Kamillik yolu K YENÄ° (PDF)




File information


Title: Мþнтəрəм охуúулар, сизə мəлумдур ки, Ислам дини динлəрин сонунúусу вə камилидир
Author: User

This PDF 1.5 document has been generated by Microsoft® Office Word 2007, and has been sent on pdf-archive.com on 27/08/2013 at 14:52, from IP address 178.76.x.x. The current document download page has been viewed 867 times.
File size: 1.83 MB (275 pages).
Privacy: public file
















File preview


HACI HÜSEYN ҼLİZADҼ

KAMİLLİK
YOLU

Bakı - 2009

Bu kitabın işıq üzü görmҽsindҽ xidmҽti olan Hacı
qardaşımıza öz tҽşҽkkürümüzü bildiririk.

Redaktoru: Ҽli Abdullayev
Kompüterdҽ yığan: Ҽlҽkbҽr Ҽliyev
Dizayner: Ġlham Süleymanov

Hacı Hüseyn Ҽlizadҽ. Kamillik yolu. Bakı, 2009, 248 sҽh.

Bu kitab, Azҽrbaycan Respublikası Dini Qurumlarla İş üzrҽ
Dövlҽt Komitҽsinin 27 avqust 2009-cu il tarixli DK-236/m №-li
icazҽsi ҽsasında çap olunmuşdur.
Kitabın bütün hüquqları qorunur.

2

Mehriban vҽ bağışlayan Allahın adı ilҽ
Hacı Hüseyn Ҽlizadҽnin hҽyatına qısa bir baxış
“De: -“Heç bilҽnlҽrlҽ bilmҽyҽnlҽr bҽrabҽr tutularmı?
Ancaq ağıl sahiblҽri düşünüb ibrҽt alarlar.” (Zumҽr 9)
Peyğҽmbҽr (s) buyurur: “Alimin abidҽ nisbҽti, günҽşin
ulduzlara olan nisbҽti kimidir.”
Hacı Hüseyn Ҽlizadҽ 1974-cü il aprel ayının 7-sindҽ Lerik
rayonunun Ҽrdҽbilҽ kҽndindҽ anadan olmuşdur.
1991-ci ildҽ orta tҽhsilini başa vurduqdan 2 il sonra (1993-cü
il sentyabır ayının15-i) Bakı şҽhҽrinin Maştağa qҽsҽbҽsindҽ
yerlҽşҽn İmam Cҽfҽr Sadiq (ҽ) adına mҽdrҽsҽdҽ dini tҽhsil
almağa başlamışdır. Bu mҽdrҽsҽdҽ o, Ayҽtullah Seyyid ҼbülQasim ҽl-Xoyinin tҽlҽbҽsi olan Ayҽtullah Şeyx Kazim
Muhҽmmҽdidҽn tҽhsil almışdır.
O, burada sҽrf vҽ nҽhv elmlҽrinҽ kamil şҽkildҽ yiyҽlҽnmiş,
mҽntiq, ҽqaid, üsuli-fiqh, fiqh elmlҽrini yüksҽk sҽviyyҽdҽ
öyrҽnmişdir. Bundan sonra Hacı Hüseyn Ҽlizadҽ bütün tҽhsil
mҽrhҽlҽlҽrini keçҽrҽk Ustad Ayҽtullah Şeyx Kazim
Muhҽmmҽdidҽn dҽrsi-xaric (muhazirҽ) almışdır. Onun
oxuduğu tҽhsil sistemi aşağıdakılardan ibarҽtdir:
1. Camiul-Müqҽddimat
2. Suyuti
3. Muğni
4. Muxtҽsҽrul-mҽani
5. Haşiyҽ
6. Babi-hadi ҽşҽr
7. Mҽnzumҽ
8. Kҽşful-murad
9. Mҽalimud-din
10. Şҽrhi-lümҽ
11. Rҽsail
3

12. Mҽkasib
13. Kifayҽ
14. Dҽrsi-xaric (Muhazirҽ)
Hҽmçinin o, 2005-ci ildҽ Ҽhmҽdli qҽsҽbҽsindҽ eyni tҽhsil
sistemi ilҽ fҽaliyyҽt göstҽrҽn İmam Rza (ҽ) adına mҽdrҽsҽni
tҽsis etmişdir. O, bu mҽdrҽsҽdҽ artıq üsuli-fiqh vҽ fiqh kimi
elmlҽri tҽdris edҽn ustadlar yetişdirmişdir.
Bununla bҽrabҽr Hacı Hüseyn Ҽlizadҽ 2007-ci ildҽ Baki
İslam Universitetinin mҽzunu olmuşdur.
Artıq 17-ildir ki, Hacı Hüseyn Ҽlizadҽ İslam alҽminҽ böyük
elmi xidmҽtlҽr göstҽrir.
Allah tҽbarҽkҽ vҽ tҽala bu xidmҽtlҽrinҽ görҽ onu qiyamҽt
günündҽ Peyğҽmbҽr (s) vҽ onun Ҽhli-beyti (ҽ) ilҽ mҽşhur etsin.
Amin!
\ İmam Rza (ҽ)mҽdrҽsҽsinin tҽlҽbҽlҽri
2010-cu il

4

‫ِب ِب ٱ لَّل ِب ٱ َّلل ْس ٰم ِب ٱ َّلل ِب ِب‬
‫ْس‬
Giriş
Möhtҽrҽm oxucular, sizҽ mҽlumdur ki, İslam dini dinlҽrin sonuncusu vҽ kamilidir. Belҽ ki, Allah-tҽala Qur`ani
Kҽrimdҽ buyurur:

‫ت َي ُت ُت ِبإل ْس ٰمَيل ٰمٰ َي ِب يًا‬
‫َي َيل ِب ُت‬

‫ت َيلَي ْس ُت ِبي ِب‬
‫ت َي ُت ْس ِب يَي ُت ْس َي أَي ْس َي ْس ُت‬
‫ْس َي ْس َي أَي ْس َيلْس ُت‬
‫ْس ْس َي‬

“Bu gün dininizi sizin üçün kamil etdim, sizҽ olan
nemҽtimi (Ҽli (ҽ)-ın xilafҽtini) tamamladım vҽ sizin üçün din
olaraq İslamı bҽyҽnib seçdim.”1
Başqa bir ayҽdҽ isҽ Allah-tҽala belҽ buyurur:

‫ٰم ِب‬
‫ِب ِب‬
‫ٱَي َيِبلة َي ْس َي ِبل َي‬

‫َي َي َي ْس َي ِبغ غَي ْس َيل ِبإل ْسٰملَيِب ِب يًا فَيلَي ُتقْس َي َيل ِب يْس ُت َيهُت َي ِبف‬

“Kim İslamdan başqa bir din ardınca gedҽrsҽ (o din)
heç vaxt ondan qҽbul olunmaz vҽ o şҽxs axirҽtdҽ zҽrҽr
çҽkҽnlҽrdҽn olar”2
Bu ayҽlҽrdҽn belҽ anlaşılır ki, hҽqiqҽtҽn dҽ İslam kamil
vҽ sonuncu dindir.Ondan başqa din qҽbul olunmaz.Bununla
da, hҽr bir insana vacibdir ki, İslam dinini qҽbul edib ona
inansın. Lakin çox tҽҽssüf ki insanların yalnız cox az bir qismi

1
2

«Maidҽ»surҽsi, ayҽ: 3.
«Ali-Ġmran» surҽsi, ayҽ: 85.

5

İslama iman gҽtirmişlҽr.Belҽ ki, Allah-tҽala Qurani-şҽrifdҽ
buyurur:

‫َي ْس ُت ْسل ِب ِب ِب َي ٱَي ْس َي ِب‬
‫ال َي ْس ِب ُت ُت فَي َي َي ُت ِبف ِب ْسلَيٍة ِّم يْس ُت ِبإَّلي ُت ْس َي ُّق‬
‫اب فَي َّلي ُت‬
‫َي َي‬

‫ِب َّللَٰيِّم َي َيٰمَيِب َّل أَي ْسثَي َيل َّلي ِب‬
‫اس ٱَي َي ْسؤِب يُت َي‬

”(Ey Rҽsulum) Quranı inkar edҽn zümrҽnin (bütün
müşriklҽrin



kafirlҽrin)

vҽd

olunduğu

yer

cҽhҽn-

nҽmdir.Artıq sҽn dҽ onun barҽsindҽ şübhҽyҽ düşmҽ! O, sҽnin
Rҽbbindҽn (gҽlҽn) haqdır.Lakin insanların ҽksҽriyyҽti (buna)
inanmazlar”1
Allah-tҽala bu ayҽdҽ isҽ bizҽ bildirir ki, insanların çox
hissҽsi batilin ardınca gedҽr, az bir qismi isҽ haqqı taparlar.
Daha dҽhşҽtlisi budur ki, insanların böyük bir qismi İslam
dinini qҽbul etmişik demҽlҽrinҽ baxmayaraq ҽslindҽ ona iman
gҽtirmҽyiblҽr.Buna o kҽslҽri misal göstҽrmҽk olar ki, onlar
İslam dinini qҽbul edib iman gҽtirmişik deyirlҽr, amma
peyğҽmbҽrlҽrin ҽn fҽzilҽtlisi vҽ sonuncusu olan Muhҽmmҽdin
(s.a.a.) pak Ҽhli-Beytini qҽbul etmirlҽr. Halbuki PeyğҽmbҽriҼkrҽmin (s) Ҽhli-Beytinin haqq olmağına dair kifayҽt qҽdҽr
ayҽ, hҽdis vҽ rҽvayҽtlҽrimiz vardır.
Ҽziz mömin qardaş vҽ bacılar! Bu kitabı hazırlamaqda
mҽqsҽdimiz budur ki, qismҽn dҽ olsa Ҽhli-Beytin haqq vҽ
1

«Hud» surҽsi, ayҽ: 17.

6

fҽzilҽtlҽrini sizҽ çatdıraq. Ümid edirik ki, bu işimizlҽ az da olsa
Ҽhli-beytҽ xidmҽt edҽnlҽrdҽn olarıq. Allahdan istҽyirik ki, bu
vaxta qҽdҽr haqqı tapmayan insanlar bu kitabın vasitҽsilҽ
haqqı tapsınlar. Çünki insan Ҽhli-Beytsiz heç vaxt dünya vҽ
axirҽt

xoşbҽxtliyinҽ nail ola bilmҽz.Buna dҽlil olaraq

Peyğҽmbҽrin

bir

hҽdisini

göstҽrmҽk

olar.Hҽzrҽt

(s)

buyurur:”Mҽnim Ҽhli beytim Nuhun gҽmisinҽ bҽnzҽr.Ona
daxil olan hҽlakҽtdҽn qurtular.”
Müsҽlmanlara mҽlumdur ki, hz. Nuh (ҽ) ulul-ҽzm
peyğҽmbҽrlҽrdҽndir.O hҽzrҽtin qövmü ona iman gҽtirmҽyҽn
tҽqdirdҽ Allah-tҽala belҽ ҽmr etdi:”Nҽzarҽtimiz altında vҽ
vҽhyimiz üzrҽ (sҽnҽ öyrҽdҽcҽyimiz kimi) gҽmini düzҽlt, zülm
edҽnlҽr barҽdҽ mҽnҽ müraciҽt etmҽ (onların bağışlanmaqlarını mҽndҽn istҽmҽ). Çünki onlar suda boğulacaqlar.”
Belҽliklҽ hz.Nuh (ҽ) gҽmini düzҽldir, ona iman gҽtirҽnlҽr
gҽmiyҽ minib nicat tapırlar. Amma iman gҽtirmҽyҽnlҽr isҽ
Allahın göndҽrdiyi ҽzab nҽticҽsindҽ hҽlak olurlar. Peyğҽmbҽr
(s) bu hҽdislҽ mҽhz onu bildirir ki, Ҽhli-Beyti qҽbul etmҽyib
onlara iman gҽtirmҽyҽnlҽr hz. Nuhun (ҽ) qövmü kimi hҽlak
olarlar. Nҽzҽrinizҽ çatdıraq ki, buna bҽnzҽr hҽdislҽr çoxdur.
İnşallah gҽlҽcҽk sҽhifҽlҽrdҽ qeyd edҽrik.
Bu hҽdislҽri vҽ qeyd edҽcҽyimiz ayҽlҽri görҽ-görҽ Ҽhlibeyti qҽbul etmҽyҽnlҽrҽ necҽ mömin demҽk olar?! Çünki
7

mömin odur ki, Allahın ayҽlҽrinҽ vҽ Peyğҽmbҽrin buyurduqlarına inanıb ҽmҽl etsin. Şübhҽsiz Ҽhli-Beyt Allah
tҽrҽfindҽn tҽyin edilmiş şҽxslҽrdir. Sҽbҽbi isҽ budur ki, onların
vasitҽsilҽ insanlar haqqa çatsınlar. Buna baxmayaraq ҽsrlҽr
boyu onlara “xҽlifҽlҽr” tҽrҽfindҽn zülm olunmuşdur. Çünki
onlar Allahın hökmlҽrini tҽbliğ edirdilҽr. Bu isҽ zahirdҽ
özlҽrini müsҽlman vҽ xҽlifҽ kimi göstҽrҽnlҽrin maraqlarına
uyğun deyildi. Elҽ bu sҽbҽbdҽn dҽ hҽmişҽ Ҽhli-Beyt zülmҽ
mҽruz qalırdı.Ҽlbҽttҽ Ҽhli-Beytin haqq olub-olmadığı haqqında mҽzhҽblҽr arasında bir çox elmi bҽhslҽr edilib vҽ
onların haqq olmaqları sübuta yetirilib. Biz dҽ istҽyirik ki,
Ҽhli-Beytin haqq olmasına aid bir neçҽ ayҽ, hҽdis vҽ
rҽvayҽtlҽri tҽfsir vҽ şҽrhlҽri ilҽ birlikdҽ siz ҽziz oxucuların nҽzҽrinҽ çatdıraq.
Hacı Hüseyn Ҽlizadҽ
2009-cu il

8

I Fҽsil
Ҽhli-beyt (ҽ) Quranda
I Ayҽ
“Tҽthir”ayҽsi.
‫َّل ِب ِب‬
‫ط ِبه ًال‬
‫طهِّم َيلُت َي ْس‬
‫َيه َيلﭐ ْس َي ْس ِبت َي ُت َي‬
‫ب َي ي ُت ُت ﭐ ِّمل ْس َيس أ ْس‬
‫إِبَّلي َي ا ُت ِبل ُت ﭐ ل ُت ُت ْس ه َي‬
“Siz ey (Peyğҽmbҽrin) ev ҽhli (ҽhli-beyti) Allah sizdҽn
bütün çirkinliklҽri yox etmҽk vҽ sizi tҽr-tҽmiz pak etmҽk
istҽr.”1
Bu ayҽ müqҽddҽs Ģҽhҽr olan Mҽdineyi-Münҽvvҽrҽdҽ nazil
olmuĢdur.Mҽlum olduğu kimi hҽr bir ayҽ Allahın muqҽrrҽb
mҽlҽyi olan Cҽbrail-ҽmin vasitҽsilҽ Peyğҽmbҽrҽ (s) nazil edilib
vҽ Ģҽrhi çatdırılıb. Bu ayҽ bizҽ Ҽhli-beytin hҽr cür nöqsan vҽ
çirkinliklҽrdҽn pak edildiyini xҽbҽr verir.
Ġndi isҽ ayҽnin Peyğҽmbҽrҽ (s) hansı keyfiyyҽtdҽ nazil
olmağını sizlҽrҽ çatdıraq. Bunun üçün isҽ Peyğҽmbҽrdҽn (s) vҽ
digҽr mҽsumlardan (ҽ) bizҽ nҽql olunan sҽhih vҽ mötҽbҽr
hҽdislҽrҽ müraciҽt etmҽk lazımdır. Ayҽnin Ģҽrhinҽ “Kisa” adı
ilҽ mҽĢhur olan hҽdislҽ baĢlayırıq. Hҽdis “Ҽvalim” kitabında
mötҽbҽr sҽnҽdlҽ Cabir ibn Abdullah Ҽnsaridҽn nҽql edilir. Ġbn
Abdullah Xanım Zҽhranın (s.a.) belҽ buyurduğunu deyir:

1

«Ҽhzab» surҽsi, ayҽ: 33.

9

“Bir gün atam Rҽsulallah (s) mҽnim evimҽ gҽldi vҽ
buyurdu:
-Salam olsun sҽnҽ ey Fatimҽ!
Dedim:
-Ҽlҽykҽs-sҽlam ya Rҽsulallah!
Buyurdu:
-Mҽn özümdҽ yorğunluq hiss edirҽm.
Dedim:
-Sҽnin bu yorğunluğundan Allaha pҽnah aparıram.
Buyurdu:
-Ya Fatimҽ, yҽmҽn ҽbamı gҽtir, üstümҽ sal.
Mҽn yҽmҽn ҽbasını gҽtirib onun üstünҽ saldım.Sonra üzünҽ
baxmağa baĢladım.Üzü on dörd gecҽlik ay kimi nur saçırdı.
Bir az keçmҽdi ki, oğlum Hҽsҽn (ҽ) yanıma gҽlib dedi:
-Salam olsun sҽnҽ ey ana!
Dedim:
-Ҽlҽykҽs-sҽlam ey gözlҽrimin nuru! Ey qҽlbimin meyvҽsi!
Oğlum dedi:
-Anacan

mҽn

sҽnin

yanında

ҽtirli

edirҽm.Sanki, babam Rҽsulallahın ҽtridir.
Dedim:
-Bҽli, baban ҽbanın altındadır.
Hҽsҽn ҽbaya tҽrҽf gedib dedi:
10

bir

qoxu

hiss

-Salam olsun sҽnҽ ey babam!Ey Rҽsulallah! Ġcazҽ
verirsҽnmi sizinlҽ birlikdҽ ҽbanın altında olum?
Buyurdu:
-Ҽlҽykҽs-sҽlam ey oğlum! Ey hovuzumun (cҽnnҽtdҽki
“Kovsҽr” hovuzu) sahibi! Sҽnҽ icazҽ verdim.
Oğlum Hҽsҽn ҽbanın altına daxil oldu.Çox keçmҽdi ki,
oğlum Hüseyn(ҽ) dҽ gҽlib dedi:
-Salam olsun sҽnҽ ey ana!
Dedim:
-Ҽlҽykҽs-sҽlam, ey oğlum! Ey qҽlbimin meyvҽsi!
Dedi:
-Anacan! Sҽnin yanında xoĢ ҽtirli qoxu hiss edirҽm.Elҽ
bilirҽm ki, babam Rҽsulallahın ҽtridir.
Dedim:
-Bҽli, baban vҽ qardaĢın ҽbanın altındadırlar.Hüseyn dҽ
ҽbaya tҽrҽf yaxınlaĢıb dedi:
-Salam olsun sҽnҽ ey babam! Ey Allahın seçdiyi! Ġcazҽ
verirsҽnmi sizinlҽ birlikdҽ ҽbanın altında olum?
Rҽsulallah buyurdu:
-Ҽlҽykҽs-sҽlam ey oğlum! Ey ümmҽtimin Ģҽfaҽtçisi! Sҽnҽ
icazҽ verdim.
Hüseyn dҽ ҽbanın altına daxil oldu.

11

Bu zaman Ҽbul-Hҽsҽn Ҽli ibni Ҽbu Talib evҽ gҽldi vҽ
dedi:
-Salam sҽnҽ ey Rҽsulallahın qızı!
Dedim:
-Ҽlҽykҽs-sҽlam ya Ҽbҽl-hҽsҽn! Ey Ҽmirul-möminin!
Dedi:
-Ey Fatimҽ!Mҽn sҽnin yanında ҽtirli bir qoxu hiss
edirҽm.Elҽ bil qardaĢım vҽ ҽmioğlum Rҽsulallahın ҽtridir.
Dedim:
-Bҽli, o, iki oğlunla birlikdҽ ҽbanın altındadır.
Ҽli (ҽ) ҽbaya tҽrҽf gedib dedi:
-Salam olsun sҽnҽ ey Rҽsulallah! Ġcazҽ verirsҽnmi sizinlҽ
birlikdҽ ҽbanın altında olum?
Atam buyurdu:
-Salam olsun sҽnҽ ey qardaĢım! Ey caniĢinim! Ey
bayraqdarım!Sҽnҽ icazҽ verdim.
Ҽli (ҽ) dҽ ҽbanın altına daxil oldu.Sonra mҽn dҽ onlara
tҽrҽf gҽlib dedim:
-Salam olsun sҽnҽ ey atam! Ey Rҽsulallah! Ġcazҽ
verirsҽnmi sizinlҽ birlikdҽ mҽn dҽ ҽbanın altında olum?
Atam buyurdu:
-Ҽlҽykis-sҽlam! Ey bҽdҽnimin bir hissҽsi! Ġcazҽ verirҽm.

12

Mҽn ҽbanın altına daxil oldum.Elҽ ki, hamımız ҽbanın
altına toplaĢdıq, atam Rҽsulallah ҽbanın iki tҽrҽfindҽn tutub sağ
ҽli ilҽ asimana iĢarҽ edib dedi:
-Ġlahi, bunlar mҽnim Ҽhli-Beytim, ҽn yaxın vҽ xass
adamlarımdır.Ҽtlҽri ҽtim, qanları qanımdır.Onlara ҽziyyҽt
verҽn mҽnҽ ҽziyyҽt verir, onları qҽmgin edҽn mҽni qҽmgin
edir.Mҽn onlara qarĢı müharibҽ edҽnlҽ müharibҽ edҽn, onlarla
barıĢıq edҽnlҽ barıĢıq edҽnҽm.DüĢmҽnlҽri ilҽ düĢmҽn, dostları
ilҽ dostam.Onlar mҽndҽn, mҽn dҽ onlardanam.Öz sҽlavat ,
bҽrҽkҽt, rҽhmҽt, mҽğfirҽt vҽ razılığını mҽnҽ vҽ onlara ҽta
et.Onlardan zahiri vҽ batini çirkinliklҽri aparıb pak-pakizҽ
qҽrar ver.Allah buyurdu:
-Ey mҽnim mҽlҽklҽrim! Ey asimanda sakin olanlar! Mҽn
bina olunmuĢ asimanları, döĢҽnmiĢ yerlҽri, nurlu ayı, iĢıq verҽn
günҽĢi, dövr edҽn fҽlҽyi , cҽrҽyan edҽn dҽryaları, seyr edҽn
gҽmilҽri yalnız ҽbanın altında olan o beĢ nҽfҽrin mҽhҽbbҽti
xatirinҽ xҽlq etmiĢҽm.
Cҽbrail ҽmin soruĢdu:
-Ey Rҽbbim! Ҽbanın altında olanlar kimlҽrdir?
Allah tҽala buyurdu:
-Onlar Fatimҽ, onun atası, Ҽli vҽ oğlanlarından ibarҽt
nübuvvҽt Ҽhli-Beyti, risalҽt mҽdҽnidirlҽr.Cҽbrail ҽrz etdi:
-Ey Rҽbbim! Ġcazҽ verirsҽnmi onların altıncısı olam?
13

Allah buyurdu:
-Bҽli sҽnҽ icazҽ verirҽm!
Cҽbrail-Ҽmin nazil olub dedi:
-Salam olsun sҽnҽ ey Rҽsulallah, ey ҽliyyu ҽ`la! Allah sҽnҽ
salam göndҽrir.Sҽni tҽhiyyҽtҽ vҽ ikrama mҽxsus edir vҽ buyurur ki, “And olsun izzҽt vҽ cҽlalıma mҽn bina olunmuĢ sҽmanı,
döĢҽnmiĢ yeri, nurlu ayı, iĢıq verҽn günҽĢi, dövr edҽn fҽlҽyi,
axan dҽryaları, seyr edҽn gҽmilҽri yalnız sizin vҽ mҽhҽbbҽtinizin xatirinҽ yaratmıĢam.”Allah mҽnҽ icazҽ verdi ki, sҽnin
yanına daxil olum. Ey Rҽsulallah icazҽ verirsҽnmi? RҽsuliҼkrҽm buyurdu:
-Salam olsun sҽnҽ ey Allahın vҽhy ҽmanҽtdarı! Ҽlbҽttҽ
sҽnҽ icazҽ verirҽm.Cҽbrail (ҽ) ҽbanın altına daxil oldu vҽ atama
dedi:
-Hҽqiqҽtҽn Allah sizҽ vҽhy edib buyurur:
‫َّل ِب ِب‬
‫ط ِبه ًال‬
‫َيه َيلﭐ ْس َي ْس ِبت َي ُتطَيهِّم َيلُت ْس َي ْس‬
‫ب َي ي ُت ُت ﭐ ِّمل ْس َيس أ ْس‬
‫إِبَّلي َي ا ُت ِبل ُت ﭐ ل ُت ُت ْس ه َي‬
“Allahın iradҽsi bu olmuşdur ki, yalnız siz Ҽhli beytdҽn
hҽr növ (zahiri vҽ batini) çirkinliklҽri aparıb sizi pak-pakizҽ
qҽrar versin.”1
Ҽli ibni Ҽbu Talib atama dedi:

1

«Ҽhzab» surҽsi, ayҽ: 33.

14

-Ya Rҽsulallah ҽbanın altında oturmağımızın Allah yanında
nҽ kimi fҽzilҽti var?
Rҽsulallah (s) buyurdu:
-And olsun mҽni haqq olaraq nübuvvҽtҽ mҽbus edib, nicat
verҽn bir Ģҽxs kimi risalҽtҽ seçҽnҽ, bizim bu xҽbҽrimiz yer
ҽhlinin mҽclislҽrindҽn hҽr hansı birindҽ xatırlansa vҽ o
mҽclisdҽ bizi sevҽnlҽr olsa hökmҽn onlara rҽhmҽt nazil olar,
mҽlҽklҽr onları ҽhatҽ edҽr vҽ onlar bu mҽclisdҽn dağılıĢana
qҽdҽr onlar üçün Allahdan bağıĢlanma dilҽyҽrlҽr.
Ҽmirul-möminin Ҽli ibni Ҽbu Talib dedi:
-Belҽ isҽ and olsun Kҽbҽnin Rҽbbi olan Allaha ki, biz vҽ
bizim Ģiҽlҽrimiz nicat tapdılar.
Allahın Rҽsulu (s) dedi:
-Ey Ҽli, and olsun mҽni haqq olaraq nübuvvҽtҽ mҽbus edib
vҽ nicat verҽn bir Ģҽxs kimi risalҽtҽ seçҽnҽ ki, bizim bu xҽbҽr
yer ҽhlinin mҽclislҽrinin hҽr hansı birindҽ zikr olunsa vҽ o
mҽclisdҽ bizim Ģiҽlҽrdҽn vҽ bizi sevҽnlҽrdҽn bir neçҽ nҽfҽr olsa,
Allah tҽala hökmҽn onların qҽmlҽrini dağıdar, qüssҽlҽrini
aradan aparar, hacҽti olanların hacҽtini qҽbul edҽr.
Ҽli ibni Ҽbu Talib (ҽ) dedi:
-Belҽ isҽ and olsun Allaha ki, nicat tapdıq vҽ sҽadҽtҽ
yetiĢdik.Hҽmçinin Ģiҽlҽrimiz dҽ nicat tapıb, dünya vҽ axirҽt
sҽadҽtinҽ çatdılar.”
15

Bu hҽdisi qüvvҽtlҽndirmҽk üçün sҽnҽdi AiĢҽyҽ çatan digҽr
bir hҽdis nҽql edirik. Belҽ ki, Sҽlҽbi adlı bir ravi buyurur:
“Anam, AiĢҽdҽn Cҽmҽl müharibҽsi haqqında soruĢanda o,
cox tҽҽssüflҽ belҽ cavab verdi:
-Bu Allahın tҽqdiri idi.
Daha sonra Ҽli (ҽ) haqqında soruĢduqda , AiĢҽnin cavabı
belҽ oldu:
-Sҽn mҽndҽn insanlar içindҽ Peyğҽmbҽrҽ ҽn ҽziz olan Ģҽxs
haqqında soruĢursan? Sҽn mҽndҽn insanlar içindҽ Peyğҽmbҽrҽ
ҽn yaxın olan Ģҽxsin (Xanım Zҽhra (ҽ)) ҽri haqqında soruĢursan? Mҽn Ģahid olmuĢam ki, bir gün Allahın Rҽsulu Ҽli,
Fatimҽ, Hҽsҽn vҽ Hüseyni öz ҽbasının altına topladı vҽ belҽ
buyurdu:”Ey Allahım, bu Ģҽxslҽr mҽnim Ҽhli-Beytim vҽ
qohumlarımdır. Ey Allahım, onları batini vҽ zahiri çirkinliklҽrdҽn pakla!”
Sonra mҽn dedim ki, “Ey Allahın Rҽsulu mҽn dҽ sҽnin
Ҽhli-beytindҽn sayılırammı?” Cavabımda Allah Rҽsulu belҽ
buyurdu: ”Sҽn dҽ xeyirҽ tҽrҽfsҽn ,amma Ҽhli-Beytimdҽn
deyilsҽn.”1
Bu iki hҽdisdҽn belҽ mҽlum olur ki, sözü gedҽn ayҽdҽ olan
Ҽhli-Beyt o Ģҽxslҽrdirlҽr ki, Peyğҽmbҽr (s) onlara dua edir vҽ
Allahdan onların pak olmağını istҽyir. Belҽliklҽ yҽqinҽn nҽticҽ
1

«Mҽcmҽul bҽyan» cild: 8, sҽh: 357.

16

bu oldu ki, Ҽhli-Beyt Ҽli, Fatimҽ, Hҽsҽn vҽ Hüseyndҽn (ҽleyhumussҽlam) ibarҽtdir. Hҽtta bir çox rҽvayҽtlҽrdҽ gҽlmiĢdir ki,
bu ayҽ nazil olandan sonra Allah Rҽsulu 6 ay (yaxud 8-9 ay)
hҽr sҽhҽr sübh namazına gedҽndҽ Xanım Fatimeyi-Zҽhranın
(s.a) evinin yanından keçҽrkҽn bu cür buyurarmıĢ:
“-Namaza! Ey Ҽhli-Beytim namaza!” vҽ bu ayҽni oxuyarmıĢ:
‫َّل ِب ِب‬
‫ط ِبه ًال‬
‫طهِّم َيلُت ْس َي ْس‬
‫َيه َيلﭐ ْس َي ْس ِبت َي ُت َي‬
‫ب َي ي ُت ُت ﭐ ِّمل ْس َيس أ ْس‬
‫إِبَّلي َي ا ُت ِبل ُت ﭐ ل ُت ُت ْس ه َي‬
“Siz ey (Peyğҽmbҽrin) ev ҽhli (ҽhli-beyti) Allah sizdҽn bütün
çirkinliklҽri yox etmҽk vҽ sizi tҽr-tҽmiz pak etmҽk istҽr.”1
Hҽtta bu rҽvayҽti nҽql edҽn ravi buyurur:
“6 ya 8-9 ay Mҽdinҽdҽ qaldım vҽ bu dediklҽrimin Ģahidi
oldum.”
Hҽmçinin bu ayҽ nazil olandan sonra Allah Rҽsulu (s) bu
hadisҽnin isbatı vҽ aĢkar olması üçün çox cҽlbedici bir hҽrҽkҽt
etdi.Belҽ ki, 9 nҽfҽr sҽhabҽ bu hadisҽni nҽql edir:
“Hҽr gün Allah Rҽsulu (s) (vҽfatına qҽdҽr) mҽnzilindҽn
çıxıb, sübh namazına gedҽrkҽn, qızı Xanım Zҽhranın (s.ҽ)
evinҽ dönüb buyurardı: “Salam olsun sizҽ ey Ҽhli-beytim!”
Sonra bu ayҽni oxuyardı:
‫َّل ِب ِب‬
‫ط ِبه ًال‬
‫َيه َيلﭐ ْس َي ْس ِبت َي ُتطَيهِّم َيلُت ْس َي ْس‬
‫ب َي ي ُت ُت ﭐ ِّمل ْس َيس أ ْس‬
‫إِبَّلي َي ا ُت ِبل ُت ﭐ ل ُت ُت ْس ه َي‬
1

«Ҽhzab»surҽsi, ayҽ: 33.

17

“Siz ey (Peyğҽmbҽrin) ev ҽhli (ҽhli-beyti) Allah sizdҽn bütün
çirkinliklҽri yox etmҽk vҽ sizi tҽr-tҽmiz pak etmҽk istҽr.” 1

II Ayҽ.
“Mubahilҽ” (nifrinlҽĢmҽ) ayҽsi
‫ث َيي ْس َي ِبه ْسل فَيَيي ْس َي ل‬
‫آء ُت ْس َيأَيي ُت َي َييا َيأَيي ُت َي ُت ْس َّلُت‬
‫آءَييا َي يِب َي َي‬
‫آء ُت ْس َي يِب َي َي‬
‫آءَييا َيأَيْس َيي َي‬
‫فَي ُتق ْسل َي َي اَي ْس أَيْسي ْس عُت أَيْس َيي َي‬
‫ٰم ِب‬
‫َّل َيي َي َّل ِب‬
‫تﭐ ل َي لَي ﭐ ْس َي ِب َي‬
‫ْس‬
“De:Gҽlin, biz dҽ oğlanlarımızı, siz dҽ oğlanlarınızı; biz
dҽ qadınlarımızı, siz dҽ qadınlarınızı; biz dҽ özümüzü, siz dҽ
özünüzü çağıraq. Sonra (Allaha) dua edib yalançılara
Allahın lҽnҽt etmҽsini dilҽyҽk”2
Bu ayҽ dҽ hҽmçinin Mҽdinҽdҽ nazil olmuĢdur.
Ҽziz oxucu! Bu hadisҽ Ҽhli-Beytin ҽzҽmҽtini bildirҽn canlı
bir sҽnҽddir.Ҽhli-Ģiҽ vҽ ҽhli-sünnҽnin hҽdis nҽql edҽnlҽri vҽ
tҽfsir alimlҽri “mübahilҽ” ayҽsinin Peyğҽmbҽrin (s) Ҽhli-beyti
haqqında nazil olmasını etiraf etmiĢ vҽ bildirmiĢlҽr ki, Peyğҽmbҽr (s) vҽdҽlҽĢdiyi yerҽ övladları Hҽsҽn (ҽ) vҽ Hüseyni (ҽ),
qızı Fatimҽni (s.ҽ) vҽ ҽmisi oğlu Ҽlini (ҽ) aparmıĢdır.
1

«Ҽhzab»surҽsi, ayҽ: 33.

2

«Ali-Ġmran» surҽsi, ayҽ: 61.

18

Buna ҽsasҽn oğlanlarımızdan mҽqsҽd Hҽsҽn (ҽ) vҽ Hüseyn
(ҽ), qadınlarımızdan mҽqsҽd Xanım Zҽhra (s.ҽ.) özümüzdҽn
mҽqsҽd isҽ hz.Ҽlidir (ҽ). Bu zҽmindҽ geniĢ hҽdislҽr nҽql
olunmuĢdur.
Belҽ ki, Ҽbul-Fҽrҽc Ġsfҽhani nazil olma hadisҽsini belҽ nҽql
edir:
“Nҽcran mҽsihilҽrindҽn bir qrupu (onların arasında mҽsihlҽrin alimlҽrindҽn olan Usquf, Aqib, Ҽbu HҽbҽĢ vҽ Seyyid
adında Ģҽxslҽr dҽ var idi) Mҽdinҽ Ģҽhҽrinҽ gҽlib yҽhudilҽrin öz
kitablarını oxuduğu yerҽ getdilҽr. Onlar yҽhudilҽrҽ dedilҽr:
-Necҽ olur ki, bir nҽfҽr (Muhҽmmҽd (s)) sizҽ qalib gҽlir?
Öz alimlҽrinizi hazır edin. Sabah Muhҽmmҽdin (s) yanına
gedib onu imtahan edҽcҽyik.
Sҽhҽri gün onlar Peyğҽmbҽrin (s) yanına gҽldilҽr. Usquf
sözҽ baĢladı:
-Ey Ҽbul Qasim! Musanın atası kimdir?
Hҽzrҽt (s) cavab verdi:
-Ġmran!
-Yusifin atası kimdir?-deyҽ Usquf soruĢdu.
-Yҽqub!-Rҽsulallah (s) cavab verdi.
Usquf yenҽ soruĢdu:
-Onda buyur, sҽnin atan kimdir?
Hҽzrҽt(s) buyurdu:
19

-Mҽnim atam Ҽbdüllah ibn Ҽbdül-Müttҽlibdir.
Belҽ olduqda Usquf dedi:
-Ġndi de görüm Ġsanın atası kimdir?
Hҽmin dҽqiqҽ Cҽbrail (ҽ) vҽhy üçün nazil oldu:
‫ُتل ٍة‬
‫اب ثُتَّل َي َي‬
‫ ُت فَيَي ُت ُت‬,‫ال َي ُت‬
‫َي‬

‫ ِب‬, ‫َيل ِب ٰم ِب ي َي ﭐ لَّل ِب َي ِبل ءا َي َي لَيقَي‬
‫ُت‬
‫َي‬
‫إِب َّل َي َي‬
‫َي َي َي َي‬

“Hҽqiҽtҽn Allah yanında İsa da Adҽm kimidir.Allah onu
torpaqdan yaratdı sonra ona “bҽşҽr ol!” dedi, o da oldu.”1
Ondan sonra Peyğҽmbҽr (s) bu ayҽni Usqufa oxudu. Usquf
dedi: “-Sҽn elҽ fikirlҽĢirsҽn ki, Allah sҽnҽ vҽhy edib ki, Ġsa da
Adҽm kimidir?! Yalan deyirsҽn! Nҽ sҽnҽ, nҽ yҽhudilҽrҽ, nҽ dҽ
biz xristianlara belҽ vҽhy olunmayıb.”
Elҽ buna görҽ dҽ Nҽcranlılar öz iddialarından ҽl çҽkmҽdiklҽri üçün Allah bu ayҽni nazil etdi:
‫ِب ِب‬
‫ِب‬
‫آءَييا‬
‫آء ُت ْس َي يِب َي َي‬
‫آءَييا َيأَيْس َيي َي‬
‫آء َي َي ﭐ ْس ْسل فَيقُت ْسل َي َي اَي ْس أَيْسي ْس عُت أَيْس َيي َي‬
‫َي ْس َي ا َي َي‬

‫فَي ْس َي آ َّل َي ِبف ِب ِب‬
‫َي‬

‫ٰم ِب‬
‫ث َيي ْس َي ِبه ْسل فَيَيي ْس ل َّل َيي َي َّل ِب‬
‫آء ُت ْس َيأَيي ُت َي َييا َيأَيي ُت َي ُت ْس َّلُت‬
‫تﭐ ل َي لَي ﭐ ْس َي ِب َي‬
‫َي ْس‬
‫َي يِب َي َي‬
“(İsanın Allahın qulu vҽ peyğҽmbҽri olması barҽdҽ)
sҽnҽ göndҽrilҽn bilikdҽn sonra buna (İsanın ҽhvalatına) dair
sҽninlҽ mübahisҽ edҽnlҽr olsa, onlara de ki: “Gҽlin, biz dҽ
oğlanlarımızı, siz dҽ oğlanlarınızı; biz dҽ qadınlarımızı, siz dҽ
qadınlarınızı; biz dҽ özümüzü, siz dҽ özünüzü çağıraq. Sonra

1

«Ali-Ġmran» surҽsi, ayҽ: 59.

20

(Allaha) dua edib yalançılara Allahın lҽnҽt etmҽsini
dilҽyҽk.”2
Peyğҽmbҽri-Ҽkrҽm (s.ҽ.ҽ.) bu ayҽni dҽ onlara oxudu.
Usquf dedi: “Bu insaflı sözdür.” Peyğҽmbҽr buyurdu: “Sabah
nifrinlҽĢҽrik.”
Yҽhudilҽr nifrinlҽĢmҽdҽn üz döndҽrdilҽr vҽ öz aralarında
dedilҽr: “Qoy Muhҽmmҽd Nҽcranlılarla nifrinlҽĢsin.Bizim
üçün nҽ fҽrqi var ki, mҽsihilҽr aradan getsin ya müsҽlmanlar.”
Hҽmçinin

mҽsihilҽr



öz

evlҽrinҽ

çatdıqda

belҽ

dedilҽr: ”Biz Muhҽmmҽdin Allahın elçisi olduğunu bilirik.
Ҽgҽr onunla nifrinlҽĢsҽk hҽlak olarıq. YaxĢısı budur ki, nҽ o
bizimlҽ, nҽ dҽ biz onunla nifrinlҽĢmҽyҽk.”
Sabahısı gün sübh ҽzanından sonra Peyğҽmbҽr nifrinlҽĢmҽk üçün hazır oldu. Peyğҽmbҽr özü ilҽ Ҽli (ҽ), Fatimҽ (ҽ) ,
Hҽsҽn (ҽ) vҽ Hüseyni (ҽ) apardı. Nҽcranlılar Peyğҽmbҽri (s) öz
ailҽsi

ilҽ

birlikdҽ

görҽndҽ

ona

dedilҽr:

“Biz

artıq

nifrinlҽĢmҽkdҽn çҽkinirik. Sҽndҽn bizҽ nifrin etmҽmҽyini
istҽyirik”
BaĢqa rҽvayҽtdҽ Hakim Hҽsqani belҽ nҽql edir:
“Aqil vҽ Seyyid, hҽr ikisi Nҽcranilҽrin böyüklҽrindҽn idilҽr.
Aqil Seyyidҽ dedi: ”Ҽgҽr Muhҽmmҽd ҽshabı ilҽ nifrinlҽĢmҽyҽ

2

«Ali-Ġmran» surҽsi, ayҽ: 61.

21

gҽlsҽ, yҽqinҽn o peyğҽmbҽr deyil. Yox, ҽgҽr ailҽsi ilҽ gҽlҽrsҽ
demҽli hҽqiqҽtҽn o peyğҽmbҽrdir.”
Peyğҽmbҽr nifrinlҽĢmҽyҽ hazır olan zaman Ҽli (ҽ) vҽ
Hüseyn(ҽ) sağında, Hҽsҽn (ҽ) solunda, Xanım Zҽhra (s.ҽ.) isҽ
Peyğҽmbҽrin arxasında dayanmıĢdı. Aqil bunu gördükdҽ
Seyyidҽ dedi: ”Muhҽmmҽdlҽ nifrinlҽĢmҽ! Ҽgҽr bu iĢ baĢ tutsa,
nҽ biz nҽ dҽ bizdҽn sonra gҽlҽnlҽr nicat tapmaz.”1
Hҽmçinin Hakim Nisaburi Peyğҽmbҽr (s.ҽ.ҽ.) sҽhabҽlҽrindҽn olan ibn Ҽbbasdan nҽql edir ki, Peyğҽmbҽr ” Mubahilҽ”
günündҽ Ҽli (ҽ), Hҽsҽn (ҽ), Hüseyn (ҽ) vҽ Fatimҽnin (s.ҽ.) ҽlindҽn tutub onları arxasında qҽrar verdi vҽ belҽ buyurdu:
“Bunlardır mҽnim övladlarım, nҽfsim (özüm) vҽ qadınlarım.
Siz dҽ hҽmçinin nҽfsinizi, qadınlarınızı vҽ övladlarınızı gҽtirin
nifrinlҽĢҽk.”
Bu ayҽnin Ҽhli-beyt haqqında nazil olmasını ҽhli sünnҽnin
böyük alimlҽri dҽ etiraf etmiĢlҽr. Onlardan aĢağıdakıları göstҽrmҽk olar:
1.Muslim ibn Hҽccac Nisaburi

“Sҽhih” kitabında c.7;

sҽh:120.
Hҽtta bu kitab ҽhli-sünnҽnin “ kutubus-sittҽ” adlı mötҽbҽr
kitablar sırasına daxildir.
2.Ҽhmҽd ibn Hҽnbҽl “Musnҽd” c.1; sҽh 185;
1

«ġҽvahidut-tҽnzil»

22

3.Hafiz Ҽbu Nҽim Ġsfҽhani “ Dҽlailul-Nubuvvҽt” sҽh.287
4.Ġbn Ҽsir “Camei-Usul” kitabında c.1;sҽh.287;
5.ZҽmҽxĢҽri “KҽĢĢaf” tҽfsirindҽ c.1;sҽh.193

III Ayҽ.
“Mҽvҽddҽ” ayҽsi.
‫ُت ْسل ٱَّل ّٰ ّٰ ّٰ ّٰ ّٰ أَي ْس َي لُت ُت ْس َي لَيْس ِب أَي ْس ًال إِبٱَّلﭐ ْس َي َي َّل ةَي ِبف ﭐ ْسقُت ْسلَي ٰم‬
“De:Mҽn sizdҽn bunun (risalҽti tҽbliğ etmҽyimin) müqabilindҽ qohumluq mҽhҽbbҽtindҽn başqa bir şey istҽmirҽm.”1
ġeyx Sҽduqun “Ҽmali” kitabında bu ayҽ haqqında Ġmam
Rzadan (ҽ) nҽql olunur ki, Ġmam Hüseyn (ҽ) buyurur:
“Muhacir vҽ Ҽnsarlar Peyğҽmbҽrin yanına gҽlib dedilҽr:
-Sizin vҽ sizin yanınızda olanların xҽrclҽrini ödҽmҽk üçün
bizim mallarımızdan istifadҽ et.
Bu vaxt Allah-tҽala Cҽbrailin vasitҽsilҽ Peyğҽmbҽrҽ bu
ayҽni nazil etdi:
ٰ‫ُت ْسل ٱّ أَي ْس َي لُت ُت ْس َي لَيْس ِب أَي ْس ًال إِبٱَّلﭐ ْس َي َيةَي ِبف ﭐ ْسقُت ْسلَي ٰم‬
“De:Mҽn sizdҽn bunun (risalҽti tҽbliğ etmҽyimin) müqabilindҽ qohumluq mҽhҽbbҽtindҽn başqa bir şey istҽmirҽm.”2
1

«ġura» surҽsi, ayҽ: 23.

23

Mühacir vҽ Ҽnsarlar Peyğҽmbҽr (s) ayҽni onlara oxuduqdan
sonra Peyğҽmbҽrin yanından çıxdılar. Onların içҽrisindҽ olan
münafiqlҽr belҽ dedilҽr: “Peyğҽmbҽr istҽyir ki, camaat ondan
sonra ailҽsinҽ mҽhҽbbҽt bҽslҽsin. O, bu sözlҽri ilҽ Allaha iftira
atır. Bu Allahın sözlҽri deyil!”
Münafiqlҽr bu sözlҽri ilҽ böyük günaha batdılar. Bu zaman
Allah-tҽala Peyğҽmbҽrҽ (s) digҽr bir ayҽni nazil etdi:
‫ُت َي‬

‫ْسف َيلئٰم ُت ْسل إِب ِب ا ْسف َيلْس ُت ٱَي َي ِبل ُت ِبلى ِب ا لَّل ِب َيش ْس ئاً ُته أَي ْس لَي ِب ا ُتِب‬
‫َي ُت‬
‫َي‬
‫ْس َي‬
‫ُت َي‬
‫أَي ْس َيقُت ُت َي َي ُت‬
‫َي‬
‫ِب‬
‫ِبف ِب َي َي ٰم ِب ِب ِب‬
‫َيشه اَي َي ْس ِبى َي َي ْس َيي ُت ْس َي ُته َي ا ْس َيغ ُت ُتل ا َّلل ُت‬

“Yoxsa

onlar:

“(Mҽhҽmmҽd)

onu

özündҽn

uydur-

muşdur!”-deyirlҽr. (Ya Peyğҽmbҽr!) De ki: “Ҽgҽr mҽn onu
özümdҽn uydurmuşamsa, siz mҽni Allahdan (Allahın ҽzabından) qurtara bilmҽzsiniz. O, sizin Qur`an barҽsindҽki
dedi-qodularınızı daha yaxşı bilir. Mҽnimlҽ sizin aranızda
onun şahid durması kifayҽtdir. O, bağışlayan vҽ rҽhm
edҽndir.”1
Peyğҽmbҽr (s) onları yenidҽn yanına çağırdı vҽ sual etdi:
-Aranızda nҽsҽ baĢ veribmi?
Onlar belҽ cavab verdilҽr:

2

«ġura» surҽsi, ayҽ: 23.

1

« Ҽhqaf» surҽsi, ayҽ: 8.

24

-Allaha and olsun ki, bizim aramızda bir neçҽ nҽfҽr tҽlҽsib
dedilҽr ki, biz Muhҽmmҽdin sözünü bҽyҽnmҽdik!
Bu halda Peyğҽmbҽr(s) onlara yenicҽ nazil olmuĢ ayҽni
oxudu. Onların bir hissҽsi ayҽnin tҽsirindҽn ağlamağa
baĢladılar. Daha sonra onların ağlamağı Ģiddҽtlҽndi. Allah tҽala
bu ayҽni nazil etdi:
‫ِب‬
‫ِب ِب ِب‬
‫َي ْسقَي ُتل ا َّل ْس َي َي َي ْس َيا َي َي ْس ُت َي ِب ا َّل َيِّمئات َي َي ْس لَي ُت َي ا َي ْس َي لُت َي‬

‫ُته اَّلِب‬
‫َي َي‬

“Bҽndҽlҽrinin tövbҽsini qҽbul edҽn, günahları bağışlayan
vҽ sizin nҽ etdiyinizi bilҽn odur”1
Sözü gedҽn ayҽ barҽdҽ hҽmin kitabda yenҽ Ġmam Rzadan
(ҽ) nҽql olunur:
“Allah-tҽala Ҽhli-Beytin onun dinindҽn üz döndҽrmҽyib vҽ
yollarından azmayacağını bildiyi üçün onların mҽhҽbbҽtini
insanlara vacib etdi. Ҽhli-beytҽ vҽ Allah Rҽsuluna (s)
mҽhҽbbҽti olan kҽsi Peyğҽmbҽr (s) sevmҽmҽyҽ qadir deyil.
Amma kim Ҽhli-beytҽ mҽhhҽbbҽti tҽrk etsҽ vҽ onlarla
düĢmҽnçilik etsҽ onda Peyğҽmbҽrҽ vacib olar ki, hҽmin Ģҽxslҽ
düĢmҽnçilik etsin. Ona görҽ ki, o Ģҽxs Allahın vacib etdiyi
ҽmҽllҽrdҽn birini tҽrk edib.Çünki Allah-tҽala buyurur:
‫ُت ْسل ٱَّل ّٰ ّٰ ّٰ ّٰ ّٰ أَي ْس َي لُت ُت ْس َي لَيْس ِب أَي ْس ًال إِبٱَّلﭐ ْس َي َي َّل ةَي ِبف ﭐ ْسقُت ْسلَي ٰم‬

1

«ġura» surҽsi, ayҽ: 25.

25

“De:Mҽn sizdҽn bunun (risalҽti tҽbliğ etmҽyimin) müqabilindҽ qohumluq mҽhҽbbҽtindҽn başqa bir şey istҽmirҽm.”2
Bu ayҽ Peyğҽmbҽrҽ(s) nazil olan zaman O Hҽzrҽt (s)
sҽhabҽlҽri arasında ayağa qalxıb, Allaha hҽmd vҽ sҽna
etdikdҽn sonra buyurdu:”Ey camaat! Allah mҽnim barҽmdҽ
sizҽ bir vҽzifҽ vacib edib. Siz o vҽzifҽni yerinҽ yetirҽrsinizmi?”
Heç kҽs cavab vermҽdi. Belҽ olan tҽqdirdҽ Peyğҽmbҽr (s)
buyurdu: “Ey camaat! Bu vҽzifҽ o deyil ki, siz mҽnҽ qızıl
gümüĢ vҽ yemҽk-içmҽk verҽsiniz.”
Camaat soruĢdu: “Onda o vҽzifҽ nҽdҽn ibarҽtdir?” Peyğҽmbҽr (s) bu ayҽni oxudu:
‫ُت ْسل ٱَّل ّٰ ّٰ ّٰ ّٰ ّٰ أَي ْس َي لُت ُت ْس َي لَيْس ِب أَي ْس ًال ِبإٱَّلﭐ ْس َي َي َّل ةَي ِبف ﭐ ْسقُت ْسلَي ٰم‬
“De:Mҽn sizdҽn bunun (risalҽti tҽbliğ etmҽyimin) müqabilindҽ qohumluq mҽhҽbbҽtindҽn başqa bir şey istҽmirҽm.”1
Camaat dedi ki, ҽgҽr vҽzifҽmiz budursa qҽbul edirik.
Ġmam Rza (ҽ) sözünҽ belҽ davam etdi:
“Camaat söz vermҽsinҽ baxmayaraq, ҽksҽri ҽhdinҽ vҽfa
etmҽdi. Allah bütün peyğҽmbҽrlҽrҽ vҽhy edib ki, öz qövmünüzdҽn muzd istҽmҽyin. Çunki sizin muzdunuzu mҽn verҽcҽyҽm. Amma Allah-tҽala Peyğҽmbҽrҽ (s) ҽmr etdi ki, cama-

2

«ġura» surҽsi, ayҽ: 23.

1

«ġura» surҽsi, ayҽ: 23.

26

atın Ҽhli-beytinҽ qarĢı olan mҽhҽbbҽtini özünҽ muzd qҽrar
versin.”
Belҽliklҽ insanların bir dҽstҽsi ҽhdinҽ vҽfa edib, Ҽhlibeytlҽ dostluq etdilҽr. Digҽr tҽrҽfdҽn

nifaq vҽ ixtilaf ҽhli

olanlar Peyğҽmbҽr (s) Ҽhli-beytinҽ düĢmҽnçilik edib onlardan
üz döndҽrdilҽr. Allahın onlara tҽyin etdiyi hüduddan çıxdılar
vҽ belҽ dedilҽr: “Peyğҽmbҽrin ҽqrabasından mҽqsҽd tamam
ҽrҽblҽr vҽ bir dҽ o kҽslҽrdir ki, Peyğҽmbҽrin dҽvҽtinҽ müsbҽt
cavab veriblҽr.
Ҽgҽr bu da düz olsa belҽ hҽr iki surҽtdҽ Peyğҽmbҽrin ҽqrabası ilҽ dostluq etmҽk vacib idi. Hҽmçinin rҽvayҽtlҽrdҽ sabit
olub ki, Ҽhli-beyt o Ģҽxslҽrdir ki, onlarla dostluq etmҽk
vacibdir. Ҽhdinҽ vҽfa edib Ҽhli-beyti özlҽrinҽ dost tutan kҽslҽr
xalis möminlҽrdir. Allah-tҽala behiĢti onlara vacib edib. Çünki
Allah-tҽala buyurur:
‫ِب‬
‫ِب‬
‫اَّلِب آ ُتي ا ِب لُت ا ا ٰمَّل ِب ِب ِب‬
‫اؤ َي ِب ي َي َيل ِب‬
‫َي َي َي َي َي‬
‫صل ٰمَيت في َيلْس َي ات ا ْس َي َّليات َيهُت َّل ا َي َيش ُت‬
‫ِّمه ْس‬
‫َي ِب َي ُته َي ا ْس َي ْس ُتل ا َي ِب ُتل‬
“...İman gҽtirib yaxşı işlҽr görҽnlҽr isҽ cҽnnҽt bağçalarında olacaqlar. Rҽbbinin dҽrgahında onlar üçün istҽdiklҽri hҽr
şey olacaqdır.Budur ҽn böyük nemҽt!1

1

«ġura» surҽsi, ayҽ:22.

27

‫ِّمشل ا لَّل ِب ا اَّلِب ءا ي ا ِب لُت ْسا ٰمَّل‬
‫صلِب ٰم ِب‬
‫َيت ُتل َّل أَي ْس َيُت ُت ْس َي لَيْس ِب أَي ْس اًل‬
‫ُت َي ُت ُت َي َي ُت َي َي َي ُت َي َي‬
‫ِبى ا ْسقُت ْسلَي ٰم‬

‫ٰمَي ِب َي اَّلِب‬
‫إِبٱَّل ْس َي َي َّل ةَي‬

Allah iman gҽtirib yaxşı ҽmҽllҽr edҽn bҽndҽlҽrinҽ bununla müjdҽ verir.(Ya Peyğҽmbҽr!) De ki:”Mҽn sizdҽn bunun (risalҽti tҽbliğ etmҽyimin) müqabilindҽ qohumluq mҽhҽbbҽtindҽn başqa bir şey istҽmirҽm.”2
Bütün Ģiҽ vҽ ҽksҽr sünni alimlҽri bu ayҽnin Ҽhli-beyt haqqında nazil olduğunu qҽbul edirlҽr. Bu cür ҽhli-sünnҽ alimlҽrindҽn biri dҽ Ҽhmҽd ibn Muhҽmmҽd ibn Hҽnbҽl ibn Hilal
ġҽybani Muruzi Bҽğdadidir. Digҽri isҽ ҽhli-sünnҽnin böyük
alimlҽrindҽn olan Hafiz Ҽbu Bҽkr Muhҽmmҽd ibn Ġbrahim ibn
Munzir Nisaburidir.
Ҽhmҽd ibn Hҽnbҽl “Mҽnaqib” kitabında, habelҽ Hafiz ibn
Munzir, Hafiz ibn Ҽbu Hatim, Hafiz Tҽbҽrani, Hafiz ibn
Mҽrduviyyҽ, Vahidi Mufҽssir Sҽlҽbi, mufҽssir Hafiz Ҽbu
Nҽim Bҽğҽvi,

mufҽssir vҽ fҽqih Ġbn Mҽğazim Peyğҽmbҽr

sҽhabҽsi olan Ġbn Ҽbbasdan belҽ nҽql edirlҽr:
“Bu ayҽ nazil olan vaxt Allah Rҽsulundan (s) soruĢuldu:
-Ya Rҽsulallah! Sҽnҽ yaxın olanlar kimlҽrdir ki, onları
sevmҽk bizҽ vacibdir?
Rҽsulallah (s) buyurdu:
2

«ġura» surҽsi, ayҽ: 23.

28

-Ҽli, Fatimҽ vҽ onların iki övladı Hҽsҽn vҽ Hüseyn.”
BaĢqa bir rҽvayҽtdҽ isҽ Cabir ibn Abdullah nҽql edir:
Bir gün bir bҽdҽvi ҽrҽb (çöl ҽrҽbi) Peyğҽmbҽrin (s)
hüzuruna gҽlib dedi:
-Ġslam dinini qҽbul etmҽyi mҽnҽ öyrҽt.
Rҽsulallah (s) buyurdu:
-ġҽhadҽt ver ki, Allah birdir. Muhҽmmҽd onun elçisi vҽ
bҽndҽsidir.
Bҽdҽvi ҽrҽb bunu iqrar edҽndҽn sonra dedi:
-Bunun müqabilindҽ mҽndҽn muzd istҽyirsinizmi?
Allah Rҽsulu, Xatimul-Ҽnbiya Muhҽmmҽd (sҽllҽllahu
ҽleyhi vҽ alihi vҽ sҽllҽm) buyurdu:
-Xeyr! Sizdҽn ancaq yaxınlarıma mҽhҽbbҽt yetirmҽyinizi
istҽyirҽm ki, bu mҽnim peyğҽmbҽrliyimin müqabilindҽ Allah
tҽrҽfindҽn verilҽn muzddur.
Bҽdҽvi ҽrҽb soruĢdu:
-Öz yaxınlarımı sevim, yoxsa sizin yaxınlarınızı?
-Mҽnim yaxınlarımı-deyҽ Peyğҽmbҽr(s) cavab verdi.
Bҽdҽvi ҽrҽb yenҽ dedi:
-Ey Allahın Rҽsulu! Ҽlini ҽlimҽ ver ki, sҽn vҽ sҽnin
yaxınlarınla dost olmağıma beyҽt edim.
Daha sonra:

29

-Allah sҽni vҽ sҽnin yaxınlarını sevmҽyҽnlҽrҽ lҽnҽt etsindedi.
Allahın Rҽsulu (s) onun bu duasına amin dedi.”
Ҽziz oxucu! Bu hҽdisdҽn belҽ baĢa düĢülür ki, Ҽhli-beyti
sevmҽyҽn Ģҽxsҽ Peyğҽmbҽrin (s) dilindҽn olan bu nifrin Ģamil
olar.
“Mҽvҽddҽ” ayҽsi barҽdҽ olan digҽr bir rҽvayҽtdҽ Tҽbҽri,
ibn Ҽsakir vҽ Hakim Hҽskani “ġҽvahidut-Tҽnzil” kitabında
Ҽbu Umamҽdҽn nҽql edirlҽr ki, Peyğҽmbҽri-Ҽkrҽm (s.ҽ.ҽ.)
buyurur:
“-Hҽqiqҽtҽn Allah-tҽala peyğҽmbҽrlҽri müxtҽlif Ģҽcҽrҽlҽrdҽn yaratdı. Mҽni vҽ Ҽlini isҽ eyni Ģҽcҽrҽdҽn yaratdı. Belҽ ki,
mҽn o Ģҽcҽrҽnin köküyҽm. Ҽli isҽ onun budağıdır. Qızım
Fatimҽ onun mayasıdır. Hҽsҽn vҽ Hüseyn isҽ meyvҽlҽridirlҽr.
Hҽr kim o Ģҽcҽrҽnin budaqlarının birindҽn yapıĢsa, nicat tapar.
Hҽr kim o Ģҽcҽrҽdҽn uzaq dursa hҽlak olar. Ҽgҽr hҽr hansı bir
Allah bҽndҽsi üç min il Sҽfa vҽ Mҽrva arasında Allaha ibadҽt
etsҽ amma bizim ardımızca getmҽzsҽ, Allah onu üzü üstҽ
cҽhҽnnҽmҽ atacaq.”
Daha sonra Peyğҽmbҽr (s) bu ayҽni oxudu:
‫ُت ْسل ٱَّل ّٰ ّٰ ّٰ ّٰ ّٰ أَي ْس َي لُت ُت ْس َي لَيْس ِب أَي ْس ًال إِبٱَّلﭐ ْس َي َي َّل ةَي ِبف ﭐ ْسقُت ْسلَي ٰم‬

30

“De: Mҽn sizdҽn bunun (risalҽti tҽbliğ etmҽyimin) müqabilindҽ qohumluq mҽhҽbbҽtindҽn başqa bir şey istҽmirҽm.1
Sözü gedҽn ayҽdҽ “qurba” (qohumlar) sözünün Ҽhli-beyt
haqqında olmasını ҽhli-sünnҽnin böyük alimlҽrindҽn olan
Cҽlalҽddin Suyuti dҽ “Dҽrrul-Mҽnsur” kitabında Sҽid ibn
Cubeyr, Ҽmir ibn ġueyb vҽ Suddidҽn nҽql edir.
Fҽxr Razi öz tҽfsirindҽ yazır: “Mҽn deyirҽm Peyğҽmbҽrin(s) Ҽhli-beyti iĢlҽrini daha çox onunla mҽĢvҽrҽt edҽn Ģҽxslҽrdir.”
Buna Ģübhҽ yoxdur ki, hҽqiqҽtҽn Ҽli (ҽ), Xanım Fatimҽ
(s.ҽ.), Hҽsҽn (ҽ) vҽ Hüseyn (ҽ) iĢlҽrini daha çox Peyğҽmbҽrlҽ
(s) mҽĢvҽrҽt edҽrdilҽr. Bundan mҽlum olur ki, Ҽhli-Beyt bu
Ģҽxslҽrdir.
Ҽziz oxucu! Bu ayҽ barҽsindҽ sonuncu rҽvayҽti ġeyx
Ҽbbas Qumminin “Muntҽhҽl-Amal” kitabından nҽql edirik:
“Ġmam Hüseyn (ҽ) Kҽrbҽlada Ģҽhid edildikdҽn sonra, Ҽhlibeytini ҽsir olaraq Suriyanın DҽmҽĢq Ģҽhҽrinin Cami
mҽscidindҽ yerlҽĢdirdilҽr. Bu zaman Ģamlı bir qoca onların
yanına gҽlib dedi:
-Ҽlhҽmdulillah! Allah sizi öldürdü vҽ bizim Ģҽhҽrlҽri sizdҽn azad etdi.Yezidi isҽ (l.ҽ.) bizim üzҽrimizҽ hakim etdi.

1

«ġura» surҽsi, ayҽ: 23.

31

KiĢi sözünü tamam edҽndҽn sonra Ġmam Sҽccad Ҽli ibn
Hüseyn (ҽ) buyurdu:
-Ey qoca! Quran oxuyursanmı?
-Bҽli! –deyҽ qoca cavab verdi.
Hҽzrҽt (ҽ) soruĢdu:
-Bu ayҽni oxumusanmı?
‫ُت ْسل ٱَّل ّٰ ّٰ ّٰ ّٰ ّٰ أَي ْس َي لُت ُت ْس َي لَيْس ِب أَي ْس ًال إِبٱَّلﭐ ْس َي َي َّل ةَي ِبف ﭐ ْسقُت ْسلَي ٰم‬

“De:Mҽn sizdҽn bunun (risalҽti tҽbliğ etmҽyimin) müqabilindҽ qohumluq mҽhҽbbҽtindҽn başqa bir şey istҽmirҽm.”1
Qoca:
-Bҽli!-deyҽ cavab verdi.
Hҽzrҽt buyurdu:
-Bu ayҽdҽ mҽqsҽd bizik! Allah-tҽala Peyğҽmbҽrin (s)
risalҽti müqabilindҽ insanlara bizҽ mҽhҽbbҽt bҽslҽmҽyi vacib
etmiĢdir.
Ġmam (ҽ) yenҽ soruĢdu:
-Bҽs bu ayҽni oxumusanmı?
‫ِب‬
‫آت َي ا ا ْسقُت ْسلَي ٰم َي قَّل ُت َيا ْس ِب ْس ِب َي َي ْس َي ا َّل ِب ِبل َيٱَي ُتَي ِّم ْسل َيْس ِب اًل‬
‫َي‬

1

«ġura» surҽsi, ayҽ: 23.

32

”Qohum ҽqrҽbaya da, miskinҽ dҽ, (pulu qurtarib yolda
qalan) musafirlҽrҽ dҽ haqqını ver. Eyni zamanda (maldovlҽtini ҽbҽs yerҽ ) sağa-sola da sҽpҽlҽmҽ!”1
KiĢi dedi:
-Bҽli!
Hҽzrҽt (ҽ) buyurdu:
-“Qurba” (qohumlar) sözündҽn mҽqsҽd bizik (ҽhli-beyt)!
Allah Peyğҽmbҽrҽ haqqımızı bizҽ ҽta etmҽyi ҽmr edir.
Hҽzrҽt (ҽ) yenҽ soruĢdu:
-Bu ayҽni necҽ?
‫َي ْس لَي ُت ْسا أَّلَيي َي ا َيغيِب ْس ُت ِّم َيش ْسي ٍةء فَي َي َّل ِبلّ ِب ُت ُت َي ُت َي ِب َّللل ُت ِبل َي ِب ِب ى ا ْسقُت ْسلَي ٰم َي ْسَي ٰمَي َي ٰم‬
‫ِب‬
‫ِب َّل ِب‬
‫ْس ٰمَي ِب‬
‫ِب ِب ِب‬
‫َي َي‬
‫س ٰمٰ ِب َي ْس ِب ا َّل ل إ ُت ي ُت ْس َيءا َي ي ُت ْس ا ل َي َي آ أَيي َي ْس َييا َي لَي ٰم َي ْس َييا َي ْس َي ا ْس ُت ْسلَيا ِب َي ْس َي‬
‫ا ْس َيقَي‬

‫ا ْس َي ْس َي ا ِب َيا َّلل ّٰ ُت َي لَي ٰم ُت ِّمل َيش ْسي ٍةء َيِب ٌرل‬

(Ey möminlҽr!) Ҽgҽr siz Allaha vҽ haqla batilin ayırd
edildiyi gün – iki dҽstҽnin bir-biri ilҽ qarşılaşdıgı gün (bҽdr
günü) bҽndҽmizҽ (Muhҽmmҽdҽ) nazil etdiyimiz ayҽlҽrҽ iman
gҽtirmisinizsҽ, bilin ki, ҽlҽ keçirdiyiniz hҽr hansı qҽnimҽtin
beşdҽ biri Allahın, Peyğҽmbҽrin onun qohum ҽqrҽbasının,
yetimlҽrin, yoxsulların vҽ yolçularındır (pulu qurtarıb yolda
qalanlar). Allah hҽr şeyҽ qadirdir.1 –oxumusanmı?
1
1

«Ġsra» surҽsi, ayҽ: 26.
«Ҽnfal» surҽsi, ayҽ: 41.

33

-Bҽli-deyҽ kiĢi cavab verdi.
Ġmam (ҽ) buyurdu:
-Bu ayҽdҽ qohum-ҽqrҽbadan mҽqsҽd bizik
Sonra Hҽzrҽt (ҽ) sözünҽ davam edҽrҽk buyurdu:
-Bҽs bu ayҽni oxumusanmı?.
‫َّل ِب ِب‬
‫ط ِبه ًال‬
‫َيه َيلﭐ ْس َي ْس ِبت َي ُتطَيهِّم َيلُت ْس َي ْس‬
‫ب َي ي ُت ُت ﭐ ِّمل ْس َيس أ ْس‬
‫إِبَّلي َي ا ُت ِبل ُت ﭐ ل ُت ُت ْس ه َي‬
“Siz ey (Peyğҽmbҽrin) ev ҽhli (ҽhli-beyti) Allah sizdҽn bütün
çirkinliklҽri yox etmҽk vҽ sizi tҽr-tҽmiz pak etmҽk istҽr.”2
KiĢi yenҽ:
-Bҽli-dedi.
Hҽzrҽt (ҽ):
Bu ayҽdҽ “Ҽhli-Beyt”dҽn mҽqsҽd bizik! Allah-tҽala bizim
paklığımızı tҽsdiq edir.
Ġmam Sҽccad (ҽ) sözlҽrini bitirdikdҽn sonra qoca ağlamağa
baĢladı vҽ dediyi sözlҽrҽ görҽ peĢman oldu. Hҽtta ҽmmamҽsini
baĢından götürüb yerҽ atdı. Sonra üzünü sҽmaya tutub belҽ
dedi:
-Ġlahi, insan vҽ cinlҽrdҽn olub Ali-Muhҽmmҽdlҽ düĢmҽnçilik edҽnlҽrdҽn sҽnҽ pҽnah aparıram.
Daha sonra qoca kiĢi peĢman halda üzünü Ġmama (ҽ) tutub
dedi:

2

«Ҽhzab» surҽsi, ayҽ: 33.

34

-Ҽgҽr tövbҽ etsҽm , tövbҽm qҽbul olarmı?
-Bҽli-deyҽ Ġmam Sҽccad (ҽ) cavab verdi.
Bununla da kiĢi tövbҽ etdi. Amma bu xҽbҽr Yezidҽ (Allah
ona lҽnҽt etsin) çatdıqda hҽmin kiĢini qҽtlҽ yetirtdi.”
Ҽziz oxucular! Gördüyünüz kimi bu ҽhvalat da yuxarıda
qeyd etdiyimiz ayҽnin Ҽhli-Beyt haqqında olduğunu tҽsdiq
edir.

IV Ayҽ
‫ط ِب ُت َي ا طَّل َي ا َي َي لَي ٰم ُت ِّم ِب ِب ْس ِب ياً َي َي ِب اً َيأَي ِب اًل‬
‫َي ُت ْس‬
“Onlar (ҽhli-beyt) öz iştahaları çҽkdiyi, özlҽri yemҽk
istҽdiklҽri halda yemҽyi yoxsula, yetimҽ vҽ ҽsirҽ (verҽrlҽr)
yedirҽrlҽr.1
‫ِب‬
‫ِب ِب َّل ِب‬
‫إِبَّلي ا ُتي ْس ِب‬
‫اء َيٱَي ُتش ُت اًل‬
ً ‫ط ُت ُت ْس َي ْس ا ل ٱَي ُتي ِبل ُت ي ُت ْس َي َي‬
‫َي‬
Biz sizi ancaq Allah rizası üçün yedirdik. Biz sizdҽn (bu
ehsanın müqabilindҽ) nҽ bir mükafat, nҽ dҽ bir tҽşҽkkür
istҽyirik.”2
Bu ayҽnin Ҽhli-beyt haqqında nazil olması barҽdҽ
dҽlilimizi ibn Ҽbbasdan nҽql olunan rҽvayҽtlҽ baĢlayırıq. Belҽ
ki, Ġbn Ҽbbas buyurur:

1
2

«Ġnsan» surҽsi, ayҽ: 8.
«Ġnsan» surҽsi, ayҽ: 9.

35

“Bir gün Hҽsҽn (ҽ) vҽ Hüseyn (ҽ) xҽstҽlҽnmiĢdilҽr. Peyğҽmbҽri-Ҽkrҽm (s) bir neçҽ nҽfҽrlҽ onların yanına gҽlmiĢdi.
Peyğҽmbҽrlҽ (s) gҽlҽn insanların bҽzisi Ҽliyҽ (ҽ) dedilҽr:
-Ey Ҽbҽl-Hҽsҽn! Bu uĢaqların sağalmağı üçün nҽzir
etmҽyiniz yaxĢı olardı.
Hҽzrҽti-Ҽli (ҽ), Xanım Zҽhra (s.ҽ.) vҽ Xanımın (s.ҽ.)
kömҽkçisi Fizzҽ 3 gün oruc tutmağı nҽzir etdilҽr.
Bir neçҽ gündҽn sonra Hҽsҽn vҽ Hüseyn (ҽleyhumassҽlam) sağaldılar. Hҽmin gün Ҽli (ҽ), Xanım Zҽhra (s.ҽ.) vҽ
Fizzҽ oruc tutdular. Lakin evdҽ iftar etmҽyҽ heç bir Ģey yox idi.
Hҽzrҽti-Ҽli (ҽ) gedib Xeybҽr yҽhudilҽrindҽn olan ġҽmundan 3
“sa” (7.75 kq) arpa borc aldı. Xanım-Fatimҽ (s.ҽ.) 1 “sa”dan 5
nҽfҽrҽ yetҽcҽk qҽdҽr çörҽk biĢirdi. Ġftar süfrҽsi quruldu. Amma
onlar iftar etmҽyҽ hazırlaĢan zaman dilҽnçi sҽsi gҽldi: “Salam
olsun sizҽ , ey Muhҽmmҽdin ailҽsi! Müsҽlman miskinlҽrindҽn
biri qapınıza gҽlib ki, ona tҽam verҽsiniz. Allah tҽala sizҽ
behiĢt süfrҽlҽrindҽn ruzi versin.”
Bu zaman Peyğҽmbҽr ailҽsi vҽ Fizzҽ öz yemҽklҽrini ona
verdilҽr.
Hҽmin gecҽ sübhҽ qҽdҽr ac qaldılar. Boğazlarından sudan
baĢqa bir Ģey keçmҽdi. Ġkinci gün yenҽ oruc tutdular. Elҽ ki,
gecҽ oldu iftar süfrҽsi açıldı, yenҽ dҽ qapıları döyüldü. Bir

36

yetim onlardan tҽam istҽdi. Bu dҽfҽ dҽ öz yemҽklҽrini yetimҽ
verdilҽr.
Üçüncü gün yenҽ oruc tutdular. Ġftar vaxtı yetiĢҽndҽ isҽ bir
ҽsir gҽlib onlardan tҽam istҽdi.Yenҽ dҽ öz yemҽklҽrini ehsan
etdilҽr.
Dördüncü gün isҽ Hz. Ҽli (ҽ) Hҽsҽn vҽ Hüseynin (ҽleyhumas-sҽlam) ҽlindҽn tutub Peyğҽmbҽrin (s) yanına getdi.
Onlar Hҽzrҽtin (s) yanına çatdıqda Peyğҽmbҽr(s) onları aclığın
Ģiddҽtindҽn quĢ kimi ҽsdiklҽrini gördü.
Peyğҽmbҽr (s) buyurdu:
-Sizi belҽ görmҽyim necҽ dҽ ağırdır!
Dҽrhal yerindҽn qalxıb onlarla birlikdҽ Fatimҽnin (s.ҽ.)
evinҽ getdi.
Peyğҽmbҽr (s) Xanım Zҽhranın (s.ҽ.) Mehrabda ibadҽt etdiyinҽ Ģahid oldu. Aclığın Ģiddҽtindҽn Xanım Zҽhranın (s.ҽ.) mübarҽk qarnı belinҽ yapıĢmıĢdı. Peyğҽmbҽr (s) bu mҽnzҽrҽni
görҽndҽ artıq dҽrҽcҽdҽ narahat oldu. Bu vaxt Cҽbrail (ҽ) Allah
tҽrҽfindҽn Peyğҽmbҽrҽ nazil oldu vҽ buyurdu: “Allah bu ҼhliBeytinlҽ sҽni tҽbrik edir.” Daha sonra bu ayҽni oxudu:
‫ط ِب ُت َي ا طَّل َي ا َي َي لَي ٰم ُت ِّم ِب ِب ْس ِب ياً َي َي ِب اً َيأَي ِب اًل‬
‫َي ُت ْس‬

37

“Onlar (ҽhli-beyt) öz iştahaları çҽkdiyi, özlҽri yemҽk
istҽdiklҽri halda yemҽyi yoxsula, yetimҽ vҽ ҽsirҽ (verҽrlҽr)
yedirҽrlҽr.1
‫ِب‬
‫ِب ِب َّل ِب‬
‫إِبَّلي ا ُتي ْس ِب‬
‫اء َيٱَي ُتش ُت اًل‬
ً ‫ط ُت ُت ْس َي ْس ا ل ٱَي ُتي ِبل ُت ي ُت ْس َي َي‬
‫َي‬
Biz sizi ancaq Allah rizası üçün yedirdik. Biz sizdҽn (bu
ehsanın müqabilindҽ) nҽ bir mükafat, nҽ dҽ bir tҽşҽkkür
istҽyirik.”2
Sünni vҽ ġiҽ alimlҽri bu rҽvayҽtin sҽhihliyini tҽsdiq edirlҽr.
Hҽmin Ҽhli-sünnҽ alimlҽrindҽn bir neçҽsinin adlarını aĢağıdakı
qeyddҽ oxuya bilҽrsiniz.3
Bu ayҽ tam Ģҽkildҽ Ҽhli-beytin fҽzilҽtini bizҽ çatdırır.
Çünki onlar tҽamlarını Allahın razılığı üçün ehsan etdilҽr.
Dünyada hҽr bir iĢdҽ yalnız Allahın razılığı lazımdır vҽ insan
yalnız Allahın razılığı ilҽ dünya vҽ axirҽt sҽadҽtinҽ çata bilҽr.
«Ġnsan» surəsi, ayə: 8.
«Ġnsan» surəsi, ayə: 9.
3
1.Ҽbu Cҽfҽr Ġsqafi.
2.Hakim Tirmizi.
3.Hakim Ҽbu Ҽbdüllah Nisaburi.
4.Hafiz Ҽbu Ҽbdullah Gҽnci ġafei.
5.Qazi Nҽsruddin Bҽyzavi.
6.Hafiz Cҽlaluddin Suyuti.
7.ġeyxul-Ġslam Hҽmuyi.
8.Ҽbu Sҽid Ġmadi Hҽnҽfi.
9.Muhҽmmҽd Süleyman Mҽhfuz (XII ҽsr alimi).
Digҽr ҽhli-sünnҽ alimlҽri dҽ bu hҽdisi-Ģҽrifi sözü gedҽn ayҽnin tҽfsirindҽ
nҽql edirlҽr.
1
2

38

Belҽ ki, Qurani-Kҽrimdҽ adına ayҽ nazil olmuĢ böyük
Ģҽxsiyyҽt hҽkim sayılan Loğmandan (ҽ) Allahın razılığı
haqqında bir rҽvayҽti sizin nҽzҽrinizҽ çatdırırıq. Rҽvayҽtdҽ
Loğmanın (ҽ) öz oğluna vҽsiyyҽti ҽks olunur. Belҽ ki, Loğman
(ҽ) öz oğluna buyurur:
“-Ey

oğul,

çalıĢ

Allaha

itaҽtdҽ

xalqın

razılığını

axtarma.Çünki xalqın razılığını qazanmaq mümkün deyil.Ҽgҽr
razılıq qazansan da axirҽt faydası yoxdur.
Oğlu dedi:
-Mҽn istҽyirҽm ki, sҽn dediklҽrini mҽnҽ ҽmҽl ilҽ göstҽrҽsҽn.
Loğman buyurdu:
-Elҽ isҽ gҽl evdҽn çıxaq!
Loğman (ҽ) oğlu ilҽ evdҽn çıxdı. Onların bir ulağı var idi.
Loğman hҽmin ulağa mindi. Oğlunun da onun arxasınca piyada
gҽlmҽsini söylҽdi. Onları yolda görҽn insanlar belҽ dedilҽr:
“Bu kiĢi nҽ bҽrk ürҽkli vҽ rҽhimsizdir ki, özü minib ulağa ,
oğlu isҽ piyada qalıb.”
Loğman (ҽ) oğluna dedi:
-Onların sözlҽrini eĢitdinmi?
Ġndi isҽ sҽn ulağa min! Mҽn isҽ piyada gedҽrҽm.
Onlar belҽ dҽ etdilҽr. Onları yolda görҽn insanlar belҽ
dedilҽr: “Bu nҽ pis atadır ki, oğlunu belҽ tҽrbiyҽ edib vҽ bu nҽ
pis oğuldur ki, özü minib ulağa qoca atası isҽ piyada qalıb.”
39

Bundan sonra Loğman (ҽ) oğluna hҽr ikisinin ulağa minmҽyini söylҽdi.
Onları yolda görҽn insanlar belҽ dedilҽr: “Bunlar nҽ
rҽhimsiz insanlardırlar ki , hҽr ikisi bir heyvana minib.”
Bu halda Loğman (ҽ) oğluna piyada gҽlmҽlҽrini söylҽdi vҽ
hҽr ikisi ulağdan düĢüb yollarına davam etdilҽr.
Bu dҽfҽ onları görҽn insanlar belҽ dedilҽr: “Bunlar nҽ cahil
insanlardırlar ki, ikisi dҽ piyada gedir ulağı isҽ boĢ buraxırlar.”
Loğman (ҽ) oğluna buyurdu:
-Onların sözlҽrini eĢitdinmi?! Ġndi gördün ki, camaatın
razılığını qazanmaq mümkün deyil?! Elҽ isҽ çalıĢ Allahın
razılığını qazan. Yalnız Allahın razılığı ilҽ dünya vҽ axirҽt
sҽadҽtinҽ çatmaq olar.”
Bu rҽvayҽtdҽ Hz.Loğman (ҽ) Allahın razılığını qazanmağın
üstün olmasını oğluna çatdırır.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz ayҽdҽ Ҽhli-Beytin yalnız Allahın
razılığını qazanmaq üçün ehsan etdiyini gördük

V Ayҽ
‫ِب‬
‫ض ا ْس ِب َي ِب‬
‫ِب‬
‫ِب‬
‫ال فَي َيَي ْس َي أَي َي ْس ِب ْسلَييهَيا َيأ ْس‬
‫َيش َي ْسق َي‬
‫إَّليا َي َيل ْس َييا ٱَي َي َياي َي َي لَي ا َّل ٰمَي ٰمَي ت َي ْساٱَيْسل َي‬
ً‫ِب ْسيهَيا َي َي َي لَيهَيا ْسا ِبٱي ٰمَي ُت إِبَّلي ُت َي ا َي ظَيلُت اً َي هُت ٱ‬
40

“Biz ҽmanҽti göylҽrҽ, yerҽ vҽ dağlara tҽklif etdik.Onlar
onu götürmҽkdҽn qorxub çҽkindilҽr.Çox zalim vҽ çox cahil
olan insan isҽ, onu götürdü.”1
Tҽfsir alimlҽrinin bu ayҽ haqqında çoxlu rҽylҽri mövcuddur.
Ayҽdҽ deyilҽn “Ҽmanҽt” sözündҽn mҽqsҽd bҽzi tҽfsir
alimlҽrinin rҽyinҽ görҽ, Allahın vilayҽtidir. Yҽni “Ҽmanҽt”
sözündҽn mҽqsҽd Allahın insana verdiyi

kamal mҽrifҽt vҽ

yaxĢı ҽmҽllҽrdir. Digҽr tҽfsir alimlҽri “Ҽmanҽt” sözündҽ mҽqsҽdin ҽql olmasını söylҽyirlҽr ki, insanların ҽmҽllҽri, qiyamҽtdҽ
savab vҽ ҽzabı onunla ölçülür. BaĢqa tҽfsir alimlҽrinin fikirlҽri
belҽdir ki, ҽmanҽt insanın cismidir. Mҽsҽlҽn, göz, dil vҽ s. kimi
insan bҽdҽninin baĢqa üzvlҽri ki, onları günah yerlҽrdҽ
iĢlҽtmҽyҽsҽn. Bҽzilҽri isҽ belҽ ehtimal edirlҽr ki, “Ҽmanҽt”
sözündҽn mҽqsҽd insanların bir-birinҽ verdiyi ҽmanҽtdir.
Bu ehtimalların sayı çoxdur. Lakin bir qҽdҽr düĢündükdҽ
onların zҽif olduğunu anlayırsan. Belҽ ki, “ҽmanҽt” sözündҽn
mҽqsҽdin bu ehtimalların olmadığı barҽdҽ digҽr tҽfsir alimlҽrinin dҽlillҽri vardır.
Bҽs “ҽmanҽt” sözündҽn mҽqsҽd nҽdir?! Bunu bilmҽk üçün
siz oxucuların nҽzҽrinҽ bir neçҽ hҽdis vҽ rҽvayҽt çatdırırıq. Bu
hҽdislҽrdҽn biri 9-cu imam olan Hҽzrҽti Cavaddandır (ҽ). Hҽdisdҽ belҽ buyrulur:
1

«Ҽhzab» surҽsi, ayҽ: 72.

41

“Bu ayҽdҽ deyilҽn «Ҽmanҽt» sözündҽn mҽqsҽd vilayҽtdir.Yҽni Peyğҽmbҽrin (s), Ġmam Ҽlinin (ҽ) vҽ o hҽzrҽtin
Xanım Fatimҽdҽn (s.ҽ.) olan on bir övladının insanlar üzҽrindҽ
rҽhbҽrliyidir. Hҽr kҽs vilayҽtҽ (imamҽtҽ) yalandan iddia edҽrsҽ
artıq o insan kafirdir.”
Digҽr bir hҽdis isҽ Ġmam Sadiqdҽndir (ҽ):
“-Ҽmanҽt sözündҽn mҽqsҽd vilayҽtdir.Lakin insanlar ona
vҽfa etmҽdiklҽri üçün zalim vҽ cahil oldular.”1
Belҽliklҽ ayҽdҽ deyilҽn “ҽmanҽt” Muhҽmmҽd (s), Ҽli (ҽ),
Fatimҽ (ҽ), Hҽsҽn vҽ Huseynin (ҽleyhumas-sҽlam) vilayҽtindҽn
(rҽhbҽrliyindҽn) ibarҽtdir. Belҽ ki, Müfҽzzҽl ibn Ҽmr , Ġmam
Sadiqdҽn (ҽ) bu ayҽ haqqında soruĢduqda Ġmam (ҽ) belҽ cavab
vermiĢdir:
“-Allah tҽala ruhları cisimlҽrdҽn iki min il ҽvvҽl yaratdı.
Muhҽmmҽd (s), Ҽli, Fatimҽ, Hҽsҽn, Hüseyn (ҽleyhumus-sҽlam) vҽ onlardan sonra gҽlҽn imamların ruhlarını, yaratdığı
ruhlar içҽrisindҽn ҽn Ģҽrҽflisi qҽrar verdi.
Sonra onların ruhlarını dağlara, yerҽ vҽ göyҽ ҽmanҽt saxlamaq üçün tҽklif etdi. Onların nuru yeri, göyü vҽ dağları ҽhatҽ
etdiyi vaxt Allah-tҽala belҽ buyurdu: “Onlar mҽnim dostlarımdır. Yer üzündҽ olan mҽxluqata mҽnim dҽlillҽrim vҽ höccҽtlҽrimdirlҽr. Mҽn elҽ bir mҽxluqat yaratmamıĢam ki, mҽnҽ
1

Hҽdislҽr «Burhan» tҽfsirindҽn götürülüb. Cild: 3, sҽh: 357.

42

onlar qҽdҽr sevimli olsun. Cҽnnҽti onların dostları, cҽhҽnnҽmi
isҽ onların düĢmҽnlҽri üçün yaratmıĢam. Onların rҽhbҽrliyi yer
üzündҽ olan mҽxluqatıma ҽmanҽtdir.”
Sonra Hҽzrҽt (ҽ) sözünҽ davam etdi:
“Allah- tҽala Adҽm vҽ Hҽvvanı yaratdıqdan sonra onlara
buyurdu:
‫ث ِبش ْسئ ُت َي ا َيٱَي َي ْسق َيلَيا‬
‫َييت َيٰ َي ْس ُت َي ا ْس َي َّلي َي َي ُت َي ِب ْسيهَيا َيلَيغ اً َي ْس ُت‬
‫َي ُت ْسلَييا َيا َيءا َي ُت ْس ُت ْس أ َي‬

‫ٰمَّلِب ِب‬
‫ِب‬
‫ِب ِب‬
‫ٰمَيهـ ا َّلش َي َيلةَي فَي َي ُت َييا َي ْسظل َي‬

“(sonra) Biz (Adҽmҽ) dedik: “Ey Adҽm, sҽn zövcҽnlҽ
(Hҽvva) cҽnnҽtdҽ qal vҽ hҽr ikiniz oradakı meyvҽlҽrdҽn
istҽdiyiniz kimi, bol-bol yeyin, yalnız bu ağaca (buğdaya)
yaxın gҽlmҽyin! Yoxsa özünüzҽ zülm edҽnlҽrdҽn olarsınız.”1
Adҽm vҽ Hҽvva, Muhҽmmҽd (s) vҽ onun Ҽhli-beytinin
mҽqamına nҽzҽr salıb gördülҽr ki, onlar cҽnnҽt ҽhlinin ҽn
Ģҽrҽflilҽridirlҽr.
Onda Adҽm vҽ Hҽvva buyurdular:
-Ey Rҽbbimiz bu mҽqam kimlҽrҽ mҽxsusdur?
Allah-tҽala buyurdu:
-BaĢınızı ҽrĢimҽ tҽrҽf qaldırın!

1

«Bҽqҽrҽ» surҽsi, ayҽ: 35.

43

Onlar baĢlarını yuxarı qaldırıb gördülҽr ki, Ҽhli-beyt (5 nҽfҽr) vҽ ondan sonra gҽlҽn imamların adları Allahın nuru ilҽ
ҽrĢdҽ yazılıb. Sonra dedilҽr:
-Bu mҽqamın sahiblҽri sҽnҽ niyҽ bu qҽdҽr ҽziz vҽ
yanınızda Ģҽrҽflidirlҽr?
Allah cavablarında belҽ buyurdu:
-Ҽgҽr onlar olmasaydı sizi yaratmazdım. Onlar mҽnim
elmimin xҽzinҽsi, sirrimin ҽminlҽridirlҽr.”
Hҽzrҽti Ġmam Sadiq (ҽ) sözünҽ davam edҽrҽk buyurdu:
“-Hҽzrҽt Adҽm vҽ Hҽvva cҽnnҽtdҽ buğdanı yedikdҽn sonra,
Allah-tҽala onları yer üzünҽ endirdi. Onlar bir neçҽ il birbirindҽn ayrı qaldılar. Ayrı qaldıqları müddҽtdҽ bir-birinҽ
qovuĢmaq üçün dua edirdilҽr. Bu zaman Allah-tҽala Cҽbraili
(ҽ) yer üzünҽ göndҽrҽrҽk onun vasitҽsilҽ Adҽm vҽ Hҽvvaya
belҽ buyurdu: “-Siz nҽfslҽrinizҽ zülm etdiniz (qadağan etdiyim
buğdanı yediniz.). Sizin cҽzanız yer üzündҽ qalmaqdır.”
Sonra Cҽbrail (ҽ) onlara buyurdu: “-Bu adlar ilҽ (5 nҽfҽr)
Allaha and verin.”
Adҽm vҽ Hҽvva belҽ dua etdilҽr: “-Ey Allah, sҽni and
veririk ҽn ҽziz vҽ hörmҽtli olan Ģҽxslҽrҽ (Ҽhli-Beyt)! Bizҽ
rҽhm et vҽ dualarımızı qҽbul et! YaxĢı iĢi (buğda yemҽmҽyi )
tҽrk etdiyimizҽ görҽ bizi bağıĢla!”

44

Allah onların dualarını qҽbul etdi. Allah duaları qҽbul edҽn
vҽ mҽrhҽmҽtlidir.”
Ġmam Sadiq (ҽ) daha sonra buyurdu: “-Adҽmdҽn sonra
gҽlҽn bütün Peyğҽmbҽrlҽr bu ҽmanҽti qoruyub xalis olan
ümmҽtlҽrinҽ çatdırdılar.”
Sonra Hҽzrҽt (ҽ) üzünü mҽnҽ tutub buyurdu: “-Ey
Müfҽzzҽl! Bu ayҽdҽ deyilҽn “Ҽmanҽt” sözündҽn mҽqsҽd Ҽhlibeytdir.” 1
VI Ayҽ
‫ِب‬
‫ِب‬
‫ِب ِب ٍة‬
‫فَي َيلَيقَّل ٰم ءا َي ِب‬
‫اب َي لَيْس إِبَّلي ُت ُته َي ا َّلَّل ُت‬
‫َّللِّم َي ل ٰمَي ت فَي َي َي‬
‫اب ا َّلل ُت‬
‫َي ُت‬
“(Nҽhayҽt) Adҽm Rҽbbindҽn bҽzi xüsusi kҽlmҽlҽr öyrҽnҽrҽk (Hҽvva ilҽ o kҽlmҽlҽr vasitҽsilҽ) tövbҽ etdi. Doğrudan
da O, (Allah), tövbҽlҽri qҽbul edҽndir vҽ mҽrhҽmҽtlidir.”2
Bu ayҽ barҽdҽ fövqҽladҽ (qeyri-adi) rҽvayҽtlҽr nҽql olunmuĢdur. Belҽ ki, elҽ bir rҽvayҽt nҽql edirik ki, ona nҽzҽr
etmҽklҽ dünya vҽ içindҽkilҽrin yaranmasına sҽbҽb Ҽhli-Beyt
olduğunu bilҽcҽyik. Bu ayҽ haqqında üç rҽvayҽt nҽql edirik.
Ҽvvҽlincisi Ҽmirul-Möminin Ҽli (ҽ)-dan, digҽr ikisi isҽ Cҽnab
ibn Ҽbbasdandır.
1-ci rҽvayҽt.

1
2

«Mҽanil Ҽxbar» sҽh:108
«Bҽqҽrҽ» surҽsi, ayҽ: 37.

45

Bu rҽvayҽti ҽhli-sünnҽnin bir dҽstҽ alimlҽri zikr etmiĢlҽr.
Belҽ ki, Hz.Ҽli (ҽ) buyurur:
“-Bu ayҽ barҽsindҽ (bҽqҽrҽ 37) Peyğҽmbҽrҽ (s) sual
etdikdҽ o belҽ buyurdu:
- Allah-tҽala Hz.Adҽmi yer üzünҽ nazil etdikdҽn sonra
(Adҽm Hindistanda, Hҽvva isҽ Ciddҽdҽ idi) Cҽbraili göndҽrdi
vҽ onun vasitҽsilҽ Adҽmҽ buyurdu: “-Mҽn sҽni öz ҽlimlҽ
(qüdrҽtimlҽ) yaradıb sҽnҽ öz ruhumdan üfürmҽdimmi?!
Mҽlҽklҽrim sҽnҽ sҽcdҽ etmҽdilҽrmi?! Sҽni Hҽvva ilҽ
evlҽndirmҽdimmi?!”
Hz.Adҽm (ҽ) cavab verdi: “-Bҽli!”
Allah buyurdu: “-Bu ağlamağın nҽyҽ görҽdir?!”
Hz.Adҽm (ҽ) buyurdu: “-Necҽ ağlamayım? Axı sҽnin
rҽhmҽtindҽn uzaq düĢmüĢҽm!”
Bu zaman Allah-tҽala buyurdu: “-Bu kҽlmҽlҽri öyrҽn vҽ
onların vasitҽsilҽ tövbҽ edҽrҽk de ki, ey Allahım sҽn paksan vҽ
sҽndҽn baĢqa pak-pakizҽ yoxdur. Artıq mҽn pis ҽmҽl edҽrҽk
(buğdanı yedim) nҽfsimҽ zülm etdim. Mҽni Muhҽmmҽd (s) vҽ
onun Ҽhli-Beyti xatirinҽ bağıĢla, hҽqiqҽtҽn sҽn bağıĢlayan vҽ
rҽhm edҽnsҽn.”
Peyğҽmbҽr-Ҽkrҽm (s) bu sözlҽri dedikdҽn sonra belҽ
buyurdu:

46

“-Bu ayҽdҽki kҽlmҽlҽrdҽn mҽqsҽd Ҽhli-beytdir.”1
2-ci rҽvayҽt
Yuxarıda qeyd olunduğu kimi, bu mövzuda olan digҽr
rҽvayҽt isҽ ibn Ҽbbasdandır ki, o da Peyğҽmbҽri-Ҽkrҽmdҽn (s)
nҽql edir:
“-Allah Adҽmi yaradanda öz ruhundan ona üfürdü vҽ
Hz.Adҽm asqırdı. Hz.Adҽm Allahın ona ilham etmҽsilҽ “tҽhmid” (ҽlhҽmdulillah) dedi. Sonra Allah-tҽala buyurdu: “-Yҽrhҽmukҽllah (Allah sҽnҽ rҽhm edҽr).”
Mҽlҽklҽr Adҽmҽ sҽcdҽ etdilҽr. Bu zaman Adҽm (ҽ) belҽ
buyurdu: “-Ey Allahım! Bir mҽxluq varmı ki, sҽnҽ mҽndҽn
ҽziz olsun?”
Allah tҽrҽfindҽn cavab gҽlmҽdi. Hz Adҽm (ҽ) sualı üç dҽfҽ
tҽkrar etdikdҽn sonra Allah buyurdu: “-Bҽli, var! Ҽgҽr onlar
olmasaydı sҽni yaratmazdım.”
Hz.Adҽm (ҽ) buyurdu: “-Ġlahi! Onları mҽnҽ göstҽr!” Allah
tҽala göy üzünҽ hicab çҽkҽn mҽlҽklҽrҽ: “-Hicabı qaldırın!”deyҽ ҽmr etdi. Hicab qaldırılanda Hz.Adҽm (ҽ) ҽrĢin qabağında
beĢ qaraltı gördü vҽ belҽ buyurdu: “-Ġlahi kimdir onlar?” Allahtҽala buyurdu: “-Bu mҽnim peyğҽmbҽrim Muhҽmmҽd (s), bu
Peyğҽmbҽrin (s) vҽsisi, ҽmisi oğlu vҽ möminlҽrin ҽmiri Ҽli(ҽ),

1

“Firdovsil-Ҽxbar” cild: 3.
“Kҽnzul-Ummal” cild: 2.

47

bu isҽ Peyğҽmbҽrin (s) qızı Fatimҽ (s.ҽ.) vҽ bu ikisi isҽ
Peyğҽmbҽrin övladları (nҽvҽlҽri) Ҽli (ҽ)-ın iki oğlu Hҽsҽn vҽ
Hüseyn (ҽleyhumҽs-sҽlam)-dır.”
Daha sonra Allah Adҽmҽ (ҽ) buyurdu: “-Onlar sҽnin
övladlarındır.” Adҽm bu sözlҽrdҽn fҽrҽhlҽndi.
Adҽm (ҽ) xҽta edҽn vaxt belҽ dedi: “-Ġlahi! Sҽni and verirҽm Muhҽmmҽd (s), Ҽli (ҽ), Fatimҽ (s.ҽ.), Hҽsҽn (ҽ) vҽ
Hüseynin (ҽ) hҽqqinҽ xҽtamı bağıĢla!” Allah onu bağıĢladı.
Peyğҽmbҽri-Ҽkrҽm (s) sözünҽ davam edҽrҽk buyurdu:
“-Bu Allah buyurduğu kҽlmҽlҽrdir. Hz.Adҽm (ҽ) yer üzündҽ qҽrarlaĢandan sonra özünҽ üzük düzҽltdi vҽ onun üzҽrindҽ
“Muhҽmmҽdun rҽsulullah, Ҽliyyun ҽmirul-muminin” kҽlmҽlҽrini hҽkk etdi.”1
3-cü rҽvayҽt
Ҽhli-sünnҽnin böyük alimlҽrindҽn olan Hafiz ibn Nҽccar,
ibn Ҽbbasdan rҽvayҽt edir. Belҽ ki, Ġbn Ҽbbas (r.a.) buyurur:
“Peyğҽmbҽri-Ҽkrҽmdҽn (s) bu ayҽ haqqında sual etdim. O
buyurdu: “-Ayҽdҽki kҽlmҽlҽrdҽn mҽqsҽd Muhҽmmҽd (s) , Ҽli
(ҽ) , Fatimҽ (s.ҽ.) , Hҽsҽn (ҽ) vҽ Hüseyn (ҽ)-dır. Hz.Adҽm bu

1

1. Suyuti “Dҽrrul-Mҽnsur”
2. Ġbn Mҽğazim “Mҽnaqib”

48

kҽlmҽlҽri öyrҽnib onlar vasitҽsilҽ tövbҽ etdikdҽ tövbҽsi qҽbul
oldu”.1
VII ayҽ
‫ُت ِّمل ِب‬
‫َّلتى‬

‫ِب ِب‬
‫ِب‬
‫ال ِب‬
‫ِب ِب ِب ِب‬
‫اه َيلُّ ُت ِب َي لِب ٰمَي ٍةت فَي َي َي َّل هُت َّل َي َي ِب‬
‫َيِبا ْس َيلَي ٰم إ ْس َيل َي‬
‫ال إ ِّمى َي ا لُت َي َّللياس إ َي ا اً َي َي َي‬
‫ٰمَّلِب ِب‬
‫ال ٱَي َيي ُت ِب‬
‫َي َي َي‬
‫ال َي ْسه ى ا ظل َي‬

“Yadına sal ki, İbrahimi öz Rҽbbi bir neçҽ sözlҽ imtahana
çҽkdiyi zaman o, (Allahın ҽmrlҽrini tamamilҽ yerinҽ yetirdi )
sözlҽri tamamladı. Belҽ olduqda Allah ona: “Sҽni insanlara
imam tҽyin edҽcҽyҽm.”-dedi. İbrahim isҽ: “Nҽslimdҽn
necҽ?”-deyҽ soruşdu. Allah: “-zalımlar mҽnim ҽhdimҽ nail
olmazlar.”-buyurdu.”2
Bu ayҽdҽ “bir neçҽ söz”-dҽn mҽqsҽd, ҽvvҽldҽki ayҽdҽ
(bҽqҽrҽ;37) deyildiyi kimi Muhҽmmҽd (s) , Hz.Ҽli (ҽ), Fatimҽ
(s.ҽ.), Hҽsҽn(ҽ) vҽ Hüseyn (ҽ)-dır.
Dediyimizҽ dҽlil olaraq, Müfҽzzҽl ibn Ҽmrdҽn

(Ġmam

Sadiq (ҽ)-ın sҽhabҽsi, fҽqih vҽ hҽkim) rҽvayҽt nҽql edirik.
Mufҽzzҽl ibn Ҽmr deyir:
“-Ġmam Sadiq (ҽ)-dan Allahın bu ayҽsi haqqında sual etdim
ki, bu “kҽlmҽlҽr”dҽn mҽqsҽd nҽdir? Ġmam Sadiq (ҽ) buyurdu:
“-Bu sözlҽr hҽmin sözlҽrdir ki, Hz.Adҽm Rҽbbindҽn öyrҽnib
1

“Xҽsaisul-Ҽlҽviyyҽ”

2

«Bҽqҽrҽ» surҽsi, ayҽ: 124.

49

buyurdu ki, Ġlahi, sҽni and verirҽm beĢ nҽfҽrҽ (Muhҽmmҽd (s),
Ҽli (ҽ) , Fatimҽ (ҽ) , Hҽsҽn vҽ Hüseyn (ҽleyhumҽs-salam))
mҽnim etdiyimdҽn keç!
Sonra mҽn dedim: “-Ey Allah Rҽsulunun oğlu! Bҽs “vҽ o,
sözlҽri tamamladı” kҽlamından mҽqsҽd nҽdir?”
Hҽzrҽt (ҽ) cavab verdi: “-Yҽni Allah demҽk istҽyir ki, bu
beĢ nҽfҽrdҽn on ikincisinҽ qҽdҽr olanların imamlığını
tamamladım. Onların doqquzu Ġmam Hüseynin övladlarıdır.”1
Daha bir rҽvayҽt dҽ sizin nҽzҽrinizҽ çatdırmaq istҽyirik ki,
ҽhli-sünnҽnin böyük alimlҽrindҽn olan Yҽhya ibn Ҽksҽm
Ġmam Hadi (ҽ)-dan bu ayҽ haqqında sual etdi: “-Ayҽdҽ deyilҽn
sözlҽrdҽn Allahın mҽqsҽdi nҽdir?”
Ġmam Hadi (ҽ) cavab verdi: “-Bu sözlҽrdҽn mҽqsҽd bizik.
Lakin insanlar kamil surҽtdҽ bizim sözlҽrimizi dҽrk etmirlҽr.”2
VIII ayҽ
‫ا أَيل ْسلَييا َيْس لَي َي إِبٱَّل ِبل َي اٱً ُّي ِبح ى إِبَيْس ِبه فَيا َيُت ْسا أ ْس ِّم‬
‫َيه َيل ا ْس ِبل ِبإ ُت ي ُت ْس ٱَي َي ْس لَي ُت َي‬
‫ْس ْس‬
‫َي َي ْس َي‬
“(Ya Muhҽmmҽd! Biz sҽndҽn ҽvvҽl dҽ) hҽr bir ümmҽtҽ
mҽlҽk deyil, ancaq kişi peyğҽmbҽrlҽr göndҽrdik ki, onlara
1

1 Ҽhli-sünnҽnin böyük alimlҽrindҽn olan Qunduzinin
“Yҽnaibul-mҽvҽddҽ” kitabı.
2. ġiҽ kitablarından olan “Mҽanil-ҽxbar” sҽh: 126.
3. “Biharul-ҽnvar” cild:2, sҽh: 176.
2
“Ġnhicacul-tҽbҽrsi” sҽh: 454.
“Biharul-ҽnvar” cild: 4, sҽh: 151.

50






Download Kamillik yolu K-YENÄ°



Kamillik yolu K-YENÄ°.pdf (PDF, 1.83 MB)


Download PDF







Share this file on social networks



     





Link to this page



Permanent link

Use the permanent link to the download page to share your document on Facebook, Twitter, LinkedIn, or directly with a contact by e-Mail, Messenger, Whatsapp, Line..




Short link

Use the short link to share your document on Twitter or by text message (SMS)




HTML Code

Copy the following HTML code to share your document on a Website or Blog




QR Code to this page


QR Code link to PDF file Kamillik yolu K-YENÄ°.pdf






This file has been shared publicly by a user of PDF Archive.
Document ID: 0000120338.
Report illicit content