biol odp (PDF)

Klucz odpowiedzi

ab

Badania przyrodnicze.
Chemiczne podstawy życia
Oczekiwana odpowiedź

Nr
zad.
1.

test a
liczba komórek – zmienna zależna
czas – zmienna niezależna

2.

F

B

A

C

E

Kryterium punktowania

test b

G

czas – zmienna niezależna
liczba komórek – zmienna zależna

D

E

F

B

C

D

za prawidłowe określenie obu
zmiennych – 1 p.
za prawidłowe uzupełnianie
schematu – 1 p.

A

G

3.

np.: Czy stan zanieczyszczenia wód rzeki
ma wpływ na skład gatunkowy bezkręgowców wodnych?

np.: zanieczyszczenie wód wpływa na
skład gatunkowy bezkręgowców wodnych.

za prawidłowe sformułowanie
problemu badawczego / hipotezy badawczej – 1 p.

4.

glukoza, aminokwasy, mocznik, fosfolipidy

węglany, woda, dwutlenek węgla, fosforany

za prawidłowe podkreślenie
nazw wszystkich związków – 1 p.

5.

B, E

C, E

za każde prawidłowe uzupełnienie – 1 p.; razem – 2 p.

6.

A – III, B – II, C – I

A – I, B – II, C – III

za każde prawidłowe przyporządkowanie – 1 p.; razem – 3 p.

7.

A. glukoza + fruktoza = sacharoza
B. glukoza + galaktoza = laktoza
C. glukoza + glukoza = maltoza

A. glukoza + glukoza = maltoza
B. glukoza + fruktoza = sacharoza
C. glukoza + galaktoza = laktoza

za prawidłowe uzupełnienie każdego schematu – 1 p.;
razem – 3 p.

8.

funkcja budulcowa – celuloza, chityna
funkcja odżywcza – laktoza, maltoza
funkcja zapasowa – skrobia, glikogen

funkcja zapasowa – skrobia, glikogen
funkcja budulcowa – celuloza, chityna
funkcja odżywcza – laktoza, maltoza

za prawidłowe uzupełnienie
każdej kolumny – 1 p.;
razem – 3 p.

9.

F, P, F, P

P, F, P, F

za dwie prawidłowe oceny –
1 p.; razem – 2 p.

10.

A, D

B, D

za każde prawidłowe zaznaczenie – 1 p.; razem – 2 p.

11.

A. białko + cukier = glikoproteina
B. białko + reszta fosforanowa = fosfoproteina
C. białko + atomy metalu = metaloproteina

A. białko + barwniki = hemoproteina
B. białko + cukier = glikoproteina
C. białko + kwas nukleinowy = nukleo‑
proteina

za prawidłowe uzupełnienie
każdego schematu – 1 p.;
razem – 3 p.

12.

Denaturacja.

Koagulacja.

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

13.

a) adenina, deoksyryboza, reszta fosfo‑
ranowa(V)
b) uracyl, ryboza, reszta fosforanowa(V)

a) cytozyna, deoksyryboza, reszta fosfo‑
ranowa(V)
b) guanina, ryboza, reszta fosforanowa(V)

za prawidłowy wybór – 1 p. ;
razem 2 p.

14.

B, IV

D, IV

za prawidłowe zaznaczenie
zestawu – 1 p.; za prawidłowe
uzupełnienie – 1 p.; razem –
2 p.

Klucz odpowiedzi

ab

Komórka – podstawowa jednostka życia
Oczekiwana odpowiedź

Nr
zad.

test a

test b

Kryterium punktowania

1.

A – błona komórkowa
B – mitochondrium
C – aparat Golgiego
D – siateczka śródplazmatyczna

A – siateczka śródplazmatyczna
B – mitochondrium
C – błona komórkowa
D – aparat Golgiego

za każdą prawidłową odpowiedź – 1 p.; razem – 4 p.

2.

B

A

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

3.

np.: obecność ściany komórkowej i brak
chloroplastów

np.: obecność ściany komórkowej i chloroplastów

za prawidłowe podanie dwóch
cech – 1 p.

4.

np.:
A – fosfolipidy
B – białko powierzchniowe
C – białko integralne
(białko transbłonowe)

np.:
A – białko integralne (transbłonowe)
B – białko powierzchniowe
C – fosfolipidy

za każdą prawidłową odpowiedź – 1 p.; razem – 3 p.

5.

Roztwór hipertoniczny.

Roztwór hipotoniczny.

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

6.

np.: Jak zachowują się komórki roślinne w
roztworze hiperosmotycznym?

np.: Jak zachowują się erytrocyty w roztworze hipoosmotycznym?

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

7.

A. wtórna, pierwotną
B. kutykula i suberyna, transportowej

A. wtórna, pierwotną
B. lignina i krzemionka, transportowej

za dwa prawidłowe skreślenia –
1 p.; razem – 2 p.

8.

A – 2, B – 3, C – 1

A – 3, B – 2, C – 1

za prawidłowe przyporządkowanie – 1 p.; razem – 3 p.

9.

Transport bierny – dyfuzja ułatwiona przez
białko nośnikowe.

Transport bierny – dyfuzja ułatwiona przez
białko kanałowe.

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

10.

D

B

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

11.

Własny materiał genetyczny w postaci
DNA.
Występowanie rybosomów.

Własny materiał genetyczny w postaci
DNA.
Występowanie rybosomów.

za podanie dwóch prawidłowych cech – 1 p.

12.

F, P, P, F.

P, P, F, F

za dwie prawidłowe oceny –
1 p.; razem – 2 p.

13.

C

B

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

14.

Mitoza – 2, taka sama jak w komórce
macierzystej, komórki budujące ciało
Mejoza – 4, o połowę mniejsza niż
w komórce macierzystej, gamety

Mejoza – 4, o połowę mniejsza niż
w komórce macierzystej, gamety
Mitoza – 2, taka sama jak w komórce
macierzystej, komórki budujące ciało

za prawidłowe uzupełnienie
każdego wiersza – 1 p.;
razem – 2 p.

Klucz odpowiedzi

ab

Różnorodność wirusów, bakterii,
protistów i grzybów
Oczekiwana odpowiedź

Nr
zad.

test a

test b

Kryterium punktowania

1.

P, P, F, P

P, F, P, P

za dwie prawidłowe oceny –
1 p.; razem 2 p.

2.

C, D

B, D

za zaznaczenie dwóch prawidłowych odpowiedzi – 1 p.

3.

B

D

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

4.

Cykl lityczny w krótkim czasie kończy się
rozpadem (lizą) zainfekowanej komórki,
w cyklu lizogenicznym nie dochodzi do lizy
komórek.

Cykl lityczny w krótkim czasie kończy się
rozpadem (lizą) zainfekowanej komórki,
w cyklu lizogenicznym nie dochodzi do lizy
komórek.

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

5.

A – 2, B – 1, C – 4

A – 3, B – 1, C – 4

za każde prawidłowe przyporządkowanie – 1 p.; razem – 3 p.

6.

C; Uzasadnienie:
Strefa zahamowania wzrostu wokół krążka
z tym antybiotykiem jest największa, co
oznacza, że badany szczep bakterii jest na
niego najbardziej wrażliwy.

B; Uzasadnienie:
Strefa zahamowania wzrostu wokół krążka
z tym antybiotykiem jest największa, co
oznacza, że badany szczep bakterii jest na
niego najbardziej wrażliwy.

za prawidłową odpowiedź –
1 p., za prawidłowe uzasadnienie – 1 p.; razem – 2 p.

7.

np.: zachodzenie rekombinacji genetycznej
materiału genetycznego

np.: nie zwiększa się liczba
komórek

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

8.

A – 1, B – 2, C – 4

A – 4, B – 1, C – 2

za każde prawidłowe przyporządkowanie – 1 p.; razem – 3 p.

9.

Ze względu na zawarte substancje protisty
te są wykorzystywane jako cenny nawóz
naturalny.

Ze względu na zawarte substancje protisty
te są wykorzystywane jako cenny nawóz
naturalny.

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

10.

Porosty rozmnażają się bezpłciowo przez
rozmnóżki.

Porosty wytwarzają dwa typy rozmnóżek:
urwistki i wyrostki.

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

11.

A

B

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

12.

Pieczarki to heterotrofy, dlatego do rozwoju
potrzebują podłoża zawierającego związki
organiczne.

Pieczarki to heterotrofy, dlatego
do rozwoju potrzebują podłoża zawierającego związki organiczne.

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

13.

izogamia

anizogamia

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

14.

F, P, P, P

P, F, P, P

za każdą prawidłową ocenę –
1 p.; razem – 2 p.

Klucz odpowiedzi

ab

Różnorodność roślin
Oczekiwana odpowiedź

Nr
zad.

test a

Kryterium punktowania

test b

1.

B

D

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

2.

np.:
W cewkach brak zgrubień spiralnych, które
są obecne w naczyniach.
Cewki zwężają się na końcach, a naczynia
są cylindryczne.

np.:
W cewkach brak zgrubień spiralnych, które
są obecne w naczyniach.
Cewki zwężają się na końcach,
a naczynia są cylindryczne.

za każdą prawidłowo podaną
różnicę – 1 p., razem – 2 p.

3.

Zdanie jest fałszywe. W korzeniu układ
wiązek jest naprzemianległy, w łodydze
naprzeciwległy.

Zdanie jest fałszywe. W korzeniu układ
wiązek jest naprzemianległy,
w łodydze naprzeciwległy.

za prawidłową ocenę – 1 p.; za
prawidłowe uzasadnienie 1 p.;
razem – 2 p.

4.

włośnik, ryzodermy, korzenia

włosek, epidermy, pędu

za każde prawidłowe skreślenie – 1 p.; razem 3 p.

5.

a) Tkanka miękiszowa asymilacyjna.
b) T
 kanka miękiszowa spichrzowa.

a) Tkanka miękiszowa spichrzowa.
b) Tkanka miękiszowa asymilacyjna.

za każdą prawidłową odpowiedź – 1 p.; razem – 2 p.

6.

za każde prawidłowe zaznaczenie i podpisanie – 1 p.,
razem – 2 p.

merystem
wierzchołkowy
pędu

fellogen

kambium
merystem
wierzchołkowy
korzenia

7.

D

B

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

8.

A – tkanka okrywająca
B – tkanka miękiszowa

A – tkanka miękiszowa
B – tkanka okrywająca

za każdą prawidłową odpowiedź – 1 p.; razem – 2 p.

9.

A, C

B, D

za zaznaczenie dwóch prawidłowych odpowiedzi – 1 p.

10.

A

B

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

11.

A

B.

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

12.

A.Gametofit stanowi samodzielne pokolenie.
B. R
 uch gamet zaopatrzonych
w organelle ruchu odbywa się w obecności wody.
C. G
 atunki rozprzestrzeniają się za pośrednictwem roznoszonych przez wiatr spor.

A. Gametofit jest całkowicie zależny od
rodzicielskiego sporofitu.
B. Plemniki są dostarczane do rodni
za pomocą łagiewki pyłkowej.
C. Gatunki rozprzestrzeniają się
za pośrednictwem nasion.

za każde prawidłowe skreślenie – 1 p.; razem – 3 p.

13.

A – 4, B – 3, C – 2, D – 5

A – 4, B – 5, C – 3, D –1

za każde prawidłowe przyporządkowanie – 1 p.; razem – 4 p.

14.

Podwójne zapłodnienie polega na tym, że jedna z komórek plemnikowych łączy się
z komórką jajową, w wyniku czego powstaje zygota, natomiast druga komórka plemnikowa łączy się z komórką centralną woreczka zalążkowego, dając początek bielmu.

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

Klucz odpowiedzi

ab

Funkcjonowanie roślin
Oczekiwana odpowiedź

Nr
zad.

test a

test b

1.

Kryterium punktowania
za prawidłowe opisanie osi
wykresu – 1 p., za prawidłowe
przedstawienie wartości – 1 p.,
razem – 2 p.

2.

bezchmurna pogoda, silny wiatr, duże
natężenie światła

przejściowe zachmurzenie, niska temperatura powietrza, susza

za prawidłowe podkreślenie
trzech czynników – 1 p.

3.

B

A

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

4.

D

B

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

5.

Gutacja to wydzielanie kropli płynu
na brzegach i wierzchołkach liści przez
specjalne otwory – hydatody.

Wiosenny płacz roślin to wypływanie
wodnistego płynu z pni drzew naciętych
wczesną wiosną.

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

6.

P, P, F, F

P, F, P, F

za każde dwie prawidłowe
oceny – 1 p.; razem – 2 p.

7.

Spoczynek względny nasion jest to stan
spoczynku uwarunkowany brakiem odpowiednich do kiełkowania warunków środowiska zewnętrznego.

Spoczynek bezwzględny nasion jest
to stan spoczynku wynikający z braku
gotowości nasienia do kiełkowania.

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

8.

D

C

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

9.

Wzrost i rozwój zarodkowy – 2, 5
Kiełkowanie nasion – 4
Wzrost wegetatywny – 1, 3

Wzrost i rozwój zarodkowy – 1, 4
Kiełkowanie nasion – 2
Wzrost wegetatywny – 3, 5

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

10.

Rośliny RKD to rośliny krótkiego dnia. Kwitną, kiedy okres nieprzerwanej ciemności
jest dłuższy lub równy pewnej krytycznej
wartości, czyli jesienią.

RDD to rośliny długiego dnia. Kwitną, kiedy
okres nieprzerwanej ciemności jest równy
lub dłuższy niż wartość krytyczna, czyli
latem.

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

11.

A, 3

B, 2

za każde prawidłowe zaznaczenie – 1 p.; razem – 2 p.

12.

partenokarpiczne, auksyny, gibereliny

partenokarpiczne, auksyny, gibereliny

za prawidłowe uzupełnienie
zdania – 1 p.

13.

B

A

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

14.

tropizmy
Przykład: wzrost korzenia w kierunku działania siły grawitacji (geotropizm dodatni)

nastie
Przykład: składanie liści mimozy pod
wpływem dotyku

za prawidłowe uzupełnienie
zdania – 1 p., za prawidłowy
przykład – 1 p.; razem 2 p.

Klucz odpowiedzi

ab

Różnorodność bezkręgowców
Oczekiwana odpowiedź

Nr
zad.

test a

test b

Kryterium punktowania

1.

I – A, 1; II – B, 3

I – B, 2; II – A, 3

za prawidłowe przyporządkowanie do każdego z opisów –
1 p.; razem – 2 p.

2.

A, C, D, B, F, E

B, D, C, A, F, G

za zaznaczenie dwóch prawidłowych odpowiedzi – 1 p.;
razem – 3 p.

3.

np.: błona presynaptyczna, błona postsynaptyczna, szczelina synaptyczna

np.: dendryty, akson, ciało komórki

za wymienienie trzech elementów – 1 p.

4.

B, D, G

A, C, E

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

5.

1, 3, 6, 2, 7, 4, 5
żywiciel pośredni – błotniarka moczarowa
żywiciel ostateczny – krowa, człowiek

1, 7, 4, 5, 3, 6, 2
żywiciel pośredni – błotniarka moczarowa
żywiciel ostateczny – krowa, człowiek

za prawidłowe uporządkowanie – 1 p.; za prawidłowe
podanie żywicieli – 1 p.; razem
– 2 p.

6.

C

A

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

7.

np.: aparat czepny, produkowanie ogromnej liczby jaj

np.: aparat czepny, produkowanie ogromnej liczby jaj

za podanie prawidłowego przystosowania – 1 p.; razem – 2 p.

8.

P, F, P, F

F, P, P, P

za dwie prawidłowe oceny –
1 p.; razem – 2 p.

9.

C

A

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

10.

A. partenogeneza
B. niezupełnym
C. dymorfizm

A. zupełnym
B. partenogeneza
C. dymorfizm

za każde prawidłowe uzupełnienie – 1 p.; razem – 3 p.

11.

F, F, P, F

F, P, P, P

za dwie prawidłowe oceny –
1 p.; razem – 2 p.

12.

A. kłująco-ssący, 3, np. komar
B. liżący, 2, np. mucha

A. gryząco-liżący, 4, np. pszczoła
B. ssący, 1, np. motyl

za prawidłowe podanie typu
aparatu – 1 p.; za podanie prawidłowej funkcji i przykładu – 1 p.;
razem – 4 p.

13.

mątwy pospolitej

mątwy pospolitej

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

14.

włośnia krętego

glisty ludzkiej

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

15.

A – 4, B – 1, C – 2

A – 4, B – 2, C – 1

za każde prawidłowe przyporządkowanie – 1 p.; razem – 3 p.

Klucz odpowiedzi

ab

Różnorodność strunowców
Oczekiwana odpowiedź

Nr
zad.

test a

Kryterium punktowania

test b

1.

układ nerwowy

naczynie krwionośne

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

2.

P, F, F, P

P, F, P, F

za dwie prawidłowe oceny – 1 p.;
razem – 2 p.

3.

A

C

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

4.

D

A

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

5.

śródmózgowie; B

móżdżek; A

za podanie prawidłowej nazwy
odcinka mózgowia – 1 p.; za
prawidłowe dokończenie zdania – 1 p.; razem – 2 p.

6.

strzemiączkiem, prostyl, pranerczy, modzele

strzemiączkiem, prostyl, pranerczy, modzele

za każde prawidłowe uzupełnienie – 1 p.; razem – 4 p.

7.

móżdżek

móżdżek

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

8.

za prawidłowe zaznaczenie
dwóch elementów – 1 p.;
razem – 2 p.

1

3
4

2

2

1
4

3

9.

A. gady; np. płuca gąbczaste i rozciągliwe
B. ssaki; np. płuca zbudowane z pęcherzyków

A. płazy; np. płuca workowate
B. gady; np. płuca gąbczaste i rozciągliwe

za prawidłowe uzupełnienie każdego wiersza – 1 p.; razem 2 p.

10.

np.: Budowa ta zwiększa ruchomość
głowy, co zapewnia lepszą orientację w
środowisku i ułatwia np. polowanie.

np.: Wytwarzanie kwasu moczowego
zapewnia oszczędną gospodarkę wodną
i jest przystosowaniem do życia na lądzie.

za prawidłową odpowiedź –
1 p.

11.

P, F, P, F

P, F, P, P

za dwie prawidłowe oceny –
1 p.; razem – 2 p.

12.

zrośnięte kręgi piersiowe, występowanie
grzebienia mostka, kończyny przednie
przekształcone w skrzydła

brak zębów, obecność pneumatycznych
kości, brak pęcherza moczowego

za każde prawidłowe przystosowanie – 1 p.; razem – 3 p.

13.

A – chorągiewka
B – stosina
C – dutka

A – dutka
B – stosina
C – chorągiewka

za prawidłowe podpisanie
każdego elementu – 1 p.;
razem – 3 p.

14.

A – 2, B – 1, C – 3

A – 3, B – 2, C- 1

za każde prawidłowe przyporządkowanie – 1 p.; razem – 3 p.

15.

D

C

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

16.

Podgromada ssaków – 3; 6
Cechy – 4, 9; 2, 5; 2, 8
Przykłady – 1; 7

Podgromada ssaków – 3; 6
Cechy – 4, 9; 2, 5; 2, 8
Przykłady – 1; 7

za prawidłowe uzupełnienie
każdej kolumny – 1 p.;
razem – 3 p.

Klucz odpowiedzi

ab

Funkcjonowanie zwierząt
Oczekiwana odpowiedź

Nr
zad.

test a

test b

Kryterium punktowania

1.

A – 2; B – 1; C – 4

A – 1; B – 2; C – 4

za każde prawidłowe przyporządkowanie – 1 p.; razem – 3 p.

2.

P, P, F, P

P, F, P, P

za dwie prawidłowe oceny –
1 p.; razem – 2 p.

3.

B

C

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

4.

a) gardziel, przełyk, jelito cienkie
b) wątroba, trzustka, ślinianki
c) wątroba i trzustka – dwunastnica, ślinianki
– jama gębowa

a) gardziel, żołądek, jelito cienkie
b) wątroba, trzustka, ślinianki
c) w
 ątroba i trzustka – dwunastnica, ślinianki
– jama gębowa

za prawidłowe uzupełnienie
schematu – 1 p.; za prawidłowe podanie nazw gruczołów
– 1 p., za prawidłowe podanie
odcinków przewodu pokarmowego 1 p.; razem – 3 p.

5.

Grupa zwierząt – 9, 2
Rodzaj pokarmu – 4, 6, 7, 8
Przykład zwierzęcia – 5, 3, 1

Grupa zwierząt – 3, 2
Rodzaj pokarmu – 7, 6, 9, 8
Przykład zwierzęcia – 4, 1, 5

za prawidłowe uzupełnienie
każdej kolumny – 1 p.;
razem – 3 p.

6.

np.:
a) rak, sercówka
b) mucha, pszczoła
c) pająk, skorpion

np.:
a) pająk, skorpion
b) mucha, pszczoła
c) rak, sercówka

za podanie dwóch prawidłowych przykładów do każdego
podpunktu – 1 p.; razem – 3 p.

7.

a) gady
b) U krokodyla występuje całkowita
przegroda w sercu.

a) ssaki
b) Dzięki przegrodzie międzykomorowej
krew utlenowana i odtlenowana nie mieszają się ze sobą.

za każdą prawidłową odpowiedź – 1 p.; razem – 2 p.

8.

A – żyły, B – otwarty, C – naczynia włosowate

A – tętnice, B – otwarty, C – naczynia włosowate

za prawidłowe uzupełnienie
każdego zdania – 1 p.;
razem – 3 p.

9.

Neotenia – zjawisko osiągania dojrzałości
płciowej i zdolności do rozrodu w stadium
larwalnym.

Heterogonia – występowanie w cyklu rozwojowym pokolenia rozmnażającego się
z udziałem samców i pokolenia rozmnażającego się partenogenetycznie.

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

10.

A

B

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

11.

A. układ łańcuszkowy
B. układ drabinkowy

A. układ rozproszony
B. układ łańcuszkowy

za każdą prawidłową odpowiedź – 1 p.; razem – 2 p.

12.

C

D

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

13.

A – organogeneza, B – bruzdkowanie

A – bruzdkowanie, B – organogeneza

za prawidłowe uzupełnienie
każdego zdania – 1 p.;
razem – 2 p.

14.

A

B

za prawidłową odpowiedź – 1 p.

15.

Barwnik oddechowy – hemocyjanina,
chlorokruoryna
Cechy – zawiera żelazo, ma czerwony
kolor; zawiera miedź, ma szaroniebieski
kolor
Przykłady zwierząt – kręgowce, pierścienice; wieloszczety

Barwnik oddechowy – hemoglobina,
hemocyjanina
Cechy – zawiera żelazo, ma czerwony
kolor; zawiera miedź, ma zielony kolor
Przykłady zwierząt – wieloszczety; mięczaki
i stawonogi

za prawidłowe uzupełnienie
każdej kolumny – 1 p.;
razem – 3 p.