eBook (PDF)
File information
This PDF 1.5 document has been generated by / doPDF Ver 7.3 Build 382 (Windows XP Professional Edition (SP 2) - Version: 5.1.2600 (x86)), and has been sent on pdf-archive.com on 29/05/2014 at 14:22, from IP address 37.63.x.x.
The current document download page has been viewed 689 times.
File size: 2.4 MB (101 pages).
Privacy: public file
File preview
ﻓﻬﺮﺳﺖ
ﭘﯿﺶ ﮔﻔﺘﺎر 2 .......................................................................................................................
ﻣﻘﺪﻣﻪ 3 ...............................................................................................................................
ﺗﺎرﯾﺨﭽﮥ ﺑﻮرس 5 ..............................................................................................................
13 ................................................................................................................................ CFD
ارز 14 ......................................................................................................................................
ﺷﺎﺧﺺ 24 .............................................................................................................................
اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺑﺎزار ارز 30 .....................................................................................................
روﺷﻬﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺎزار ارز 34 ...........................................................................................
ﺟﺰﺋﯿﺎت ﭘﻠﺘﻔﺮم ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ 52 ...........................................................................................
ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ و رﯾﺴﮏ در ﺑﺎزار ارز 62 ..............................................................
ﻣﻬﻤﺎت ﺑﺎزار ارز67...........................................................................................................
اﺳﺘﻔﺘﺎﺋﺎت و ﻓﺘﺎوي ﻣﺮاﺟﻊ ﻋﻈﺎم ﺗﻘﻠﯿﺪ 75 ..............................................................
ﭘﯿﻮﺳﺖ ﮔﻔﺘﺎر ﮐﻮﺗﺎه و ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺨﻬﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ79..............................
ﻧﻤﻮﻧﮥ ﮐﺎر ﮐﺮد ﻫﺎ94.......................................................................................................
ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﭘﯽ ﻧﻮﺷﺘﻬﺎ100....................................................................................................
١
ﺟﺪا ﺷﺪ ﯾﮑﯽ ﭼﺸﻤﻪ از ﮐﻮﻫﺴﺎر
ﺑﻪ ﻧﺮﻣﯽ ﭼﻨﯿﻦ ﮔﻔﺖ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ ﺳﺨﺖ
ﮔﺮان ﺳﻨﮓ ﺗﯿﺮه دل ﺳﺨﺖ ﺳﺮ
ﻧﺠﻨﺒﯿﺪم از ﺳﯿﻞ زور آزﻣﺎي
ﺑﻪ ره ﮔﺸﺖ ﻧﺎﮔﻪ ﺑﻪ ﺳﻨﮕﯽ دﭼﺎر
ﮐﺮم ﮐﺮده راﻫﯽ ده اي ﻧﯿﮑﺒﺨﺖ
زدش ﺳﯿﻠﯽ و ﮔﻔﺖ دور اي ﭘﺴﺮ
ﮐﻪ اي ﺗﻮ ﮐﻪ ﭘﯿﺶ ﺗﻮ ﺟﻨﺒﻢ ز ﺟﺎي
ﻧﺸﺪ ﭼﺸﻤﻪ از ﭘﺎﺳﺦ ﺳﻨﮓ ﺳﺮد
ﺑﻪ ﮐﻨﺪن در اﺳﺘﺎد و اﺑﺮام ﮐﺮد
ﺑﺴﯽ ﮐﻨﺪ و ﮐﺎوﯾﺪ و ﮐﻮﺷﺶ ﻧﻤﻮد
ﮐﺰ آن ﺳﻨﮓ ﺧﺎرا رﻫﯽ ﺑﺮ ﮔﺸﻮد
ز ﮐﻮﺷﺶ ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﯿﺰ ﺧﻮاﻫﯽ رﺳﯿﺪ
ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﯿﺰ ﺧﻮاﻫﯽ ﮐﻤﺎﻫﯽ رﺳﯿﺪ
ﺑﺮو ﮐﺎرﮔﺮ ﺑﺎش و اﻣﯿﺪوار
ﮔﺮت ﭘﺎﯾﺪارﯾﺴﺖ در ﮐﺎرﻫﺎ
ﮐﻪ از ﯾﺄس ﺟﺰ ﻣﺮگ ﻧﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺑﺎر
ﺷﻮد ﺳﻬﻞ ﭘﯿﺶ ﺗﻮ دﺷﻮارﻫﺎ
ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﯽ ﺑﻬﺎر
٢
ﻣﻘﺪﻣﻪ
واژة ﺑﻮرس از ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﮐﺴﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم واﻧﺪر ﺑﻮرس اﺧﺬ ﺷﺪه ﮐﻪ در اواﺋﻞ ﻗﺮن 15
ﻣﯿﻼدي در ﺷﻬﺮ ﺑﺮوژ در ﺑﻠﮋﯾﮏ ﻣﯽ زﯾﺴﺘﻪ و ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺻﺮّاﻓﺎن ﺷﻬﺮ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﺎﻧـﮥ وي
ﮔﺮد آﻣﺪه و ﺑﻪ داد و ﺳﺘﺪ ﮐﺎﻻ ،ﭘﻮل و اوراق ﺑﻬﺎدار ﻣﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ .ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑـﻪ ﮐﻠﯿـﮥ
اﻣﺎﮐﻨﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﻞّ داد و ﺳﺘﺪ ﭘﻮل ،ﮐﺎﻻ و اﺳﻨﺎد ﻣﺎﻟﯽ و ﺗﺠﺎري ﺑﻮد اﯾﻦ ﻧـﺎم اﻃـﻼق
ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ .در ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻟﻐﺖ اﻟﻔﺎظ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ،ﻣﮑﺎن ﻣﺒﺎدﻟﻪ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺒﺎدﻟـﻪ در
ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﻠﻤﮥ ﺑﻮرس آﻣﺪه اﺳﺖ .
اﺻﻄﻼح ﺑﻮرس ﺑﺮاي اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر در اروﭘﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﻧـﻮﻋﯽ ﺑـﺎزار داد و ﺳـﺘﺪ و
ﯾﺎ ﻧﻮﻋﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯿﺸﻮد ﮐﻪ در آن اﺳﻨﺎد و اوراق ﻣﺎﻟﯽ ،ﭘﻮﻟﻬﺎي
٣
ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ،ﻃﻼ و اﻣﺜﺎل آن ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ .ﺑﻮرس ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻋﺎم ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺮ
ﻧﻮع ﻣﺒﺎدﻟﻪ ،واﺳﻄﮥ ﻣﺒﺎدﻟﻪ و ﯾﺎ ﺑﺎزار ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬـﺎدار ،ﺑـﻮرس ارز ،
ﺑﻮرس اﺳﻨﺎد ،ﺑﻮرس ﻃﻼ ،ﺑﻮرس ﻧﻔﺖ ،اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ و ﻣﺴﮑﻦ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ .
ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺑﺎزاري رﺳﻤﯽ و ﻣﺘﺸﮑّﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش ﺳـﻬﺎم
ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﯾﺎ اوراق ﻗﺮﺿﮥ دوﻟﺘﯽ ﯾﺎ ﺧﺼﻮﺻـﯽ ﺗﺤـﺖ ﺿـﻮاﺑﻂ ﻣﻌـﯿﻦ اﻧﺠـﺎم ﮔﺮﻓﺘـﻪ و
ﻣﺸﺨّﺼﮥ ﻣﻬﻢ آن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ از ﺻﺎﺣﺒﺎن ﭘﺲ اﻧﺪازﻫﺎ ﯾﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎي راﮐﺪ اﺳﺖ.
ﺑﻮرس ﻣﺮﺟﻊ رﺳﻤﯽ و ﻣﻄﻤﺌﻨّﯽ ﺑﺮاي ﺟﺬب ﺳﺮﻣﺎﯾﮥ اﻓﺮاد و ﺑﺨـﺶ ﻫـﺎي ﺧﺼﻮﺻـﯽ
ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ .
در ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ داﺧﻠﯽ اﯾﺮان ﺑﻪ ﺑﺎزارﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﮐﺎﻻﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اي ،واﺳﻄﻪ اي ﯾﺎ
ﻣﺼﺮﻓﯽ ﮐﻪ در ﯾﮏ ﻣﺤﺪودة ﺟﻐﺮاﻓﯿـﺎﺋﯽ واﻗـﻊ ﮔﺮدﯾـﺪه و آن ﮐـﺎﻻي ﺧـﺎص ﻣﺎﻧﻨـﺪ
ﺑﻮرس ﻓﺮش در ﺑﺎزار ﺗﻬﺮان ،ﺑﻮرس آﻫـﻦ و . . .را ﻧﻔـﺮات زﯾـﺎدي از ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻋﻤـﺪه
ﻓﺮوﺷﯽ و ﺧُﺮده ﻓﺮوﺷﯽ دارا ﻫﺴﺘﻨﺪ ؛ ﺑﺎزار ﻫﺎي ﺑﻮرس ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯿﺸﻮد .
۴
ﺗﺎرﯾﺨﭽﮥ ﺑﻮرس
ﻋﻠﻞ ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار
ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﺑﻮرس در دﻧﯿـﺎ ﺑـﺎ دو ﭘﺪﯾـﺪة ﺷـﺮﮐﺘﻬﺎي ﺳـﻬﺎﻣﯽ ﺑـﺎ ﻣﺴـﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺤـﺪود و
ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺳﻬﺎﻣﯽ ﻋﺎم ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ.
از ﻗﺪﯾﻢ اﻻﯾﺎم ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن و ﺗﺠﺎر ﺑﺎ ﺿﺮر و زﯾﺎن و ﺧﻄﺮات دﯾﮕﺮ ﻣﻌـﺎﻣﻼﺗﯽ دﺳـﺖ و
ﭘﻨﺠﻪ ﻧﺮم ﻣﯿﮑﺮده اﻧﺪ و ﻫﻤﻮاره ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺷﺮﯾﮑﯽ ﺑﻮدﻧـﺪ ﺗـﺎ ﺳـﻮد ﯾـﺎ زﯾﺎﻧﻬﺎﯾﺸـﺎن را
ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻧﻤﻮده و ﻫﺮ ﮐﺲ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ آوردة ﻧﻘﺪي در ﺳﻮد و زﯾـﺎن ﺷـﺮﯾﮏ ﺷـﻮد .ﺷـﮑﻞ
ﺗﮑﺎﻣﻞ ﯾﺎﻓﺘﮥ اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻬﺎم ﻋﺎم ﺑﻮده ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﺳـﻬﺎم را ﺑـﻪ
ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﻣﯿﻔﺮوﺧﺘﻨﺪ و ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫـﺎي ﻣـﺮدم اﻧﺠـﺎم ﻣﯿﺪادﻧـﺪ .
اوﻟﯿﻦ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﮐﻪ از اﯾﻦ روش اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮده و در ﺗﺎرﯾﺦ ﺗﺠـﺎرت دﻧﯿـﺎ ﺛﺒـﺖ ﺷـﺪه
ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﻨﺪ ﺷﺮﻗﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ .وﻟﯽ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺒﺎدﻻت ﺗﺠﺎري در اروﭘـﺎ و
ارﺗﺒﺎط ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺮدم و ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎ ،ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ ﺗﺤﺖ ﻧﺎم ﺑـﺎزار
ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ داران ﺑﺎ ﻣﺘﻘﺎﺿﯿﺎن اﺳـﺘﻔﺎده از ﻧﻘـﺪﯾﻨﮕﯽ ﺗﻤـﺎس
ﭘﯿﺪا ﮐﺮده و ﺑﻪ داد و ﺳﺘﺪ ﻣﯿﭙﺮداﺧﺘﻨﺪ و ﭘﺲ از ﺳﯿﺮ ﺗﮑـﺎﻣﻠﯽ و ﺷـﯿﻮه ﻫـﺎي ﻧـﻮﯾﻦ
ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار ﻣﺸﻬﻮر ﮔﺮدﯾﺪ .
ﺗﺸﮑﯿﻞ اوﻟﯿﻦ ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار در ﺳﺎل 1460ﻣﯿﻼدي روي داد .در اﯾـﻦ ﺳـﺎل
در ﺷﻬﺮ آﻧﻮرس ﺑﻠﮋﯾﮏ ﮐﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺠﺎري ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﻼﺣﻈـﻪ اي داﺷـﺖ ؛ ﻧﺨﺴـﺘﯿﻦ
ﺑﺎزار ﻣﺘﺸﮑّﻞ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ .رﺷﺪ ﺑﻮرس ﺳﻬﺎم و ﺟﺎ اﻓﺘـﺎدن آن در ﻋﻤﻠﯿـﺎت
۵
ﺗﺠﺎري و اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺎ اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﯽ اروﭘﺎ و ﺷﮑﻮﻓﺎﺋﯽ اﻗﺘﺼﺎد ﺗﺎزه ﻣﺘﺤـﻮل ﺷـﺪة آن
ﻗﺎره از ﮐﺸﺎورزي ﺑﻪ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﻮده اﺳﺖ .
ﻧﮑﺘﮥ ﻣﻬﻢ آﻧﺴﺖ ﮐﻪ دﻗﯿﻘﺎً ﺣﯿﻦ ﭘﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻮرس و ﺟﻬـﺶ ﻣﻌـﺎﻣﻼت آن و ﭘـﯿﺶ از
آﻧﮑﻪ اﻣﻨﯿﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻓﺘﺎده و ﻣﻮﺟﺒﺎﺗﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎن
ﭘﺲ اﻧﺪازﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻧﻮ ﭘـﺎي اروﭘـﺎ را از ﻣﻮﻫﺒـﺖ ﻣﺸـﺎرﮐﺖ ﺧـﻮد ﻣﺤـﺮوم
ﺳﺎزﻧﺪ ؛ دول اروﭘﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ آﻟﻤﺎن ،اﻧﮕﻠﯿﺲ و ﺳـﻮﺋﯿﺲ ﻗـﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮّراﺗـﯽ ﻧـﺎﻇﺮ ﺑـﺮ
ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﯾﻦ ﻧﻬﺎد وﺿﻊ ﮐﺮدﻧﺪ ﺗﺎ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻘﻠّﺐ و ﺗﺰوﯾـﺮ و ﭘﺎﯾﻤـﺎل ﺷـﺪن ﺣﻘـﻮق
ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﻮد .
اوﻟﯿﻦ ﺑﻮرس ﻣﻌﺘﺒﺮ اوراق ﺑﻬﺎدار دﻧﯿﺎ در اواﯾﻞ ﻗﺮن ﻫﻔﺪه در ﺷـﻬﺮ آﻣﺴـﺘﺮدام ﻫﻠﻨـﺪ
ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮔﺮدﯾﺪه و ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺘﻌﻤﺎري ﻫﻨﺪ ﺷﺮﻗﯽ ﺳﻬﺎم ﺧﻮد را در آن ﻣﮑـﺎن
ﻋﺮﺿﻪ ﻧﻤﻮد .ﺑﻮرس آﻣﺴﺘﺮدام اﻣﺮوزه ﻧﯿﺰ ﯾﮑـﯽ از ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻣﻬـﻢ ﺗـﺄﻣﯿﻦ ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪ در
ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ اﺳﺖ .
ﺑﻮرس اﻃﺮﯾﺶ در ﺳﺎل 1771در وﯾﻦ اﻓﺘﺘﺎح ﮔﺮدﯾﺪه ﮐﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑـﻪ ﻣﻌـﺎﻣﻼت اوراق
ﻗﺮﺿﮥ دوﻟﺘﯽ ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ ﺟﻨﮓ ﻣﯿﭙﺮداﺧﺖ .اﯾﻦ ﺑـﻮرس در ﭘﺎﯾـﺎن ﻗـﺮن 19
ﻣﯿﻼدي 2500ﺳﻬﻢ را در ﺗﺎﺑﻠﻮي ﺧﻮد داﺷﺖ و از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺮاﮐـﺰ ﻣـﺎﻟﯽ اروﭘـﺎ ﺑـﻪ
ﺷﻤﺎر ﻣﯿﺮﻓﺖ .
ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮔﺮان اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻧﺨﺴﺖ در ﻗﻬﻮه ﺧﺎﻧﻪ ﮔﺮد ﻫﻢ ﻣﯽ آﻣﺪﻧﺪ .اﯾﺸﺎن ﺑﺮاي ﻧﻈـﻢ
ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺧﻮد در ﺳﺎل 1698ﻗﻬـﻮه ﺧﺎﻧـﮥ ﻧﯿـﻮ ﺟﺎﻧﺎﺗـﺎن را ﺑـﻪ ﺑـﻮرس
ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻧﻤﻮدﻧﺪ .اﻣﺎ ﺑﻮرس ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻟﻨﺪن در ﺳﺎل 1801ﻣﯿﻼدي ﺑﺎ ﻋﻀـﻮﯾﺖ ﭘﺎﻧﺼـﺪ
ﻧﻔﺮ و اﻧﺘﺸﺎر 4000ﺳﻬﻢ 50ﭘﻮﻧﺪي ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻎ 200000ﭘﻮﻧﺪ اﻓﺘﺘﺎح و آﻏﺎز ﺑـﻪ ﮐـﺎر
ﻧﻤﻮد .از اﺑﺘﺪاي ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺑﻮرس ﻟﻨـﺪن اوراق ﺑﻬـﺎدار ﺧـﺎرﺟﯽ و داﺧﻠـﯽ ﻣـﻮرد داد و
۶
ﺳﺘﺪ ﻗﺮار ﻣﯿﮕﺮﻓﺘﻪ و اﮐﻨﻮن ﺣﺪود 25ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻧﻔﺮ اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺳـﻬﺎﻣﺪار ﺑـﻮرس ﻟﻨـﺪن
ﻣﯿﺒﺎﺷﻨﺪ .
ﺑﻮرس آﻣﺮﯾﮑﺎ در ﺳﺎل 1792در ﺧﯿﺎﺑﺎن وال اﺳﺘﺮﯾﺖ ﻧﯿﻮﯾﻮرك در ﻣﺤﻮﻃـﻪ اي زﯾـﺮ
ﺳﺎﯾﮥ درﺧﺖ ﻧﺎرون ﺑﺰرﮔﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷـﺪه ﮐـﻪ ﺑﻌـﺪﻫﺎ ﺑـﻪ ﻗﻬـﻮه ﺧﺎﻧـﻪ اي در ﻫﻤـﺎن
ﻧﺰدﯾﮑﯽ اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﻓﺘﻪ و رﻓﺘﻪ رﻓﺘـﻪ ﺑـﺎ اﺧـﺬ ﻣﺒـﺎﻟﻐﯽ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ورودﯾـﻪ از دﻻّﻻن و
ﮔﺴﺘﺮش دﯾﮕﺮ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺎﻟﯽ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻋﻈﯿﻤـﯽ ﻣﺒـﺪل ﮔﺮدﯾـﺪه و
ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺑﻮرس ﺳﻬﺎم ﻧﯿﻮﯾﻮرك رﺳﻤﺎً ﺑﻪ ﺛﺒﺖ رﺳﯿﺪ .در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮرس ﻧﯿﻮﯾﻮرك
ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﯾﮥ دﻧﯿﺎﺳﺖ ﮐﻪ 80ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻧﻔﺮ از ﺟﻤﻌﯿﺖ آﻣﺮﯾﮑـﺎ ﺳـﻬﺎﻣﺪار آن
ﺑﻮده و ﺗﻌﺪاد ﮐﺎرﮔﺰاران ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻫﺰار ﺷﺨﺺ ﺣﻘﯿﻘﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﺎﻟﻎ ﻣﯿﮕﺮدد .
در ﺳﺎل 1315ﺷﻤﺴﯽ دو ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻫﻠﻨﺪي و ﺑﻠﮋﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ و اﻗﺪام در
ﻣﻮرد ﺗﻬﯿﻪ و ﺗﻨﻈﯿﻢ آﺋﯿﻦ ﻧﺎﻣﻪ و ﻣﻘﺮّرات ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻧﺎﻇﺮ ﺑـﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ ﺑـﻮرس ﺑـﻪ اﯾـﺮان
آﻣﺪﻧﺪ اﻣﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﯾﻦ دو ﻧﻔﺮ ﺑﺎ آﻏﺎز ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ﻣﺘﻮﻗّـﻒ ﮔﺮدﯾـﺪ .ﻣﺠـﺪداً
در ﺳﺎل 1333ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺑﻮرس ﺑﻪ اﺗﺎق ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺻﻨﺎﯾﻊ و ﻣﻌـﺎدن ،ﺑﺎﻧـﮏ
ﻣﺮﮐﺰي و وزارت ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ وﻗﺖ ﻣﺤﻮل ﺷﺪ .اﯾﻦ ﮔﺮوه ﭘـﺲ از 12ﺳـﺎل ﺗﺤﻘﯿـﻖ و
ﺑﺮرﺳﯽ در ﺳﺎل 1345ﻗﺎﻧﻮن و ﻣﻘﺮّرات ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان را ﺗﻬﯿـﻪ
و ﻻﯾﺤﮥ ﻣﺮﺑـﻮط را ﺑـﻪ ﻣﺠﻠـﺲ ﺷـﻮراي ﻣﻠّـﯽ ارﺳـﺎل داﺷـﺘﻨﺪ ﮐـﻪ اﯾـﻦ ﻻﯾﺤـﻪ در
اردﯾﺒﻬﺸﺖ 1345ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﯿﺪ .ﺑﺎ ورود ﺳﻬﺎم ﺑﺎﻧﮏ ﺻـﻨﻌﺖ و ﻣﻌـﺪن و ﻧﻔـﺖ
ﭘﺎرس در ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه 1346ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﻮرس ﺗﻬـﺮان آﻏـﺎز ﮔﺮدﯾـﺪ .ﻣﺘﻌﺎﻗـﺐ آن اوراق
ﻗﺮﺿﮥ دوﻟﺘﯽ ،اﺳﻨﺎد ﺧﺰاﻧﻪ ،اوراق ﻗﺮﺿﮥ ﺳﺎزﻣﺎن ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﺻـﻨﻌﺘﯽ و اوراق
ﻗﺮﺿﮥ ﺣﺴﻦ آﺑﺎد ﺑﻪ ﺑﻮرس راه ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ .ﺗﻌﺪاد ﺷـﺮﮐﺘﻬﺎ ،ﺑﺎﻧﮑﻬـﺎ و ﺷـﺮﮐﺘﻬﺎي ﺑﯿﻤـﮥ
ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﻮرس ﻃﯽ 11 ﺳﺎل ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ از 6ﺑﻨﮕﺎه اﻗﺘﺼـﺎدي ﺑـﺎ ﺳـﺮﻣﺎﯾﮥ 6/2
ﻣﯿﻠﯿﺎرد رﯾﺎل ﺑﻪ 105ﺑﻨﮕﺎه ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اي ﺑـﺎﻟﻎ ﺑـﺮ 230ﻣﯿﻠﯿـﺎرد رﯾـﺎل و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ
٧
ارزش ﻣﺒﺎدﻻت از 15ﻣﯿﻠﯿﻮن رﯾﺎل ﺑﻪ ﺑﯿﺶ از 150ﻣﯿﻠﯿـﺎرد رﯾـﺎل در ﺳـﺎل 1357
اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺖ .
در ﺳﺎﻟﻬﺎي ﭘﺲ از ﭘﯿـﺮوزي اﻧﻘـﻼب اﺳـﻼﻣﯽ و ﺑـﺎ ﺗﺤـﻮﻻت ﭘـﯿﺶ آﻣـﺪه ؛ ﺗﻌـﺪاد
ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﻮرس از 105ﺷـﺮﮐﺖ در ﺳـﺎل 1357ﺑـﻪ 56ﺷـﺮﮐﺖ
ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺖ .اﯾﻦ دورة رﮐﻮد ﺑﻮرس ﺗﺎ ﺳﺎل 1367اداﻣﻪ ﯾﺎﻓﺖ .
از ﺳﺎل 1368و در ﭼﺎرﭼﻮب ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ ﭘﻨﺞ ﺳـﺎﻟﮥ اول ﺗﻮﺳـﻌﮥ اﻗﺘﺼـﺎدي ،اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ ،
ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﻮرس ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﯿﺶ زﻣﯿﻨـﮥ اﺟـﺮاي ﺧﺼﻮﺻـﯽ ﺳـﺎزي ؛
ﺟﺬب و ﮔﺮد آوري ﭘﺲ اﻧﺪازﻫﺎ و ﻫﺪاﯾﺖ آن در ﺟﻬﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري آﻏﺎز ﮔﺮدﯾـﺪ .
ﻃﯽ ﺳﺎﻟﻬﺎي ﭘﺲ از ﺗﺠﺪﯾﺪ ﺣﯿﺎت ﺑﻮرس ﺗﺎﮐﻨﻮن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﻮرس ﻓﺮاز و ﻧﺸﯿﺐ ﻫـﺎي
ﻣﺘﻌﺪدي از ﺟﻤﻠﻪ رﮐـﻮد ﺳـﺎﻟﻬﺎي 1371ﺗـﺎ 1373و 1375ﺗـﺎ 1378و اﻓـﺖ و
ﺧﯿﺰﻫﺎي ﻣﻘﻄﻌﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺤﺮان ﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﻨﮓ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﻋﺮاق را
ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮده اﺳﺖ .
از اواﺋﻞ ﺳـﺎل 1376دور ﺗـﺎزه اي از ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ ﺑـﻮرس و اوراق ﺑﻬـﺎدار ﺗﻬـﺮان آﻏـﺎز و
اﻗﺪاﻣﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در راﺳﺘﺎي ﺑﺎزﺳﺎزي ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ،ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي
ﻧﻮ آوري ﻫﺎي ﻓﻨّﯽ و ﺗﺨﺼﺼﯽ ،اﺻﻼح روﺷﻬﺎي ﻣﻘﺮّراﺗﯽ و ﻧﻈﺎرﺗﯽ ،ﻓﺮاﻫﻢ آوردن
زﻣﯿﻨﮥ ارﺗﻘﺎي ﮐﺎرآﺋﯽ و اﺻﻼح ﮐـﺎر ﮐـﺮد ﺑـﺎزار و ﮐﻮﺷـﺶ ﺑـﺮاي ﻫﻤﺎﻫﻨـﮓ ﺳـﺎزي
ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮔﺬارﯾﻬﺎ ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎي واﻗﻌﯽ ﺑﺎزار ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪ در ﻣﺮﮐـﺰ ﺗﻮﺟﻬـﺎت و ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻫـﺎي
ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار ﻗﺮار داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .
ﭘﺲ از 40ﺳﺎل در آذر ﻣﺎه 1384ﮔﺎم ﺑﻠﻨﺪ اﺻﻼح ﻗﺎﻧﻮن ﺑـﻮرس و اوراق ﺑﻬـﺎدار ﺑـﺎ
ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎزار اوراق ﺑﻬﺎدار در ﻣﺠﻠﺲ ﺷـﻮراي اﺳـﻼﻣﯽ ﺑﺮداﺷـﺘﻪ ﺷـﺪ .
ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﺧﯿﺮ ﺑﺎزار ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻗـﻮاﻧﯿﻦ ﭘﯿﺸـﯿﻦ داراي ﻧﻘـﺎط ﻗـﻮت ﺑﺴـﯿﺎري از ﺟﻤﻠـﻪ
ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻣﻘﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت از ﻧﻈﺎرت ،ﺳﺎﻣﺎن دﻫﯽ ﺑﺎزار اوﻟﯿﻪ ،اﯾﺠﺎد ﺗﻨـﻮع در ﺑﺎزارﻫـﺎي
٨
ﻣﺎﻟﯽ و ﻧﻈﺎرت ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪ ﺑﺮ ارﮐﺎن و ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻓﻌﺎل ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺑـﻮده اﺳـﺖ .ﻋﻠـﯽ
اﯾﺤﺎل ﮔﺮاﯾﺶ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮔﺬارﯾﻬﺎي ﮐﻼن اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎز و ﮐـﺎر ﺑـﻮرس ؛
اﻓﺰاﯾﺶ ﭼﺸﻤﮕﯿﺮ ﺷﻤﺎر ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ و ﻧﯿﺰ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺑﻮرس ﺗﻬﺮان را در ﭘﯽ
داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻫﻤـﯿﻦ ﻣﻨـﻮال از ﺳـﺎل 1367ﺗـﺎ اﻣـﺮوز ﺗﻌـﺪاد ﺑﻨﮕﺎﻫﻬـﺎي اﻗﺘﺼـﺎدي
ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎي ﺑﻮرس از 56ﺷـﺮﮐﺖ ﺑـﻪ ﺑـﯿﺶ از 400ﺷـﺮﮐﺖ و ارزش
ﺑﺎزار ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان ﺑﻪ 65ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺷﻌﺒﺎت ﻣﺘﻌـﺪد
ﺑﻮرس در ﭼﻨﺪﯾﻦ اﺳﺘﺎن ﮐﺸﻮر ﺗﺄﺳﯿﺲ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ .
ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺎﻟﯽ اﻗﺘﺼﺎدي ﻫﺮ ﮐﺸﻮري ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪة ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬـﺎي ﺣﻘﯿﻘـﯽ
اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﺤﺴﻮب ﮔﺮدﯾﺪه ﮐﻪ ﺑﻪ دو ﺑﺨﺶ ﺑﺎزار ﭘﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﻧﻈﺎم ﺑـﺎﻧﮑﯽ ﮐﺸـﻮر
آن را اداره ﻣﯿﮑﻨﺪ و اﻫﻢ ﮐـﺎرﮐﺮد آن ﺗـﺄﻣﯿﻦ اﻋﺘﺒـﺎرات ﮐﻮﺗـﺎه ﻣـﺪت اﺳـﺖ و ﺑـﺎزار
ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮐﻪ ﮐﺎرﮐﺮد اﺻﻠﯽ آن ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي و
ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﻣﻮﻟّﺪﺳﺖ ؛ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯿﺸﻮد .
ﺑﻮرس ﻧﻬﺎد ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ اﯾﺴﺖ ﮐـﻪ از ﺟﻤﻠـﻪ ﻧﻬﺎدﻫـﺎي ﻋﻤـﺪه و اﺳﺎﺳـﯽ در ﺑـﺎزار
ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻣﺤﺴﻮب و در ﮐﻨﺎر دﯾﮕﺮ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ وﻇﺎﯾﻒ ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻧـﻪ اي را ﺑـﺮ
ﻋﻬﺪه دارد .ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎي اﺳﺎﺳـﯽ ﺑـﻮرس ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ اﻧﺘﻘـﺎل رﯾﺴـﮏ و ﺗﻮزﯾـﻊ آن ،
ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ اﻃّﻼﻋﺎت ،ﮐﺸﻒ ﻗﯿﻤﺖ ،اﯾﺠﺎد ﺑﺎزار رﻗﺎﺑﺘﯽ و ﻣﻬﻤﺘﺮ از ﻫﻤـﻪ ﺟﻤـﻊ آوري
ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ و ﭘﺲ اﻧﺪاز ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﮥ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي
اﺳﺖ .
٩
Download eBook
eBook.pdf (PDF, 2.4 MB)
Download PDF
Share this file on social networks
Link to this page
Permanent link
Use the permanent link to the download page to share your document on Facebook, Twitter, LinkedIn, or directly with a contact by e-Mail, Messenger, Whatsapp, Line..
Short link
Use the short link to share your document on Twitter or by text message (SMS)
HTML Code
Copy the following HTML code to share your document on a Website or Blog
QR Code to this page
This file has been shared publicly by a user of PDF Archive.
Document ID: 0000165773.