪ٚ‬چــــٗی "ِــــٗری‪ٛ‬اْ" کــــٗ پبػــــبْ کۆچیــــبْ‬
‫کزز‪ٖٚٚ‬تــــٗ طــــٍێّبٔی ‪ ٚ‬ثــــۆ ِب‪ٖٚ‬یــــٗک ٌــــٗ ٔب‪ٚ‬چــــٗی لــــٗرٖزاخ‬
‫ٔیؼـــــــتٗخێ ثـــــــ‪ .ْٚٛ‬کـــــــٗ سۆری پـــــــێ ٔبچێـــــــت ڕ‪ ٚٚ‬ئٗکٗٔـــــــٗ‬
‫٘ٗڵٗثدــــٗ "چــــ‪ ْٛ‬ذۆیــــبْ ثــــٗ خــــب‬

‫سأی‪ٌ"ٖٛ‬ــــٗ ‪ٚ‬ێ خێێــــز زٖثــــٓ‬

‫‪ ٚ‬زِٖێٕٕٗ‪.ٖٚ‬‬
‫ثــــــــب‪ٚ‬ک ‪ ٚ‬ثــــــــبپیزی «گــــــــۆراْ» ٌــــــــٗ ػــــــــێعز‪ ٚ‬ئــــــــٗزٖثیبت‬
‫ثـــــٗ٘زٖیبْ ثـــــ‪ ٚ ٖٚٛ‬ثـــــٗ فبرطـــــی ‪ ٚ‬کـــــ‪ٛ‬رزی ػـــــێعزیبْ زأـــــب‪ٖٚ‬‬
‫ثــــــــٗ تبیجــــــــٗت عٗثــــــــس‪ٚ‬ڵ ثــــــــٗگ ٔبطــــــــزا‪ ٚ‬ثــــــــٗ «کــــــــبتجی‬
‫فبرطـــــی» ثـــــبپیزی «گـــــۆراْ» ٌـــــٗ سِـــــبْ ‪ ٚ‬ئـــــٗزٖثی فبرطـــــی‬
‫زٖطتێکی ثٗرسی ٘ٗث‪.ٖٚٛ‬‬
‫«گـــــــــۆراْ»طـــــــــٗرٖتبی ذ‪ٛ‬ێٕـــــــــسْ ‪ ٚ‬ل‪ٛ‬رئـــــــــبٔی الی ثـــــــــب‪ٚ‬کی‬
‫ذ‪ٛ‬ێٕـــــس‪ ٚ ٖٚ‬پبػـــــبٔیغ ٌـــــٗ ِشگـــــٗ‪ٚ‬ت ثـــــ‪ ٖٚٛ‬ثـــــٗ فـــــٗلێ کـــــٗ‬

‫‪11‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫طــــــٗرزِٖێکی کــــــ‪ٛ‬رت ثــــــٗ "فــــــٗلێ عٗثــــــس‪ٚ‬ڵ " الی ذــــــٗڵ‬
‫ٔبطــــزا‪٘ .ٖٚ‬ــــٗر ٌــــٗ سِٖــــبْ ‪ ٚ‬کــــبتی ال‪ٚ‬یــــسا زٖطــــتی زا‪ٖٚ‬تــــٗ‬
‫ذ‪ٛ‬ێٕــــــسٔی ػــــــێعزی ػــــــبعێزٖ گــــــٗ‪ٚ‬رٖکبٔی فــــــبرص ‪ ٚ‬کــــــ‪ٛ‬رز‪.‬‬
‫ذۆیؼـــــی خبرخـــــبر ػـــــێعزی ٌـــــٗ طـــــٗر ‪ٖٚ‬سٔـــــی کـــــۆْ زأـــــب‪.ٖٚ‬‬
‫پـــــبع ئـــــٗ‪ ٖٚ‬کـــــٗ یٗکـــــَٗ ل‪ٛ‬تبثربٔـــــٗی سِـــــبٔی تـــــ‪ٛ‬رکی ٌـــــٗ‬
‫٘ٗڵٗثدــــــٗ زأــــــزا‪ ،ٖٚ‬ثــــــۆ پــــــۆٌی یٗکــــــَٗ ‪ٖٚ‬رگیــــــزا‪ ٖٚ‬پــــــۆٌی‬
‫چــــ‪ٛ‬ارِٖی ٌــــٗ طــــٗرزِٖی زاگیــــز کززٔــــی ٘ٗڵٗثدــــٗ ٌــــٗ الیــــبْ‬
‫ئیٕێٍیشٖ‪ ٖٚ‬تٗ‪ٚ‬ا‪ ٚ‬کزز‪.ٖٚ‬‬
‫ِبِۆطــــتب ٌــــٗ کــــبتی ال‪ٚ‬ی ثــــٗ ٔــــب‪ٚ‬ی «عٗثس‪ٚ‬ڵ طــــٗثزی»یــــٗ‪ٖٚ‬‬
‫ٌـــــــــــٗ رۆژٔبِـــــــــــٗی طـــــــــــٍێّبٔی "پێؼکٗ‪ٚ‬تٓ"پٗذؼـــــــــــبٔێکی‬
‫ث ‪ٚ‬کززۆتـــــٗ‪٘ .ٖٚ‬ــــــٗر ٌــــــَٗ طـــــبڵٗزا ِحِٗــــــٗز ثــــــٗگی ثــــــزای‬
‫«گــــــــۆراْ»ثــــــــٗ ٘بٔــــــــسأی "ِظــــــــتٗفب طــــــــبئیت"‪ ٌٗ،‬گــــــــٗڵ‬
‫"عٗثس‪ٌٛٚ‬احیـــــس ٔـــــ‪ٚٛ‬ریی" ذـــــبڵۆسای زٖیـــــبٕٔێزی ثـــــۆ ل‪ٛ‬تبثربٔـــــٗی‬
‫عیٍّیــــــــٗی کــــــــٗرک‪ٚٛ‬ک ‪ٌ ،‬ـــــــــٗ کــــــــٗرک‪ٚٛ‬ک زا ػـــــــــێعزی"ٌٗ‬
‫کٗرک‪ٚٛ‬کــــــــٗ‪ ٖٚ‬ثــــــــۆ زایکــــــــُ "ی ٔ‪ٚٛ‬طــــــــی‪ٖٚ ، ٖٛ‬ک یٗکــــــــَٗ‬
‫٘ۆٔزا‪ٖٚ‬ی «گۆراْ»ٌٗ زای ئٗثێت‪:‬‬
‫ئٗی زایٗ‪ ،‬ئٗگٗر ئٗپزطی حبڵُ‪:‬‬
‫«ئێ‪ :‬تۆع ‪ٖٚ‬ک‪ ٛ‬ثبلی ثێ رٖحُ ٔییت‪،‬‬
‫تۆسلبڵێ‪،‬کِٗێ رٖحُ ئٗسأییت!»‬
‫راطتی ػٗ‪ ٚ‬رۆژ ٘ٗر زٖ ٔبڵُ!‬
‫زٖگزیُ ‪ ٚ‬زٖط‪ٚٛ‬تێُ ٘ٗر ‪ٖٚ‬ک‪ِ ٛ‬ۆَ‪،‬‬
‫ئبُ٘ ئٗگبتٗ گۆػی گٗرز‪ْٚٚ‬‬

‫‪12‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ِبت ‪ ٚ‬کش ‪ٌِٚٛٗ ٚ‬ي ‪ِٗ ٚ‬حش‪ْٚٚ‬‬
‫ثۆحبڵی ثێکٗطیی ذۆَ!‬
‫ثــــۆ یٗکــــَٗ خــــبر ٌــــٗ ‪0;47‬زا ثــــٗ ِبِۆطــــتب ٌــــٗ ل‪ٛ‬تبثربٔــــٗی‬
‫٘ٗڵٗثدـــــــٗ زازِٖـــــــٗسرێت ‪ ٚ‬تـــــــب ‪ٌ0;59‬ـــــــٗ ل‪ٛ‬تبثربٔـــــــٗکبٔی‬
‫ئـــــٗ‪ٔ ٚ‬ب‪ٚ‬چٗیـــــٗزا ِب‪ٖٚ‬تـــــٗ‪ .ٖٚ‬پبػـــــبْ ثـــــێ کـــــبر زِٖێٕیتـــــٗ‪ٖٚ‬‬
‫ز‪ٚ‬ایــــــٗع ثــــــٗ یبرِــــــٗتی "تۆفیــــــك ‪ٖ٘ٚ‬ــــــٗثی" گ‪ٛ‬ێشرا‪ٖٚ‬تــــــٗ‪ٖٚ‬‬
‫ثۆزایــــٗرٖی ئــــٗ ػــــ بڵ_ثٗ ػــــی کبر‪ٚ‬ثــــبری رێێــــب_ ‪ ٚ‬تــــب ‪0;70‬‬
‫‪ٚ،‬اتـــــب تـــــب گیزأـــــی یٗکـــــِٗی ٌـــــٗ‪ ٚ‬ئیؼـــــٗزا زِٖێٕێتٗ‪٘،ٖٚ‬ـــــٗر‬
‫چٗٔــــس ٌــــٗ‪ ٚ‬ثــــٗیٕــــٗ زا ٌٗگــــٗڵ چــــْٗ رۆػــــٕجیزی زیکــــٗی کــــ‪ٛ‬رز‬
‫چٗٔــــــس طــــــبڵێ زٖچێتــــــٗ "یبفــــــبی فٌٗٗطــــــتیٓ"ٌٗ ئێظــــــێٗی‬
‫رازێــــ‪ ٛ‬ثــــٗ ِٗثٗطــــتی ثٗػــــساری ٌــــٗ ذــــٗثبت ٌــــٗ زژی فبػــــیشَ‬
‫ثٗػی ک‪ٛ‬رزطتبْ زٖکٗٔٗ‪.ٖٚ‬‬
‫یٗکــــِٗیٓ کۆِٗڵــــٗ ػــــێعزی ِبِۆطــــتب ثــــٗ ٔێــــ‪ٛ‬ی "ثــــٗ٘ؼــــت‬
‫‪ ٚ‬یبزگـــــبر" ٌـــــٗ ‪ٌ0;79‬ـــــٗ طـــــٗر ئـــــٗرکی ِبِۆطـــــتب (عٗالئـــــٗزیٕی‬
‫طــــــــٗخدبزی ) ٌــــــــٗ چبپربٔــــــــٗی ثٗغــــــــسا ٌــــــــٗ چــــــــبپ زرا‪.ٖٚ‬‬
‫ٔــــــب‪ٖٚ‬رۆکی ئــــــَٗ ثٗػــــــی زی‪ٛ‬أــــــٗی ٘ــــــٗر‪ٖٚ‬ک ‪ ٚ‬ذــــــۆی ٌــــــٗ‬
‫طـــــــــــٗرٖتبی کۆِٗڵـــــــــــٗ ػـــــــــــێعزێکیسا ئبِـــــــــــبژٖی پـــــــــــێ‬
‫کزز‪"ٖٚٚ‬طٗرأظــــــٗر ٌٗگــــــٗڵ ثبثٗتــــــٗکبٔی خــــــ‪ٛ‬أی ‪ ٚ‬زڵــــــساری‬
‫ذٗریکـــــــٗ" ‪ِ ٚ‬بِۆطـــــــتب پێؼکٗػـــــــی زٖکـــــــبت ثٗ‪"ٚ‬ػـــــــۆخ ‪ٚ‬‬
‫ٔبسزارأـــــٗ کـــــٗ خ‪ٛ‬أییـــــبْ ‪ٖٚ‬ک تێـــــ ٔـــــبثهێ‪ٖٚ،‬ک چـــــزا پـــــێغ‬
‫چــــــــب‪ ٚ‬ر‪ٔٚٚ‬ــــــــبک زٖ کبتــــــــٗ ‪ٌ ."ٖٚ‬ــــــــٗ ٔــــــــ‪ٛ‬اِجزی‪0;74‬زا ٌــــــــٗ‬
‫ثٗٔسیربٔــــــٗ زێتـــــــٗ زٖر ‪ ٚ‬زٖڕ‪ٚ‬ات ثـــــــٗرٖ‪ ٚ‬طـــــــٍێّبٔی ‪ ٚ‬زٖثـــــــێ‬
‫ثـــــٗ ثٗرپزطـــــی رۆژٔبِـــــٗی"ژیٓ" ٌـــــٗ طـــــبڵی ‪0;76‬یـــــغ زا ٌـــــٗ‬
‫چبپربٔـــــٗی ژیـــــٓ لٗطـــــیسٖ زرێژٖکـــــٗ ی "پـــــٗیبِی کـــــ‪ٛ‬رز ثـــــۆ‬
‫ِی‪ٙ‬زٖخــــــــــبٔی چــــــــــ‪ٛ‬ارِٖی گــــــــــٗٔدبْ ‪ ٚ‬ل‪ٛ‬تبثییــــــــــبْ ٌــــــــــٗ‬
‫ث‪ٛ‬ذبریظت"ٌٗ چبپ زٖزات‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ئٗی کۆتزٖ طپیٗکٗی ٔب‪٘ ٚ‬ێالٔٗی ثٗرس!‬
‫ٌٗ گیبٔی پیکبطۆ ئیٍ‪ٙ‬بَ ئٗکَٗ لٗرس‬
‫ئِٗٗ‪ٚ‬ێ ثترِٗٗ طٗر ثبڵی فزیٓ‬
‫ثٗ راطتی ثت ٔێزَ ٔٗک ثٗ ذٗ‪ٚ‬‬

‫ئــــــٗیٍ‪ٌٚٛ‬ی طــــــبڵی ‪ِ0;76‬بِۆطــــــتب "ژیٓ"ثــــــٗخێ زٖ٘ێڵێــــــت‬
‫‪ ٚ‬سۆری پــــێ ٔبچێــــت ٌــــٗ‪0/09‬ئــــَٗ طــــبڵٗزا ثــــۆ خــــبری ز‪٘ٚٚ‬ــــَٗ‬
‫ٌـــــٗ گـــــٗڵ کۆِـــــٗڵێ ٌـــــٗ ئبػـــــتی ذـــــ‪ٛ‬اساْ زٖکٗ‪ٚ‬ێتـــــٗ ثٗٔـــــس ‪ٚ‬‬
‫حــــ‪ٛ‬کّی یــــٗک طــــبڵ ثٗٔــــس‪ٚ ٚ‬طــــبڵێ ذظــــتٕٗ ژێــــز چــــب‪ ٖٚ‬زێــــزی‬
‫پۆٌیظـــــــــــــــی پێسٖزرێ‪ٗ٘،‬رثۆیـــــــــــــــٗ ِبِۆطـــــــــــــــتب(ِحِٗٗزی‬
‫ِٗالکــــــــٗریُ) ٘ــــــــب‪ٚ‬ڕێی‪،‬زٖفتــــــــٗرٖ ػــــــــێعزٖکبٔی ِبِۆطــــــــتب‬
‫زٖثبتــــٗ الی ذــــۆی تــــب ٌــــٗ فــــٗ‪ٚ‬تبْ ثیــــبْ پــــبرێشێ‪ ،‬پبػــــبْ ثــــٗ‬
‫ئِٗبٔــــٗت تبطــــبڵی‪ 0;7:‬زٖیــــبْ زاتــــٗ زٖطــــت ذێشأێــــ ٌــــٗ‬
‫طــــــــــٍێّبٔی‪ِ .‬بِۆطــــــــــتب (ِحِٗــــــــــٗزی ِــــــــــٗال کــــــــــٗریُ)‬
‫زۆطـــــتبیٗتی ذـــــۆی ثٗرأجـــــٗرگۆراْ ‪ٗٔ ٚ‬تـــــٗ‪ ٚ ٖٚ‬گـــــٌٗی کـــــ‪ٛ‬رز‪،‬‬
‫تـــــٗ ‪ٚ‬ا‪ ٚ‬ئـــــٗکبت ‪٘ ٚ‬ـــــٗر ػـــــێعزێکی تـــــبسٖیغ کـــــٗ ِبِۆطـــــتب‬
‫ئــــــــٗی ٘ۆٔێتــــــــٗ‪ ٖٚ‬ئــــــــٗ‪ٚ‬یغ الی ذــــــــۆی زٖیٕ‪ٛ‬طــــــــێت تــــــــب‬
‫ذشِٗتێکی زیکٗی ثٗ ئٗزٖثیبتی ک‪ٛ‬رز کززثێت‪.‬‬
‫ٌــــــٗ ‪0;7:‬زا ِبِۆطــــــتب گــــــۆراْ ثــــــٗ ٔیــــــبس ثــــــ‪ ٖٚٛ‬کۆِٗڵــــــٗ‬
‫ػـــــێعزێ ثـــــٗ ٔـــــب‪ٚ‬ی "طز‪ٚ‬ػـــــت ‪ ٚ‬زٖر‪ٌ"ْٚٚ‬ـــــٗ چـــــبپ زا کـــــٗ‬
‫ثٗزاذـــــٗ‪ ٖٚ‬ز‪ٚ‬ای ذظـــــتٕٗ ژێـــــز چـــــبپی تـــــٗ‪ٚ‬ا‪ٚ‬ی ٔـــــٗکزز پبػـــــبْ‬
‫ٌــــــٗ الیــــــبْ «٘ــــــۆگز»ی کــــــ‪ٛ‬ری ‪ ٚ‬ثزاکــــــبٔی ٌــــــٗ ‪0;8:‬زا ثــــــٗ‬
‫ٔـــــب‪ٚ‬ی "طز‪ٚ‬ػـــــت ‪ ٚ‬زٖر‪ٌ ْٚٚ‬ـــــٗ گـــــٗڵ ئۆپـــــٗرێتی ئـــــٗٔدـــــبِی‬
‫یبراْ"ٌٗ چبپ زرا‪.ٖٚ‬‬

‫‪14‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ٌــــــــٗ ;‪0;7‬زا ثــــــــٗر پزطــــــــی گۆڤــــــــبری "ػــــــــٗفٗق"زٖگزێتٗ‬
‫ئٗطـــــــتۆ ‪ ٚ‬ثـــــــٗٔب‪ٚ‬ی "ثـــــــٗیبْ"زٖری زٖکـــــــب‪ٌ ٚ‬ـــــــٗ ئیظـــــــکبٔی‬
‫طــــــٍێّبٔیغ زازِٖــــــٗسرێ ‪ٌ ٚ‬ــــــٗ ٔب‪ٖٚ‬ڕاطــــــتی ‪ٌ0;89‬ــــــٗ طــــــٗر‬
‫کــــبر الزٖچــــێ‪.‬ز‪ٚ‬ای ال ثززٔــــی زٖچێتــــٗ ثٗغــــسا ‪ ٚ‬زٖثێتــــٗ ‪ٚ‬اتیــــبر‬
‫ٌــــــٗ ثٗػــــــی کــــــ‪ٛ‬رزیی ک‪ٌٍٛ‬ییــــــٗی ئــــــبزاثی سأکــــــۆی ثٗغــــــسا‬
‫‪ٖٚ‬ک ِبِۆطـــــتب ‪ٚ‬أـــــٗ ثێژ‪٘،‬ـــــٗر ‪ٖ٘ٚ‬ـــــب زٖثێـــــت ثـــــٗ ئٗٔـــــساِی‬
‫زٖطتٗی ٔ‪ٚٛ‬طٗرأی رۆژٔبِٗی "ئبسازی"ع‪.‬‬
‫ٌــــٗ طــــٗرٖتبی ‪0;84‬زا ژأــــٗ طــــ سۆری ثــــۆ زٖ٘ێٕــــێ ئــــبراَ‬
‫‪ ٚ‬لــــٗراری ٌــــێ زٖثــــهێ کــــٗ ز‪ٚ‬ایــــٗ زٖر زٖکــــٗ‪ٚ‬ێ کــــٗ گــــٗزٖی‬
‫(ِێعــــسٖی) ت‪ٚٛ‬ػــــی ٔــــٗذۆػــــی "ػــــێز پٗٔدــــٗ"ث‪٘ ٖٚٛ‬ــــٗر ثۆیــــٗ‬
‫ٌــــــــٗ ثٗغــــــــسا ٔٗػــــــــتٗرگٗری زٖکزێــــــــت ‪ .‬ز‪ٚ‬ای ئــــــــٗ‪ٌ ٖٚ‬ــــــــٗ‬
‫ٔیظــــــــبٔسا ئــــــــٗچێ ثــــــــۆ ِۆطــــــــکۆی پێتــــــــٗذتی یــــــــٗکێتیی‬
‫طـــــــــــــــۆڤیٗت ٌـــــــــــــــٗ ٔٗذۆػـــــــــــــــربٔٗی "کـــــــــــــــزێٍّیٓ"‪ٚ‬‬
‫طـــــــــٗٔٗتۆریی"ثٗرڤیرٗ" زِٖێٕێتـــــــــٗ‪ ٖٚ‬گ‪ٛ‬ایـــــــــٗ ٌـــــــــٗ الیـــــــــبْ‬
‫ر‪ ٖٖٚٚٚ‬لـــــٗزری ٔـــــٗ گیـــــزا‪٘ ٖٚ‬ـــــٗ ر ثۆیـــــٗ ز‪ٚ‬ای طـــــێ ِبٔـــــگ‬
‫زٖگٗڕێتٗ‪ ٖٚ‬ثۆ ثٗغسا‪.‬‬
‫«ثٗڵێ ز‪ٚ‬کت‪ٛ‬ر ذ‪ٛ‬ػکبْ! ِبتُ‬
‫٘ٗر ِٓ ٔیُ ِبتی ‪ٚ‬اڵتُ‬
‫ٌٗ ٔب‪ٗ٘ ٚ‬سارأب‪ :‬تبک تبک‬
‫ٌێ‪ِٛ‬بْ ٘ٗیٗ پێ ثکٗٔێ‬
‫الی ئێّٗ ثۆ زٔیبی ػبزی‬
‫‪ٚ‬ا تبسٖ ذٗڵ‬

‫٘ٗٔێب‪ ٚ‬ئٗٔێ‪».‬‬

‫‪15‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫پــــــبع ِب‪ٖٚ‬یــــــٗک ٔٗذۆػــــــیٗکٗی طــــــٗر ٌــــــٗ ٔــــــ‪ٛ‬ێ طــــــٗر‬
‫٘ٗڵسٖزاتــــــٗ‪٘ ٚ ٖٚ‬ــــــٗر ثۆیــــــٗ ثٗغــــــسا ثــــــٗخێ زێڵــــــێ ثــــــٗرٖ‪ٚ‬‬
‫طٍێّبٔی ‪.‬‬

‫ِبِۆطـــــتب ٌـــــٗ کـــــبتژِێز ٔـــــۆ ‪ٔ ٚ‬یـــــ‪ٛ‬ی رۆژی یـــــٗک ػـــــِّٗٗ‬
‫ثٗرٖثـــــــــٗیبٔی ‪0;84/00/0:‬زا ثـــــــــٗزَٖ ٘ـــــــــٗساراْ تِٗبػـــــــــبی‬
‫حـــــٗ س ‪٘ ٚ‬یـــــ‪ٛ‬ا‪ ٖٚ‬چـــــب‪ٚ‬ی پـــــه ٌـــــٗ فزِێظـــــکی ٌێـــــ ئـــــٗٔێت ‪ٚ‬‬
‫"تـــــــبری زڵـــــــی پـــــــه ئـــــــب‪ٚ‬اسٖی ٌـــــــٗ خـــــــۆع زٖکـــــــٗ‪ٚ‬ێ" ‪ ٚ‬ز‪ٚ‬ا‬
‫٘ٗٔبطـــــٗی حٗطـــــزٖتی ٘ٗڵکێؼـــــب‪ ٚ‬ثـــــۆ ِ٘ٗیؼـــــٗ ِبڵئـــــب‪ٚ‬ایی‬
‫ٌٗ گٗي ‪ٔ ٚ‬یؼتّبٔی کزز‪.‬‬

‫پــــــــبع ِــــــــٗرگی ٌــــــــٗ طــــــــبڵی ‪0;90‬زا ثۆخــــــــبرێکی زیکــــــــٗ‬
‫"ثٗ٘ـــــٗػـــــت ‪ ٚ‬یبزگبر"ئـــــِٗدبر ٌٗگـــــٗڵ "فزِێظـــــ ‪ٔٛ٘ ٚ‬ـــــٗر‬
‫‪ ٚ‬ز‪٘ ٚٚ‬ب‪ٚ‬یٕٗگٗػـــــت" ٌـــــٗ ثـــــٗرگێکب ٌـــــٗ طـــــٍێّبٔی ٌـــــٗ چـــــبپ‬
‫زٖزرێت‪.‬‬

‫زیــــــ‪ٛ‬أی گــــــۆراْ پــــــز ٌــــــٗ ػــــــێعزی ٘ٗطــــــت ثــــــش‪ٚ‬ێٓ ‪ ٚ‬پــــــه‬
‫ٔب‪ٖٚ‬رۆکـــــٗ ‪«،‬ثبثـــــٗتی ػـــــێعزی "گـــــۆراْ" ٔیؼـــــتّبٔی ثـــــێ یـــــبْ‬
‫زڵــــساری ‪،‬ثبطــــی خــــ‪ٛ‬أی طز‪ٚٚ‬ػــــت ثــــێ یــــب زٖرثهیٕــــی ئــــێغ ‪ٚ‬‬

‫‪16‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ئبسار‪،‬ذـــــب‪ٖٔٚ‬ی تـــــٗعجیزی خـــــ‪ٛ‬اْ ‪ ٚ‬ثـــــٗیبٔی ثـــــٗ ٘ێـــــشْ‪ .‬گـــــۆراْ‬
‫ػــــــبعیزی راڤــــــٗ ‪ٖٚ ٚ‬طــــــفٗ ٔــــــٗک ثــــــٗ تــــــٗٔ‪ٙ‬ب ثــــــۆ خــــــ‪ٛ‬أی‪،‬‬
‫ثــــٗڵک‪ ٚٛ‬ثــــۆ ٘ــــِٗ‪ ٚٛ‬زیّـــــٗٔێ ‪ ،‬ثــــێ ئــــٗ‪ٖٚ‬ی کــــٗ ثّبٔـــــٗ‪ٚ‬ێ‬
‫ٌـــــَٗ ثبرٖیـــــٗ‪ ٖٚ‬سیـــــبزٖ رٖ‪ٚ‬یّـــــبْ کززثـــــێ‪ ،‬ذـــــۆی زا‪ٚ‬ێتـــــی ثـــــٗ‬
‫زٖطتٗ‪.ٖٚ‬‬
‫‪..........................................................‬‬

‫طٗرچب‪ٖٚ‬‬
‫زی‪ٛ‬أی «گۆراْ »‬
‫چێؼتی ِدێ‪ٛ‬ر « ِبِۆطتب ٘ٗژار»‬
‫ػێ‪ٛ‬اسی ػیعزی گۆراْ «پٗ ذؼبْ عٌٗی ئٗحّٗز»‬

‫‪17‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ٌٗ طٗر زا‪ٚ‬اکبری ثٗڕێ‪ٖٛ‬ثٗرأی حٗ‪ٚ‬ت‪ٔٛ‬بِٗی طۆراْ ئَٗ ئبگبزاریِٗبْ زأب‪.‬‬

‫حٗ‪ٚ‬ت‪ٔٛ‬بِٗی طۆراْ‬
‫طۆراْ ثٗ ر‪ٚ‬أیٕیىی تبسٖ‪......ٖٚ‬‬
‫رۆژٔبِــــــٗ ٔ‪ٚٛ‬طــــــیی وــــــ‪ٛ‬رزی لۆٔبغێــــــٌٗیىی پــــــزِ ٘ــــــٗ‪ٚ‬راس ‪ٚ‬‬
‫ٔؼـــــــی‪ ٚ ٛ‬ئٗطـــــــتِٗی ثٗطـــــــٗرزا تیپـــــــٗ ِریـــــــ‪ ،ٖٛ‬وـــــــٗ ٘ـــــــٗر‬
‫لۆٔبغیـــــــــه زٖٔێسأـــــــــٗ‪ٖٚ‬ی وـــــــــٗع ‪٘ ٚ‬ـــــــــٗ‪ٚ‬ا ‪ ٚ‬زۆذـــــــــی‬
‫طـــــٗرزِٖی ذـــــۆی ثـــــ‪٘ ٚ ٖٚٛ‬ـــــٗر طـــــٗرزِٖیىیغ ٌـــــٗ ثبسٔـــــٗی‬
‫طـــــٗرزِٖی ز‪ٚ‬اتـــــز زا ػـــــیب‪ٚ‬ی رٖذٕٗ٘ـــــٗڵێـــــزتٓ ‪ ٚ‬تیپـــــٗ ِرأـــــسْ‬
‫ثـــــ‪ٌ ٚ ٖٚٛ‬ـــــٗ ٘ـــــٗر پبرچٗیـــــٗویغ ٌـــــٗ پبرچـــــٗوبٔی و‪ٛ‬رز‪ٚ‬طـــــتبْ‬
‫ثــــٗ پێــــی وــــٗع ‪٘ ٚ‬ــــٗ‪ٚ‬ای گؼــــتی زۆذــــی ذــــۆی زٖروــــٗ‪ٚ‬ت‪ٖٚٛ‬‬
‫وـــــٗ ذـــــبڵی ٘ب‪ٚ‬ثٗػـــــی ٘ـــــٗر ٘ـــــِٗ‪ٚٛ‬یبْ وـــــٗ ز‪ٚ‬اتـــــز سِـــــبٔی‬
‫ث‪ٔٚٛ‬یــــــبٔی ذظــــــتۆتٗ گــــــۆ‪ ،‬طیبطــــــیىبری ثــــــ‪ . ٖٚٛ‬ثیێ‪ِٛ‬ــــــبْ‬
‫وـــــٗص ٔبت‪ٛ‬أیـــــت حبػـــــبوٗری ئـــــٗ‪ ٚ‬ئٗت‪ِٛٛ‬طـــــفیز ‪ ٚ‬وـــــٗع‬
‫‪٘ٚ‬ـــــٗ‪ٚ‬ا و‪ٛ‬ػـــــٕسٖیٗی رٖ٘ٗٔـــــسی طیبطـــــی ٔـــــب‪ ٚ‬و‪ِٛ‬ـــــٗڵێـــــبی‬
‫وــــــ‪ٛ‬رزی ثیــــــت‪ ،‬ثۆیــــــٗ ٌیــــــزٖزا ِٗثٗطــــــت ٌــــــٗ طیبطــــــیىبری‬
‫ئبِـــــــبژٖ ٔییـــــــٗ ثـــــــۆ سأظـــــــتێىی فزٖرٖ٘ٗٔـــــــس ‪ ٚ‬چـــــــبرٖٔ‪ٚٛ‬ص‬
‫طــــــبسی ‪ٖٚ‬ن طیبطــــــٗت‪ ،‬ثــــــٗڵىــــــ‪ٚ ٚٛ‬اتــــــب ‪ِٗ ٚ‬ثٗطــــــت ٌــــــٗ‬
‫طیبطــــــیىبری ػــــــی‪ٛ‬اس ‪ ٚ‬ر‪ٚٚ‬ثــــــٗ ِر‪ٚٚ‬ث‪ٖٚٗٔٚٛ‬یــــــٗوی طــــــ‪ٗٔٛ‬تی ‪ٚ‬‬
‫ٔــــٗریتی ٌٗگــــٗڵ سأظــــت ‪ ٚ‬زیبرزٖیــــٗن ثــــٗ ٔــــب‪ٚ‬ی طیبطــــٗتٗ‪،‬‬
‫ئبیــــب ثبػــــتز ٔییــــٗ ٘ــــِٗ‪ِٚٛ‬بْ ٌٗطــــٗر ریــــزِٖ‪ٚ‬ی و‪ٌٛ‬ت‪ٚٛ‬رطــــبسی‬
‫ڵطــــــ‪ٚٛ‬وٗ‪ٚ‬ت ‪ٚ‬‬
‫‪ ٚ‬گــــــۆرِأــــــی ثٕــــــِٗبوبٔی و‪ٌٛ‬تــــــ‪ٚٛ‬ر ثــــــۆ ٘ــــــٗ َ‬
‫زأ‪ٛ‬طـــــتبْ ٌٗگــــــٗڵ طیبطــــــٗتسا ٘ـــــٗٔێب‪٘ ٚ‬ــــــٗڵێــــــزیٓ ئبیــــــب‬
‫سِٖـــــٗٔی ئـــــٗ‪ٔ ٖٚ‬ـــــٗ٘بت‪ ٖٚٛ‬وـــــٗ ئـــــَٗ سأظـــــتٗ ٌـــــٗ زٖطـــــتی‬

‫‪18‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫چٗٔـــــس ریىرزا‪ٚ‬ێـــــه ثـــــٗٔب‪ٚ‬ی حیـــــشة ‪ ٚ‬چٗٔـــــس تبویـــــه ثـــــٗٔب‪ٚ‬ی‬
‫طـــــــــــٗرۆن ‪ ٚ‬خیێـــــــــــزی حیـــــــــــشة زٖرث‪ٙ‬ێٕـــــــــــیٓ ‪ ٚ‬ثـــــــــــ‪ٛ‬اری‬
‫تبلیىززٔـــــٗ‪ٖٚ‬ی طیبطـــــٗت ٌـــــٗ پێ‪ٖٔٛ‬ـــــسی ٌٗگـــــٗڵ و‪ٌٛ‬تـــــ‪ٚٛ‬ر ‪ٚ‬‬
‫ػـــــــٗلبِی گؼـــــــتی و‪ِٛ‬ـــــــٗڵ ‪ ،‬ثـــــــٗ ػـــــــی‪ٖٛ‬یٗوی خیـــــــسزی‬
‫ئـــــٗسِ‪ ْٚٛ‬ثىـــــٗیٓ زیـــــبرٖ ٌـــــٗ رۆژ٘ـــــٗاڵتـــــی و‪ٛ‬رز‪ٚ‬طتبٔیؼـــــسا‬
‫ساڵتـــــزیٓ طـــــیجٗر ‪ ٚ‬طـــــبِبٔبوتزیٓ طـــــیجٗر وـــــٗ ثٗطـــــٗر فـــــٗسای‬
‫گؼــــــــتیسا ‪ ٚ‬ثٗتبیجــــــــٗتی ٌٗطــــــــٗر ژ‪ٚ‬رٔبٌیشِیــــــــسا ساڵ ثــــــــ‪،ٖٚٛ‬‬
‫چٗػــــــٕیه ٌٗطیبطــــــٗت ثــــــ‪ ٖٚٛ‬وــــــٗ ٌــــــٗثبری ِیتــــــ‪ٛ‬زٖ‪ ٖٚ‬سۆر‬
‫‪ٚ‬ػـــــــىٗثب‪ِ ٖٚ‬ر ‪ ٚ‬زۆگّـــــــب ثـــــــ‪ ٚ ٖٚٛ‬ثبػـــــــتزیٓ تـــــــٗعجیز ٌێـــــــی‬
‫طیبطـــــــــیىبرییٗ‪ .‬طـــــــــبالری ئـــــــــَٗ طیبطـــــــــیىبریٗ ‪ٖٚ‬وـــــــــ‪ٚٛ‬‬
‫الرٖ ِرچٗیــــــٗن ٘ــــــِٗ‪ ٚٛ‬رٖ٘ٗٔــــــسٖوبٔی ثــــــ‪ٔٚٛ‬ی ئیّــــــٗی ٌــــــَٗ‬
‫ثٗػـــــــٗ ی و‪ٛ‬رز‪ٚ‬طـــــــتبٔسا زاگیـــــــز وـــــــزز ‪ ٚ‬ػـــــــ‪ٔٛ‬بص ‪ ٚ‬ثـــــــ‪ٔٚٛ‬ی‬
‫ٔٗتـــــــٗ‪ٖٚ‬یی ‪ ٚ‬و‪ٌٚٛ‬ت‪ٚٛ‬ریّـــــــبٔی ٌـــــــٗ لـــــــٗ‪ٚ‬ارٖی پالٔۆوێـــــــٌٗی‬
‫طیبطـــــی پیٕبطـــــٗ وـــــزز‪ ،‬وٗ٘ـــــٗر ئـــــَٗ ٘ۆیـــــٗ ئبراطـــــتٗیٗوی‬
‫ٔبچٗلیبٔـــــــــٗ ‪ٔ ٚ‬یـــــــــ‪ٖٛ‬چڵی ثـــــــــٗ ٔیظـــــــــجٗتی ذ‪ٛ‬یٕسٔـــــــــٗ‪ٖٚ‬ی‬
‫ػ‪ٔٛ‬بطــــــی وــــــ‪ٛ‬رزی ٌــــــٗ رۆژ٘ــــــٗاڵتــــــی و‪ٛ‬رز‪ٚ‬طــــــتبْ زٖذظــــــتٗ‬
‫ثـــــٗرزِّٖبْ ‪ ٚ‬ئبوـــــبَ ‪٘ ٚ‬ـــــٗریّی رسگـــــبری ٌـــــٗ طیبطـــــٗتىززْ‬
‫ٌٗطــــــٗر سیــــــبٔی و‪ٌٚٛ‬تــــــ‪ٚٛ‬ر ‪ٚ‬ػ‪ٔٛ‬بطــــــسا زٖثیٕییــــــٗ‪ ،ٖٚ‬ثــــــٗاڵَ‬
‫الیــــــْٗ ‪ ٚ‬ر‪ٚٚ‬گــــــٌٗی زیىــــــٗی و‪ٌٚٛ‬تــــــ‪ٚٛ‬ر وــــــَٗ ‪ ٚ‬وــــــ‪ٛ‬رت تــــــز‬
‫چــــــٗق زٖوزأــــــٗ‪٘ ٚ ٖٚ‬ــــــِٗ‪ٚٛ‬یبْ ثــــــٗ رۆڵــــــٗی گ‪ٛ‬یزایــــــٗڵــــــی‬
‫ثـــــب‪ٚ‬وی طیبطـــــٗت ٔـــــب‪ٚ‬سٖز زٖوـــــزاْ‪ .‬ثـــــٗ تیێٗییؼـــــتٓ ٌـــــَٗ‬
‫ثۆػــــبیی ‪ ٚ‬وٌٗیٕــــٗ ٘ــــٗرا‪ٌ ٖٚ‬ــــٗ رٖ٘ٗٔــــسی ػــــ‪ٔٛ‬بص ‪ ٚ‬ثــــ‪ٔٚٛ‬ی‬
‫و‪ٛ‬رزیـــــــــــــسا‪ ،‬ئـــــــــــــِٗدبرٖیبْ (حٗ‪ٚ‬تٗٔبِـــــــــــــٗی طـــــــــــــۆراْ)‬
‫٘ٗ‪ٚ‬ڵـــــــــسٖزات ثـــــــــٗ ئبراطـــــــــتٗیٗوی ثـــــــــٗریٕتز ‪ ٚ‬زژٖ ثـــــــــب‪ٚ‬تز‬

‫‪19‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ثظـــــ‪ٚٛ‬رِیتـــــٗ‪ .ٖٚ‬طـــــۆراْ ثـــــٗز‪ ٚٚ‬سِـــــبٔی وـــــ‪ٛ‬رزی‪ -‬فبرطـــــی ‪ٚ‬‬
‫ثــــــــــٗ ئــــــــــٗرن ‪ ٚ‬ئبِــــــــــبٔدیىی و‪ٌٛ‬تــــــــــ‪ٚٛ‬ری‪-‬رۆػــــــــــٕجیزی‬
‫ِٗثٗطــــــــــتیتی ثیتــــــــــٗ وبیــــــــــٗ‪ ٚ ٖٚ‬ئــــــــــٗسِ‪ٔٚٛ‬یىی تــــــــــزی‬
‫رۆژٔبِٗٔ‪ٚٛ‬طـــــــــــــی ثـــــــــــــٗ تٗ‪ٖٚ‬رییـــــــــــــٗت ‪ ٚ‬چٗلییـــــــــــــٗتی‬
‫و‪ٌٚٛ‬تـــــــــــ‪ٚٛ‬ری‪ -‬رۆػـــــــــــٕجیزی ثربتـــــــــــٗ طـــــــــــٗر چبالوییـــــــــــٗ‬
‫رۆژٔبِٗ‪ٚ‬أییـــــٗوبٔی وـــــ‪ٛ‬رزی‪٘( .‬ـــــٗڵجـــــٗت زٖثیـــــت ئـــــَٗ ذبڵـــــٗ‬
‫٘ــــــٗرٖ گزیٕێــــــٗ ئبِــــــبژٖ پیجــــــسَٖ وــــــٗ ٌِٗپــــــٗری سۆرِــــــبْ‬
‫ٌٗثٗرزِٖسایــــــٗ ‪ ٚ‬چــــــب‪ِ ٖٚ‬ر‪ٚ‬أــــــی وۆِــــــٗڵێــــــب ثــــــَٗ ثبٔێــــــٗ‪ٚ‬اسٖ‬
‫ٔبثٗیٕــــــٗ طــــــٗرٖ‪ ،ٖٚ‬ئیّــــــٗ ثــــــَٗ ئبِــــــبٔح ‪ِ ٚ‬یتــــــۆزٖ وــــــٗ‬
‫ثبطــــــىزا ٘ٗ‪ٚ‬ڵــــــسٖزٖیٓ ثد‪ٚٛ‬ڵییٕــــــٗ‪ ،ٖٚ‬ئیــــــسی ‪٘ )...‬ــــــٗر ثــــــٗ‪ٚ‬‬
‫٘ۆیٗػــــــٗ‪ ٖٚ‬ذ‪ٛ‬اسیــــــبری ٘ب‪ٚ‬وــــــبری ذــــــب‪ ْٖٚ‬رِایــــــبْ ‪ ٚ‬ذــــــب‪ْٖٚ‬‬
‫لــــــــــٗڵــــــــــِٗبٔی و‪ٛ‬رز‪ٚ‬طــــــــــتبٔٗ(رۆژ٘ٗاڵت ‪ ٚ‬ثبػــــــــــ‪ٚٛ‬ر ‪.)...ٚ‬‬
‫ٌٗثــــــٗر ئِٗــــــٗ زٖطــــــتی ٘ب‪ٚ‬وــــــبری ‪٘ ٚ‬ب‪ٚ‬طــــــۆسی ٔ‪ٚٛ‬طــــــٗراْ ‪ٚ‬‬
‫رۆػـــــــــٕجیزاْ ‪ ٚ‬ػـــــــــبعیزاْ ‪ٗٔٛ٘ ٚ‬رِٗٔـــــــــسأی وـــــــــ‪ٛ‬رز ثـــــــــۆ‬
‫طٗرذظـــــــتٕی ئـــــــَٗ ٘ٗ‪ٚ‬ڵـــــــٗ تبسٖیـــــــٗ زٖثیـــــــت یبریـــــــسٖرِبْ‬
‫ثیــــــــت‪ٌٗ .‬طــــــــٗر ئــــــــَٗ تٗ‪ٖٚ‬رأــــــــٗی ذــــــــ‪ٛ‬ارٖ‪ ٖٚ‬طــــــــۆراْ‬
‫ئٗسِ‪ٔٚٛ‬ی ذۆی تبلیسٖوبتٗ‪:ٖٚ‬‬
‫ثٗػــــــــی وــــــــ‪ٛ‬رزی ٌــــــــٗ ذــــــــۆگزی ئــــــــَٗ تٗ‪ٖٚ‬رأٗیــــــــٗ وــــــــٗ‬
‫ثٗئبراطـــــــتٗیٗوی تیـــــــۆری‪-‬فیىـــــــزی ذ‪ٛ‬اسیـــــــبری ٌیىسأـــــــٗ‪ٚ ٖٚ‬‬
‫ذ‪ٛ‬یٕسٔٗ‪ٖٚ‬ی رٖ٘ٗٔسگٌٗیىٗ وٗ ئبِبژٖیبْ پیسٖزریت‪.‬‬
‫ثٗػی و‪ٛ‬رزی‪:‬‬
‫تـــــــٗ‪ٖٚ‬ری یٗوـــــــَٗ‪ :‬فٗر٘ـــــــٗٔگ ‪ ٚ‬ئـــــــٗزٖثیبتی وـــــــ‪ٛ‬رزی ثـــــــٗ‬
‫زاوـــــــــۆوی وـــــــــززْ ٌٗطـــــــــٗر رٖذٕـــــــــٗذ‪ٛ‬اسی ‪ٌ ٚ‬یىسأـــــــــٗ‪ٖٚ‬ی‬

‫‪21‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫و‪ٌٚٛ‬تـــــــــــــــ‪ٚٛ‬ر ‪ ٚ‬ئـــــــــــــــٗزٖثی وـــــــــــــــ‪ٛ‬رزی ثٗرِ٘ٗـــــــــــــــٗوبْ‬
‫٘ــــــــــٗڵسٖطــــــــــٗٔێیٕیت‪ ،‬و‪ٌٛ‬تــــــــــ‪ٚٛ‬ر ‪ ٚ‬فٗر٘ــــــــــٗٔێی ئیّــــــــــٗ‬
‫ٌٗغٗیجـــــٗتی وــــــ‪ٛ‬ثزای رٖذٕــــــٗزا ِٗٔــــــس ‪ ٚ‬ثــــــۆزار ثــــــ‪ ٖٚٛ‬ثۆیــــــٗ‬
‫رٖذٕٗتــــــــٗ‪ٖٚ‬ری ئبِــــــــبٔدیىی طــــــــٗرٖوییٗ‪ .‬ػــــــــبیبٔی ثبطــــــــٗ‬
‫ئـــــٗزٖة ‪ ٚ‬و‪ٌٛ‬تـــــ‪ٚٛ‬ری وـــــٗڵ‪ٙ‬ـــــ‪ٚٛ‬رِی ‪ٚ‬اتـــــٗ و‪ٌٛ‬تـــــ‪ٚٛ‬ری ثبػـــــ‪ٚٛ‬ری‬
‫رۆژ٘ٗاڵت خیێبی تبیجٗتی ذۆی ٘ٗیٗ‪.‬‬
‫تـــــــٗ‪ٖٚ‬ری ز‪٘ٚٚ‬ـــــــَٗ‪ِ :‬یـــــــژ‪ ٚ ٚٚ‬فٌٗظـــــــٗفٗی ِیـــــــژ‪ ٚٚ‬ثـــــــٗ‬
‫را‪ٔٚ‬یٕیىـــــــی ٔـــــــ‪ٛ‬ی ‪ ٚ‬تٗ‪ٖٚ‬رییـــــــٗتی ر‪ٚٚ‬زا‪ٖٚ‬وـــــــبٔی ٘ب‪ٚ‬چـــــــٗرذی‬
‫و‪ٛ‬رز‪ٚ‬طــــــتبْ زٖذبتــــــٗ ثــــــٗر ثــــــبص ‪ ٚ‬ذ‪ٛ‬اطــــــی ٔ‪ٚٛ‬طــــــٗراْ ‪ٚ‬‬
‫رۆػــــــــــٕجیزأٗ‪ .ٖٚ‬ئیّــــــــــٗ زٖثیــــــــــت ئــــــــــٗ‪ ٚ‬وبرٖطــــــــــبت ‪ٚ‬‬
‫ر‪ٚٚ‬زا‪ٚ‬أـــــــــٗی وــــــــــٗ ٌـــــــــِٗیژ‪ ٚٚ‬زا ثٗطــــــــــٗرِبْ ٘ــــــــــبت‪،ٖٚٛ‬‬
‫ثٗتبیجـــــــٗتی ئـــــــٗ‪ ٚ‬وبرٖطـــــــبت ‪ ٚ‬تزاژیسیبٔـــــــٗی ٌـــــــٗ ٔیـــــــ‪ٖٛ‬ی‬
‫ز‪٘ٚٚ‬ـــــِٗی طـــــٗزٖی ثیظـــــتَٗ ‪ٖٚ‬وـــــ‪ ٚٛ‬ئـــــٗٔفبي‪ ،‬حـــــٗڵٗثدـــــٗ‪،‬‬
‫وــــــۆرِٖ‪ ،ٚ‬پبوتــــــب‪ٚ‬وززْ ‪ ...ٚ‬ر‪ٚٚ‬یبٔــــــسا ٌــــــٗ ٘ــــــٗٔب‪ ٚ ٚ‬ثٗطــــــتیٕی‬
‫ِیــــژ‪ ٚ ٚٚ‬و‪ٌٛ‬تــــ‪ٚٛ‬ری ٔٗتــــٗ‪ٖٚ‬ی وــــ‪ٛ‬رز زا ثىــــٗیٓ ثــــٗ ثٕــــِٗبی‬
‫ذ‪ٛ‬یٕسٔــــــــٗ‪ ٚ ٖٚ‬ػــــــــیىبری ‪ ٚ‬راڤــــــــٗی ٘یزِٕۆتیىــــــــبڵ ثــــــــٗرٖ‪ٚ‬‬
‫ئبراطتٗ ‪ ٚ‬ئبلبری ػ‪ٔٛ‬بص‪.‬‬
‫تـــــٗ‪ٖٚ‬ری طـــــی‪ :َٗٙ‬ئٗٔسیؼـــــٗ ثـــــٗ ٘ـــــِٗ‪ ٚٛ‬رٖ٘ٗٔـــــس ‪ ٚ‬فـــــبق ‪ٚ‬‬
‫ریجبسٖوــــــــــبٔی زٖذبتــــــــــٗ چــــــــــٗق ‪ٔ ٚ‬ب‪ٖٔٚ‬ــــــــــسی ت‪ٛ‬یىــــــــــبری ‪ٚ‬‬
‫ػـــــیىبرییٗ‪٘ ،ٖٚ‬ـــــٗڵجـــــٗت ثبطـــــىززْ ‪ ٚ‬ثـــــٗز‪ٚ‬ازاچ‪ٔٚٛ‬ی ثشاظـــــٗ‬
‫فیىزییــــــٗ و‪ٛ‬رزییــــــٗوبٔیغ پی‪ٛ‬یظــــــتییٗوی حبػــــــب٘ٗڵٕــــــٗگزٖ‪.‬‬
‫ثٗتبیجــــــٗتی ئٗسِ‪ٔٚٛ‬ێــــــٌٗی ث‪ٔٚٛ‬ر‪ٛ‬اسأــــــٗی ٔٗریتــــــٗ ئــــــٗزٖثی ‪ٚ‬‬

‫‪21‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫طــــــ‪ٛ‬فیێٗرییٗوبٔی وــــــ‪ٛ‬رزی وــــــٗ ّٔ‪ٔٚٛ‬ــــــٗی ‪ٖٚ‬وــــــ‪ٔ ٚٛ‬ــــــبٌی ‪ٚ‬‬
‫ِٗح‪ٛ‬ی ‪ ٚ‬حٗریك ‪ٖٚ ٚ‬فبیی ‪ٌ...ٚ‬یی ثٗرِ٘ٗ‪ٙ‬بت‪.ْٚٛ‬‬
‫تــــــــٗ‪ٖٚ‬ری چــــــــ‪ٛ‬ارَٖ‪ :‬ئــــــــٗزٖثیبتی ِٕــــــــسااڵٔی وــــــــ‪ٛ‬رزی وــــــــٗ‬
‫ال‪ٚ‬استــــــــزیٓ ‪ ٚ‬وپىزا‪ٚ‬تــــــــزیٓ الیــــــــٗٔی ثــــــــ‪ٔٚٛ‬ی و‪ٌٚٛ‬تــــــــ‪ٚٛ‬ری ‪ٚ‬‬
‫ِـــــٗعزیفی ئیّٗیـــــٗ‪ .‬ئٗ‪ٚ‬پبٔتبیـــــٗی وـــــٗ ٔـــــٗ‪ٖٚ‬ی تـــــبسٖ ‪ ٚ‬ثـــــشۆس‬
‫زٖثیــــت تییــــسا راث‪ٙ‬یٕزیــــت تبرازٖیــــٗوی سۆر ثــــ‪ٔٚٛ‬ی ٔییــــٗ یــــبْ‬
‫ثـــــــ‪ٔٚٛ‬یىی تٗراوٗ‪ٚ‬تـــــــٗ ‪ ٚ‬زٖڵِٗـــــــٗی ٌـــــــٗ ثـــــــبری تیـــــــۆری ‪ٚ‬‬
‫زٖلٗ‪ٗ٘ ٖٚ‬یٗ‪.‬‬
‫تــــــٗ‪ٖٚ‬ری پیٕدــــــِٗیغ تبیجــــــٗت زرا‪ ٖٚ‬ثــــــٗ ‪ٚ‬تــــــ‪ٚٛ‬یژ ٌٗگــــــٗڵ‬
‫ٔ‪ٚٛ‬طٗراْ ‪ ٚ‬ػبعیزاْ ‪ ٚ‬رۆػٕجیزأٗ‪.‬‬
‫ثٗػی فبرطی‪:‬‬
‫وــــــــٗ تبرازٖیــــــــٗوی سۆۆ تبیجــــــــٗت زرا‪ ٖٚ‬ثــــــــٗ ر‪ٚٚ‬زا‪ٚ‬گــــــــٗي ‪ٚ‬‬
‫پبٔتٗگـــــــٌٗیه وـــــــٗ ٘ـــــــٗث‪ٚٛٔٗ٘ ٚ ْٚٛ‬وـــــــٗی وۆِـــــــٗڵێـــــــبی‬
‫وــــــ‪ٛ‬رزی زٖتٗٔیتــــــٗ‪ٌ ٖٚ‬ــــــٗ طــــــٗر ئــــــَٗ تٗ‪ٖٚ‬رأــــــٗ زاثــــــٗع‬
‫وزا‪.ٖٚ‬‬
‫تــــــــــٗ‪ٖٚ‬ری یٗوــــــــــَٗ‪٘ :‬ــــــــــٗ‪ٚ‬اڵ ‪ ٚ‬ریپۆرتــــــــــبژ ‪ ٚ‬ػــــــــــیىبری‬
‫ر‪ٚٚ‬زا‪ٖٚ‬وبٔی رۆژ ‪ ٚ‬طٗرزَٖ ‪ٖٚ ٚ‬رسع‬
‫تـــــٗ‪ٖٚ‬ری ز‪٘ٚٚ‬ـــــَٗ‪ٌٗ :‬طـــــٗر فٗر٘ـــــٗٔگ ‪ ٚ‬ئـــــٗزٖة ثٗگؼـــــتی‬
‫ئیغ زٖوبت‬
‫تــــــٗ‪ٖٚ‬ری طــــــی‪ٚ :َٗٙ‬تــــــ‪ٚٛ‬یژ ‪ ٚ‬ذ‪ٛ‬یٕسٔــــــٗ‪ٖٚ‬ی ٔ‪ٚٛ‬طــــــٗراْ ‪،‬‬
‫تٗ‪ٖٚ‬ری چ‪ٛ‬ارَٖ‪ :‬ػیىبری گؼتی و‪ٌٛ‬ت‪ٚٛ‬ری خِٗب‪ٖٚ‬ر‬

‫‪22‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ػــــــبیٗٔی راگٗیبٔسٔــــــٗ وــــــٗ طــــــۆراْ طــــــٗرثٗ ٘ــــــی ثــــــبڵ ‪ٚ‬‬
‫الیــــٗٔیىی طیبطــــی ٔییــــٗ ‪ٌ ٚ‬ــــٗ ٘ــــی ٘یڵىبرییــــٗوی طیبطــــیسا‬
‫ذـــــــۆی ٔبذٕىیٕیـــــــت‪( .‬طٗرٔ‪ٚٛ‬طـــــــٗر عـــــــبزڵ لـــــــبزری‪ٌ ،‬ـــــــٗژیز‬
‫چب‪ٖٚ‬زیزی زٖطتٗی ٔ‪ٚٛ‬طٗرأی طۆراْ)‪.‬‬
‫ئیّٗیً ثۆ ٔبرزٔی ثبثٗت ‪ ٖٚ ٚ‬رگزتٕی سأیبری سۆرتز‪:‬‬
‫‪Soran mekoy kord@yahoo.com‬‬

‫‪23‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫لو پێناسوی رووناكبیراندا‬
‫‪ٖٚ‬رگێهأی‪ :‬خٗالي ویؼ‪ٖٛ‬رز‪ٚٚ‬طت‬

‫(ثٗػی یٗکَٗ)‬
‫ٌٗپێٕبطـــــــــــــــــــــٗی ر‪ٔٚٚ‬بوجیزأـــــــــــــــــــــسا‬
‫گ‪ٛ‬ت‪ٚٛ‬یبٔـــــــــــــــٗ‪":‬ر‪ٔٚٚ‬بوجیز وٗطـــــــــــــــێىی‬
‫ئبگبیــــــــــــــٗ‪ ٚ‬ذــــــــــــــٗڵىیغ ثــــــــــــــٗئبگب‬
‫زێٕێ"یبْ"و‪ٌٛ‬ت‪ٚٛ‬رٔبطــــــــــــێىی ٔبڕاسییــــــــــــٗ‬
‫وــــــــــــٗ ٌــــــــــــٗ زٖرٖ‪ٖٚ‬ی طیظــــــــــــتِٗی‬
‫زٖطـــــــٗاڵت زٖ‪ٖٚ‬طـــــــتێ‪ ٚ‬ثـــــــٗ گ‪ٛ‬تـــــــبر ‪ٚ‬‬
‫وـــــــــززٖ‪ ٖٚ‬زژثـــــــــٗ ئـــــــــٗ‪ ٚ‬طیظـــــــــتّٗ‬
‫زٖخ‪ٚٛ‬ڵێتٗ‪"ٖٚ‬یبْ"وٗطـــــــــــێىٗ وـــــــــــٗ ثـــــــــــێ ثٗػـــــــــــٗ ٌـــــــــــٗ‬
‫طیظتِٗێٌٗی ثبیٗذی‪ ٚ‬فیىزی حى‪ِٗٚٛ‬تی ساڵ"‪.‬‬
‫"ئٗحّــــــــٗز ِ‪ٛ‬حیــــــــت" زٖٔ‪ٚٛ‬طــــــــێ‪":‬ر‪ٔٚٚ‬بوجیزی ئــــــــبساز ثیــــــــز‪،‬‬
‫ئٗٔسێؼــــــٗ پێؼــــــٗٔگ‪ ٚ‬ئــــــب‪ٖٚ‬س ذــــــ‪ٛ‬اسٖ"‪ٌ .‬ــــــٗ فٗر٘ٗٔێــــــٗوبٔی‬
‫"زێ‪ٙ‬ر‪ٛ‬زا"‪ِ"ٚ‬ــــــــــ‪ٛ‬عیٓ" زا‪٘ ،‬ــــــــــٗث‪ٔٚٛ‬ی ئٗٔسێؼــــــــــٗی وــــــــــزا‪،ٖٚ‬‬
‫ر‪ٚٚ‬أیٕــــــی ٔــــــ‪ٛ‬ێ ثــــــۆ خی‪ٙ‬ــــــبْ‪ٛٔ ٚ‬ێرــــــ‪ٛ‬اسی وزا‪ٖٚ‬تــــــٗ پێــــــ‪ٖٛ‬ری‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ـــــــــــبوجیزث‪ٌ ْٚٚٛ‬ـــــــــــٗ فٗر٘ٗٔێی"‪ٚ‬ێجظـــــــــــتز"زا ‪ٚ‬ػـــــــــــٗی‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ــــــبوجیز ٘ب‪ٚٚ‬اتــــــبی "ئــــــٗٔتىتۆئً"ٖ‪ ٚ‬سۆرتــــــز ثــــــٗ وٗطــــــێه‬
‫زٖ‪ٚ‬تــــزێ وــــٗ پؼــــت ثٗطــــت‪ ٚٛ‬ثــــٗ ٘ٗڵ‪ٛ‬ێظــــتی ٌــــۆژیىی‪٘ ٚ‬ــــشرٖ‬
‫ٔـــــٗ ٘ٗطـــــت‪ ٚ‬ئـــــٗسِ‪ ٚ ،ْٚٛ‬ئـــــٗ‪ ٚ‬چبالویبٔـــــٗی وـــــٗ پێ‪ٛ‬یظـــــتی‬

‫‪24‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ثـــــــٗوبر٘ێٕبٔی ٘ێــــــــشی ئبفزێٕــــــــٗری ٘ــــــــشرٖ‪ ،‬ثــــــــٗ پێ‪ٛ‬یظــــــــتی‬
‫ٔب‪ٚ‬زێزوززٔی ئَٗ ‪ٚ‬ػٗیٗ زٖژِێزْ‪.‬‬
‫"ز‪ٚ‬وتـــــــ‪ٛ‬ر طـــــــز‪ٚٚ‬ع" زٖٔ‪ٚٛ‬طـــــــێ‪ :‬ر‪ٔٚٚ‬ـــــــبوجیزاْ ذ‪ٛ‬ڵمێٕـــــــٗرأی‬
‫ئٗٔسێؼـــــْٗ‪ .‬ثـــــۆ ئٗ‪ٚ‬أـــــٗع ئبِـــــبژٖ ثـــــٗ چـــــ‪ٛ‬ار تبیجٗتّٗٔـــــسی‬
‫زٖوب‪:‬‬
‫*ــــــ راس سأـــــی *ــــــ ثـــــ‪ٛ‬ێزی *ــــــ ئٗفزأـــــسٔی تیـــــۆری ٌٗطـــــٗرزِٖٗ‬
‫لٗیزأب‪ٚ‬ییــــــــــٗوبْ‪ ٚ‬زاثــــــــــهاْ‪ ٚ‬تێپٗڕأــــــــــسْ *ـــــــــــ چٗٔــــــــــس‬
‫طــــــــــٗرچب‪ٖٚ‬یی ثــــــــــ‪ ْٚٚٛ‬خــــــــــٗذت ٌٗطــــــــــٗر گزیٕێتــــــــــزیٓ‬
‫تبیجٗتّٗٔـــــسی ر‪ٔٚٚ‬ـــــبوجیزی وـــــٗ ئٗفزأـــــسٔی تیۆریىـــــٗ زٖوـــــب‪ٚ‬‬
‫ٌٗطــــــٗر ئــــــَٗ ثِٕٗبیــــــٗ ژِــــــبرٖی ر‪ٔٚٚ‬ــــــبوجیزأی ٔب‪ٚ‬وۆِــــــٗڵێب‬
‫ٌــــــٗ لبِىــــــٗوبٔی زٖطــــــت تــــــێ ٔبپــــــٗڕێ‪ٔ .‬ــــــب‪ٚ‬ثزا‪ ٚ‬پێــــــساگزی‬
‫ٌٗطــــــٗر طــــــٗرثٗذــــــۆیی ر‪ٔٚٚ‬ــــــبوجیز زٖوــــــب‪ ٚ‬زٖڵێ‪":‬طــــــٗرثٗذۆیی‬
‫ثیزِٗٔـــــــــس‪ ،‬ئٗطـــــــــڵێىی ثـــــــــێ ئِٗال‪ٚ‬ئٗ‪ٚ‬الیـــــــــٗ‪ ٚ‬گـــــــــٗ‪ٚ‬رٖیی‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ــــــــبوجیزأی ثٗرِ٘ٗ‪ٙ‬ێٕــــــــٗر ٌٗ‪ٖٚ‬زایــــــــٗ وــــــــٗ ٌِٗ٘ٗجــــــــٗر‬
‫طٗرٔدهاوێؼــــــی زٖطــــــٗاڵتسا چــــــۆن زأــــــبزْٖ‪ ٚ‬و‪ٌٛ‬تــــــ‪ٚٛ‬ر ثــــــٗ‬
‫طیبطٗت ٔٗفزۆػٓ"‪.‬‬
‫"ز‪ٚ‬وتـــــ‪ٛ‬ر ِٗ٘ـــــسی پـــــٗر٘ـــــبَ "زٖٔ‪ٚٛ‬طـــــێ‪ٔ :‬برٖسایـــــٗتی‪ ،‬رٖذٕـــــٗ‪،‬‬
‫ذۆپـــــــبرێشی ٌـــــــٗ و‪ٛ‬ػـــــــتٓ‪ٗ٘ ،‬ڤپـــــــٗیڤیٓ‪ ،‬پێىـــــــٗ‪ ٖٚ‬ژیـــــــبٔی‬
‫ئبػــــــتیبٔٗ‪ ،‬رێژٖذــــــ‪ٛ‬اسی‪ٗ٘ ٚ‬طــــــتىززْ ثــــــٗ زێّ‪ٛ‬وزاطــــــی ٌــــــٗ‬
‫تبیجٗتّٗٔسییـــــــــــٗوبٔی ر‪ٔٚٚ‬ـــــــــــبوجیزی ئـــــــــــَٗ طـــــــــــٗرزِْٖٗ‪.‬‬
‫ٔــــــب‪ٚ‬ثزا‪ٌ ٚ‬ــــــٗ‪ ٚ‬ثب‪ٖٚ‬ڕٖزایــــــٗ‪ :‬ئــــــٗروی طــــــٗرٖوی‪ِٗ٘ ٚ‬یؼــــــٗیی‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ــــــــــــــبوجیزاْ پێى‪ٙ‬ێٕــــــــــــــبْ‪ ٚ‬تێێٗیبٔــــــــــــــسٔی ئــــــــــــــبسازی‬
‫ثٗوۆِٗڵێبوــــــــــٗی‪٘ ٚ‬ــــــــــِٗ‪ ٚٛ‬وۆِــــــــــٗڵێبی ِزۆڤبیٗتییــــــــــٗ‪ٚ‬‬
‫ئِٗــــــــــٗع ئــــــــــٗروێىی سۆرل‪ٛ‬رطــــــــــٗ‪ٔ .‬ب‪ٚ‬ثزا‪"ٚ‬رێژٖذ‪ٛ‬اسی"ثــــــــــٗ‬
‫تبیجٗتّٗٔـــــــسی طـــــــٗرٖوی ر‪ٔٚٚ‬ـــــــبوجیزی ئـــــــِٗهۆیی زٖسأـــــــێ‪ٚ‬‬
‫زرێـــــژٖ زٖزا‪ٚ‬زٖڵـــــێ‪ :‬ئـــــٗروی راطـــــتٗلیٕٗ ٌـــــٗ ئٗطـــــتۆی ئـــــَٗ‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ـــــبوجیزٖ رێژٖذ‪ٛ‬اسأٗیـــــٗ‪ .‬ئـــــٗ‪ٚ‬أٓ وـــــٗ خی‪ٙ‬ـــــبٔی ئبرِبٔیـــــبْ‬
‫خـــــــێ ٘ێؼـــــــت‪ ٖٚٚٛ‬ػـــــــێ‪ٖٛ‬ی ژیـــــــبْ ٌٗتٗٔیؼـــــــت ئبڵۆسییـــــــٗ‬

‫‪25‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ٔێ‪ٛ‬ذــــــۆیی‪ ٚ‬زٖرٖوییــــــٗوبْ فێزثــــــ‪ .ْٚٛ‬ئــــــٗ‪ٚ‬اْ طیبطــــــٗت‪ٛ‬أبٔی‬
‫راطتٗلیْٕٗ‪.‬‬
‫"خـــــــٗالٌی ئـــــــبٌی ئٗحّـــــــٗز" زٖیێـــــــ‪ٚٛ‬ت‪ٌ٘ٗ :‬ـــــــٗر ػـــــــ‪ٛ‬ێٕێه‬
‫ٍِىــــــــٗچی ٌــــــــٗ ئــــــــبرازاثێ‪ ٚ‬وــــــــٗص ‪ٚ‬ێٕــــــــبی ٔبفــــــــٗرِبٔی‪ٚ‬‬
‫طٗروێؼـــــــی ٔـــــــٗوب ٌـــــــٗ‪ ٚ‬ػـــــــ‪ٛ‬ێٕٗزا ر‪ٔٚٚ‬ـــــــبوجیزی طـــــــٗر٘ٗڵ‬
‫ٔــــــــــبزات‪ . . .‬ر‪ٔٚٚ‬ــــــــــبوجیزی ٌٗگــــــــــٗڵ خۆرێــــــــــه ثــــــــــ‪ٛ‬ێزی‪ٚ‬‬
‫ٔبفــــــٗرِبٔی‪ٗٔ ٚ‬تزطــــــبْ ٌــــــٗ طٗروێؼــــــی‪ ٚ‬را‪ٖٚ‬طــــــتبٔٗ‪ٌ ٖٚ‬ــــــٗ‬
‫ثٗرأجـــــــــٗر زۆذـــــــــی ٔبٌـــــــــٗثبر ‪٘ ٚ‬ـــــــــٗث‪ٔٚٛ‬ی ثٗرپزطـــــــــیبرٖتی‬
‫تبیجــــــٗت‪ ٚ‬گیبٔجــــــبسی ٌــــــٗ‪ ٚ‬رێجــــــبسٖزا‪ ،‬پێ‪ٛ‬یظــــــتٗ‪ .‬ثــــــٗ پێــــــی‬
‫ٌێىسأـــــــــٗ‪ٖٚ‬ی ٔـــــــــب‪ٚ‬ثزا‪ ٚ‬ر‪ٔٚٚ‬ـــــــــبوجیزاْ ٔـــــــــبت‪ٛ‬أٓ ٌٗگـــــــــٗڵ‬
‫لٗسا‪ٚ‬لـــــٗزٖرزاثٓ‪ .‬یـــــٗوێىی زیىـــــٗ ٌـــــٗ ٘شرڤبٔـــــبْ زٖڵـــــێ‪:‬پێُ‬
‫‪ٚ‬ایـــــــــٗ طـــــــــٗرٖویتزیٓ تبیجٗتّٗٔـــــــــسی ر‪ٔٚٚ‬ـــــــــبوجیز راسیـــــــــی‬
‫ٔٗث‪ٔٚٛ‬ــــــٗ ثٗثٕــــــِٗب ‪ٖٚ‬رگێها‪ٖٚ‬وــــــبْ‪ .‬تٗٔبٔــــــٗت ئٗگــــــٗر ئــــــٗ‪ٚ‬‬
‫ثِٕٗبیــــــٗ ثــــــٗ رازٖی‪ 4+4=6‬ر‪ ْٚٚ‬ثــــــێ‪ .‬ر‪ٔٚٚ‬ــــــبوجیز وٗطــــــێىٗ‬
‫ثـــــب‪ٖٚ‬ڕی ثٗ‪ٖٚ‬یـــــٗ وـــــٗ خی‪ٙ‬ـــــبْ ٘ـــــٗڵێزی ئٗٔسێؼـــــٗگٌٗێىٗ وـــــٗ‬
‫رۆژێــــــه ‪ٖٚ‬الی زٖٔــــــێٓ‪ٌ ٚ‬ــــــٗٔ‪ٛ‬ێ ث‪ٔٚٛ‬ــــــٗ‪ٖٚ‬ی خی‪ٙ‬ــــــبْ ثــــــٗ٘ۆی‬
‫ئٗ‪ ٖٚ‬وٗ ئٗ‪ ٚ‬ثب‪ٚ‬ی ٔبتزطێ‪.‬‬
‫"زێىـــــــبرت‪ ٚ‬وبٔـــــــت‪ ٚ‬ثـــــــبخ‪٘ ٚ‬ێێـــــــً‪ِ ٚ‬ـــــــبروض‪ٌٚٛ ٚ‬وـــــــب ‪ٚ‬‬
‫فۆوـــــــۆ‪ ٚ‬زٖریـــــــسا‪ٗ٘ . . .‬ریٗوـــــــٗیبْ ثـــــــٗپێی ٌێ‪ٖٛ‬ػـــــــب‪ٖٚ‬یی‪ٚ‬‬
‫تێێٗیؼــــــــتٕی وـــــــــبتی‪ ٚ‬ػـــــــــ‪ٛ‬ێٕی ذۆیـــــــــبْ پێٕبطـــــــــٗگٌٗێىی‬
‫خۆرا‪ٚ‬خـــــــۆر ‪٘ ٚ‬ێٕـــــــسێ خـــــــبریغ خیـــــــب‪ٚ‬اس ٌـــــــٗ ر‪ٔٚٚ‬بوجیزیـــــــبْ‬
‫ثٗزٖطــــــتٗ‪ ٖٚ‬زا‪ ،ٖٚ‬ثــــــٗاڵَ ٘ــــــِٗ‪ٚٛ‬یبْ ٌٗطــــــٗر ئــــــٗ‪ ٖٚ‬وــــــۆوٓ‬
‫وــــــٗ ر‪ٔٚٚ‬ــــــبوجیز پێى‪ٙ‬ێٕــــــٗری ِ‪ٛ‬زێهٔیتٗیــــــٗ‪ٔ .‬ــــــب‪ٚ‬وی ثٕــــــٗڕٖتی‬
‫ٌـــــــٗ چـــــــِٗىی ر‪ٔٚٚ‬ـــــــبوجیز ئـــــــَٗ ثیزۆوـــــــٗی زێىبرتـــــــٗ وـــــــٗ‬
‫گـــــــ‪ٛ‬تی‪ ِٓ":‬ثیززٖوِٗـــــــٗ‪ ٖٚ‬وـــــــٗ ‪ٚ‬اتـــــــٗ ٘ـــــــَٗ"‪ .‬زێىـــــــبرت‬
‫ِزۆڤــــی ٌــــٗت‪ٛ‬ذّێىی ثــــێ وٗڵىــــٗ‪ ٖٚ‬وــــٗ زارزٖطــــتی ذ‪ٛ‬اوــــبٔی‬
‫ِێژ‪ٚٚ‬ییـــــٗ رسگـــــبر وـــــزز ‪ ٚ‬ثـــــٗ پێـــــسأی زٖطـــــٗاڵت‪ ٚ‬ثىٗرییـــــٗتی‬
‫ثـــــۆ ِـــــزۆن پیؼـــــبٔی زا وـــــٗ ِـــــزۆن گیبٍٔٗثـــــٗرێىی ثـــــٗ٘ێش ‪ٚ‬‬

‫‪26‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ثیزِٗٔـــــسٖ‪ ٚ‬زٖتـــــ‪ٛ‬أێ طـــــٗرچب‪ٖٚ‬ی گۆڕأىـــــبری ِـــــٗسْ ثـــــێ ٌـــــٗ‬
‫طز‪ٚٚ‬ػـــــت‪ ٚ‬وۆِـــــٗڵێبزا ثـــــٗاڵَ ِـــــٗرخی ئـــــٗ‪ٖٚ‬ع‪ ،‬زڕز‪ٔٚ‬ێـــــی‬
‫ٌـــــــۆژیىی ٌِٗ٘ٗجـــــــٗر زاتبوـــــــبْ‪ ٚ‬سأیبرییـــــــٗوبٔی پێؼـــــــ‪ٚٛ‬یٗ‪.‬‬
‫"زێىـــــــــــــبرت"وۆڵٗوـــــــــــــٗ ٌۆژیىییـــــــــــــٗوبٔی ئٗرٖطـــــــــــــت‪ٚٛ‬ی‬
‫تێىه‪ٚٚ‬ذـــــبْ‪ ٚ‬ثٕـــــٗڕٖتێىی ٔـــــ‪ٛ‬ێی ثـــــۆ ئبثظـــــتّۆٌۆژی پێى‪ٙ‬ێٕـــــب‪.‬‬
‫٘ـــــٗر پێٕبطـــــٗیٗوی خی‪ٙ‬ـــــبٔێیز ٌـــــٗ ر‪ٔٚٚ‬ـــــبوجیز ئٗگـــــٗر وـــــبرێىی‬
‫ٔـــــــٗگ‪ٔٛ‬دب‪ٔ ٚ‬ـــــــٗثێ‪ ،‬گـــــــٌٗێه زژ‪ٚ‬ارٖ‪ٌٗ .‬ثـــــــٗر ئٗ‪ٖٚ‬وـــــــٗ ئـــــــَٗ‬
‫چِٗىــــــٗع ‪ٖٚ‬ن گــــــٌٗێه ٌــــــٗ تێێٗیؼــــــتٕٗوبٔی زیىــــــٗ ثــــــٗ‬
‫ٌ٘ٗ‪ِٛ‬ـــــــــٗرخی وـــــــــبت‪ ٚ‬ػـــــــــ‪ٛ‬ێٓ‪ِ ٚ‬ێژ‪ٚٚ‬یـــــــــی تبیجٗتـــــــــٗ‪ٖٚ‬‬
‫ثــــــٗطــــــتزا‪ ٖٚٚ‬ثٗطــــــٗرٔدساْ وــــــبروزز ‪ ٚ‬چــــــب‪ٖٚ‬ڕ‪ٚ‬أی‪ ٚ‬ئبوــــــبِی‬
‫ئـــــَٗ پێٕبطـــــبٔٗ‪ ،‬سۆر خیـــــب‪ٚ‬اس زٖثـــــێ‪ .‬ثـــــَٗ تبیجٗتّٗٔسییبٔـــــٗ‪ٚ‬‬
‫ثـــــٗ پێٕبطـــــٗیٗوی وـــــبتی‪ٔ ٚ‬ـــــٗرِ‪ٔٛ‬یبْ زٖتـــــ‪ٛ‬أیٓ ثڵێـــــیٓ وـــــٗ‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ـــــبوجیزاْ ثٗػـــــێىٓ ٌـــــٗ ت‪ٛ‬ێژٖوـــــبٔی وۆِـــــٗڵێب وـــــٗ سۆرخـــــب‬
‫پێێـــــــــٗیبْ ٌـــــــــٗٔب‪ ٚ‬چیٕـــــــــی ِبِٕب‪ٖٔٚ‬ـــــــــسی وۆِٗڵێبزایـــــــــٗ‪ٚ‬‬
‫٘بٔٗگــــــٌٗێىی خیــــــب‪ٚ‬اس ‪ ٚ‬خۆرا‪ٚ‬خــــــۆری ٌــــــٗث‪ٛ‬ارٖوبٔی طیبطــــــی‪ٚ‬‬
‫و‪ٌٛ‬تـــــــ‪ٚٛ‬ری‪ ٚ‬سأظـــــــتیسا‪ ،‬ثـــــــٗز‪ٚ‬ای ٘ٗلیمـــــــٗت‪ ،‬زازپـــــــٗر‪ٖٚ‬ری‪ٚ‬‬
‫خــــــ‪ٛ‬أی ت‪ٛ‬أــــــبیی فیىــــــزی ذۆیــــــبْ ‪ٖٚ‬گــــــٗڕ زٖذــــــْٗ‪ .‬چــــــٗوی‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ــــــبوجیز‪ ،‬ثیزوززٔٗ‪ٖٚ‬یــــــٗتی‪ ٚ‬ئبػىزاػــــــٗ وــــــٗ ٘ــــــٗتب ئــــــَٗ‬
‫ثیــــــزٖ ٌــــــٗ طــــــٗر٘ٗڵسأسا ٔــــــٗثێ‪ ،‬ثبطــــــىززْ ٌــــــٗ ر‪ٔٚٚ‬ــــــبوجیزی‬
‫وبرێىی ثێ‪ٚ‬اتب زٖثێ‪.‬‬
‫ئبرِــــــبٔی ر‪ٔٚٚ‬ــــــبوجیزاْ ثٗگؼــــــتی ئبرِــــــبٔێىی ِزۆڤبیٗتییــــــٗ‪،‬‬
‫‪ٚ‬اتــــٗ ػــــتێه وــــٗ گیبٔجبسییــــٗوی تــــٗ‪ٚ‬ا‪ ٚ‬زٖذــــ‪ٛ‬اسێ‪٘ ٚ‬ــــٗر‪ٖ٘ٚ‬ب‬
‫ئٗ‪ٖٚ‬یىــــــٗ طــــــٕ‪ٚٛ‬رێىی خ‪ٛ‬گزافیــــــبیی ثــــــۆ ر‪ٔٚٚ‬ــــــبوجیزاْ ٔیــــــٗ‪ٚ‬‬
‫ئــــــٗ‪ ٚ‬ثــــــٗز‪ٚ‬ای زۆسیٕــــــٗ‪ٖٚ‬ی پــــــه ‪ٖٚ‬ط‪ٖٛ‬طــــــٗی راطــــــتییٗوبْ‪،‬‬
‫زازپــــــٗر‪ٖٚ‬ری‪ ٚ‬خ‪ٛ‬أییٗوبٔسایــــــٗ ٌــــــٗ پبٔتــــــبیی ثــــــێ طــــــٕ‪ٚٛ‬ری‬
‫ث‪ٔٚٛ‬ـــــسا‪ .‬ثـــــَٗ پێٕبطـــــبٔٗ زٖتـــــ‪ٛ‬أیٓ ئیـــــسیعبی ئـــــٗ‪ ٖٚ‬ثىـــــٗیٓ‬
‫وــــــٗ ئٗگــــــٗر ئبرِــــــبٔی ر‪ٔٚٚ‬ــــــبوجیز‪ِ ،‬ــــــٗسٔی ڕٖگــــــٗسی ِــــــزۆن‬
‫ٔــــــــٗثێ‪ ،‬ئٗگــــــــٗر ٔــــــــب‪ٚ‬ثزا‪ ٚ‬ثــــــــٗز‪ٚ‬ای زۆسیٕــــــــٗ‪ٖٚ‬ی راطــــــــتی‪ٚ‬‬

‫‪27‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫خ‪ٛ‬أییـــــــٗوبْ ثـــــــۆ ذشِـــــــٗت ثـــــــٗ ئبطـــــــ‪ٚٛ‬زٖیی‪ ٚ‬تـــــــٗٔب٘ی‪ٚ‬‬
‫ثبػـــــــــتز ژیـــــــــبٔىززٔی ِـــــــــزۆن ٔـــــــــٗثێ‪ٔ ،‬ـــــــــبت‪ٛ‬أیٓ ٔـــــــــب‪ٚ‬ی‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ــــــــــبوجیزی ٌٗطــــــــــٗر زاثٕێــــــــــیٓ‪٘ .‬ــــــــــٗ‪ٚ‬ڵی ر‪ٔٚٚ‬ــــــــــبوجیزٖ‬
‫ئێزأییـــــــــٗوبْ وـــــــــٗ طـــــــــٗرٖویتزیٓ ٔ‪ٛ‬ێٕٗرأی"ٔ‪ٛ‬ێێـــــــــٗری"یٓ‪ٚ‬‬
‫ثٗػـــــێ‪ٖٛ‬ی فیىــــــزی‪ ٚ‬ژیـــــبٔی ٔــــــٗریتی ذـــــٗثبتیبْ زٖوــــــزز ٌــــــٗ‬
‫ػۆڕػــــــــی ِٗػــــــــز‪ٚٚ‬تٗ‪ ٖٚ‬زٖطــــــــت پێــــــــسٖوب‪ٌٗ .‬راڤــــــــٗوززٔی‬
‫پێێــــــــــٗی رٖ‪ٚ‬تــــــــــی ر‪ٔٚٚ‬ــــــــــبوجیزی‪ ٚ‬رٖ‪ٚ‬تــــــــــی پێێٗیؼــــــــــتٕی‬
‫ٌـــــِٗێژ‪ٚٚ‬ی ئێزأـــــسا ذـــــبڵێىی سۆر گزیٕێـــــٗ‪ ٚ‬ئـــــٗ‪ ٖٚ‬وـــــٗ رٖ‪ٚ‬تـــــی‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ــــــبوجیزی ٌــــــٗئێزاْ ٔــــــٗ ٌٗطــــــٗر ٘ــــــٗڵێزتٕی پێ‪ٛ‬یظــــــتییٗ‬
‫ثٗر٘ٗطـــــــــــتٗ وۆِٗاڵیٗتییـــــــــــٗوبْ‪ ٚ‬چـــــــــــیٓ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ێژٖوـــــــــــبٔی‬
‫پێؼـــــــــــٗٔگ‪ ،‬ثـــــــــــٗڵى‪ٌ ٚٛ‬ـــــــــــٗژێز ثبٔـــــــــــسۆری و‪ٌٛ‬تـــــــــــ‪ٚٛ‬ر ‪ٚ‬‬
‫ػبرطــــــتبٔییٗتی رۆژئــــــب‪ٚ‬ا ‪ٌ ٚ‬ــــــٗ پٗٔدــــــٗرٖوبٔی زٖرثــــــبرٖ‪ ٖٚ‬ثــــــٗ‬
‫ئێـــــزاْ گٗیؼـــــت‪ ٚ‬ثـــــَٗ ٘ۆیـــــٗ‪ ٖٚ‬رٖ‪ٚ‬تـــــی ر‪ٔٚٚ‬ـــــبوجیزی ٘ـــــٗر‬
‫ٌٗطٗرٖتب‪ٔ ٖٚ‬ێ‪ٖٛ‬رۆوێىی طیبطی ثٗذۆ‪ ٖٚ‬گزت‪.‬‬
‫ئٗگــــــٗر ِ‪ٛ‬زێهٔیتــــــٗ ٌــــــٗرۆژئــــــب‪ٚ‬ا ثــــــٗ رٖذٕــــــٗ ٌٗفٌٗظــــــٗفٗ‪ٚ‬‬
‫تێهاِــــبْ زٖطــــتی پێىــــزز ٌــــٗٔێ‪ ٛ‬ئێّــــٗزا ِــــ‪ٛ‬زێهٔیشَ ثٗرٖذٕــــٗ‬
‫ٌٗطیبطـــــــٗتٗوبٔی فـــــــٗرِبٔهٖ‪ٚ‬ا طـــــــٗری ٘ٗڵـــــــسا‪ .‬ر‪ٔٚٚ‬ـــــــبوجیزی‬
‫ئێزأــــــی ثــــــٗخێێبی ٘ــــــۆ‪٘ ،‬ۆوــــــبری ٔیؼــــــبٔٗ گــــــزت‪ ٚ‬ثــــــَٗ‬
‫٘ۆیـــــٗ‪ ٖٚ‬ژیـــــزی ‪ ٚ‬پـــــٗیڤیٓ‪ ٚ‬عیزفـــــبْ ‪ٖٚ‬وـــــ‪ ٚٛ‬طـــــێ رٖ‪ٚ‬تـــــی‬
‫گزیٕێــــــــی فیىــــــــزی‪ ٚ‬فٌٗظــــــــٗفی ٌٗزٖطــــــــتسرێژی‪ ٚ‬رٖذٕــــــــٗی‬
‫ر‪ٔٚٚ‬بوجیزاْ تب ئبطتێىی سۆر ثٗز‪ٚٚ‬ر ث‪.ْٚٛ‬‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ــــــبوجیزأی رۆژئــــــب‪ٚ‬ا ثــــــٗ رٖذٕــــــٗگزتٓ ٌــــــٗ فٌٗظــــــٗفٗ ثــــــٗ‬
‫طیبطــــــٗت گٗیؼــــــتٓ‪ٌٗ ٚ‬ئێزأــــــسا ‪ٚ‬یظــــــتیبْ ٌٗطیبطــــــٗتٗ‪ٖٚ‬‬
‫ثـــــٗ فٌٗظـــــٗفٗ ثێـــــْٗ‪ ٚ‬ئـــــَٗ ز‪ ٚٚ‬رێێـــــب خیـــــب‪ٚ‬اس‪ ٚ‬خیبوبرأـــــٗ‪،‬‬
‫ذــــــۆی ػــــــزۆڤٗوٗری سۆرێــــــه ٌــــــٗ ػىظــــــتٗ ر‪ٔٚٚ‬بوجیزییٗوبٔــــــٗ‬
‫ٌِٗێژ‪ٚٚ‬ی ئێزأی ٔ‪ٛ‬ێسا‪.‬‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ـــــبوجیز رٖذٕــــــٗگزٖ‪ٚ ،‬یژزأــــــی ثــــــٗئبگبی وۆِٗڵێبیــــــٗ‪ .‬ئــــــٗ‪ٚ‬‬
‫طــــٗری ٌــــٗگزٖ‪ٚ‬ی راطــــتی‪ ٚ‬خ‪ٛ‬أییــــٗوبْ زایــــٗ ٔــــٗ ٌــــٗ رٖ‪ٚ‬ػــــی‬

‫‪28‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫زٖطـــــــٗاڵت‪٘ ٚ‬ێـــــــش یـــــــبْ ئٗٔسێؼـــــــٗ‪ ٚ‬حێشثـــــــٗوبْ‪ .‬چٗٔـــــــسٖ‬
‫سۆرثــــــ‪ ْٚٛ‬ئــــــٗ‪ ٚ‬ر‪ٔٚٚ‬ــــــبوجیزٖ ِٗسٔبٔــــــٗی وــــــٗ ٌــــــٗ ژیبٔیبٔــــــسا‪،‬‬
‫ثـــــــٗ٘ۆی ٘ٗطـــــــت ٔـــــــٗوززْ ثـــــــٗ٘شرٖوبٔیبْ یـــــــبْ س‪ ٚٚ‬ڕٖص‬
‫ثــــــــ‪ٔٚٛ‬ی ثٗرِ٘ٗـــــــــٗ فیىزییــــــــٗوبٔیبْ‪ ،ٚ‬یـــــــــبْ خیب‪ٚ‬اسییـــــــــبْ‬
‫ٌٗگـــــــــــٗڵ ٘شرٖوـــــــــــبٔی ساڵ‪ٔ ٚ‬ـــــــــــٗریتی‪ ،‬وٗ‪ٚ‬تـــــــــــٗ ثـــــــــــٗر‬
‫ٔبذۆػٗ‪ٚ‬یظــــــتی فــــــٗرِبٔهٖ‪ٚ‬اْ‪ ٚ‬یــــــبْ زٖسگبوــــــبٔی پؼــــــىٕیٕی‬
‫ثیــــز‪ٚ‬ڕا ‪ٌ ٚ‬ــــٗ ئــــٗ‪ ٚ‬پــــٗڕی ٘ــــٗژاری‪ٗٔ ٚ‬زاریــــسا وــــۆچی ز‪ٚ‬اییــــبْ‬
‫زٖوــــزز‪ ٚ‬یــــبْ ِــــٗحى‪ َٚٛ‬ثــــٗ سیٕــــساْ‪ِ ٚ‬ــــٗرگ وــــزاْ‪ ،‬ثــــٗاڵَ‬
‫٘ی ىــــــبت ئبِــــــبزٖ ٔــــــٗث‪ ْٚٛ‬زٖطــــــت ٌــــــٗ٘شرٖ ثــــــٗرسٖوبٔیبْ‬
‫٘ٗڵجێزْ‪.‬‬
‫ِێـــــژ‪ٚٚ‬ی سأظـــــت‪ٔٛ٘ ٚ‬ـــــٗر ‪ٚ ٚ‬ێـــــژٖ پـــــهٖ ٌٗٔب‪ٚ‬گـــــٌٗێىی ‪ٖٚ‬ن‬
‫گبٌیٍـــــــٗ‪ ،‬خۆرزأـــــــۆ ثزۆٔـــــــۆ‪ٚ ،‬أێـــــــۆن‪ ،‬ثت‪ٙ‬ـــــــۆڤێٓ‪ ،‬حـــــــٗالج‪،‬‬
‫فـــــــــٗڕۆذی یـــــــــٗسزی‪ ،‬لـــــــــبسی ِحِّٗـــــــــٗز‪ِٚٛ ،‬طـــــــــبئٗٔتٗر‪،‬‬
‫ٌــــــــٗیالسأب‪ . . .‬ر‪ٔٚٚ‬ــــــــبوجیز زٖر٘ــــــــٗق ثــــــــٗ وۆِٗڵێبوــــــــٗی‪ٚ‬‬
‫زٖر٘ـــــــٗق ثـــــــٗ ِـــــــزۆن‪ ٚ‬وۆِـــــــٗڵێبی خی‪ٙ‬ـــــــبٔی زٖر‪ٖٚ‬طـــــــتٗ‪.‬‬
‫ٌٗثــــــٗر ئٗ‪ٖٚ‬یىــــــٗ ذــــــٗثبتی ئــــــٗ‪ٌ ٚ‬ــــــٗپێٕب‪ ٚ‬ثــــــٗرسی پێێــــــٗی‬
‫ِزۆڤسایٗ‪.‬‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ـــــــبوجیز ئبگبیـــــــٗ‪ ٚ‬ئبگـــــــبییغ زٖر‪ٖٚ‬طـــــــتی زێٕـــــــێ‪ ،‬ئِٗـــــــٗ‬
‫ثٗػـــــــــێه ٌٗطز‪ٚٚ‬ػـــــــــتی ئبگبییـــــــــٗ‪ .‬ر‪ٔٚٚ‬ـــــــــبوجیز وٗطـــــــــێىٗ‬
‫وــــــٗذۆی ٌٗثٗرأجـــــــٗر ئــــــٗروی طـــــــٗرچب‪ٖٚ‬گزت‪ٌٗ ٚٛ‬ئبگبییـــــــٗوبْ‬
‫ثــــــــٗ ثــــــــٗرپزص ثشأــــــــێ‪ ،‬ر‪ٔٚٚ‬ــــــــبوجیز ثــــــــۆ ثٗزٖطــــــــت‪ٙ‬ێٕبٔی‬
‫٘ٗلیمٗت ٔبچبر ثٗ ٘ٗڵجژارزٔٗ‪.‬‬
‫ٔـــــــٗث‪ٔٚٛ‬ی زٖر‪ٖٚ‬طـــــــتی ثـــــــۆ ر‪ٔٚٚ‬ـــــــبوجیز تٗٔبٔـــــــٗت ئٗگـــــــٗر‬
‫ٌٗوۆِـــــــــــٗڵێب رۆژئب‪ٚ‬اییـــــــــــٗوبْ زیبرزٖیـــــــــــٗوی زر‪ٚٚ‬طـــــــــــت‪ٚ‬‬
‫ثٕـــــٗڕٖتی ثـــــێ ٌـــــٗ‪ٚ‬اڵتبٔی گٗػـــــٗٔٗوزز‪ ٚ ٚٚ‬خی‪ٙ‬ـــــبٔی طـــــێ‪،َٗٙ‬‬
‫ٌــــٗ‪ٔ ٚ‬ب‪ٚ‬چبٔــــٗی وــــٗ ئبسازییــــبْ تێــــسا ٔیــــٗ‪٘ ،‬ــــٗژاری ‪ٔ ٚ‬ــــٗزاری‪ٚ‬‬
‫ثــــــٗرتیً ذــــــ‪ٛ‬ارزْ ٘ب‪ٚ‬ارزٖوــــــب‪ ،‬یبطــــــب ‪ٚ‬زازپــــــٗر‪ٖٚ‬ری ِــــــزز‪ٖٚٚ‬‬
‫یــــــبْ گــــــۆڕا‪ ْٚٚ‬ثٗگبڵتــــــٗ گیــــــزا‪ٌٗ .ٖٚ‬ػــــــ‪ٛ‬ێٕێىسا وــــــٗ ثــــــۆ‬

‫‪29‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫طــــــٗلبِێیزی زٖطــــــٗاڵتسارێتی وۆِــــــٗڵێىی وــــــَٗ‪ ،‬و‪ٌٛ‬تــــــ‪ٚٛ‬ر‪ٚ‬‬
‫ذ‪ٚٛ‬ذـــــــسٖی ذـــــــٗڵه ثٗ٘ێٕـــــــس ٔـــــــبگیزێ‪ ٚ‬وۆِـــــــٗاڵٔی ذـــــــٗڵه‬
‫ثـــــــــٗذزاپتزیٓ ػـــــــــێ‪ ٖٛ‬طـــــــــ‪ٚٛ‬وبیٗتییبْ پـــــــــێ زٖوـــــــــزێ‪...‬‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ـــــــبوجیز ٔـــــــبت‪ٛ‬أێ چـــــــب‪ٚ‬ی ذـــــــۆی ٌٗػـــــــتٗ لیشٖ‪ٔٚ‬ـــــــٗوبْ‬
‫ثٕــــ‪ٚٛ‬لێٕێ‪ .‬ئـــــٗ‪ ٚ‬ئٗگــــٗر ئبگبیبٔـــــٗ حبػــــب ٌٗراطـــــتییٗوبْ ثىـــــب‪،‬‬
‫ذبئییٕــــــٗ‪ ٚ‬ذیبٔــــــٗت ثــــــٗ ئــــــب‪ٖٚ‬س ‪ ٚ‬تێهاِــــــبٔی ذــــــۆی زٖوــــــب‪ٚ‬‬
‫ئٗگـــــٗر ٌٗػـــــ‪ٛ‬ێٕی ئبگٕ‪ٛ‬طـــــتێه(ٌێٕٗساْ)زا خـــــێ ثێـــــزێ‪ ،‬ئیـــــسی‬
‫ر‪ٔٚٚ‬بوجیزٔیــــــــٗ‪ٌٗ .‬ثــــــــٗر ئٗ‪ٖٚ‬یىــــــــٗ طز‪ٚٚ‬ػــــــــتی ر‪ٔٚٚ‬ــــــــبوجیزی‬
‫ٌٗگـــــــٗڵ ٔـــــــٗث‪ٔٚٛ‬ی ت‪ٔٛ‬ـــــــس‪ٚ‬تیژی‪ٔ( ٚ‬بسأُ)ٌٗزژایـــــــٗتی‪ ٚ‬زژا‪ٚ‬اسی‬
‫زایٗ‪.‬‬
‫"تـــــــب٘یزثٓ خٍـــــــ‪ ،"ْٚٛ‬ر‪ِٚ‬ـــــــبٕٔ‪ٚٛ‬ص‪ ٚ‬رٖذٕـــــــٗگزی ثـــــــٗٔب‪ٚ‬ثبٔێی‬
‫ِٗراوێؼـــــــــــی(ِ زة) زٖٔ‪ٚٛ‬طـــــــــــێ‪ٚٛٔ :‬طـــــــــــٗر ٌـــــــــــٗخی‪ٙ‬بٔی‬
‫طـــــــێ‪ِٗٙ‬سا سۆرخـــــــبر ر‪ٚ‬ذظـــــــبرێىی ئبرِـــــــبٔی زٖگـــــــزێ یـــــــبْ‬
‫ثٗػــــــــــێ‪ٖٛ‬یٗن ٌ٘ٗظــــــــــ‪ٚٛ‬وٗ‪ٚ‬تی ٌٗگٗڵــــــــــسا زٖوــــــــــزێ ‪ٖٚ‬ن‬
‫ثڵێی"ئ‪ٛ‬طــــــــت‪ٚٛ‬رٖ"یٗ‪ ،‬ثــــــــٗاڵَ ئ‪ٛ‬طــــــــت‪ٚٛ‬رٖیٗن وــــــــٗ ثٕبغــــــــٗی‬
‫ٌٗراطــــــتییٗ ثٗرچب‪ٖٚ‬وبٔــــــسا ٘ٗیــــــٗ‪ .‬ثــــــٗچب‪ٚ‬ی ‪ٚ‬تــــــٗثێژ طــــــٗیزی‬
‫زٖوــــــــْٗ‪ٚ ،‬تــــــــٗثێژی ذــــــــٗڵىێه وــــــــٗ ت‪ٛ‬أــــــــبی زٖرثهیٕــــــــی‬
‫زاذ‪ٛ‬اسییــــــــــٗوبٔیبْ ٔیــــــــــٗ‪ ،‬تٗٔبٔــــــــــٗت ئٗگــــــــــٗر ثۆذۆیــــــــــبْ‬
‫‪ٖ٘ٚ‬بػـــــــیبْ ٔـــــــٗ‪ٚ‬ێ‪ ٚ‬ئـــــــٗ‪ٚ‬تۆع ٔـــــــٗثٓ‪" .‬ػبٍِ‪"ٚٛ‬ػـــــــبعیزی‬
‫ِـــــٗسٔی ئێـــــزاْ ٌٗپێ‪ٖٔٛ‬ـــــسی ٌٗگـــــٗڵ ػـــــێعزٖوبٔی "طـــــۆ٘زاة‬
‫طـــــپێ‪ٙ‬زی"زا زٖڵـــــێ‪ :‬ئـــــٗ‪ ٚ‬ػـــــێعزأٗ ٘ێٕـــــسێ خـــــبر ٌٗرازٖثـــــٗزٖر‬
‫خـــــ‪ٛ‬اْ‪ ٚ‬ثـــــٗرسٖ‪ .‬ثـــــٗاڵَ پێّ‪ٛ‬أیـــــٗ ئب‪ِٚ‬ـــــبْ ثٗخۆیٗوـــــسا ثـــــه‪ٚ‬ا‪.‬‬
‫الٔیىَٗ ثۆ ِٓ"تٗٔیب خ‪ٛ‬أی"ثٗص ٔیٗ‪.‬‬
‫چجىــــــَٗ‪ٔ:‬بوۆوی ئێّــــــٗ ٌــــــٗ ثــــــٗوبر٘ێٕبٔی ػــــــێعزٖ‪ .‬رٖٔێــــــٗ‬
‫تــــب‪ٚ‬أی ِٕــــٗ وــــٗ پــــێُ ثبػــــٗ وــــٗ ػێعز"ػــــٗیپ‪ٚٛ‬ر"ثێ ٔــــٗ الی‬
‫الیـــــــــٗ‪ .‬ر‪ٔٚٚ‬ـــــــــبوجیز پێ‪ٛ‬یظـــــــــتی ثٗتێهاِبٔی"طیظـــــــــتّبتیه"ٖ‪،‬‬
‫‪ٚ‬اتــــــٗ ٔــــــب‪ٚ‬ثزا‪ ٚ‬زٖتــــــ‪ٛ‬أێ ٌــــــٗئبگبیی‪ٔ ٚ‬بطــــــیب‪ٚ‬ی ذــــــۆی ٌــــــٗ‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ىززٔــــــــٗ‪ ٖٚٚ‬ػــــــــزۆڤٗی پێ‪ٖٔٛ‬ــــــــسی ٔێــــــــ‪ٛ‬اْ زیبرزٖوــــــــبْ‪ٚ‬‬

‫‪31‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫پێێـــــٗی طز‪ٚٚ‬ػـــــتی ئـــــٗ‪ٚ‬اْ وـــــٗڵه ‪ٖٚ‬رثێـــــزێ‪ .‬تـــــٗٔیب سأیـــــبری‬
‫گؼــــــتی ثــــــێ ٌێ‪ٖٛ‬ػــــــب‪ٖٚ‬یی‪ٗ٘ ٚ‬طــــــتىززْ ثٗپێ‪ٖٔٛ‬ــــــسی ٔێــــــ‪ٛ‬اْ‬
‫زیبرزٖوـــــــــبْ وٗطـــــــــێه ٔبوبتـــــــــٗ ر‪ٔٚٚ‬ـــــــــبوجیز‪" .‬پ‪ٛ‬أىـــــــــبرٖ"‬
‫زٖیێــــــــــ‪ٛ‬ت‪ :‬ئبِــــــــــبٔدی سأظــــــــــت رێىرظــــــــــتٕٗ‪ ،‬سأظــــــــــت‬
‫وۆِـــــــٗڵێه ٌٗراطـــــــتییٗوبٔٗ‪٘ .‬ـــــــٗر‪ٖٚ‬ن چـــــــۆْ ذبٔ‪ٚٛ‬یـــــــٗن‬
‫پێى‪ٙ‬بت‪ٚٛ‬یــــــٗ وــــــٗ ٌــــــٗ وۆِــــــٗڵێه ثــــــٗرز‪ .‬ثــــــٗاڵَ وۆِــــــٗڵێه‬
‫ٌٗراطــــــــتییٗوبْ ثــــــــٗ ٘ــــــــِٗبْ رازٖ سأظــــــــت ٔیــــــــٗ وــــــــٗ‬
‫وۆِٗڵێه ٌٗثٗرزٖوبْ ذبٔ‪ٔ ٚٛ‬یٓ"‪.‬‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ـــــبوجیز زٖثـــــێ ثٗطـــــٗر ئـــــب‪ٖٚ‬سی طـــــٗرزِٖی ذـــــۆی‪ ،‬ثٗطـــــٗر‬
‫رۆحــــی طــــٗرزِٖی ذۆیــــسا ساڵ ثــــێ‪ .‬یــــبْ الٔیىــــَٗ ٌــــٗ‪ ٚ‬وــــبرٖ‬
‫تبیجٗتییـــــٗزا وـــــٗ پێؼىٗػـــــی زٖوـــــب لظـــــٗیٗوی ٔـــــ‪ٛ‬ێی ثـــــۆ‬
‫‪ٚ‬تـــــــــٓ ٘ـــــــــٗثێ‪ .‬تـــــــــ‪ٌَٛ‬ظـــــــــتۆی ٌـــــــــٗ ٘‪ٔٛ‬ـــــــــٗر چییـــــــــٗزا‬
‫زٖٔ‪ٚٛ‬طـــــــێ‪ٗٔٛ٘":‬رِٗٔـــــــس زٖثـــــــێ ٌٗگـــــــٗڵ پێؼـــــــىٗ‪ٚ‬ت‪ٚٛ‬تزیٓ‬
‫سأظـــــتی طـــــٗرزِٖی ذـــــۆی ٌـــــٗ‪ ٚ‬پێ‪ٖٔٛ‬سییـــــٗزا ثـــــێ"‪ ٚ‬ئِٗـــــٗ‬
‫ثــــــٗ‪ٚ ٚ‬اتبیــــــٗ وــــــٗ ٘‪ٗٔٛ‬رِٗٔــــــس‪ ٚ‬ر‪ٔٚٚ‬ــــــبوجیز ٘ــــــٗرزَٖ زٖثــــــێ‬
‫ئبِــــــبزٖی وــــــۆڵیٓ‪ ٚ‬چــــــبوىززٔی زٖر٘ٗطــــــتٗوبٔی ذــــــۆی ثــــــێ‪.‬‬
‫ر‪ٔٚٚ‬ــــبوجیز چــــب‪ٚ‬ی ٌــــٗ زا٘ــــبت‪ٔ ٖٚٛ‬ــــٗ ٌــــٗراثزز‪ٌٗ ،ٚٚ‬طــــٗر ئــــَٗ‬
‫ثِٕٗبیــــــــٗ ئــــــــٗ‪ ٚ‬پؼــــــــتی‪ٛ‬أی ٌــــــــٗ پێؼــــــــىٗ‪ٚ‬تٕی سأظــــــــت‪ٚ‬‬
‫٘‪ٔٛ‬ــــــٗرێه زٖوــــــب وــــــٗ ٌــــــٗرێێبی ثٗرسث‪ٔٚٛ‬ــــــٗ‪ ٖٚٚ‬ئبطــــــ‪ٚٛ‬زٖیی‬
‫ِــــــــزۆن زایــــــــٗ‪ .‬ر‪ٔٚٚ‬بوجیزێــــــــه وــــــــٗ ٔــــــــٗت‪ٛ‬أێ ٘ب‪ٚ‬ػــــــــبٔی‬
‫گٗػـــــــٗی سأظـــــــتی‪ٔٛ٘ ٚ‬ـــــــٗری طـــــــٗرزِٖٗوٗی ثد‪ٚٛ‬ڵێتـــــــٗ‪،ٖٚ‬‬
‫ٌٗ٘ٗطــــــــتىززْ ثــــــــٗ ت‪ٛ‬أبییــــــــٗوبٔی سأظــــــــت‪ ٚ‬پێؼــــــــىٗ‪ٚ‬تٓ‬
‫ثێــــــشار زٖثــــــێ‪ .‬ئٗفزأــــــسٔی تێــــــسا زِٖــــــزێ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬أــــــبی راڤــــــٗ‪ٚ‬‬
‫ثبطـــــىززٔی زا٘ـــــبت‪ٚٛ‬ی ٔـــــبثێ‪ٌ ٚ‬ـــــَٗ ر‪ ،ٖٖٚٚٚ‬پێـــــساگزی ٌٗطـــــٗر‬
‫راثــــــزز‪ ٚٚ‬زٖوــــــب ‪ ٚ‬ثٗرِ٘ٗــــــٗ ثــــــٗزی‪ٙ‬بت‪ٖٚٛ‬وبٔی طــــــٗرزِٖٗوٗی‬
‫رٖتسٖوبتـــــــٗ‪ ،ٖٚ‬یـــــــبْ الٔیىـــــــَٗ ثـــــــٗگۆِبْ‪ٔ ٚ‬بڕاسیبٔـــــــٗ چـــــــب‪ٚ‬‬
‫ٌـــــٗزا٘بت‪ ٚٛ‬زٖوـــــب‪ٖ٘ٚ ،‬ـــــب وٗطـــــێه ثبیٗذـــــٗوبٔی راثـــــزز‪ ٚٚ‬ثـــــٗ‬
‫رٖ٘ــــــب زٖسأــــــێ‪ ٚ‬تبثۆیــــــبْ ٌێسر‪ٚٚ‬طــــــتسٖوب‪ ٚ‬چــــــب‪ٌ ٚ‬ــــــٗٔێ‪ٖٛ‬ڕۆوی‬

‫‪31‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫زیـــــــــــــبٌىتیىی زیبرزٖوـــــــــــــبْ‪ ٚ‬ثشا‪ٚ‬تـــــــــــــی ر‪ٌٗ ٚٚ‬گٗػـــــــــــــٗی‬
‫گۆڕأٗوبٔی زا٘بت‪ ٚٛ‬زٖٔ‪ٚٛ‬لێٕێ‪.‬‬
‫٘ٗڵظـــــــــ‪ٚٛ‬وٗ‪ٚ‬تی ر‪ٔٚٚ‬ـــــــــبوجیز ٌٗگـــــــــٗڵ راثـــــــــزز‪٘ ٚٚ‬ـــــــــٗرگیش‬
‫رٖتىززٔــــــٗ‪ٖٚ‬ی یــــــٗودبرٖوی‪ ٚ‬رٖ٘ــــــبی راثــــــزز‪ٔ ٚٚ‬یــــــٗ‪ ،‬ثــــــٗڵى‪ٚٛ‬‬
‫راڤــــــــــــــٗی زیــــــــــــــبٌىتیىی‪ ٚ‬رٖذٕٗگزأــــــــــــــٗی راثــــــــــــــزز‪ٚ ٚٚ‬‬
‫زٖطتٕیؼـــــبٔىززْ‪ ٚ‬پؼـــــتی‪ٛ‬أی ٌـــــٗ ثٗػـــــێه ٌٗراثزز‪ٚٚ‬یـــــٗ وـــــٗ‬
‫٘ێؼـــــــتب گـــــــٗ‪ٚ‬رٖیی‪ ٚ‬ثٕـــــــِٗبی ذۆیـــــــبْ پبراطـــــــت‪ ٖٚٚٛ‬ثـــــــۆ‬
‫پێ‪ٖٔٛ‬ــــــسی ٌٗگــــــٗڵ زا٘ــــــبت‪ ،ٚٛ‬گزێــــــسرا‪ٚ‬ێىی ٔٗػــــــیب‪ٔ ٚ‬ــــــبثێ‪.‬‬
‫ٔٗریتێــــــــٌٗێه ٌــــــــٗژیبٔی ِزۆڤــــــــسا ٘ــــــــْٗ وــــــــٗ ٘ی ىــــــــبت‬
‫ٌٗوـــــــــٗڵه ٔبوـــــــــٗ‪٘ ْٚٚ‬ـــــــــٗرزَٖ رێ پیؼـــــــــبٔسٖرْ‪ ،‬زٖثـــــــــێ‬
‫ئٗ‪ٚ‬أـــــــٗ ثٕبطـــــــیٓ‪ ٚ‬رێێبوـــــــبٔی ذـــــــٗثبت زژ ثـــــــٗ ٔٗریتێـــــــٌٗی‬
‫پێؼــــێز‪ ،‬تــــٗٔیب ثٗٔبطــــیٕی لــــ‪ٚٛ‬ڵی ٘ــــٗر ئــــَٗ تبیجٗتّٗٔسییــــٗ‬
‫ٔٗریتییـــــــٗ ئبػـــــــىزا زٖثـــــــێ‪ .‬ئٗٔسێؼـــــــٗگٌٗی ٔـــــــ‪ٛ‬ێ تـــــــٗٔیب‬
‫ٌٗثٗطـــــــتێٕی ػـــــــیب‪ٌ ٚ ٚ‬ـــــــۆژیىی ٌٗگـــــــٗڵ راثـــــــزز‪ ٚٚ‬زٖتـــــــ‪ٛ‬أٓ‬
‫ثىٗ‪ٔٚ‬ـــــٗ طـــــٗرپێ‪ .‬ثـــــٗاڵَ ثێێ‪ِٛ‬ـــــبْ ئـــــٗ‪ ٚ‬ثٗػـــــبٔٗ ٌـــــٗراثزز‪ٚٚ‬‬
‫٘ێــــــشی زا٘ێٕــــــبٔی ٔ‪ٛ‬ێیــــــبْ ٘ٗیــــــٗ وــــــٗ ٌٗطــــــٗر ثِٕٗبگــــــٌٗی‬
‫ئب‪ٖٚ‬سِٗٔـــــــــس‪ٔ ٚ‬ـــــــــٗرِی ٘ـــــــــٗڵێز را‪ٖٚ‬طـــــــــتب‪ ٖٚٚ‬ػبیظـــــــــتٗی‬
‫رێىـــــــٗ‪ٚ‬تٓ ٌٗگـــــــٗڵ زا٘بت‪ٛ‬یـــــــبْ ٘ـــــــٗثێ‪ .‬ثـــــــۆ ئٗفزأـــــــسْ‪ٚ‬‬
‫ٔ‪ٛ‬ێێـــــــــــٗری زٖثـــــــــــێ ل‪ٛ‬رطـــــــــــبیی تێفىزیٕـــــــــــی راثـــــــــــزز‪ٚٚ‬‬
‫تێىـــــه‪ٚٚ‬ذێٕیٓ‪ ،‬زٖثـــــێ سٖٔدیزٖوـــــبٔی ٔـــــٗریت ٌێـــــه ثپظـــــێٕیٓ‪،‬‬
‫زٖثێ راطتییٗ ٔ‪ٛ‬ێیٗوبْ ثٕبطیٓ‪ ٚ‬رێشیبْ ٌێجێزیٓ‪.‬‬
‫ٌـــــِٗێژ‪ٚٚ‬ی سأظـــــتسا ‪ٚ‬تـــــزا‪ ٖٚ‬وـــــٗ ئٗرٖطـــــت‪ ٚٛ‬ز‪٘ٚٚ‬ـــــٗسار طـــــبڵ‬
‫ثـــــــٗری ثٗگٗػـــــــٗی سأظـــــــت‪ ٚ‬تێهاِـــــــبٔی ِزۆڤـــــــی گـــــــزت‪.‬‬
‫چ‪ٔٚٛ‬ىــــــــٗ ثیظــــــــت طــــــــٗزٖی تــــــــٗ‪ٚ‬ا‪ ٚ‬وٗطــــــــێه ٔــــــــٗی‪ٛ‬ێزا‬
‫ٌٗزر‪ٚٚ‬طـــــــتی ٘شرٖوـــــــبٔی ٔـــــــب‪ٚ‬ثزا‪ ٚ‬وـــــــٗ ٌٗگـــــــٗڵ ثٕـــــــِٗبوبٔی‬
‫ِٗطــــــیحییٗت زا تێىــــــٗڵ ثجــــــ‪ ٚٛ‬گ‪ِٛ‬ــــــبْ ثىــــــب‪ .‬رێٕظــــــبٔض‪،‬‬
‫ػۆڕػـــــــی سأظـــــــتی‪ ٚ‬پیؼـــــــٗیی‪ ٚ‬و‪ٌٛ‬تـــــــ‪ٚٛ‬ری ٌـــــــٗ ئـــــــٗ‪ٚ‬ر‪ٚٚ‬پب‬
‫٘ــــــــٗرزَٖ ئــــــــَٗ ثیزۆوـــــــــٗی تێىؼــــــــىبٔس وــــــــٗ تبوێـــــــــه‪،‬‬

‫‪32‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ئٗٔسێؼــــــٗیٗن‪ ،‬وٗرٖطــــــٗیٗوی پیــــــزۆسٖ‪ٔ ٚ‬ــــــبثێ ٌێــــــی ٔــــــبڕاسی‬
‫ثـــــــیٓ‪ ٚ‬خێێزێىـــــــی ثـــــــۆ ثسۆسیٕـــــــٗ‪ ،ٖٚ‬رێٕظـــــــبٔض ثٕـــــــٗڕٖتی‬
‫سأظــــــتی ٌٗطــــــٗر ثِٕٗبیــــــٗوی ٔــــــ‪ٛ‬ێ زاِٗسرأــــــس‪ .‬وۆڵٗوــــــٗی‬
‫گ‪ِٛ‬ـــــبْ ٌـــــٗ ٘ـــــِٗ‪ ٚٛ‬ػـــــتێه‪ٌ ،‬ـــــٗ ٘ـــــِٗ‪ ٚٛ‬یبطـــــبوبْ‪ٌ ٚ‬ـــــٗ‬
‫٘ـــــــِٗ‪ِٗ ٚٛ‬عزیفٗتـــــــٗوبٔی پێؼـــــــ‪ٌٖٚٗ ٚ ٚٛ‬ثـــــــٗز‪ٚ‬ا سأظـــــــت‬
‫ثٗذێزاییـــــــــٗوی تبیجـــــــــٗت ر‪ٚٚ‬یىـــــــــززٖ زا٘ـــــــــبت‪ٌ .ٚٛ‬ـــــــــۆژیىی‬
‫ِیتـــــــبفیشیىی ئٗرٖطـــــــت‪ٗ٘ ٚٛ‬ڵ‪ٖٛ‬ػـــــــبیٗ‪ ٖٚٚ‬سأظـــــــت ٌٗطـــــــٗر‬
‫ثٕــــــــِٗبی ثیٕــــــــیٓ‪ ٚ‬تبلیىززٔــــــــٗ‪ ٖٚ‬پێــــــــی گــــــــزت‪ ٚ‬پبػــــــــبْ‬
‫زیبٌىتیـــــــــه ٌـــــــــٗزایىج‪ ٚ ٚٛ‬ػـــــــــێ‪ٛ‬اسێىی ٔـــــــــ‪ٛ‬ێی پێى‪ٙ‬ێٕـــــــــب‪.‬‬
‫سأظــــــــــتی ئــــــــــٗسِ‪ٔٚٛ‬ی‪ِ ٚ‬بتّبتیــــــــــه ٌٗطــــــــــٗر ثٕــــــــــِٗبی‬
‫تبلیىززٔــــــــــٗ‪ٗ٘ ٖٚٚ‬ڵــــــــــٗ گٗػــــــــــٗیٗوی طٗرطــــــــــ‪ٚٛ‬ڕ٘ێٕٗری‬
‫ثٗزٖطـــــــت ٘ێٕـــــــب‪ٌٗ ٚ‬طـــــــٗر ثٕـــــــِٗبی ػۆڕػـــــــی سأظـــــــتی‪ٚ‬‬
‫پیؼــــٗیی‪ ٚ‬فیىــــزی‪" ،‬ثــــیىٓ‪ ،‬زێىـــــبرت‪ ،‬وبٔــــت‪٘ ،‬ێێــــً‪ ٚ‬ثـــــبخ‪ٚ‬‬
‫ِـــــــبروض ػـــــــێ‪ٖٛ‬ی ٔـــــــ‪ٛ‬ێی ر‪ٔٚٚ‬ىززٔـــــــٗ‪ ٖٚٚ‬راڤـــــــٗ‪ ٚ‬گـــــــۆڕأی‬
‫خی‪ٙ‬بٔیبْ ثیٕبوزز‪.‬‬
‫تێێٗیؼــــــتٕی ئبِزاسػــــــێ‪ٌ ٖٛ‬ــــــٗ خی‪ٙ‬ــــــبْ‪ ٚ‬ػــــــێ‪ٖٛ‬ی ر‪ٚ‬أیٕــــــی‬
‫زٖطـــــــٗاڵتسارأٗ ثٗطـــــــٗر طز‪ٚٚ‬ػـــــــت‪ ،‬زٖطـــــــتپێىی ر‪ٚٚ‬أیٕـــــــی‬
‫ئبِزاسِٗٔــــــس ٌــــــٗ ئــــــب‪ٖٚ‬س‪ ٚ‬ثِٕٗبگــــــٌٗێىی ٔ‪ٛ‬ێیــــــٗ ٌــــــٗ ٘بتٕــــــٗ‬
‫ئــــــبرای ساڵجــــــ‪ٔٚٛ‬ی ِــــــزۆن ثــــــٗ طــــــٗر خی‪ٙ‬بٔــــــسا ثٗػــــــێ‪ٛ‬اسێىی‬
‫ِــــــ‪ٛ‬زێهْ‪٘ ،‬ێش‪ٚ‬ئبگــــــبیی ٌێــــــه ٔشیىج‪ٗٔٚٛ‬تــــــٗ‪ .ٖٚ‬ثــــــٗپێی ئــــــَٗ‬
‫‪ٚ‬تٗیــــٗ ئبگــــبیی ٘ێـــــشٖ‪٘ ٚ‬ێــــشیغ ٘ـــــِٗبْ ئبگــــبیی‪ .‬زٖتـــــ‪ٛ‬أیٓ‬
‫ٔٗتزطـــــبٔٗ‪ ٚ‬راػـــــىب‪ٚ‬أٗ ثڵێـــــیٓ‪ :‬ئٗگـــــٗر ٌٗئـــــٗ‪ٚ‬ر‪ٚٚ‬پب سأظـــــت‪ٚ‬‬
‫و‪ٌٛ‬تـــــــــــــ‪ٚٛ‬ر ‪ ٚ‬ػبرطــــــــــــــتبٔییٗت ثـــــــــــــٗ‪ٖ٘ٚ‬ب ذێزایــــــــــــــٗوی‬
‫طٗرطــــــــ‪ٚٛ‬ڕ٘ێٕٗر ثٗرِ٘ٗێــــــــٌٗێىی ثــــــــٗرچب‪ٚ‬یبْ ثٗزٖطــــــــت‪ٙ‬ێٕب‬
‫٘ـــــٗتب ئـــــٗ‪ ٚ‬ػـــــ‪ٛ‬ێٕٗی وـــــٗ ٌـــــِٗب‪ٖٚ‬ی وـــــِٗتز ٌـــــٗ ‪599‬طـــــبڵ‬
‫ثــــٗرازٖی چٗٔــــس طــــٗز ثٗراثــــٗر تــــٗ‪ٚ‬ا‪ٚ‬ی ِێــــژ‪ٚٚ‬ی ِزۆڤبیــــٗتی‬
‫سأیــــــــبری پبػــــــــٗوٗ‪ٚ‬ت وــــــــزز ‪ ٚ‬سأظــــــــت‪ٔٛ٘ ٚ‬ــــــــٗری پــــــــه‬
‫ثٗر٘ـــــــــِٗتز ‪ ٚ‬تـــــــــٗٔیب ٌـــــــــٗژێز تیؼـــــــــىی ٘ٗڵظـــــــــ‪ٚٛ‬وٗ‪ٚ‬تی‬

‫‪33‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫رٖذٕٗگزأـــــــٗ ٌـــــــٗ راثـــــــزز‪ٌ ٚ ٚٚ‬ـــــــٗژێز تیؼـــــــىی طـــــــهیٕٗ‪ٖٚ‬ی‬
‫پیزۆسیــــــــی ح‪ٛ‬وّــــــــٗوبْ‪ ٚ‬ثٕــــــــِٗبوبٔی راثــــــــزز‪ ٚٚ‬ثــــــــ‪ ٚ ٚٛ‬سۆر‬
‫طز‪ٚٚ‬ػـــــتییٗ وـــــٗ ٘ـــــٗڵێزتٕی ئِٗـــــٗ تـــــٗٔیب ٌٗطـــــٗر ثٗطـــــتێٕی‬
‫٘ــــــشر‪ ٚ‬ئٗٔسێؼــــــٗ‪ ٚ‬رێــــــش ثــــــۆ ثــــــب‪ٖٚ‬ڕٖ خیب‪ٚ‬اسٖوــــــبْ زٖتــــــ‪ٛ‬أزا‬
‫ثٗزٖطــــت ثــــێ‪ .‬زٖثــــێ ئــــٗ‪ ٖٚ‬لــــٗث‪ٚٛ‬ڵ ثىــــٗیٓ وــــٗ ‪ٖٚ‬رگزتٕــــی‬
‫ذــــــبڵ‪ ٚ‬چِٗىێــــــٌٗی ٔــــــ‪ٛ‬ێ‪ ٚ‬خێێیزوززٔــــــی ئٗ‪ٚ‬أــــــٗ ثــــــٗخێێبی‬
‫چِٗىــــــٗ ٔٗریتییــــــٗوبْ ٌِٗێؼــــــىسا‪ ،‬پێ‪ٛ‬یظــــــتی ثــــــٗگۆڕأىبری‬
‫ٌـــــــــــٗ راێڵـــــــــــٗی ٌـــــــــــۆژیىی ِزۆڤـــــــــــٗوبْ‪ ٚ‬زٖطـــــــــــتپێىی‬
‫ڕ‪ٚٚ‬زا‪ٚ‬ذ‪ٛ‬اسییٗ‪.‬‬
‫"گ‪ٔٛ‬تزگزاص"ٌـــــــٗ ٌێـــــــس‪ٚ‬أێىی زا ٌـــــــٗ رێ‪ٛ‬ڕٖطـــــــّی ثٗذؼـــــــیٕی‬
‫زیــــــبری ٔۆثێٍــــــسا زٖڵــــــێ‪ٚٛٔ :‬طــــــٗراْ ٌــــــٗڕ‪ٚٚ‬ی وبرٖوٗیبٔــــــٗ‪ٖٚ‬‬
‫ٔـــــــبت‪ٛ‬أٓ زٖطـــــــت ٌـــــــٗراثزز‪٘ ٚٚ‬ـــــــٗڵجێزْ‪ .‬ئـــــــٗ‪ٚ‬اْ ثزیٕـــــــٗ‬
‫پێ زا‪ٖٚ‬وــــــبْ پــــــێغ ئــــــٗ‪ٖٚ‬ی طــــــبرێژثٕٗ‪ ،ٖٚ‬زٖوٗٔــــــٗ‪ٌ .ٖٚ‬ــــــٗ‬
‫طـــــبرزا‪ ٖٚ‬زاذزا‪ٖٚ‬وبٔـــــسا‪ ،‬تـــــٗرَ ٌـــــٗ ژێـــــز ذـــــبن زٖرزٖ٘ێـــــٕٓ‪.‬‬
‫٘ــــــــــٗٔێب‪ ٚ‬زٖٔێٕــــــــــٗ زیــــــــــ‪ ٖٛ‬لٗزٖغــــــــــٗوزا‪ٖٚ‬وبْ‪ِ ٚ‬بٔێــــــــــب‬
‫پیزۆسٖوــــــبْ زٖو‪ٛ‬ژٔــــــٗ‪ .ٖٚ‬سأظــــــت‪ٔٛ٘ ٚ‬ــــــٗر ‪ٚ ٚ‬ێــــــژٖ وــــــبری‬
‫ِزۆڤـــــی و‪ٔٛ‬دىـــــۆڵ‪ِ ٚ‬ـــــزۆن زٖتـــــ‪ٛ‬أێ راڤـــــٗ‪ ٚ‬ػـــــزۆڤٗ ثىـــــب‪،‬‬
‫ٔــــــــٗن ِزۆڤێــــــــه وــــــــٗ ثــــــــٗچب‪ ٚ ٚ‬گــــــــ‪ٛ‬ێی ثٗطــــــــتزا‪ٖٖٚٚ‬‬
‫‪ٖٚ‬رزٖگــــــزێ‪ .‬ر‪ٔٚٚ‬ــــــبوجیزی راطــــــتٗلیٕٗ پبطــــــب‪٘ ٚ‬ێٕــــــٗر ٔیــــــٗ‪،‬‬
‫چب‪ٚ‬ی ٌٗزا٘بت‪.ٖٚٛ‬‬

‫‪34‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫‪ٖٚ‬رگێهاْ‪ٔ ٌٗ :‬ێ‪ٛ‬اْ ثٗرثٗطتی ‪ ٚ‬ئبسازی زا‬

‫ک‪.‬زێ زێ کی‪ٛ‬ص‬
‫ٌٗفبرطیٗ‪ِ :ٖٚ‬حِّٗٗز تٗرٖغٗ‬

‫ئیـــــشْ زٖذـــــ‪ٛ‬اسَ کـــــٗ گٗػـــــتێکی کـــــ‪ٛ‬رتُ ثـــــٗ‬
‫ٔێـــــ‪ ٛ‬خـــــ‪ٛ‬أی ٔبطـــــی ‪ ٚ‬ئـــــٗذاللیبتی ‪ٖٚ‬رگێـــــهاْ‬
‫زا ٘ــــــٗثێ ‪ ٚ‬ثبطــــــٗکَٗ ثــــــٗ ٘ێٕبٔــــــٗ‪ٖٚ‬ی ز‪ٚٚ‬‬
‫ػــــێعز زٖص پــــێ زٖکــــَٗ ‪ .‬ػــــێعزی یٗکـــــَٗ‬
‫ثـــــٗ سِـــــبٔی زایکـــــی ئ‪ٛ‬ر‪ٚٚ‬پـــــب‪ ،‬التیٕـــــٗ ‪ٌ ٚ‬ـــــٗ‬
‫٘ــــــۆراص ‪ٖٚ‬رگیــــــزا‪ ،ٖٚ‬ػــــــێعزی ز‪٘ٚٚ‬ــــــِٗیغ‬
‫ثٗ سِبٔی زایکی ذۆَ ‪ ٚ‬ػێعزی گ‪ٛ‬تٗیٗ‪.‬‬

‫ئۆرفٕ‪ٛ‬ص‪ٖٚ ،‬رگێهی پبکی ‪ ٚ‬راطتی ذ‪ٛ‬زایبْ‬
‫ئیٕظبٔی‪،‬ـ ئٗ‪ ٚ‬کبتٗی کٗ ٌٗ زارطتبٔب ِبڵی چێ کززث‪،ٚٛ‬‬
‫ٌٗ چب‪ٚ‬چٕ‪ٚٛ‬کی ذ‪ٛ‬ێٓ ‪ ٌٗ ٚ‬گۆػترۆری ـ‬
‫ز‪ٚٚ‬رٖ پٗرێش کزز‪.‬‬

‫‪35‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫٘ـــــۆراص‪ ،‬ػـــــبعیزی ‪ٖٚ‬ک ‪ٖٚ‬رگێـــــهی راطـــــتی ‪ ٚ‬پـــــبکی ذ‪ٛ‬زایـــــبْ‬
‫‪ٔ ٚ‬ێ‪ٛ‬ثژیـــــ‪ٛ‬أی طـــــ‪ٛ‬ڵح ‪ ٚ‬ئبػـــــتی طـــــٗیز کـــــزز‪ .ٖٚٚ‬گ‪ٛ‬تـــــٗ ئـــــَٗ‬
‫ئٗٔسێؼـــــٗیٗی لۆطـــــتٗ‪ ٚ ٖٚ‬ئـــــٗ‪ٚ‬ی ثـــــۆ طـــــٗرزِٖی ئێّـــــٗ ٌـــــٗ‬
‫ثٗٔسێ ٌٗ زی‪ٛ‬أی رۆژئب‪ٚ‬ا‪ -‬رۆژ٘ٗاڵت زا ‪ٖٚ‬رگێها‪.ٖٚ‬‬

‫رۆژ٘ٗاڵت ‪ ٚ‬رۆژئب‪ٚ‬ا ٘ٗرز‪ٚٚ‬‬
‫ػــــت گــــٌٗێکی رٖطــــٗٔیبْ ئبراطــــتٗی تــــۆ کــــزز‪ ،‬تــــب ئــــٗسِ‪ْٚٛ‬‬
‫ثکٗی‬
‫ٌـــــٗ ئـــــٗزای ٔٗ‪ٖٚ‬طـــــتب‪ ٚ‬طـــــ کـــــٗ ‪ ٚ‬لـــــبپێٍکی کـــــَٗ ثبیـــــٗخ‬
‫‪ٖٚ‬ال ٔێ‬
‫ٌٗ‪ِ ٚ‬ی‪ٛ‬أی پهػکۆیٗ ػ‪ٛ‬ێٕێ چێ کٗ‬
‫‪ٚ‬ا ثبػــــٗ کــــٗ تــــۆ تٗٔبٔــــٗت ئٗگــــٗر ثــــۆ طــــبتێ‬
‫ثێ‬
‫ئَٗ خبِٗ ‪ٖٚ‬ال ٔٗٔێی‪.‬‬
‫ئٗ‪ ٚ‬کٗطٗی کٗ ذۆی زٖٔبطێ ‪ ٚ‬کٗطبٔی تزیغ‬
‫ئِٗٗ ثبع زٖسأێ‪:‬‬
‫رۆژ٘ٗاڵت ‪ ٚ‬رۆژئب‪ٚ‬ا‬
‫ئیتز ٌێ‬

‫٘ٗڵٕبثهێٓ‬

‫ِٓ ٌٗرأٗی ثیزِٗٔسأٗ رٖز ٔبکِٗٗ‪ٖٚ‬‬
‫٘بت ‪ ٚ‬چۆی ٔێ‪ٛ‬اْ ز‪ ٚٚ‬ز‪ٔٚ‬یب‬
‫ثٗ ‪ٚ‬اتبیٗکی‬

‫‪36‬‬

‫راثــــ‪ٛ‬ارزٔیغ‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫٘بت چۆی ٔێ‪ٛ‬اْ رۆژ٘ٗاڵت ‪ ٚ‬رۆژئب‪ٚ‬ا‬
‫پیزۆس ثێ ئَٗ ئبژ‪ٚ‬أٗ‬

‫ئــــــــٗ‪ ٚ‬ز‪ ٚٚ‬ػــــــــێعزٖی کــــــــٗ ٘ێٕبِٕــــــــٗ‪ ٖٚ‬ثــــــــٗ رٖ‪ٚ‬ػــــــــتێکی‬
‫ػـــــبعیزأٗ خێێـــــٗ ‪ ٚ‬پێێـــــٗی ئـــــٗذاللی ‪ ٚ‬طیبطـــــی ‪ٖٚ‬رگێـــــهاْ‬
‫زیــــبری زٖکــــْٗ‪ ،‬کبرێــــ کــــٗ گ‪ٛ‬تــــٗ ٌــــٗ ٘ــــٗر ثــــ‪ٛ‬ارێکی تــــززا‬
‫پیــــب‪ٚ‬ێکی ثــــب ثڵێــــیٓ ثــــٗ ػــــ ‪ ٚ‬گ‪ِٛ‬ــــبْ ثــــ‪ٌ ،ٚٛ‬ــــَٗ پێ‪ٖٔٛ‬سیــــٗ‬
‫زا ‪ٖٚ‬ک " ػــــــــٗریفتزیٓ کــــــــبر ٌــــــــٗ ئیؼــــــــٗکبٔی ز‪ٔٚ‬یــــــــبیی زا"‬
‫طٗیزی زٖکب‪.‬‬
‫‪ٖٚ‬رگێـــــهاْ ئـــــبِهاسی کۆِٗڵێبیـــــٗ ثـــــٗ ػـــــ‪ٛ‬ێٓ حٗلیمـــــٗت زا ‪ٚ‬‬
‫٘ــــٗر ثــــَٗ ثۆٔــــٗ‪ٖٚ ٖٚ‬طــــیٍٗیٗکٗ ثــــۆ پــــێغ ثززٔــــی طــــ‪ٛ‬ڵح ‪ٚ‬‬
‫ئبػــــــتی ‪ .‬ثــــــٗ پێــــــی یــــــٗکێ ٌــــــٗ پێٕبطــــــٗکبٔی فٗر٘ــــــٗٔگ‪،‬‬
‫فٗر٘ـــــٗٔگ ثزتیــــــٗ ٌــــــٗ ئــــــٗ‪ ٚ‬طــــــ‪ٗٔٛ‬ت ‪ ٚ‬ثب‪ٖٚ‬ڕگٗالٔــــــٗی کــــــٗ‬
‫پێؼیٕٗی کۆِٗڵێب پێ زێٕٓ‪.‬‬
‫‪ٖٚ‬رگێهأـــــی ئـــــٗزٖثی کـــــٗ ثٗػـــــێ ٌـــــٗ پزۆطـــــٗی فٗر٘ـــــٗٔێی‬
‫یـــــٗ‪ ،‬ػـــــ‪ٛ‬ێٕٗ‪ٚ‬اری فٗر٘ـــــٗٔێی ئــــــَٗ کۆِـــــٗڵێب سِبٔیـــــٗ کــــــٗ‬
‫پــــــــٗیبَ ٘ێٕــــــــی ئــــــــٗ‪ ،ٖٚ‬ثــــــــٗرٖ‪ٚ‬ر‪ٚٚ‬ی کۆِــــــــٗڵێبی سِــــــــبٔی‬
‫ثٗرزٖٔگ زٖکبتٗ‪.ٖٚ‬‬
‫ذـــــــٗڵکی سأیـــــــبرێکی ئبطـــــــبییبْ زٖر٘ـــــــٗق ثـــــــٗ فٗر٘ـــــــٗٔێی‬
‫ثێێبٔــــــــٗ‪ٗ٘ ٖٚ‬یٗ‪،‬زٖگــــــــٗڵ ٘ــــــــٗر تــــــــ‪ٚٛ‬ذّێکی فٗر٘ــــــــٗٔێی‬
‫ثێێبٔــــــــــٗ ثــــــــــٗ ػــــــــــێ‪ٖٛ‬یٗکی تــــــــــٗڵکزا‪ ٚٚ‬طٗرطــــــــــٗرٖکی‬
‫ثــــــــٗرٖٔێبری زٖثٕــــــــٗ‪ٖٚ ٚ ٖٚ‬ک الیــــــــٗٔی طــــــــێ‪ َٗٙ‬طــــــــٗیزی‬
‫زٖکــــــْٗ‪ٖٚ .‬رگێهأــــــی ئــــــٗزٖثی ٘ــــــٗرڕێ ٌــــــٗ راطــــــتبی ئــــــٗ‪ٚ‬‬
‫کبرٖیــــــٗ کــــــٗ فهۆیــــــس ٌــــــٗ ِ٘ٗجــــــٗر تێججــــــی ئبکــــــبزێّێکی زا‬
‫ثــــٗڕێ‪ٖٛ‬ی ثــــزز‪ ،‬یــــبٔی زیــــبٌۆگ ٌــــٗ ٔێــــ‪ٛ‬اْ پشػــــ ‪ٔ ٚ‬ــــٗذۆع‬

‫‪37‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫زا‪ :‬ئـــــَٗ ػـــــێ‪ٛ‬اسٖ ٌـــــٗ طـــــٗر ثٕـــــِٗبی ٘ب‪ٚ‬ثٗػـــــی را‪ٖٚ‬طـــــتب‪.ٖٚ‬‬
‫ٌێــــزٖ زا ئــــٗ‪ٖٚ‬ی کــــٗ ثێێبٔٗیــــٗ ٔــــٗ الیــــٗٔی طــــێ‪ َٗٙ‬ثــــٗڵک‪ٚٛ‬‬
‫الیـــــٗٔی ثـــــٗرٖٔێبرٖ‪ٖٚ .‬رگێـــــهاْ ٌـــــٗ رێێـــــٗی زیبٌۆگـــــٗ‪ ٖٚ‬ثـــــٗ‪ٚ‬‬
‫ثٗطــــــــتێٕبٔٗ زٖگــــــــب کــــــــٗ ثــــــــۆ ذــــــــٗڵکی ئبطــــــــبیی ٔبزیــــــــبر‬
‫زِٖێٕێتٗ‪.ٖٚ‬‬
‫پێ‪ٖٔٛ‬ـــــسی ٔێـــــ‪ٛ‬اْ ٔ‪ٚٛ‬طـــــیٕی ػـــــێعز‪ٖٚ ٚ‬رگێهأـــــی ػـــــێعز ‪ٖٚ‬ک‬
‫پێ‪ٔ ٖٛ‬ـــــــسی ٔێـــــــ‪ٛ‬اْ تێفکـــــــزیٓ ‪ ٚ‬تێهاِـــــــبْ ‪ٚ‬ایـــــــٗ‪ .‬تێفکـــــــزیٓ‬
‫زٖتـــــــ‪ٛ‬أێ ٌـــــــٗ ِ٘ٗجـــــــٗر ئیٍ‪ٙ‬ـــــــبَ ‪٘ ٚ‬ـــــــٗر چٗذّبذٗیـــــــٗکی‬
‫ػـــــــ‪ٚٛٙ‬زی زا زٖطـــــــتجٗخێ زژکـــــــززٖ‪ٔ ٖٚ‬یؼـــــــبْ ثـــــــسا‪ ،‬ثـــــــٗاڵَ‬
‫تێهاِـــــبْ ‪ٖ٘ٚ‬ـــــب ت‪ٛ‬أبیـــــٗکی ٔیـــــٗ‪ .‬تێهاِـــــبْ زرێژذبیـــــْٗ تـــــز‪ٚ‬‬
‫زژ‪ٚ‬ارتـــــــزٖ‪ ،‬کـــــــٗ ثزیتیـــــــٗ ٌـــــــٗ ثیزکززٔـــــــٗ‪ ٖٚ‬طـــــــٗثبرٖت ثـــــــٗ‬
‫ػـــــــــتٗکبْ ‪ٌ ٚ‬ـــــــــٗ ٘ـــــــــِٗبْ کبتـــــــــسا ٘ٗڵظـــــــــٗٔێبٔسٔیبْ ‪ٚ‬‬
‫٘ـــــٗر‪ٖ٘ٚ‬ب رٖذٕـــــٗ ‪ ٚ‬راڤـــــٗع زٖگزێتـــــٗ ذـــــۆی‪٘ .‬ـــــٗر‪ٖ٘ٚ‬ب ثیـــــز‬
‫‪ٚ‬فکزٌــــــــٗ الیــــــــْٗ کۆِــــــــٗڵێب‪ٌ ٖٚ‬ــــــــٗ رێێــــــــٗی تێهاِبٔــــــــٗ‪ٖٚ‬‬
‫‪ٖٚ‬رزٖگیـــــزێ‪ .‬ئـــــَٗ ‪ٚ‬تٗیـــــٗ ٌـــــٗ ِـــــٗڕ ػـــــێعز‪ٖٚ ٚ‬رگێهأیؼـــــٗ‪ٖٚ‬‬
‫٘ــــٗر زر‪ٚٚ‬طــــتٗ‪ ،‬ثــــٗاڵَ ئٗگــــٗر ‪ٖٚ‬رگێــــهاْ ثــــٗ ِبٔــــبی گؼــــتی‬
‫تز(‪ٚ‬اتـــــٗ ٘ـــــٗ‪ٚ‬ڵ ثـــــۆ ئب‪ٚ‬ێتـــــٗکززٔی تـــــ‪ٚٛ‬ذُ گـــــٌٗی فٗر٘ـــــٗٔێی‬
‫ثێێبٔــــــــٗ ٌــــــــٗ فٗر٘ــــــــٗٔێی ذــــــــۆیی زا) ‪ٌٚ‬ــــــــٗ ثبسٔٗیــــــــٗکی‬
‫٘ــــٗرا‪ٚ‬تززا (‪ٚ‬اتــــٗ ثــــٗریٕتز ٌــــٗ کٗ‪ٚ‬ػــــٗٔی ٔٗتــــٗ‪ٖٚ‬یی) ٌــــٗ ثــــٗر‬
‫چب‪ ٚ‬ثێزیٓ‪.‬‬
‫‪ٖٚ‬رگێــــهاْ ئبلبرێکــــٗ کــــٗ کــــٗالِی ثێێبٔــــٗ ٌــــٗ رێێــــٗی ئــــٗ‪ٖٖٚٚ‬‬
‫زٖتٗٔێتـــــٗ ٔێـــــ‪ ٛ‬کۆِـــــٗڵێب ‪ٌٚٗ ٚ‬الػـــــٗ‪ ٖٚ‬کۆِـــــٗڵێب زٖتٗٔێتـــــٗ‬
‫ٔێـــــــ‪ ٛ‬کــــــــٗالِی ثێێبٔــــــــٗ‪ .ٖٚ‬ئٗگــــــــٗر ئــــــــَٗ کٗالِــــــــٗ‪ٖٚ ،‬ک‬
‫کززارێکــــــــــی تبکٗکٗطــــــــــی یٗکــــــــــٗ‪ ،‬تــــــــــٗٔیب زا٘ێٕــــــــــٗری‬
‫کززٖ‪ٖٚ‬یــــــــــــٗکی طٗرطــــــــــــٗرٖکی ‪ ٚ‬ئب‪ٚ‬ێٕــــــــــــٗی ثــــــــــــباڵٔ‪ٛ‬ێٕی‬
‫تبکٗیــــٗکی یٗکـــــٗی تـــــز ثێــــت‪ ،‬کبریێـــــٗرێکی ئـــــٗ‪ٚ‬تۆی ٔـــــبثێ ‪ٚ‬‬
‫ثٗ فیهۆ چ‪.ٖٚٛ‬‬

‫‪38‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫سۆر کـــــٗص ئـــــَٗ ‪ٚ‬تٗیـــــٗی کـــــبري کـــــزا‪ٚ‬ص‪-‬ی ثیظـــــت‪ ٖٚٛ‬کـــــٗ‬
‫طبٔظــــــــۆر زٖثێتــــــــٗ ٘ــــــــۆی پــــــــباڵ‪ٚ‬تٕی ئــــــــٗزٖثیبت‪ .‬ئِٗــــــــٗ‬
‫زٖتـــــ‪ٛ‬أیٓ ثـــــٗ خـــــۆرێکی تـــــزیغ ثـــــبص ثکـــــٗیٓ‪ :‬تـــــٗٔیب ٌـــــٗ‬
‫گێــــــژا‪ٚ‬ی گیز‪ٚ‬گزفتــــــٗکبْ زایــــــٗ کــــــٗ ژیــــــبْ ٌــــــٗ ثٗطــــــتێٕی‬
‫فٌٗظــــــــٗفی ‪ٔٛ٘ ٚ‬ــــــــٗری زا زٖپــــــــبڵێ‪ٛ‬زرێ ‪ ٚ‬ر‪ ْٚٚ‬زٖثێتــــــــٗ‪.ٖٚ‬‬
‫تــــــــٗٔیب ئــــــــبساز ٔــــــــٗث‪ ،ْٚٛ‬ئێّــــــــٗ ٌــــــــٗ ِبٔــــــــبی ئــــــــبسازی‬
‫زٖگٗیٗٔێ‪،‬تـــــٗٔیب ٔـــــٗث‪ٔٚٛ‬ی ئـــــٗ‪ٚ‬یٓ‪ ،‬ئێّـــــٗ ٌـــــٗ‪ ٖٚ‬زٖگٗیـــــٗٔێ‬
‫کــــٗ ئــــٗ‪ٚ‬یٓ چیــــٗ ‪ ٚ‬ثــــٗ گؼــــتی تــــٗٔیبیی ِبٔــــبی ثــــٗ یٗکــــٗ‪ٖٚ‬‬
‫ژیبْ ثۆ ئێّٗ ر‪ ْٚٚ‬زٖکبتٗ‪.ٖٚ‬‬
‫٘ٗرچٗٔــــــــسٖ گیز‪ٚ‬گزفتــــــــٗکبٔی سِبٔێــــــــ گــــــــٗ‪ٚ‬رٖتز ثێــــــــت‪،‬‬
‫پێ‪ٛ‬یظــــــــتی ثــــــــٗ ‪ٖٚ‬رگێــــــــهاْ سۆرتــــــــز زٖثێــــــــت‪ٖٚ .‬رگێــــــــهاْ‬
‫ئـــــــٗسِ‪ٔٚٛ‬ی ٘ٗلبٔٗتـــــــٗ‪ :‬سِـــــــبْ زٖثـــــــێ ٌـــــــٗ ‪ٖٚ‬رگێـــــــهاْ زا‬
‫٘ٗلبٔـــــٗتی ذـــــۆی ثظـــــٌّٗێٕێ‪ .‬گزفتـــــی ‪ٖٚ‬رگێـــــهاْ ثـــــٗر ٌـــــٗ‬
‫٘ٗرػــــــتێ گزفتــــــی طــــــ ِٗتی سِبٔــــــٗ‪ٔٛ٘ .‬ــــــٗری ‪ٖٚ‬رگێــــــهاْ‬
‫٘‪ٔٛ‬ــــٗرێ ٔیــــٗ کــــٗ ثــــٗ ئبػــــکزا ثــــٗ چــــب‪ ٚ‬ثجیٕــــسرێ‪ ،‬تــــب ثێــــب‬
‫ثــــٗ‪ٖٚ‬ی کــــٗ طــــٗرٔدٗکبْ ثــــۆ الی ذــــۆی راکێؼــــێ‪ .‬ثــــٗاڵَ ثــــٗ‬
‫٘ٗڵــــــٗ زا چــــــ‪ٚٛ‬یٓ ئٗگــــــٗر ‪ٚ‬ا ٘ٗطــــــت ثکــــــٗیٓ کــــــٗ ئــــــَٗ‬
‫٘‪ٔٛ‬ــــــــٗرٖ زٖتــــــــ‪ٛ‬أێ ثــــــــێ ئــــــــٗ‪ٖٚ‬ی ثــــــــٗ رازٖیــــــــٗک ٌــــــــٗ‬
‫طـــــــٗرکٗ‪ٚ‬ت‪ٚٛ‬یی ثێـــــــب‪ ،‬زٖ‪ٚ‬اَ ثێٕـــــــێ یـــــــب گٗػـــــــٗ ثظـــــــتێٕێ‪.‬‬
‫٘ــــٗر‪ٖ٘ٚ‬ب ئٗگــــٗر ‪ٚ‬ا ثیــــز ثکٗیٕــــٗ‪ ٖٚ‬کــــٗ ٘ــــی ذێزێکــــی ِــــبزی‬
‫یـــــب ِٗعٕـــــٗ‪ٚ‬ی ثـــــٗزٖر ٌـــــٗ ٘ـــــٗرخۆرٖ ٘ی‪ٛ‬ایـــــٗک ثـــــۆ طـــــٗرٔح‬
‫راکێؼــــبْ یــــب ‪ٖٚ‬رگزتٕــــی زٖطــــت ذۆػــــبٔٗ‪ٌ ،‬ــــٗ گــــۆڕێ زایــــٗ‪،‬‬
‫زیظــــبْ ثــــٗ ٘ٗڵــــٗ زا چــــ‪ٛ‬یٓ‪ .‬ثــــٗ گؼــــتی ئــــٗ‪ ٚ‬کٗطــــبٔٗی کــــٗ‬
‫کــــــبری فٗر٘ــــــٗٔێی زٖکــــــْٗ‪ ،‬ئــــــَٗ ثٗطــــــتێٕٗ زٖیبٔێزێتــــــٗ‪.ٖٚ‬‬
‫٘ــــٗر‪ٖ٘ٚ‬ب زٖثــــێ ئــــٗ‪ٖٚ‬ع ثــــشأیٓ کــــٗ ٘ــــی کززٖ‪ٖٚ‬یــــٗک ثــــٗ‬
‫ػــــــێ‪ٖٛ‬یٗکی تــــــٗ‪ٚ‬ا‪ ٚ‬طــــــٗرثٗذۆیبٔٗ ٔبیٗتــــــٗ ئــــــبرا‪ ،ٖٚ‬ثــــــٗڵک‪ٚٛ‬‬
‫طــــــٗر ثــــــٗ کــــــززار‪ٌِٛٗ٘ ٚ‬ــــــٗرخی زٖ‪ٚ‬ر‪ٚ‬پؼــــــتٗ‪ .‬خــــــب ئــــــَٗ‬

‫‪39‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫کـــــززارٖ ػـــــبس‪ٚ‬ثێ عـــــٗیت ثێـــــت یـــــب عـــــٗیت زار ثێـــــت‪ٌ .‬ـــــٗ‬
‫طـــــٗرِبی ل‪ٛ‬تـــــت زا ئـــــب‪ ٚ‬زٖیجٗطـــــتێ ‪ٌ ٚ‬ـــــٗ گـــــٗرِبی ئۆطـــــت‪ٛ‬ا‬
‫زا زٖثێتـــــــــٗ ٘ـــــــــٗڵُ ‪ٗ٘ ٚ‬ڵسٖطـــــــــتێ‪ .‬خٗ‪٘ٚ‬ـــــــــٗر ‪ِ ٚ‬بیـــــــــٗی‬
‫٘ــــــــٗرز‪ٚٚ‬کیبْ ٘ٗریٗکــــــــٗ ثــــــــٗاڵَ ئبکبِٗکــــــــٗیبْ خیــــــــب‪ٚ‬اسی‬
‫ثٕـــــــٗڕٖتیبْ ٘ٗیـــــــٗ‪ٖٚ .‬رگێهٖکـــــــبْ ٌـــــــٗ ٔێـــــــ‪ٛ‬اْ ز‪ ٚٚ‬سِـــــــبٔی‬
‫پێ ــــــٗاڵ‪ٚ‬پێ ‪ ٚ‬زژ‪ٚ‬ار زا را‪ٖٚ‬طــــــتب‪٘ ،ْٚ‬ــــــٗر‪ٖ٘ٚ‬ب ٌــــــٗ خٗٔێــــــٗی‬
‫کــــــبر زا ٘ــــــٗ‪ٚ‬ڵ زٖزْٖ ثٕبغٗیــــــٗکی پتــــــٗ‪ ٚ‬ثــــــۆ ٌێــــــ ٔشیــــــ‬
‫کززٔـــــٗ‪ٖٚ‬ی خیـــــب‪ٚ‬اسٖ سِبٔیـــــٗکبْ پێـــــ ثێـــــٕٓ‪ .‬ئـــــٗ‪ٚ‬اْ‪ ،‬ثـــــێ‬
‫زٖٔــــــگ ‪ٌ ٚ‬ــــــٗ ذــــــۆثزز‪٘ ،ٚٚ‬ــــــِٗ‪ٚٛ‬ثبری ل‪ٚٛ‬رطــــــی کۆػــــــکیکی‬
‫ثــــــٗرسیبْ ثــــــٗ ػــــــبٔٗ سٖذّبرٖکــــــبٔی ذۆیبٔــــــٗ‪٘ ٖٚ‬ــــــٗڵێزت‪.ٖٚٛ‬‬
‫ئـــــــــٗ‪ٚ‬اْ ذبراثـــــــــٗرزٖکبٔی کۆػـــــــــکی ِبٔـــــــــب زازٖتبػـــــــــٓ ‪ٚ‬‬
‫٘ــــــــٗ‪ٚ‬ڵیبْ ئبػــــــــکزا کززٔــــــــی پێ‪ٖٔٛ‬ــــــــسی ٔێــــــــ‪ٛ‬اْ پــــــــٗیبَ ‪ٚ‬‬
‫ػـــــێ‪ٛ‬اسی ثیزکززٔٗ‪ٖٚ‬یـــــٗ‪ٌ .‬ـــــٗ الیـــــٗکی تزیؼـــــٗ‪ ٖٚ‬ئـــــٗ‪ٌٗ٘ ٚ‬ـــــٗ‬
‫ثــــــــۆ ئێّــــــــٗ زٖڕٖذظــــــــێٕێ کــــــــٗئبِۆژگبری ‪ ٚ‬ئبِبٔدــــــــٗکبْ‬
‫٘ٗطــــت پــــێ ثکــــٗیٓ‪ .‬ثــــێ ئــــَٗ ٘ٗطــــت پــــێ کززٔــــٗ‪ ،‬ژیــــبٔی‬
‫٘ب‪ٚ‬ثٗػـــــی ئێّـــــٗ‪ ،‬ئٗگـــــٗر ثـــــٗ گؼـــــتی پ‪ٚٛ‬چـــــٗڵ ٔـــــٗثێ‪ ،‬ثـــــێ‬
‫ِبیـــــٗ زٖثێـــــت‪ .‬ثٍۆِێٕفێٍـــــس ثـــــه‪ٚ‬ای ‪ٚ‬ایـــــٗ ثـــــبص کـــــززْ ٌـــــٗ‬
‫ز‪ٚٚ‬سِبٔــــٗ ثــــ‪ٔٚٛ‬ی کٗطــــێ ‪ ،‬کــــبتێ رٖ‪ٚ‬ایــــٗ کــــٗ ئــــٗ‪ ٚ‬ثتــــ‪ٛ‬أێ‬
‫سِــــبٔی ز‪٘ٚٚ‬ــــَٗ ثــــبع یــــب ثــــٗ ثبػــــی سِــــبٔی زایکــــی ثــــٗ کــــبر‬
‫ثێٕـــــــــێ‪ .‬ئـــــــــَٗ پێٕبطـــــــــٗیٗ ِٗثٗطـــــــــتی ‪ٖٚ‬رگێـــــــــهاْ ر‪ْٚٚ‬‬
‫زٖکبتـــــــٗ‪ٖٚ :ٖٚ‬رگێـــــــهاْ تێسٖکۆػـــــــێ تٗٔێـــــــٗژٖی ثٗطـــــــتێٕی‬
‫(ثٗرثٗطـــــــتیٗکبٔی) سِبٔێـــــــ تێکجؼـــــــکێٕێ ‪ ٚ‬ثـــــــٗ ثٗطـــــــتێٕی‬
‫سِــــــبٔێکی تــــــزٖ‪ ٖٚ‬پٗی‪ٖٛ‬طــــــت ثــــــێ‪ٖٚ .‬رگێهٖکــــــبْ ثــــــٗرزٖ‪ٚ‬اَ‬
‫ئـــٗ‪ٖٚ‬یبْ ٌـــٗ ثـــٗر چـــب‪ ،ٖٚ‬ئـــٗ‪ ٚ‬ػـــتٗی کـــٗ ذۆِبٔٗیـــٗ ثـــٗ طـــٗر‬
‫ئـــــٗ‪ ٚ‬ػـــــتٗی کـــــٗ ذۆِبٔـــــٗ ٔیـــــٗ‪ٚ ،‬اتـــــٗ ئـــــٗ‪ٖٚ‬ی کـــــٗ سِـــــبٔی‬
‫ثێێبٔٗیــــــــٗ‪ ،‬ثــــــــٗرستز ٔــــــــٗٔهذێٕٓ ‪ ٚ‬ثــــــــٗ خێێــــــــٗی ئــــــــٗ‪،ٖٚ‬‬
‫ِـــــٗرسٖکبْ ثکٗٔـــــٗ‪ٌ ٚ ٖٚ‬ـــــٗ ٘ـــــٗر خێێٗیـــــٗک کـــــٗ زٖگـــــ‪ٔٛ‬دێ‬
‫ثٗرثٗطـــــتٗکبْ الثـــــٗرْ ‪٘ ٚ‬ـــــٗر ز‪ ٚٚ‬سِـــــبْ ثرٗٔـــــٗ پـــــبڵ یـــــٗک‬

‫‪41‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫‪ ٚ‬خیب‪ٚ‬اسیـــــــٗکبْ ٔێ‪ٗٔٛ‬تـــــــٗ‪ٖٚ‬یی ثکـــــــْٗ‪ .‬ئـــــــٗ‪ٌ ٖٚ‬ـــــــٗ سارا‪ٖٚ‬ی‬
‫سِــــــبْ ٔبطــــــی زا‪ ،‬یــــــبٔی زۆسیٕــــــٗ‪ٖٚ‬ی سِــــــبٔێکی ثــــــٗرٖڤبٔی ‪ٚ‬‬
‫ٔــــب‪ٚ‬خی کــــٗ ثــــٗ خێێــــٗی چــــِٗکی ٔــــب‪ٚ‬ذۆیی ‪ ٚ‬ثێێبٔــــٗ ‪ ٚ‬ثــــٗ‬
‫خێێـــــٗی ئـــــٗ‪ٔ ٚ‬بکۆکیبٔـــــٗی کـــــٗ ئـــــَٗ ز‪ٚٚ‬أـــــٗ ٌێـــــ خیـــــب‬
‫زٖکبتـــــٗ‪ ،ٖٚ‬چـــــِٗکی <ئِٗـــــٗ> ‪< ٚ‬ئِٗـــــٗی تـــــز> زازٖٔـــــێ ‪ٚ‬‬
‫ئــــَٗ ز‪ٚٚ‬أــــٗ ثــــٗ یٗکــــٗ‪ ٖٚ‬زٌٖکێٕێتــــٗ‪ .ٖٚ‬ئــــٗ‪ ٚ‬رێێٗیــــٗی کــــٗ‬
‫ٌـــــٗ خیـــــبیی سِبٔـــــٗکبْ (ثـــــٗ ٘ـــــۆی خیـــــب‪ٚ‬اسی ثٕـــــٗڕٖتی ٔێـــــ‪ٛ‬اْ‬
‫سِبٔـــــٗکبْ) ثـــــٗرٖ‪ٌ ٚ‬ێـــــ ٔشیـــــ ث‪ٔٚٛ‬ـــــٗ‪ٖٚ‬ی سِبٔـــــٗکبْ زٖڕ‪ٚ‬ا‪،‬‬
‫رێێٗیـــــٗکی پـــــه کڵـــــۆ ‪ ٚ‬ثــــــٗرز ‪٘ ٚ‬ـــــٗ‪ٚ‬راس ‪ٔ ٚ‬ؼـــــێ‪ ٚ ٖٛ‬ئِٗــــــٗ‬
‫رێێٗیٗکـــــــٗ کـــــــٗ ‪ٖٚ‬رگێـــــــه زٖثـــــــێ ثیپێـــــــ‪ٛ‬ێ‪ٌِٚٗ .‬ب‪ٖٚ‬یـــــــٗ زا‬
‫کۆطــــ گــــٌٗێ چــــب‪ٖٚ‬ڕ‪ٚ‬أی زٖکــــْٗ ‪ٚ‬ثــــٗرٖ‪ِٗ ٚ‬یــــساْ تیــــف‬
‫تیفــــــــٗی زٖزْٖ تــــــــب رێێٗیــــــــٗک ثسۆسێتــــــــٗ‪ ٖٚ‬ثــــــــۆ طــــــــب‬
‫کززٔــــــٗ‪ٖٚ‬ی طــــــٗر ٌــــــٗٔ‪ٛ‬ێی پبژٖکــــــبٔی پێک‪ٙ‬ێٕــــــٗری زٖق‪ٖٚ ،‬ک‬
‫‪ٚ‬اخٗکبْ‪،‬تـــــــــــٗک‪ٛ‬اژٖکبْ‪ٚ ،‬اژٖکـــــــــــبْ ‪ ٚ‬رطـــــــــــتٗکبْ‪ٌ ٚ ،‬ـــــــــــٗ‬
‫٘ـــــِٗبْ کبتـــــسا ٍِٗیـــــٗکی تـــــزیغ ٌـــــٗ ئـــــبرا زا ٘ٗیـــــٗ کـــــٗ‬
‫ئٗغڵــــــٗة خــــــبر ذــــــزاپ فــــــبَ زٖکــــــزێ ‪ٖٚ ٚ‬ثــــــٗرچب‪ٔ ٚ‬بیــــــٗ‪،‬‬
‫ئـــــٗ‪ٚ‬یغ زٖطـــــت تێـــــ‪ٖٛ‬رزاْ ٌـــــٗ کـــــززاری سٖیٕـــــی تبکٗکٗطـــــی‬
‫‪ٚ‬اتٗ راڤٗکززٔٗ‪.‬‬
‫یٗکـــــَٗ خـــــبر یبک‪ٛ‬ثظـــــێٓ راڤـــــٗکززٔی ٘ێٕبیـــــٗ ٔـــــب‪ ٚ‬ثٗطـــــتێٕی‬
‫ٔٗسٖریـــــــــٗی ‪ٖٚ‬رگێهأـــــــــٗ‪ ٚ ٖٚ‬ز‪ٚ‬ای ئـــــــــٗ‪ٚ‬یغ‪ ،‬ل‪ٛ‬تبثیٗکـــــــــٗی‬
‫‪ٚ‬اتـــــٗ پیـــــزی ٌێـــــ‪ٛ‬ی‪ٌ ،‬ـــــٗ ثـــــٗرٖی ز‪٘ٚٚ‬ـــــِٗی پێک‪ٙ‬بتـــــٗذ‪ٛ‬اسأی‬
‫چــــــٗک‪< ،‬سۆرتــــــزیٓ ئبطــــــتی ثٗزی‪ٙ‬ێٕــــــٗری زا٘ێٕٗرأــــــٗ>ی ثــــــٗ‬
‫‪ٖٚ‬رگێـــــهاْ زا‪٘ .‬ـــــٗر‪ٖ٘ٚ‬ب <طـــــٗرثـــــٗذـــــۆیی> ‪ٖٚ‬رگێهأـــــی ‪ٖٚ‬ک‬
‫خۆرێکی ٘‪ٗٔٛ‬ری راگٗیبٔس‪.‬‬
‫٘‪ٗٔٛ‬رٔـــــــٗ ئـــــــٗ‪ٖٚ‬ی کـــــــٗ الطـــــــبیی راطـــــــتیٗکبْ ثکبتـــــــٗ‪،ٖٚ‬‬
‫ثــــٗڵک‪ ٚٛ‬کــــبرێکی ِــــٗسْ تــــزی ٌــــٗ پێؼــــٗ‪ٔٛ٘ ،‬ــــٗر ثــــٗ ئــــبِزاسی‬

‫‪41‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ذــــۆی راطــــتیٗکبْ ثــــٗرس زٖٔزذێٕــــێ‪ ،‬راطــــتیٗکبْ راڤــــٗ زٖکــــب ‪ٚ‬‬
‫ئبڵ‪ٛ‬گۆڕیبْ ‪ٖٚ‬طٗر زێٕێ‬
‫کـــــــبری ‪ٖٚ‬رگێـــــــهاْ زٖگـــــــٗڵ ثٗر٘ـــــــِٗی ٘‪ٔٛ‬ـــــــٗریغ ٘ـــــــٗر‬
‫‪ٚ‬ایٗ‪ٌٚٗ،‬أـــــــٗ‪ ،‬گـــــــۆڕأی ثٗر٘ـــــــِٗی ٘‪ٔٛ‬ـــــــٗری‪ .‬کـــــــٗ ‪ٚ‬اثـــــــ‪ٚٛ‬‬
‫پهۆطــــــــــٗکٗ ٘ــــــــــٗر یٗکــــــــــٗ‪ٗ٘ ،‬رچٗٔــــــــــس پێ‪ٛ‬یظــــــــــتیٗکبٔی‬
‫خۆرا‪ٚ‬خـــــــۆرْ ‪ ٚ‬پێ ـــــــٗاڵ‪ٚ‬پێ ‪ٗٔٛ٘ .‬رِٗٔـــــــس ثـــــــٗر ٌـــــــٗ ٘ـــــــٗر‬
‫ػـــــــتێ خـــــــٗذت زٖذبتـــــــٗ طـــــــٗر راطـــــــتیٗکبْ ‪ ٚ‬ئـــــــٗ‪ٚ‬خبر‬
‫٘ــــٗرچێکی پێــــی ذــــۆع ثــــێ زٖگــــٗڵی زٖکــــب‪ٖٚ .‬رگێــــهیغ ٘ــــٗر‬
‫ثــــــــَٗ ػــــــــێ‪ٖٛ‬یٗ خــــــــٗذت زٖذبتــــــــٗ طــــــــٗر ٘‪ٗٔٛ‬رِٗٔــــــــس ‪ٚ‬‬
‫ثٗرِ٘ٗٗکـــــٗی‪ ،‬ثـــــٗاڵَ ٔـــــبت‪ٛ‬أێ ٘ـــــٗرچێکی پێـــــی ذـــــۆع ثـــــێ‪،‬‬
‫زٖگــــــٗڵ ئــــــَٗ ز‪ٚٚ‬أــــــٗ ثیکــــــب‪ٚ .‬ا پــــــێ زٖچــــــێ ئــــــَٗ ذبڵــــــٗ‬
‫پٍ‪ٛ‬تیٕــــــــ‪ٚٛ‬ص ثبطــــــــی کززثــــــــێ‪ٗ٘ ،‬رچٗٔــــــــس زٖکــــــــزێ ثڵــــــــێٓ‬
‫ئِٗهۆکـــــــــٗ ئیتـــــــــز لظـــــــــٗیٗکی ز‪ٚ‬اکٗ‪ٚ‬ت‪ٛ‬أـــــــــٗ زٖٔـــــــــ‪ٛ‬ێٕێ‪.‬‬
‫٘‪ٔٛ‬ـــــٗرٖکبْ ٘ـــــٗرڕێ ئـــــٗ‪ ٚ‬ػـــــتٗی کـــــٗ زٖثیٕـــــسرێ‪ ،‬الطـــــبیی‬
‫ٔبکٗٔـــــٗ‪ٔٛ٘ .ٖٚ‬ـــــٗرٖکبْ ٌـــــٗ ٘ـــــٗ‪ٚ‬ڵی ئـــــٗ‪ ٖٚ‬زاْ تـــــب ثێٗٔـــــٗ‬
‫ئٗطـــــــــــڵٗ ثِٕٗبیـــــــــــٗکبْ ‪ ٚ‬طـــــــــــٗرچب‪ٖٚ‬کبٔی طز‪ٚ‬ػـــــــــــت ‪ٚ‬‬
‫‪ٖٚ‬رگێــــــــهیغ کــــــــٗ ٘‪ٔٛ‬ــــــــٗری ٌــــــــێ زٖذــــــــ‪ٛ‬اسیٓ‪،‬زٖثێ ‪ٖ٘ٚ‬ــــــــب‬
‫ِبفێـــــ ثـــــۆ ذـــــۆی زٖطـــــتٗثٗر ثکـــــب‪ٖٚ .‬گێـــــهاْ‪ٖٚ ،‬رگێهأـــــی‬
‫ثٗر٘ــــــِٗی ٘‪ٔٛ‬ــــــٗری‪٘ ،‬ــــــٗر ثــــــٗ تــــــٗٔیب الطــــــبیی ثٗر٘ــــــِٗی‬
‫٘‪ٔٛ‬ــــــــٗری ٔبکبتــــــــٗ‪ ،ٖٚ‬ثــــــــٗڵک‪ ٚٛ‬تێسٖکۆػــــــــی ٌــــــــٗ پێٕــــــــب‪ٚ‬‬
‫‪ٖٚ‬رگێهأـــــــی ثٗر٘ـــــــِٗی ٘‪ٔٛ‬ـــــــٗری زا ثێبتـــــــٗ ئـــــــٗ‪ ٚ‬ئٗطـــــــڵٗ‬
‫ثِٕٗبیبٔٗی کٗ ثٗرِ٘ٗی ٘‪ٗٔٛ‬ریبْ ٘ٗ‪ٚ‬ێٓ پێسا‪.ٖٚ‬‬
‫٘‪ٗٔٛ‬رِٗٔــــــس زٖتـــــــ‪ٛ‬أێ ذـــــــۆی ثـــــــٗ الطـــــــبیی کززٔـــــــٗ‪ٌ ٖٚ‬ـــــــٗ‬
‫ػـــــــــــــــتٗکبْ‪ ،‬ثبر‪ٚ‬زۆذـــــــــــــــٗکبْ ‪ ٚ‬راطتیٗکبْ‪،‬ثٗرثٗطـــــــــــــــت‬
‫ثکبتــــٗ‪ٗ٘ ،ٖٚ‬رچٗٔــــس ٌــــَٗ کــــبرٖ زا ٔبچــــبر‪ ٚ‬ثــــێ زٖرٖتــــبْ ثــــێ‪.‬‬
‫‪ٖٚ‬رگێــــه ٔبچــــبرٖ الطـــــبیی ثٗر٘ــــِٗی ٘‪ٔٛ‬ـــــٗری ثکبتــــٗ‪ ،ٖٚ‬ثـــــٗاڵَ‬
‫٘ــــــٗرگیش ٔــــــبت‪ٛ‬أێ ذــــــۆی ثــــــَٗ کــــــبرٖ ثٗرثٗطــــــت ثکبتــــــٗ‪،ٖٚ‬‬

‫‪42‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫چ‪ٔٚٛ‬کــــــٗ ئــــــٗ‪ٚ‬زَٖ ئیتــــــز ئبکــــــبِی کبرٖکــــــٗی ٘ــــــٗر الطــــــبیی‬
‫کززٔـــــٗ‪ٖٖٚ‬کی ‪ٚ‬یؼـــــ ‪ ٚ‬ثـــــێ گیـــــبْ زٖثـــــێ ٔـــــٗ ثٗر٘ـــــِٗێکی‬
‫٘‪ٔٛ‬ــــٗری‪ .‬ذـــــبڵی طـــــٗرٖکی ٌــــٗ الطـــــبیی کززٔـــــٗ‪ٖٚ‬ی ثٗر٘ـــــِٗی‬
‫٘‪ٔٛ‬ــــــــــٗری زا‪ٗٔٛ٘ ،‬رِٗٔسأـــــــــــٗث‪ٔٚٛ‬ی ثٗطـــــــــــتێٕی الطـــــــــــبیی‬
‫کززٔٗ‪ٖٚ‬یٗ‪.‬‬
‫الطـــــــــــبیی کززٔٗ‪ٖٚ‬یـــــــــــٗکی طـــــــــــٗرکٗ‪ٚ‬ت‪ٌ ٚٛ‬ـــــــــــٗ ٘‪ٔٛ‬ـــــــــــٗر‬
‫رٖطــــــٗٔبیٗتیٗکٗی ثٗراثــــــٗرٖ زٖگــــــٗڵ الطــــــبیی کززٔــــــٗ‪ٌ ٖٚ‬ــــــٗ‬
‫طز‪ٚ‬ػـــــــت‪ .‬ز‪ ٚٚ‬ذ‪ٛ‬ڵمێٕـــــــٗر ثـــــــٗ کٗرٖطـــــــٗیٗک ثـــــــٗاڵَ ثـــــــٗ‬
‫ػــــــێ‪ٛ‬اسی خۆرا‪ٚ‬خــــــۆرٖ‪ ٖٚ‬کــــــبر زٖکــــــْٗ‪ .‬ئــــــٗ‪ٖٚ‬ی کــــــٗ کــــــبری‬
‫٘ـــــــٗرز‪ٚٚ‬کیبْ ثـــــــٗ پێ‪ٛ‬أٗیـــــــٗک ٘ٗڵسٖطـــــــٗٔێێٕسرێ‪ ،‬زٖکـــــــزێ‬
‫ثــــــۆ ٘ــــــٗرز‪ٚٚ‬کیبْ ئــــــبسازی ‪ِ ٚ‬ــــــبفی ثٗراثــــــٗر لبیــــــً ثــــــیٓ‪.‬‬
‫ثــــٗاڵَ طــــٗثبرٖت ثــــٗ‪ ٚ‬پزطــــیبرٖ ثــــبص ٘ٗڵرهێٕــــٗ لٗزیّیــــٗی‬
‫کــــٗ ‪ٖٚ‬رگێــــه زٖثــــێ ‪ٖٚ‬فــــبزار ثێــــت یــــب خــــ‪ٛ‬اْ‪ ،‬ػــــبعیزی ر‪ٚٚ‬ص‪،‬‬
‫کیٗطـــــــــبٔۆ ‪ٌ( ،‬ـــــــــٗکۆٔێزٖی ‪ٖٚ‬رگێـــــــــهاْ زا‪ٌ ،‬ـــــــــٗ ِظـــــــــکۆ‪،‬‬
‫ژ‪ٚٚ‬ئــــــٗٔی;‪ٌ )0;8‬ێجها‪ٚ‬أــــــٗ الیــــــٗٔێزی ٌــــــٗ خــــــ‪ٛ‬أی ‪ٖٚ‬رگێــــــهاْ‬
‫کــــــزز‪٘ .‬ــــــٗر‪ٖ٘ٚ‬ب پبطــــــتزٔبک‪-‬یــــــغ ٌــــــٗ پێؼــــــٗکیٗک ثــــــۆ‬
‫‪ٖٚ‬رگێهٖکــــــــبٔی ذــــــــۆی ٌــــــــٗ ثٗرِ٘ٗــــــــٗکبٔی ػکظــــــــپیٗر زا‪،‬‬
‫ٔ‪ٚٛ‬طـــــــی کــــــــٗ طـــــــٗرٔح زاْ ثــــــــٗ ‪ٚ‬ػـــــــٗ ‪ ٚ‬یٗکێزتٕــــــــٗ‪ٖٚ‬ی‬
‫ر‪ٚ‬اڵـــــٗت ٔـــــبت‪ٛ‬أێ ثجێتـــــٗ ‪ٖٚ‬ج ‪ ٚ‬پؼـــــتی‪ٛ‬أٗی ‪ٖٚ‬رگێـــــهاْ‪ .‬ئـــــٗ‪ٚ‬‬
‫ٌــــٗ طــــٗر ئــــٗ‪ ٚ‬ثه‪ٚ‬ایــــٗ ثــــ‪ ٚٛ‬کــــٗ<‪ٚ‬ێک ‪ٔٚٛ‬ی ٔێــــ‪ٛ‬اْ ‪ٖٚ‬رگێــــهاْ‬
‫‪ ٚ‬ثٗر٘ــــــِٗی طــــــٗرٖکی تــــــٗٔیب ثــــــٗ ٘ــــــۆی سیٕــــــس‪ ٚٚ‬ثــــــ‪ٚ ْٚٛ‬‬
‫چۆٔیٗتی طز‪ٚ‬ػتی ث‪ٔٚٛ‬ی سِبْ‪ٖٚ ،‬زٖطت زێ‪.‬‬
‫پێ‪ٛ‬یظـــــت ثـــــٗ گـــــ‪ٚٛ‬تٓ ٔبکـــــب کٗ<سیٕـــــس‪ ٚٚ‬ثـــــ‪ ٚ ْٚٛ‬چۆٔیـــــٗتی‬
‫طز‪ٚ‬ػــــــتی ث‪ٔٚٛ‬ی>زڵر‪ٛ‬اسأــــــٗ ٘ــــــٗرگیش ٔــــــبثێ ثجێتــــــٗ ٘ــــــۆی‬
‫گـــــۆڕیٕی سِـــــبٔی طـــــٗرٖکی ثٗر٘ـــــَٗ‪ ،‬ثـــــٗڵک‪ ٚٛ‬زٖثـــــێ زٖگـــــٗڵی‬
‫زا ٘ب‪ٚ‬ثٗری ٘ٗثێ‪.‬‬

‫‪43‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ثــــــٗ ‪ٚ‬تــــــٗی ثٍیٕیظــــــکی " ئٗگــــــٗر پ‪ٚٛ‬ػــــــکیٓ زٖی‪ٚٗٙ‬یظــــــت‬
‫گ‪ٛ‬تـــــٗ ‪ٖٚ‬رگێهێتـــــٗ‪ ،ٖٚ‬زٖثــــــ‪ ٚٛ‬چـــــب‪ٖٚ‬ڕ‪ٚ‬أی ئـــــٗ‪ِٖٚ‬بْ کززثبیــــــٗ‬
‫کــــٗ گ‪ٛ‬تــــٗ ‪ٔ ٚ‬ــــٗ ئــــٗ‪ٖٚ‬ی کــــٗ پ‪ٚٛ‬ػــــکیٓ ٌــــٗ ‪ٖٚ‬رگێهأٗکــــٗ زا‬
‫‪ٖٚ‬زٖرکٗ‪ٚ‬ێ‪".‬‬
‫‪ٚ‬الزیّێزئۆگٕێــــــف ٌــــــٗ کتێجٗکــــــٗی ذۆیــــــسا طــــــٗثبرٖت ثــــــٗ‬
‫ػــــــێعزی ٘ب‪ٚ‬چــــــٗرخ‪ ،‬ثبیــــــٗذی ‪ٖٚ‬رگێــــــهاْ سیــــــبتز ٌــــــٗ ٘ــــــٗر‬
‫ػــــــتێکی تــــــز ثــــــَٗ پێ‪ٛ‬أٗیــــــٗ ٘ٗڵسٖطــــــٗٔێێٕێ کــــــٗ ئــــــبذۆ‬
‫‪ٖٚ‬رگێـــــهاْ ثۆتـــــٗ ثٗػـــــێ ٌـــــٗ ئـــــٗزٖثیبتی ذـــــۆخێی یـــــب ٔـــــٗ‪.‬‬
‫ٌێــــزٖزا "ذٗطــــبر" ٘ۆکــــبرێکی زیــــبری کــــزا‪ .ٖٚ‬ثــــٗ ‪ٚ‬اتبیــــٗکی تــــز‪،‬‬
‫ر‪ٚٚ‬طـــــــــی ٔـــــــــٗکززْ‪ٌ٘ٗ ،‬ێظـــــــــتبٔی ٔـــــــــٗکززْ ‪ ٚ‬ئبڵّـــــــــبٔی‬
‫ٔــــــــٗکززٖٔی زٖلــــــــی ‪ٖٚ‬رگێــــــــهاْ‪ .‬ئــــــــٗ‪ٖٚ‬ی کــــــــٗ پێ‪ٛ‬یظــــــــتٗ‬
‫پێک‪ٙ‬ێٕــــــــــبٔی ثٗطــــــــــتێٕێکی طــــــــــێ‪ ِٗٗٙ‬کــــــــــٗ تـــــــــــ‪ٛ‬ذُ ‪ٚ‬‬
‫تبیجٗتّٗٔسیــــــــــٗکبٔی ٘ــــــــــٗر ز‪ ٚٚ‬سِــــــــــبْ زٖگزێتٗ‪ٚ،ٖٚ‬اتــــــــــٗ‬
‫‪ٖٚ‬رگێــــهاْ ثــــۆ راگــــ‪ٛ‬ێشأی الٔــــی سۆری ػــــێعزٖکٗ زٖثــــێ تــــب ئــــٗ‪ٚ‬‬
‫خێیــــــٗی زٖکــــــزێ رٖٔــــــگ ‪ ٚ‬ثــــــۆی غــــــٗریجی زٖلــــــی طــــــٗرٖکی‬
‫٘ــــــٗثێ‪ٖٚ .‬رگێهٖکــــــبٔی ثٍــــــ‪ٚٛ‬ک ٌــــــٗ ٘بیٕــــــٗ ‪ٖٚ ٚ‬رگێهٖکــــــبٔی‬
‫پبطـــــــتهٔبک ٌـــــــٗ ػکظـــــــپیٗر‪ٖ٘ٚ ،‬ـــــــب ‪ٖٚ‬رگێهکـــــــٌٗێکٓ‪ .‬ئـــــــٗ‪ٚ‬‬
‫‪ٖٚ‬رگێـــــهٖ طـــــٗرکٗ‪ٚ‬ت‪ٚٛ‬أٗ‪ٔ ،‬ـــــٗ ثـــــٗ طـــــب کززٔـــــٗ‪ٖٚ‬ی کێؼـــــی‬
‫ػـــــێعزٖکٗ‪ ،‬ثـــــٗڵک‪ ٚٛ‬ثـــــٗ ثـــــٗ تێکـــــٗڵ کززٔـــــی تـــــ‪ٛ‬ذُ گـــــٌٗی‬
‫سِــــــبٔی ثێێبٔــــــٗ زٖگــــــٗڵ سِــــــبٔی ذــــــۆخێی‪ٌ ،‬ــــــٗ چ‪ٛ‬ارچێــــــ‪ٖٛ‬ی‬
‫ثبیٗذـــــــــٗکبٔی ػـــــــــیب‪ٚ‬ی ‪ٖٚ‬زی‪ٙ‬ـــــــــبتٓی ئـــــــــَٗ ز‪ ٚٚ‬سِبٔـــــــــٗ‬
‫زٖطـــــتٗثٗر کـــــزا‪ .ٖٚ‬کـــــٗ ‪ٚ‬ا ثـــــ‪ ،ٚٛ‬ثـــــه‪ٚ‬ای چ‪ٚٛ‬ک‪ٚٛ‬فظـــــکی کـــــٗ‬
‫٘ـــــٗر طـــــٗرزِٖێ ػـــــێ‪ٛ‬اسی ‪ٖٚ‬رگێهأـــــی تبیجـــــٗتی ذـــــۆی پێـــــ‬
‫زێٕـــــێ‪ٌ ،‬ـــــٗ ٘ـــــِٗبْ کبتـــــسا کـــــٗ ثـــــب‪ٖٚ‬ڕێکی زر‪ٚٚ‬طـــــتٗ‪ ،‬خێـــــی‬
‫ػـــــ ‪ ٚ‬گ‪ِٛ‬بٔیؼـــــٗ‪ .‬ثٗػـــــی سۆرتـــــزی ئٗ‪ٚ‬ػـــــتٗی کـــــٗ یـــــٗک‬
‫زٖ‪ٚ‬راْ پێکــــــی زێٕــــــێ‪ -‬ثٗتبیجــــــٗت ٌــــــٗ ثٗطــــــتێٕی تــــــبریف ‪ٚ‬‬
‫پێٕبطـــــــٗکبْ زا‪ٌ -‬ـــــــٗ ژێزکبریێـــــــٗری ِـــــــۆزٖ خیب‪ٚ‬اسٖکـــــــبْ زا‪،‬‬

‫‪44‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫رطــــــکبْ ‪ ٚ‬گٗػــــــٗی ذــــــۆیی ‪٘ ٚ‬ێــــــشٖ زٖرٖکیٗکبٔــــــٗ‪ .‬ئِٗــــــٗ‬
‫ئٗغڵـــــــٗة خـــــــبر "ثشاڤێـــــــ ‪-‬ی " ثٗرتٗطـــــــ ‪ ٚ‬زیبرزٖیـــــــٗکی‬
‫کــــ‪ٛ‬رت ِب‪ٖٚ‬یــــٗ‪ .‬طــــٗرٖڕای ئــــٗ‪ٖٚ‬ع‪٘ ،‬ــــٗر ػــــێ‪ٛ‬اسێ کــــٗ ٌــــٗ‬
‫٘ــــٗر طــــٗرزِٖێ زا کــــٗڵکی ٌێێیــــزا‪ ،ٖٚ‬ثــــٗ ػــــێ‪ٖٛ‬یٗکی زیــــبر‬
‫‪ٔ ٚ‬بزیــــــبر ٌــــــٗ طــــــٗر ثٕــــــِٗبی ئیــــــسۆٌۆژی یــــــب سارا‪ٔ ٖٚ‬بطــــــی‬
‫طـــــــٗلبَ گیـــــــز ثـــــــ‪ .ٖٚٛ‬ئـــــــٗ‪ ٚ‬ػـــــــتٗی کـــــــٗ ثـــــــێ ئـــــــبڵ‪ٛ‬گۆڕ‬
‫ثٗطـــــــــــٗرزا٘بتٓ زِٖێٕێتـــــــــــٗ‪ِ ،ٖٚ‬تّبٔـــــــــــٗتزیٓ پێـــــــــــ‪ٖٛ‬ری‬
‫‪ٖٚ‬رگێــــــهٖ‪ٚ ،‬اتــــــٗ ئٗطــــــڵی ثٗر٘ــــــَٗ‪ِ :‬بٔــــــب فٌٗظــــــٗفیٗکٗی ‪ٚ‬‬
‫چ‪ٛ‬ارچێ‪ٖٛ‬ی ‪ٚ‬اژٖکٗی‪.‬‬
‫ز‪ ٚٚ‬پهۆطـــــــٗی طـــــــٗرٖکی‪ٌ ،‬ـــــــٗ طـــــــبزٖتزیٓ الیـــــــٗٔی ثـــــــٗیبْ‬
‫کززٔیــــــبْ زا‪ِ ،‬بٔــــــبی فٗر٘ــــــٗٔێی ئیٕظــــــبٔی راڤــــــٗ زٖکــــــْٗ ‪ٚ‬‬
‫زٖی‪ٙ‬ێٕٗ ر‪ .ٚٚ‬گ‪ٚٛ‬رأی ژیبْ ‪ ٚ‬پٗرٖپێسٖری ژیبْ‪.‬‬
‫ٌــــــَٗ چ‪ٛ‬ارچێ‪ٖٛ‬یــــــٗ زا خێێــــــب ثــــــۆ ٘ــــــِٗ‪ ٚٛ‬ػــــــتێ ٘ٗیــــــٗ‪:‬‬
‫تێـــــــــه‪ٚ‬أیٓ ‪ ٚ‬کـــــــــززٖ‪ ،ٖٚ‬ثٗر٘ـــــــــَٗ ٘ێٕـــــــــبْ ‪ ٚ‬چـــــــــب‪ٖٚ‬زێزی‬
‫کززْ‪ٔٛ٘،‬ـــــــــــٗر ‪ ٚ‬رٖذٕـــــــــــٗ‪ ،‬ئبڵ‪ٛ‬گۆڕ‪ٚ‬ػـــــــــــۆڕع‪٘ ،‬ـــــــــــٗر‪ٖ٘ٚ‬ب‬
‫ٔ‪ٚٛ‬طـــــــیٕی ػـــــــێعز ‪ٖٚ‬رگێهأـــــــی ػـــــــێعز‪ٌ .‬ـــــــٗ ‪ٖٚ‬رگێـــــــهاْ زا‬
‫چـــــــب‪ٚ‬کزا‪ٖٚ‬یی کبرطـــــــبسٖ ‪ٚ‬ثیز‪ٚ‬ثۆچ‪ٔٚٛ‬ـــــــٗکبٔیغ ثـــــــٗ کـــــــٗڵ ‪،‬‬
‫ثـــــٗاڵَ ثـــــٗ زاذـــــٗ‪٘ ٖٚ‬ی کبِیـــــبْ ِظـــــۆگٗریبْ ٔیـــــٗ‪ .‬تـــــٗٔیب‬
‫ئبکـــــــــــبِی کبرٖکٗ‪ٚ،‬اتـــــــــــٗ ‪ٖٚ‬گێـــــــــــهاْ ‪ ،‬زا‪ٖٚ‬ری یـــــــــــٗکدبری‬
‫‪ٚ‬ثٗڵێـــــٗی ِظـــــۆگٗرث‪ .ٗٔٚٛ‬خـــــبری ‪ٚ‬ا٘ٗیـــــٗ کـــــٗ رٖٔێجـــــێ ئـــــَٗ‬
‫ثٗڵێــــــــٗی ِظــــــــۆگٗرث‪ ٗٔٚٛ‬ثکٗ‪ٚ‬ێتــــــــٗ زٖطــــــــت ئیٕظــــــــبٔێکی‬
‫طب‪ٚ‬یٍکٗ‪(ٚ‬ئیٕظـــــــبٔێ کـــــــٗ فـــــــهی ثـــــــٗ طـــــــٗر تێفکزیٕـــــــٗ‪ٖٚ‬‬
‫ٔیـــــــٗ‪،‬ثیزۆک ‪ٚ‬اْ ٔیـــــــٗ) ثـــــــٗ ٔظـــــــیجی ئیٕظـــــــبٔێکی ثـــــــٗئبگب‬
‫ٔـــــــــٗثێ‪ٖٚ،‬رگێه زٖثـــــــــێ زٖرص ٌـــــــــٗ فیشیب‪ٚ‬أـــــــــٗکبْ ثێـــــــــزێ‬
‫ئـــــٗ‪ٚ‬یغ ئٗ‪ٖٚ‬یـــــٗ کـــــٗ تـــــٗٔیب ئـــــٗ‪ ٚ‬ثـــــٗ ئبکـــــبَ گٗیؼـــــتٕبٔٗ‪،‬‬
‫ثبیـــــــٗذیبْ ٘ٗیـــــــٗ کـــــــٗ کززارٖکـــــــٗ زٖگـــــــٗڵ طـــــــٗرکٗ‪ٚ‬تٓ‬
‫ِ٘ٗجٗریٕــــٗ ثکــــب‪ .‬ثــــٗاڵَ ٌــــٗ‪ٖٚ‬ی کــــٗ ٌــــٗ کــــبری ‪ٖٚ‬رگێــــهاْ زا‬

‫‪45‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ر‪ٚ‬أێـــــــــٗ ‪ ٚ‬کـــــــــززٖ‪ ٖٚ‬ثـــــــــٗرزٖ‪ٚ‬اَ ٔبچٕـــــــــٗ‪ٚ ٖٚ‬طـــــــــٗریٗکتز‪،‬‬
‫‪ٖٚ‬رگێــــــهاْ‪ ،‬ثــــــٗ ٔب٘ــــــٗق‪ٖٚ ،‬ک کــــــبرێکی طــــــٗرگٗرِی طــــــٗیز‬
‫کـــــزا‪٘ .ٖٚ‬ۆکـــــبری ئـــــَٗ ثۆچ‪ٔٚٛ‬ـــــٗ ئبطـــــتی پێ‪ٛ‬یظـــــت ثـــــ‪ٔٚٛ‬ی‬
‫‪ٖٚ‬رگێـــــهاْ ‪ -‬کـــــٗ ثٗػـــــێ ٌـــــٗ چیـــــٗتی ئـــــٗ‪ٌ -ٖٚ‬ـــــٗ ٔێـــــ‪ٛ‬اْ‬
‫سأیبری(ت‪ٛ‬ێژٖر) ‪ ٚ‬طبکبری (٘‪ٗٔٛ‬رِٗٔسٖ)‪.‬‬
‫ػــــــێعز ٘‪ٗٔٛ‬رێکــــــٗ‪،‬ذ‪ٛ‬اسیبری ثهیبرگــــــٌٗی تبکــــــٗ‪ٖٚ .‬رگێــــــهأیغ‬
‫٘ـــــٗرڕێ ئـــــٗ‪ ٚ‬ذێظـــــٍٗتٗی ٘ٗیـــــٗ‪ٌ .‬ـــــٗ ٘ـــــٗر ٘ێڵێـــــ ‪ٌ ٚ‬ـــــٗ‬
‫٘ــــــٗر ‪ٚ‬اژٖیــــــٗک زا زٖگــــــٗڵ گیز‪ٚ‬گزفــــــت گــــــٌٗێ ر‪ٚٚ‬ثــــــٗڕ‪ٚٚ‬‬
‫زٖثیٕــــــٗ‪ ٖٚ‬کــــــٗ ٔــــــبت‪ٛ‬أیٓ رێ چبرٖکــــــٗیبْ ٘ــــــٗر ‪ٚ‬ا طــــــبزٖ ‪ٚ‬‬
‫طــــــبکبر ٌــــــٗ کتێجــــــٗ ژێــــــسٖرٖکبْ ثسۆسیٕــــــٗ‪ .ٖٚ‬فیٍظــــــ‪ٚٛ‬فٗکبْ‬
‫ٌـــــــــــــٗ گزیّبٔـــــــــــــٗکبٔی ذۆیبٔـــــــــــــٗ‪ ٖٚ‬زٖص پێسٖکـــــــــــــْٗ ‪ٚ‬‬
‫فۆرِۆٌـــــــٗکبٔیبْ پێ‪ٛ‬أـــــــٗی ‪ٚ‬أـــــــٗ‪ ،‬ثـــــــێ ئـــــــٗ‪ٖٚ‬ی کـــــــٗ ٌـــــــٗ‬
‫ر‪ٚٚ‬ثٗڕ‪ٚٚ‬ث‪ٔٚٛ‬ــــــــٗ‪ ٖٚ‬زٖگــــــــٗڵ ذــــــــ‪ٚٛ‬زی زیبرزٖکــــــــٗ‪ ،‬ت‪ٚٛ‬ػــــــــی‬
‫زٖرز‪ٚ‬رٖٔــــــح ثــــــ‪ٚٛ‬ثٓ‪ .‎‬ػــــــێ‪ٛ‬اسی تێفکزیٕــــــی ‪ٚ‬اْ ٌــــــٗ ‪ٖٚ‬رگێــــــهاْ‬
‫زا‪،‬زٖطـــــپێکتزٌٗ ئٗسِ‪ٔٚٛ‬ـــــٗ‪ٖٚ ،‬رگێـــــهٖکـــــبْ ئٗغڵـــــٗة خـــــبر ثـــــٗ‬
‫پێ ٗ‪ٚ‬أــــــٗی ئــــــٗ‪ ٖٚ‬زٖص پێسٖکــــــْٗ‪ ،‬یــــــبٔی ثــــــٗ کــــــززٖ‪ٖٚ‬ی‬
‫‪ٖٚ‬رگێــــهاْ‪ .‬ئِٗــــٗ زٖثێتــــٗ ٘ــــۆی ئــــٗ‪ ٖٚ‬کــــٗ ئــــٗ‪ٚ‬اْ ثــــٗ ذــــبڵ‬
‫گـــــٌٗێ ثێـــــْٗ کٗئٗ‪ٚ‬أـــــٗ ٌـــــٗ راطـــــتبی چٗطـــــپبٔسٔی ذۆیـــــبْ‬
‫ثـــٗ کـــبری زێـــٕٓ‪ .‬ثـــٗ ‪ٚ‬اتبیـــٗکی تـــز ػـــێ‪ٛ‬اسی ئـــٗ‪ٚ‬اْ ئـــٗسِ‪ْٚٛ‬‬
‫ثٗر ٌٗ تێفکزیٕٗ‪.‬‬
‫‪ٖٚ‬رگێــــــــــــهاْ ثٗطــــــــــــتێٕێکی زژ ٔٗسٖریٗیــــــــــــٗ ‪٘ ٚ‬ــــــــــــٗر‪ٚ‬اع‬
‫زِٖێٕێتــــــٗ‪ ،ٖٚ‬ثــــــٗرزٖ‪ٚ‬اَ ٌــــــٗ حــــــبڵی ػــــــڵٗژا‪ٚ‬ی ‪ ٚ‬ذۆڕأــــــٗگزی‬
‫‪٘ ،ٚ‬ـــــٗر‪ٖ٘ٚ‬ب ثـــــٗرزٖ‪ٚ‬اَ ٌـــــٗ ٔێـــــ‪ ٛ‬ثـــــٗزیٍی چـــــٗق ٔٗثٗطـــــت‪ٚٛ‬‬
‫زایـــــــٗ‪ .‬ثـــــــٗاڵَ ‪ٖٚ‬رگێـــــــهاْ تبیجٗتّٗٔـــــــسی ثبر٘ێٕـــــــبٔی ثـــــــێ‬
‫٘ب‪ٚ‬تـــــــبی ٘ٗیـــــــٗ‪ .‬تـــــــٗثب ‪ ٚ‬رٖثـــــــبی پێکـــــــٗ‪ٗ٘ ٖٚ‬ڵٕـــــــٗکززْ ‪ٚ‬‬
‫ٔبتٗثبیٗکبٔـــــٗ‪ .‬ئیٕظـــــبْ ثـــــۆ چب‪ٚ‬پۆػـــــی کـــــززْ ٌـــــٗ ذـــــۆیی ‪ٚ‬‬
‫ثیٕیٕـــــی کٗطـــــبٔی تـــــز ‪٘ ٚ‬ـــــٗر‪ٖ٘ٚ‬ب پێکـــــٗ‪ ٖٚ‬حـــــٍِٗیٓ ‪ ٚ‬ثـــــٗ‬

‫‪46‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫تــــــٗثب ‪ ٚ‬رٖثــــــب ثــــــ‪٘ ْٚٛ‬ــــــبْ زٖزا‪ ،‬ئــــــٗ‪ ٚ‬ذیظــــــٍٗتبٔٗی کــــــٗ‬
‫ئـــــــــــِٗهۆ‪ ،‬سۆر پێ‪ٛ‬یظـــــــــــتٓ‪ٖٚ .‬رگێـــــــــــهاْ ٌـــــــــــٗ‪ ٚ‬زیـــــــــــبرزٖ‬
‫ثٗزٖگّٗٔبٔٗیــــــــٗ کــــــــٗ زٖثێتــــــــٗ ذشِــــــــٗتکبری ز‪ ٚٚ‬کٗطــــــــی‬
‫ثێێبٔــــــٗ ثــــــٗ یٗکتز‪٘،‬ــــــٗر‪ٖ٘ٚ‬ب ذشِــــــٗتی ز‪ ٚٚ‬فٗر٘ــــــٗٔگ کــــــٗ‬
‫سۆرخــــبر ثــــٗ ٘ــــۆی ٔــــٗث‪ٔٚٛ‬ی ٌێــــ تێٕٗگٗیؼــــتٓ ٌــــٗ ِ٘ٗجــــٗر‬
‫یــــــــٗکتز زا را‪ٖٚ‬زٖطــــــــتٓ‪ٖٚ .‬رگێــــــــهاْ ز‪ٚ‬ژِــــــــٓ کبریــــــــٗکبْ‪،‬‬
‫ذۆثــــــٗسي سأــــــی ‪ ٚ‬کٗٔس‪ٚ‬کۆطــــــپٗ سٖیٕیــــــٗکبْ ال زٖثــــــب ‪ ٚ‬ثــــــَٗ‬
‫ػـــــــێ‪ٖٛ‬یٗ یبرِـــــــٗتی زٖری زاڕػـــــــتٕی طیبطـــــــٗتێکی ئبػـــــــتی‬
‫ذ‪ٛ‬اسأٗیـــــٗ‪ٌ .‬ێـــــزٖزا ٘ـــــٗر ئٗ‪ٖٔٚ‬ـــــسٖ ثٗطـــــٗ کـــــٗ ثبٔێٗػـــــٗی‬
‫٘ێززێــــــز ‪ ٚ‬ػــــــالیزِبیرێه ثــــــۆ <‪ٖٚ‬رگێهأــــــی ثیزٖکــــــبْ> ‪ٖٚ‬ثیــــــز‬
‫ثێٕیٕـــــٗ‪ٚ ،ٖٚ‬اتـــــٗ ئـــــٗ‪ ٚ‬ػـــــتٗی کـــــٗ ئێّـــــٗ ٌـــــٗ‪ ٚ‬ثۆچ‪ٔٚٛ‬ـــــٗی‬
‫ػـــــــ‪ٚٛ‬پێٕ‪ٙ‬ب‪ٚ‬ێهکٗ<ثٗرچب‪ ٚ‬تـــــــٗٔێی ٔٗتـــــــٗ‪ٖٚ‬یی> ٔـــــــب‪ ٚ‬زٖٔـــــــب‪،‬‬
‫رسگــــــبر زٖکــــــب‪ .‬ئــــــٗ‪ٚ ٚ‬تٗیــــــٗی گ‪ٛ‬تــــــٗ زٖگێهیٕــــــٗ‪ ٖٚ‬کــــــٗ زٖی‬
‫گـــــــ‪ٚٛ‬ت‪ٗٔ <:‬تـــــــٗ‪ٖٚ‬کبْ ٔـــــــبثێ ‪ٖٚ‬ک یـــــــٗک ثیـــــــز ثکٗٔـــــــٗ‪،ٖٚ‬‬
‫ثـــــٗڵک‪ ٚٛ‬زٖثـــــێ ئبگـــــبزاری یـــــٗکتزثٓ‪ٌ ،‬ێـــــ ثێـــــْٗ‪٘ ،‬ـــــٗر‪ٖ٘ٚ‬ب‬
‫ئٗگـــــٗر ٌـــــٗ ئـــــٗ‪ٚ‬یٕێکی ز‪ ٚٚ‬الیٗٔـــــٗ زا ثـــــٗ یـــــٗکتز پٗی‪ٖٛ‬طـــــت‬
‫ٔــــبثٓ‪ ،‬الٔــــی کــــَٗ تبلــــٗتی پێکــــٗ‪٘ ٖٚ‬ــــٗڵکززٔیبْ ٘ــــٗثێ> تــــب‬
‫ئـــــٗ‪ ٚ‬کبتـــــٗی کـــــٗ ئـــــَٗ ر‪ٚ‬أێٗیـــــٗ ٌـــــٗ ئـــــبرا زایـــــٗ‪ٖٚ ،‬رگێـــــه‬
‫زٖتــــــ‪ٛ‬أێ ثــــــٗ طــــــٗرراڕایٗکبٔی ذــــــۆی زا ساڵ ثــــــێ ‪ِ ٚ‬ــــــٗخبي‬
‫ٔٗزا کٗ ئَٗ راڕایبٔٗ ذۆ ثٗ ثبری ٔب٘ۆِێسی زا ثێۆڕْ‪.‬‬
‫‪................................................................‬‬

‫طٗرچب‪ٖٚ :ٖٚ‬رسٔبِٗی ‪ٖٚ‬رگێه ژ‪ِٚ‬برٖ ‪٘ 8‬ب‪ٚ‬یٕی ‪0590‬‬
‫‪ٖٚ‬رگێه ثۆ سِبٔی فبرطی عٗثس‪ٚٚ‬اڵ کٗ‪ٚ‬طٗری‬

‫‪47‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ٔیؼتّبٔی ک‪ٛ‬ڕگٗکبٔی طێ پێ‬
‫ِێ‪ٙ‬سی ثٗیگ سازٖ‬

‫ٔیؼـــــــتّبٔی ک‪ٛ‬ڕگـــــــٗکبٔی طـــــــێ پـــــــێ ‪ٌ ،‬ێـــــــزٖ‬
‫ک‪ٛ‬ڕگـــــٗکبْ ثـــــٗ‪ ٚ‬ذٗیبڵـــــٗ کـــــٗ زایکیـــــبْ یـــــٗکێ‬
‫ٌــــٗ اللــــٗکبٔی ٌــــٗ طــــٗر ِــــیٓ ‪ ،‬خــــێ ٘ێؼــــت‪ٖٚٛ‬‬
‫ئــــٗ‪ٚ‬أیغ ثــــێ ذــــٗیبڵی یــــٗکێ ٌــــٗ اللــــٗکبٔیبْ‬
‫زٖثٓ ‪.‬‬
‫پێٕبطـــــــــێکی ثٗٔـــــــــسکزا‪ٌ ٚ‬ـــــــــٗ طـــــــــٍ‪ٌٚٛ‬ێکی تبکٗکٗطـــــــــیسا‬
‫‪،‬راکؼـــــــب‪ٌٗ ٚ‬طـــــــٗر ثٕکـــــــی طـــــــٍ‪ٌٗٚٛ‬کٗی ‪ ،‬ثـــــــٗ کبٔشایـــــــٗکی‬
‫ثبریــــ‬

‫ذـــــٗریکی کۆٌیــــبری ثـــــ‪ ٚٛ‬ثــــٗ پٌٗـــــٗ ثــــ‪ٔ ، ٚٛ‬ـــــٗزٖسأزا‬

‫کـــــٗ چـــــٗپ زٖطـــــتٗ یـــــب راطـــــت زٖطـــــت ‪ٚ ،‬ێٕـــــٗ کۆٌیـــــبری‬
‫کزا‪ٖٚ‬کــــٗ ٌێــــ‬

‫ٔٗزٖکزایــــٗ‪ ٖٚ‬کــــٗ ‪ٚ‬ێٕــــٗی ژٔێکــــٗ یــــب پیب‪ٚ‬ێــــ‬

‫‪ ،‬ز‪ٚ‬ا تـــــٗ‪ٚ‬ا‪ٚ‬ث‪ٔٚٛ‬ی کۆٌیـــــبری ئـــــبِزاسی کبرٖکـــــٗی ‪ٚ‬ێـــــ کـــــزز ‪ٚ‬‬
‫ر‪ٚ‬ذظـــــــبری گٗیبٔـــــــسٖ ‪ٚ‬ێٕـــــــٗ کۆٌیـــــــبری کزا‪ٖٚ‬کـــــــٗ ئـــــــِٗدبر‬
‫راکؼــــــب‪ ٚ ٚ‬الڕ‪ٔ ، ٚٚ‬یــــــ‪ٖٛ‬ی طــــــٗری ٌٗطــــــٗر ثٕکــــــی طــــــٍ‪ٌٗٚٛ‬کٗ‬
‫راذظــــــت ذــــــٗیبڵی زٖرزی زڵ کززٔــــــی ٘ــــــٗث‪ ٚٛ‬یــــــب ئبذــــــب‪ٚ‬تٕی‬
‫ئـــــــٗزٖثی ‪ ،‬یـــــــب ِبٔیفێظـــــــتی ذۆِـــــــبٔی ‪ِ ،‬ـــــــٗعٍ‪ٔ َٚٛ‬ـــــــٗث‪ٚٛ‬‬
‫ثــــٗاڵَ ذــــٗیبڵی ئــــبذێ‪ٖٛ‬ری ٘ــــٗث‪ ٚٛ‬ثیٕــــی طــــب‬

‫کــــزز زڵٗک‪ٛ‬تــــٗ‬

‫‪ ٚ‬زڵٗذ‪ٛ‬رپـــــــٗ ٌــــــــٗ ثێسٖٔێیٗکٗیـــــــسا ػــــــــٗپۆٌی زٖزا گــــــــٌٗێ‬
‫ذــــــــ‪ٛ‬سی لــــــــ‪ٛ‬ت زا ئــــــــٗ‪ٌ ٚ‬ــــــــٗ ِٕبڵیــــــــٗ‪ٖٚ ، ٖٚ‬ک ٘ــــــــِٗ‪ٚٛ‬‬
‫ٔٗفٗرٖکبٔی ثِٕٗبڵٗکٗی الڵ ث‪. ٚٛ‬‬

‫‪48‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫ِــــــٓ ز‪ٚ‬ای ئــــــٗ‪٘ ٚ‬ــــــِٗ‪ ٚٛ‬ذــــــٗت ذــــــٗت کززٔــــــی پــــــٗڕا‪ٚ‬ی‬
‫ٔیێبرکێؼــــــی ثیزٖ‪ٖٚ‬ریــــــٗکبٔی رٖع ‪ ٚ‬طــــــپیُ ‪ٌ ،‬ــــــٗ زیــــــ‪ٛ‬ێکی‬
‫زٖرثــــــبس ‪ٌ ،‬ــــــٗ ِــــــبڵێکی ثــــــێ ِــــــزۆن ‪ٌ ،‬ــــــٗ زێ‪ٙ‬بتێــــــ‬

‫ٌــــــٗ‬

‫ٔیؼــــــتّبٔی ک‪ٛ‬ڕگــــــٗکبٔی طــــــێ پــــــێ ‪ ،‬ئــــــٗ‪ٚ ٚ‬ێٕــــــٗی ِزۆڤــــــٗ‬
‫ٔیێبرکێؼــــی کــــزا‪ ٖٚ‬ثــــ‪ ٚٛ‬کــــٗ ‪ ،‬ثــــٗ ذــــٗڵ‪ٚٛ‬سی لٍیــــبٔی ِٕبڵــــٗ‬
‫ثــــێ ٔبطــــٕبِٗکبٔی ئــــٗ‪ِ ٚ‬بڵــــٗی تٗٔیؼــــتّبْ ‪ ،‬کــــٗ ٌــــٗ زۆڵــــی‬
‫ذـــــــ‪ٛ‬ارٖ‪ٔ ٖٚ‬یؼـــــــتٗخێ ثـــــــ‪ٌٗ ْٚٛ‬طـــــــٗر الپـــــــٗڕٖ کب٘یٗکـــــــٗی‬
‫پـــــٗڕا‪ٚ‬ی ٔیێبرکێؼـــــیُ زٖطـــــت ‪ ٚ‬پێـــــی ٌێـــــسٖزا ‪ِٕ ٚ‬ـــــی ٌـــــٗ‬
‫ٔب٘‪ِٛ‬ێــــــسی تــــــٗٔیبیی کــــــ‪ٛ‬رٖ ‪ ٚ‬طــــــِٗب‪ٖٚ‬ری ٔــــــٗ‪ٚ‬تی ‪ ،‬ثــــــٗرٖ‪ٚ‬‬
‫ل‪ٚٛ‬تـــــٗی ثـــــۆٔی تٗٔیبیـــــٗکبٔی ثیـــــزی ثـــــێ ِزۆڤـــــٗکبْ زٖثـــــزز‬
‫ثٗر٘ــــــــــــــِٗی ذــــــــــــــ‪ٛ‬ڵمێٕزا‪ٚ‬ی لبِکــــــــــــــٗکبُٔ ‪ ،‬ژْ یــــــــــــــب‬
‫پیب‪ٚ‬ث‪ٗٔٚٛ‬کـــــــــٗی ئبػـــــــــکزا ٔـــــــــٗث‪ ٚٛ‬کـــــــــٗ ٘ـــــــــی ‪ٌ ،‬ێـــــــــ‬
‫کززٔٗ‪ٖٚ‬ػـــی زٖذـــ‪ٛ‬ا ِزۆڤـــٗ یـــب ٔـــب طـــٗذت ثـــ‪ِ ٚٛ‬ـــٓ ٘ـــٗر ٌـــٗ‬
‫ِٕبڵیـــــٗ‪ ٖٚ‬زِٖشأـــــی کـــــٗ ِٕـــــیغ ‪ٖٚ‬ک ثِٕٗبڵٗکـــــَٗ زٖثّـــــٗ‬
‫لبچبذ ی ‪.‬‬

‫‪49‬‬

‫مانگناموی ئولوكترۆنیكی ژن ساڵی یوكوم ژمارهی شوشوم گواڵڕێزانی ‪90‬‬

‫رقص ًيلَفر‬

‫آزیتا صدیقی هْر‬

‫خبري ًيست از ًگاُ ٍحطی خاهَش‬
‫از آى دضت هْرباًی آغَش‬
‫از سرخی هعبد چطواًت‬
‫از سلسلِ ي ضب بَ ّا‬
‫بِ خيالن بَد مِ در دّندُ دل اقاهت دارم‬
‫ًوی داًستن مِ سپيدي ‪ ،‬از رٍیاست‬
‫ٍ سياّی هی ًطيٌد بر هسار پرًدُ‬
‫ٍ ًيلَفرّا ؛‬
‫هی رقصيدًد در باد ‪ٍ ،‬قتی تَ رفتی‬
‫ٍ آغاز مَچ پرستَ ‪ ،‬ضرٍع بی قراري‬

‫درست ّويي جا ؛‬
‫رٍي پيطاًی هي حل ضدُ‬
‫سْن هي از ّستی‬
‫سيب مالی ست در سایِ اي بی صدا ‪..........‬‬

‫‪51‬‬






Download GOVARIJIN6



GOVARIJIN6.pdf (PDF, 1.44 MB)


Download PDF







Share this file on social networks



     





Link to this page



Permanent link

Use the permanent link to the download page to share your document on Facebook, Twitter, LinkedIn, or directly with a contact by e-Mail, Messenger, Whatsapp, Line..




Short link

Use the short link to share your document on Twitter or by text message (SMS)




HTML Code

Copy the following HTML code to share your document on a Website or Blog




QR Code to this page


QR Code link to PDF file GOVARIJIN6.pdf






This file has been shared publicly by a user of PDF Archive.
Document ID: 0000105727.
Report illicit content