Ehtezar e Sofyani [5 95] (PDF)
File information
Title: Ehtezar-e Sofyani [Baraye enteshar][18.5.95]
Author: 18.5.95
This PDF 1.5 document has been generated by PScript5.dll Version 5.2.2 / Acrobat Distiller 10.0.0 (Windows), and has been sent on pdf-archive.com on 01/08/2016 at 15:19, from IP address 136.243.x.x.
The current document download page has been viewed 541 times.
File size: 1.16 MB (124 pages).
Privacy: public file
File preview
اﻳﺮان در ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ -رﻋﺸﻪ هﺎﯼ اﺣﺘﻀﺎر ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ
)ﻧﮕﺎهﯽ ﺑﻪ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ،راز راهﺒﺮدﯼ و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮاﻓﺘﺎدﻧﺶ(
ﭘﻮﻳﺎن -ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ١٣٩۵
در ﮔﻔﺘﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﭘﺲ از ﺑﻴﺎن ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻘﺪﻣﺎت ،ﺑﺎ ﺗﮑﻴﻪ ﺑﺮ ﻧﮕﺮش و ﻣﺪل ﺗﺤﻠﻴﻠﯽ وﻳﮋﻩ اﯼ ،هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ روﻳﺪادهﺎﻳﯽ از ﻗﺒﻴﻞ
ﺷِﺒﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﺎل ٩٢و ﭘﻴﺎﻣﺪهﺎﯼ ﺁن ،ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮد و ﭼﺸﻢ اﻧﺪازهﺎﯼ ﭘﻴﺸﺎروﯼ و ﮔﺰﻳﻨﻪ هﺎﯼ ﻣﻤﮑﻦ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ
اﺳﺖ .هﻤﭽﻨﻴﻦ ﮐﻮﺷﺶ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ در ﭼﺎرﭼﻮب ﺑﻴﻨﺶ و ﻣﺪل ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و ﺗﺎ ﺟﺎﻳﯽ ﮐﻪ اﻗﺘﻀﺎﺋﺎت و ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎﯼ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﺎر
اﺟﺎزﻩ ﻣﻴﺪهﺪ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ راهﺒﺮدﯼ "ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺮد؟" ﭘﺎﺳﺦ دادﻩ ﺷﻮد .ﺑﺠﺰ ﺑﺮﺧﯽ ﻧﮑﺎت ،ﺧﻄﻮط و ﻣﺒﺎﺣﺚ اﺻﻠﯽ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﺎر و ﺑﺨﺶ
ﻋﻤﺪﻩ اﯼ از ﺁن "در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ هﻔﺘﻪ هﺎﯼ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺧﺮداد ٩٢و ﻧﻴﻤﻪ ﻣﻬﺮﻣﺎﻩ ﺁن ﺳﺎل" ﺁﻣﺎدﻩ ﮔﺸﺘﻪ و در ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻌﺪ
ﺗﮑﻤﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .از ﺳﺎل ٩٢ﺗﺎ ﺑﺤﺎل ﺳﻪ ﺳﺎل ﻣﻴﮕﺬرد و ﺳﻴﺮ روﻳﺪادهﺎ در دﻧﻴﺎﯼ واﻗﻊ ﺧﻮد ﮔﻮﻳﺎﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﮏ ﺑﺮاﯼ ﺳﻨﺠﺶ
ﻣﻴﺰان درﺳﺘﯽ ﺗﺤﻠﻴﻠﻬﺎ و ﻣﺒﺎﺣﺚ اراﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.
***
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ:
● ﻃﺮح ﮐﻠﯽ ﺑﺤﺚ و ﻧﮑﺎت اﺻﻠﯽ
● ﻣﺒﺎﺣﺜﯽ در ﺑﺎرﻩ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ )ﺑﺎ ﺗﺎﮐﻴﺪ ﺑﺮ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان(
-
راﺑﻄﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ،ﺁﻣﻴﺰﻩ اﯼ از ﻋﺸﻖ و ﻧﻔﺮت
-
ﺑﺮﺧﯽ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ ﮐﻠﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ
-
ﺑﺮﺧﯽ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺑﺎ ﺗﺎﮐﻴﺪ ﺑﺮ هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ و ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﺁن:
-
ﺗﻬﺎﺟﻢ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ؛ رﻓﺘﺎرﯼ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺮاﯼ دﻓﺎع از ﺧﻮد ﻳﺎ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ از ﺟﻨﻮن ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﯽ
-
اﺷﺎرﻩ اﯼ ﺑﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ و ﻧﻤﺎد ﺁن ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ و ﮐﺎرﮐﺮد اﮐﺴﺘﺎﺳﯽ وا ِر دﻳﻦ در ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ
-
ﻧﮕﺎهﯽ ﮔﺬرا ﺑﻪ ﭘﺎرﻩ اﯼ ﺳﻮاﺑﻖ
-
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﺳَﺮ اﻧﮕﻴﺰاﻧﻨﺪﻩ ﺟﻨﺒﺶ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﮐﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ
-
ﻧﮕﺎهﯽ ﺑﻪ ﺳﻴﺮ ﺗﻄﻮر ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان؛ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﯼ ﮐﻠﯽ ،ﻓﺮﺟﺎم و دﻳﻨﺎﻣﻴﺰم ﺟﺎرﯼ در ﺁن
-
ﻳﮏ ﺗﻔﺎوت ﻣﻬﻢ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﺑﺎ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺁﻟﻤﺎن؛ ﭘﻮﺳﺖ ﮐﻨﺪﻩ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﭘﻮﺳﺖ اﻧﺪازﯼ
-
ﻣﻼﮎ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﻗﻠﻤﺪاد ﺷﺪن ﻳﮏ ﺟﻨﺒﺶ ﻳﺎ ﻧﻈﺎم و ﺗﺒﻌﺎت ﺁن
-
ﺁﻳﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﻴﺎﺳﺖ ﭼﻤﺎق و هﻮﻳﺞ در ﺑﺮاﺑﺮ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﮐﺎرا ﺑﺎﺷﺪ؟
-
ﺁﻳﺎ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻗﺎﺑﻞ دﮔﺮدﻳﺴﯽ اﺳﺖ؟
-
ﻣﺮورﯼ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﺮ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﻴﺎن ﮔﺸﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻨﺠﺎ
● ﻧﮕﺎهﯽ ﺑﻪ ﺷﺒ ِﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ ﺳﺎل ٩٢و ﺑﺮﺧﯽ ﭘﻴﺎﻣﺪهﺎﯼ ﺁن
-
اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ٩٢و ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺷﺒﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران
-
ﻧﻘﺶ وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﻧﻈﺎم
١
-
ﻧﮕﺎهﯽ دوﺑﺎرﻩ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺷﺒﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﺎل ٩٢
-
ن ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮﻃﻠﺐ؟
ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻧﺎﻣﺸﺮوع اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻳﺎ ﺷﺮﮐﺖ در ﺁن ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎرا ِ
-
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ رﻓﺘﺎر ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ در ﺷﺒﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ ﺳﺎل ١٣٨٨ﺑﺎ رﻓﺘﺎر ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ در ﺷﺒﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﺎل ٩٢
-
ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪن ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺣﺬف ﺳﺮﻳﻊ روﺣﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﺧﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب
-
رﻓﺘﺎر ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﺑﺮاﺑﺮ رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺷﺪن ﻓﺮدﯼ از ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻧﺎهﻤﺴﻮ ﺑﺎ ﺁﻧﺎن و ﭘﻴﺎﻣﺪهﺎﯼ ﺁن
-
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﺗﮑﺎﭘﻮﯼ راﻩ ﺳﻮم
-
ﺗﻨﮕﻨﺎﯼ ﺳﺨﺖ ﻧﻈﺎم و ﺑﻨﺪﺑﺎزﯼ ﻧﺎﻓﺮﺟﺎم روﺣﺎﻧﯽ
-
ﺁﻳﺎ ﺑﺎﻻ ﺁﻣﺪن روﺣﺎﻧﯽ در ﺷﺒﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ٩٢ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻃﻠﻴﻌﻪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ راهﺒﺮدﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﺑﺎﺷﺪ؟
-
ﺁﻳﺎ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ هﺮﭼﻨﺪ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ در زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺮﮐﻮب داﺧﻠﯽ در ﺷﺮاﻳﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ؟
● ﺗﻔﺎوت راهﺒﺮدﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران در ﺗﻼش ﺑﺮاﯼ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺳﻼﺣﻬﺎﯼ ﮐﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﯽ از ﻗﺒﻴﻞ اﺑﺰار اﺗﻤﯽ
● ﺑﺮﺧﯽ ﭼﺸﻢ اﻧﺪازهﺎﯼ ﭘﻴﺸﺎروﯼ و ﺣﺎﻻت ﻣﻤﮑﻦ
● "ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ" و ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﺮاﻓﺘﺎدن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ )ﭘﺎﺳﺨﯽ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺮد؟(
***
● ﻃﺮح ﮐﻠﯽ ﺑﺤﺚ و ﻧﮑﺎت اﺻﻠﯽ:
در اﻳﻦ ﮔﻔﺘﺎر ﺿﻤﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﻈﺎم ﭼﻨﺪﭘﺎرﻩ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان و ﺷﮑﺎف اﺻﻠﯽ ﻓﻌﺎل در ﺁن ،ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺮﺧﯽ روﻳﺪادهﺎ ،ﺷﺮاﻳﻂ
ﻣﻮﺟﻮد و ﺑﺮﺧﯽ ﭼﺸﻢ اﻧﺪازهﺎ و راﻩ ﺣﻠﻬﺎﯼ ﭘﻴﺸﺎروﯼ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ.
ﻧﻮﻋﯽ اﺧﺘﻼف ﺑﻨﻴﺎدﯼ ﺑﻴﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب از ﻳﮑﺴﻮ و ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮدﻩ و رﻧﮕﺎرﻧﮓ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران از ﺳﻮﯼ
دﻳﮕﺮ را ﻣﻴﺘﻮان اﺻﻠﻴﺘﺮﻳﻦ ﺷﮑﺎف در ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﺮد .ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﺧﺎص
ﺁن ،ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﺣﮑﻢ "هﺴﺘﻪ و ﺟﺎﻧﻤﺎﻳﻪ اﺻﻠﯽ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ" ﺑﻮدﻩ و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ،ﻻﻳﻪ هﺎﯼ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﯽ ﺁن
را ﻣﻴﺴﺎزﻧﺪ) .اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران در اﻳﻨﺠﺎ و در ﻣﻮرد ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻨﻪ
ﺁﻧﺎﻧﯽ را ﮐﻪ در ﺑﻴﺎﻧﯽ ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ اﺻﻮل ﮔﺮا ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ،ﺑﻠﮑﻪ هﻤﭽﻨﻴﻦ ﮐﺴﺎﻧﯽ را هﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ،اﺻﻼح ﻃﻠﺒﺎن ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ
ﮏ ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ ﺟﺎرﯼ در هﺮ ﺁن ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ را هﻤﻴﻦ ﺗﻀﺎد ﺑﻨﻴﺎدﯼ
ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﻴﮕﺮدﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻴﺸﻮد (.ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﻧﻮﻋﯽ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴ ِ
ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻣﺰﺑﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻴﺒﺮد و ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮﯼ دﻳﻨﺎﻣﻴﺰم دروﻧﯽ ﺁن در ﺳﻴﺮ
ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ اش ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .ﺷﺪت و ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﯼ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﮔﺴﻞ راهﺒﺮدﯼ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران را هﻢ ﻣﻴﺰان و
ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﺸﺎرهﺎﯼ واردﻩ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﻧﻈﺎم ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺗﻀﺎد ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﺑﻴﺮون از ﺧﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ
ﻣﻴﮑﻨﺪ -ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﺁﻧﭽﻪ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﺗﺒﺎهﺴﺎ ِز ﺟﺎرﯼ در هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ را ﺳﻤﺖ و ﺳﻮ ﻣﻴﺒﺨﺸﺪ و ﺳﺮﻋﺖ و ﺟﻬﺖ
ﺣﺮﮐﺖ ﺁن ﺑﺮ راﺳﺘﺎﯼ ﮐﻠﻴﺶ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺗﻀﺎد ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ از ﻳﮑﺴﻮ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪﻩ
در ﺑﺮاﺑﺮ ﺁن از ﺳﻮﯼ دﻳﮕﺮ اﺳﺖ .ﺑﺪﻳﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ "ﺗﻀﺎد ﺑﻴﺮوﻧﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪﻩ در
ﺑﺮاﺑﺮ ﺁن" و "ﺗﻀﺎد دروﻧﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ داﺧﻞ ﻧﻈﺎم )ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺗﻀﺎد راهﺒﺮدﯼ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران(" ﺑﺮ
ﺖ ﺗﻀﺎد دروﻧﯽ را ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻴﺴﺎزد،
ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دارﻧﺪ؛ اﻣﺎ ﺁن ﺗﻀﺎدﯼ ﮐﻪ در ﻃﯽ اﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ،ﺷﺪت و ﻣﻀﻤﻮن و ﺟﻬ ِ
ﺗﻀﺎد ﺑﻴﺮوﻧﯽ اﺳﺖ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﺑﺮ ﺳﺎز و ﮐﺎرهﺎﯼ ﻣﺰﺑﻮر ﻣﻴﺘﻮان ﺧﻄﻮط ﮐﻠﯽ ﺳﻨﺎرﻳﻮهﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاﯼ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﻈﺎم و
٢
ﮐﺸﻮر را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻣﺘﻐﻴﺮهﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﻧﻤﻮد و ﺑﺎ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮ ﺑﺨﺸﯽ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﺮ ﺗﺤﻮﻻت ﺗﻼش ﮐﺮد
ﺗﺎ در ﻣﺤﺪودﻩ ﻣﻤﮑﻨﺎت ،ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻤﮑﻦ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﺑﺪ.
در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ،ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ و ﺳ ِﺮ ﻋﻤﻼ راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ،ﻧﻮﻋﯽ ﺟﻨﻮن راهﺒﺮدﯼ
و ﺗﻮهﻢ ﮐﻮر و هﻴﺘﻠﺮوا ِر ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ در ﻣﻴﺪان ﻏﻠﺒﻪ دارد؛ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻼف ﺁﻧﺎن ،ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران "ﺁن
ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ راهﺒﺮدﯼ )ﻻاﻗﻞ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ ﺑﻘﺎ ﺣﺎل در هﺮ هﻴﺌﺖ ﻣﻤﮑﻦ(" را دارﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ،ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺳﺘﻴﺰﻩ هﺎﯼ ﻣﻌﻤﻮل
اﻳﻨﺎن ﺑﺮ ﺳﺮ ﮐﺴﺐ ﺳﻬﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻗﺪرت ،اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ذاﺗﯽ در ﻧﮕﺮش ،اﺧﺘﻼﻓﺎﺗﯽ اﺳﺎﺳﯽ در راﻩ ﺣﻠﻬﺎ و روﻳﻪ هﺎ را ﻣﻮﺟﺐ
ﻣﻴﺸﻮد؛ اﺧﺘﻼﻓﺎﺗﯽ ﮐﻪ در ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﺑﻮﻳﮋﻩ راﻩ ﺣﻠﻬﺎﯼ ﺁﻧﺎن ﺑﺮاﯼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪات ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ﺧﻮد را
ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺎﻧﺪ و اﺧﺘﻼف راهﺒﺮدﯼ ﺑﺮ ﺳﺮ راﻩ ﺣﻠﻬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاﯼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪات واﻗﻌﯽ و ﻳﺎ ﺑﻌﻀﺎ ﺧﻴﺎﻟﯽ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻘﺎ و ﺳﻠﻄﻪ ﻃﻠﺒﯽ
ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎﻳﯽ ﺑﺮاﯼ "اﺳﺘﻤﺮار ﺑﻘﺎ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻠﻄﻪ" را در ﭘﯽ ﻣﻴﺎورد .در واﻗﻊ اﻳﻦ اﺧﺘﻼف را ﻣﻴﺘﻮان ﺗﻀﺎدﯼ ﺑﻨﻴﺎدﯼ در
ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ داﻧﺴﺖ ،ﮐﻪ دﻳﻨﺎﻣﻴﺰم و ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺤﺮﮎ ﻧﻮﻋﯽ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ ﺟﺎرﯼ در ﺁن اﺳﺖ .ﺿﻤﻦ اﻳﻨﮑﻪ اﻟﺒﺘﻪ
"ﺗﻀﺎد اﺳﺎﺳﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﮐﻠﻴﺖ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﺑﻴﺮون از ﺧﻮد" اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻀﺎد راهﺒﺮدﯼ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و
ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ-ﮐﺎران را در درون ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ دارد و ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﯼ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ ﺟﺎرﯼ در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻣﺰﺑﻮر را
رﻗﻢ ﻣﻴﺰﻧﺪ .در واﻗﻊ اﻳﻦ ﺗﻀﺎد ﺑﻴﻦ ﮐﻠﻴﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﺑﻴﺮون از ﺧﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺪت و ﻣﻀﻤﻮن و ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﯼ
دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﺟﺎرﯼ در درون ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ را ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻴﮑﻨﺪ.
اﺧﺘﻼف ﺑﻨﻴﺎدﯼ ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﺮ ﺳﺮ راﻩ ﺣﻠﻬﺎﯼ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاﯼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪات ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ،
ﯽ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎ و ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻮدﻩ و رﻳﺸﻪ در وﺟﻮد
ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﺑﺰﻧﮕﺎﻩ هﺎ هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﺪ .اﻳﻦ ﺗﻀﺎد ،ذاﺗ ِ
اﺧﺘﻼﻓﯽ ﺑﻨﻴﺎدﯼ ﺑﻴﻦ ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮد ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮد ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران دارد .اﺧﺘﻼف ﺑﺮ ﺳﺮ راﻩ ﺣﻠﻬﺎﯼ
ﻣﺘﻔﺎو ِ
ت ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاﯼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪات ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ،ﮐﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺁن اﺧﺘﻼف ﺑﻨﻴﺎدﯼ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﻌﻨﯽ وﺟﻮد ﺣﺪاﻗﻠﯽ از
ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ راهﺒﺮدﯼ در ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران )دﺳﺘﮑﻢ ﺑﺮاﯼ ﺳﺮ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ در ﺑﺮدن ﺣﺎل در هﺮ هﻴﺌﺖ ﻣﻘﺘﻀﯽ( و ﻋﺪم وﺟﻮد ﺁن
ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ راهﺒﺮدﯼ در ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﺎزﻣﻴﮕﺮدد ،ﺗﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺳﻄﻮح ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﺟﺒﺮﯼ و اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ
ﺳﻴﺴﺘﻢ را در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺴﻮﯼ اﻧﺸﻘﺎق و ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﺳﻮق ﻣﻴﺪهﺪ.
در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﺗﻀﺎد ﺑﻨﻴﺎدﯼ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﻣﺮﮐﺰﻳﺖ و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران در
ﻻﻳﻪ هﺎﯼ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﯽ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺑﻪ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺁن ﻣﻴﺮﺳﺪ و اﺧﺘﻼف ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﺮ ﺳﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ
ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﮐﺪاﻣﻴﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ،ﮐﻠﻴﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ را در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺴﻮﯼ ﺁن "ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﯽ ﻧﻬﺎﻳﯽ" ﺳﻮق ﻣﻴﺪهﺪ و ﻧﺎﺑﻮدﻳﺶ را
ﺑﺪﻧﺒﺎل دارد .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل و در ﻣﻮرد ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ،اﮔﺮ اﺧﺘﻼف ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ
ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺸﺎرهﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ و ﺷﺪﻳ ِﺪ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻼش ﻧﻈﺎم ﺑﺮاﯼ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﯽ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮدارﯼ از ﺳﻼﺣﻬﺎﯼ ﮐﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﯽ )هﻤﭽﻮ
ﻣﻮﺷﮑﻬﺎﯼ دورﺑﺮ ِد داراﯼ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺣﻤﻞ ﮐﻼهﮏ اﺗﻤﯽ( ،ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزﻳﻬﺎﯼ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﯼ و ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ و از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر
ﯽ "ﺁﺧﺮﻳﻦ" در ﮐﻠﻴﺖ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﮔﺮدد ،ﻓﺮﺟﺎﻣﯽ ﺟﺰ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻣﻠﯽ
ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز ﺁن ﮔﺴﻴﺨﺘﮕ ِ
ن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺑﺮاﯼ دﻧﻴﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺑﺎر
در اﻧﺘﻈﺎر اﻳﺮان ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد؛ هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ اﻳﻦ ﻓﺎﺟﻌﻪ هﻢ از ﻓﺎﺟﻌﻪ اﺗﻤﯽ ﺷﺪ ِ
ﺑﺎﺷﺪ ....اﻣﺎ اﮔﺮ اﺧﺘﻼف ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﺮ ﺳﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺟﻨﺒﺶ ﺁزادﻳﺨﻮاهﺎﻧﻪ ﻣﺮدم اﻳﺮان ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ
ﯽ "ﺁﺧﺮﻳﻦ" ﺳﻮق دهﺪ ،در ﺻﻮرت ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ روﻳﺪادهﺎ و ﺑﺎ
ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ،ﮐﻠﻴﺖ ﻧﻈﺎم را ﺑﺴﻮﯼ ﺁن ﮔﺴﻴﺨﺘﮕ ِ
اﻧﺠﺎم ﻳﮏ ﺑﺎزﯼ درﺳﺖ و ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاراﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮان ﺗﻬﺪﻳﺪﯼ ﺑﺲ ﻋﻈﻴﻢ را ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺑﯽ هﻤﺘﺎ ﺑﺮاﯼ زاﻳﺶ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﺮاﺳﺘﯽ
دﻣﻮﮐﺮاﺗﻴﮏ در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺗﺸﻨﻪ ﺑﺪل ﺳﺎﺧﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﻋﻤﻞ ﺷﻮد ﮐﻪ اﻳﺠﺎد اﺧﺘﻼف ﺟﺪﯼ ﺑﻴﻦ
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺮ "ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺟﻨﺒﺶ ﺁزادﻳﺨﻮاهﺎﻧﻪ
٣
ﻣﺮدم اﻳﺮان و ﻣﻮارد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪان" ﺑﺎﺷﺪ و اﺧﺘﻼف ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﻘﺸﯽ هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺗﺮ در دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ
ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ هﻴﻮﻻ و ﮐﻴﻔﻴﺖ و ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﯼ ﺁن ﺑﻴﺎﺑﺪ.
ﺷﺒﻪ-اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ
هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺮ ﺑﺮﺁوردن ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ روﺣﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ و ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﯽ ﭼﻨﺪﻻﻳﻪ رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﯽ در ِ
در ﺳﺎل ٩٢را ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺘﻮان ﺣﺎﺻﻞ ﺗﺸﺪﻳﺪ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﮕﯽ روﻧﺪ ﻓﺮﺳﻮدﮔﯽ و ﺗﺸﺘﺖ در ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ از ﻳﮏ ﻃﺮف و ﺷﺪت ﻓﺸﺎرهﺎﯼ
ﺳﻨﮕﻴﻦ و رو ﺑﻪ ﺗﺰاﻳ ِﺪ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ وارد ﺑﺮ ﺁن از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ داﻧﺴﺖ .در واﻗﻊ ﻧﻮﻋﯽ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ ﺟﺎرﯼ در ﻧﻈﺎم ﺑﺎ
ﻣﮑﺎﻧﻴﺰم ﻣﺰﺑﻮر )ﺗﻀﺎد ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ( ﮔﺴﺘﺮش ﺷﮑﺎﻓﯽ را ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ
ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺎل ،٩٢از درون ﺁن روﺣﺎﻧﯽ ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ ﺑﺮﺁﻣﺪ .در ﺳﺎل ،٩٢ﺑﺮ ﺧﻼف ﺳﺎل ،٨٨
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﻋﻤﻼ دﻳﮕﺮ ﻗﺎدر ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﯽ از ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران درون ﻧﻈﺎم و ﻧﻴﺰ هﻤﺎن ﻋﻘﺒﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ هﺮﭼﻨﺪ
ﻣﺤﺪو ِد ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺎ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﺸﺪﻧﺪ و ﭼﻮن "هﻨﻮز" ﺷﺮاﻳﻂ را ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﻧﻤﻴﺪﻳﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﻨﺪ ﮐﻴﻔﺎ ﺑﻴﺶ از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻋﺮﻳﺎن ﮔﺮدﻧﺪ
ﯽ ﻣﺼﻠﺤﺘﯽ ،ﻣﻮﺿﻌﯽ و
و ﺷﻤﺸﻴﺮهﺎ را از رو ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ ،ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺴﺒﺖ هﺰﻳﻨﻪ ﺑﻪ ﻓﺎﻳﺪﻩ ،ﺑﻨﺎﭼﺎر ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑ ِ
ﻧﺎﻗﺺ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺰﻋﻢ ﺧﻮد راﻩ ﮐﻢ هﺰﻳﻨﻪ ﺗﺮ را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺧﻮد ﺑﻴﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ هﺎﯼ ﺑﺪ و ﺑﺪﺗﺮ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺑﺪ را
ن دﺳﺘﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ در دﻳﮕﺮ ﻋﺮﺻﻪ هﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ.
اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮدﻧﺪ .ﺿﻤﻦ اﻳﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﺟﺒﺮان ﺁن ،ﺑﻪ ﻗﺪرﺗﻨﻤﺎﻳﯽ و دﺳﺘﮑﻢ ،ﻧﺸﺎن داد ِ
ﺑﺪﻳﻨﺴﺎن ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺷﺒ ِﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﺎل ،٩٢ﻣﺎرﻣﻮﻟﮑﯽ ﻟﻐﺰﻧﺪﻩ از ﺷﮑﺎف ﺗﺨﺖ ﭘﻮﺳﻴﺪﻩ ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺣﺮﺑﺎ اﻣﮑﺎن ﺳﺮ
ﮐﺸﻴﺪن ﻳﺎﻓﺖ.
ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ در ﮔﺎﻩ و دوراﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺷﻤﺸﻴﺮهﺎ را ﮐﺎﻣﻼ از رو ﻧﺒﺴﺘﻪ اﻧﺪ و ﺑﻪ هﺮ دﻟﻴﻞ ،وﻗﺖ ﺁن ﻋﺮﻳﺎﻧﯽ ﮐﻴﻔﺎ
ﺑﻴﺸﺘﺮﺷﺎن ﻓﺮا ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ ،هﻨﻮز ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎراﻧﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺟﻠﻴﻠﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎراﻧﯽ دﻳﮕﺮ )ﭼﻪ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ
اﺻﻼح ﻃﻠﺐ و ﭼﻪ ﺑﺠﺰ ﺁن( ﺑﻪ ﻃﯽ ﻃﺮﻳﻖ در ﺁن ﻣﺴﻴﺮ و راﺳﺘﺎﯼ ﮐﻠﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﻣﻴﺨﻮاهﻨﺪ اداﻣﻪ ﻣﻴﺪهﻨﺪ و ﻃﺒﻌﺎ ﺁﻧﻬﺎ
هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﻣﻴﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ،ﻣﻄﻠﻮب ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ .اﻣﺎ ﺑﺎﻻ ﺁوردن ﺁﻧﻬﺎ در ﺟﺮﻳﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ
ﺳﺎل ٩٢ﺑﺮاﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮهﺰﻳﻨﻪ و ﺧﻄﻴﺮ ﻣﻴﻨﻤﻮد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از ﺁن ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﮐﺮدﻧﺪ -ﺿﻤﻦ اﻳﻨﮑﻪ در ﻧﻤﺎﻳﺶ
اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﺎل ،٩٢ﺣﺘﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎرﯼ هﻤﭽﻮ ﻗﺎﻟﻴﺒﺎف ﻧﻴﺰ در ﻋﻤﻞ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ در رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ روﺣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎرﯼ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ
ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺑﻠﮑﻪ ﭘﺮهﺰﻳﻨﻪ ﺗﺮ از ﻗﺎﻟﻴﺒﺎف ﺑﺮاﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﻮد ،ﻣﻮﻓﻖ ﺷﻮد و ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب اﻣﺎ ﺑﺎز ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﺴﺒﺖ
هﺰﻳﻨﻪ ﺑﻪ ﻓﺎﻳﺪﻩ از دﻳﺪﮔﺎﻩ ﺧﻮﻳﺶ ،ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺁﻣﺪن روﺣﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﺗﻦ دادﻧﺪ.
ن ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮﯼ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮاﻧﻪ روﺣﺎﻧﯽ و ﺗﻴﻤﺶ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ٩٢را ﻣﻴﺪاﻧﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ اﻳﻦ
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﻧﻴﺰ هﺰﻳﻨﻪ ﺑﺮ ﺑﻮدن ﺑﺎﻻ ﺁﻣﺪ ِ
وﺟﻮد اﻣﺎ "ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺴﺒﺖ هﺰﻳﻨﻪ ﺑﻪ ﻓﺎﻳﺪﻩ در ذهﻦ ﺧﻮﻳﺶ" و "در ﭘﺮهﻴﺰ از ﺑﺴﺘﻦ ﮐﺎﻣﻞ و زودهﻨﮕﺎم و ﭘﺮهﺰﻳﻨﻪ ﺗ ِﺮ ﺷﻤﺸﻴﺮهﺎ
از رو" ،ﺑﺮﺁﻣﺪن روﺣﺎﻧﯽ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ .اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻮازات اﻳﻦ ﭘﺬﻳﺮش ،ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن و ﺑﻪ ﺟﺪ ﺳﻌﯽ در ﺟﺒﺮان اﻳﻦ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ
ﺗﺤﻤﻴﻠﯽ در دﻳﮕﺮ ﻋﺮﺻﻪ هﺎ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺿﻤﻦ ﻣﻬﺎر و ﻧﻤﺪﻣﺎل ﻧﻤﻮدن روﺣﺎﻧﯽ و ﻋﻘﺒﻪ اش ،ﺗﺎ هﺮ اﻧﺪازﻩ ﮐﻪ
ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻬﺪﻳﺪ را ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺪل ﺳﺎﺧﺘﻪ و روﺣﺎﻧﯽ و ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻼﺷﻬﺎﻳﺶ را ﺑﻪ اﻧﺤﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻋﻤﻼ در ﺧﺪﻣﺖ اهﺪاف ﺧﻮﻳﺶ
درﺁورﻧﺪ .ﺿﻤﻨﺎ ﺁﻧﺎن در هﻨﮕﺎم و ﻣﺪﺗﯽ ﭘﺲ از ﺁن هﻨﻮز اﻳﻦ اﻣﻴﺪ واهﯽ و ﺳﺮاب-ﮔﻮﻧﻪ را داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ
ﻋﻤﻠﻴﻠﺖ و ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزﻳﻬﺎ ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﺜﻼ در ﻳﻤﻦ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﺗﻨﮕﻪ ﺑﺲ ﻣﻬﻢ و اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﺑﺎب اﻟﻤﻨﺪب واﻗﻊ در ﺟﻨﻮب ﺁن ﮐﺸﻮر(
و ،...اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﻓﺮﺻﺘﻬﺎﻳﯽ ﻋﺎﻟﯽ را ﺑﺮاﯼ ﭼﺎﻧﻪ زﻧﯽ در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺬاﮐﺮات هﺴﺘﻪ اﯼ و ﺧﺮﻳﺪ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ زﻣﺎن و ﻓﺮاهﻢ ﺁوردن
اﻣﮑﺎن ﭘﻴﺸﺮوﻳﻬﺎﯼ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ ﺑﺴﻮﯼ ﻗﻠﻪ اﯼ ،ﮐﻪ در ﺁن اﻳﺎم ﺑﻌﻀﯽ در ﺳﻮداهﺎﯼ ﺧﻮﻳﺶ ﺧﻮد را در ﻳﮏ ﻗﺪﻣﯽ ﺁن ﻣﻴﺎﻧﮕﺎﺷﺘﻨﺪ )!(؛
ﻓﺮاهﻢ ﺁورﻧﺪ .ﺑﻪ هﺮ روﯼ ﺁﻧﺎن هﻤﭽﻨﺎن ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺣﺪﯼ از اﺳﺘﺘﺎر و ﭘﻴﭻ و ﺗﺎب و ﻣﺎﻧﻮرهﺎﯼ ﺑﻨﺪﺑﺎزاﻧﻪ ﻣﺤﺘﺎج دﻳﺪﻩ و ﻣﻴﺒﻴﻨﻨﺪ و
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﺨﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ در ﺁن ﺷﺮاﻳﻂ ،ﺷﻤﺸﻴﺮهﺎ را ﺑﺘﻤﺎﻣﯽ از رو ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ .ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﺗﺎ هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﻪ ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ
ﻣﻮاﺿﻊ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﻣﻄﻠﻮب ﺧﻮﻳﺶ ،هﻤﭽﻮ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻴﻬﺎ و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﻘﺘﻀﯽ در ﻣﻮرد ﺳﻼﺣﻬﺎﯼ ﮐﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﯽ از ﻗﺒﻴﻞ اﺑﺰار
۴
اﺗﻤﯽ و ...دﺳﺖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ و ﻳﺎ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ﺣﻔﻆ ﻣﻮاﺿﻊ راهﺒﺮدﯼ ﺧﻮد و در ﭘﺮهﻴﺰ از هﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﻋﻤﻼ
ﻧﺎﭼﺎر ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ )ﮐﻪ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ روزﯼ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ( ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﮐﻴﻔﺎ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﻋﺮﻳﺎن ﮔﺮدﻧﺪ و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران را از
هﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﺮاﮐﺖ راهﺒﺮدﯼ در ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺑﻴﺮون اﻧﺪازﻧﺪ .هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﻔﻆ و ﭘﺎﺳﺪارﯼ از ﻇﺮﻓﻴﺘﻬﺎﯼ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ و راهﺒﺮدﯼ ﻣﻘﺘﻀﯽ ﺑﺮاﯼ
ﺖ "از
اﺳﺘﻤﺮار ﺑﻘﺎ و ﺳﻠﻄﻪ ﮔﺴﺘﺮﯼ ﺑﻪ هﺮ ﺗﺮﺗﻴﺐ و اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ هﺰﻳﻨﻪ ﻣﻤﮑﻦ از دﻳﺪﮔﺎﻩ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ،ﺣﺘﯽ ﺑﺎ ﻧﻮﻋﯽ ذهﻨﻴ ِ
اﻳﻦ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﺁن ﺳﺘﻮن ﻓﺮج اﺳﺖ" ،ﺑﺮاﯼ ﺁﻧﺎن ﻳﮏ اﺻﻞ ﺑﻨﻴﺎدﯼ و ﺗﺨﻄﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ.
در ﺷﺒﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرا و ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎن در اﺳﻔﻨﺪ ٩۴هﻢ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ اهﺮم ﻧﻈﺎرت اﺳﺘﺼﻮاﺑﯽ
ﺷﻮراﯼ ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺳﻌﯽ در ﮐﻨﺘﺮل روﻧﺪ ﺑﺎﻻ ﺁﻣﺪن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻏﻴﺮهﻤﺴﻮ در ﭼﺎرﭼﻮﺑﻬﺎﯼ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ درون ﻧﻈﺎم ﻧﻤﻮدﻧﺪ.
در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ اﮔﺮﭼﻪ ﺗﺎ ﺣﺪﯼ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﻣﻬﺎر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻏﻴﺮهﻤﺴﻮ ﮔﺸﺘﻪ و ﺑﻮﻳﮋﻩ ﻣﻮﺿﻊ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﻣﻘﺘﻀﯽ در ﻣﺠﻠﺲ
ﺧﺒﺮﮔﺎن را ﭘﺎس داﺷﺘﻨﺪ ،اﻣﺎ ﺁراﯼ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻨﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ "ﻋﺪم ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺜﻴﺮﯼ از ﻣﺮدم در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت" )ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺁﻣﺎر
واﻗﻌﯽ و ﻧﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﯽ( ،ﺑﺎز ﺣﮑﺎﻳﺖ از ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮدن ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﺑﺎزﯼ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ داﺷﺖ.
ﺁرﯼ! ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﻧﺎﭼﺎر ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻳﺎ روﺣﺎﻧﯽ و هﻤﭽﻨﻴﻦ دﻳﮕﺮ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻏﻴﺮهﻤﺴﻮ ﺑﺎ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ
ﺳﻠﮏ ﺧﻮد درﺁورﻧﺪ و ﻳﺎ ﺣﺬﻓﺸﺎن ﮐﻨﻨﺪ و ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﺮﻳﺎﻧﯽ و ﺑﯽ ﺷﺮﻳﮏ ﺑﺮﺁﻳﻨﺪ .ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺧﻮاهﻴﻢ دﻳﺪ ،ﺑﻪ ﺁﻏﺎز دوراﻧﯽ دﻳﮕﺮ در
ﺳﻴﺮ ﺗﻄﻮر ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ ﻧﻈﺎم ،ﺁﻧﺎن ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺟﺒﺮ ﻃﺒﻴﻌﺘﺸﺎن و اﻗﺘﻀﺎﯼ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻴﺮوﻧﯽ" ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم" راﻩ دوم را ﺑﺎ هﻤﻪ هﺰﻳﻨﻪ هﺎ و
ﺗﺒﻌﺎت ﺳﻨﮕﻴﻨﺶ اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد .اﻣﺎ در ﺳﺎل ٩٢هﻨﻮز زﻣﺎن ﺁن اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺮا ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮد .اﻟﺒﺘﻪ روزﯼ ﺑﺎ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪن و ﺑﺎﻻ
ﮏ ﻣﺮگ ﮐﻪ در هﻴﻮﻻ ﺟﺎرﯼ اﺳﺖ ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم در وﻗﺘﺶ در ﺁﻳﻨﺪﻩ اﯼ ﻧﻪ ﭼﻨﺪان
ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﺸﺎرهﺎ و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺟﺒ ِﺮ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ از ﻧﻮﻋﯽ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴ ِ
ﺖ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻏﻴﺮهﻤﺴﻮ ﺑﺎ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻨﺎ ﺑﻪ اﻗﺘﻀﺎﯼ ﻣﺎهﻴﺘﺸﺎن از
دور ،ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺣﺬف ﺳﺨ ِ
ﻳﮑﺴﻮ وﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻴﺮوﻧﯽ از ﺳﻮﯼ دﻳﮕﺮ در دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﻋﻤﻠﯽ ﻗﺮار ﺧﻮاهﻨﺪ داد )ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ در ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻧﻬﺎﻳﯽ اﻳﻦ ﺑﺎزﯼ ﻣﺮگ در
ﭼﺎرﭼﻮب دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﻣﺮگ ﺟﺎرﯼ در ﻧﻈﺎم ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ،ﺣﺘﯽ ﺷﺨﺺ ﺧﺎﻣﻨﻪ اﯼ ﻧﻴﺰ ﺑﻨﺤﻮﯼ از اﻧﺤﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ(...؛ اﻣﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ
در ﺳﺎل ،٩٢ﺑﻠﮑﻪ اﮐﻨﻮن هﻢ هﻨﻮز ﺁن زﻣﺎن ﻓﺮا ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ.
ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ و هﺮﭼﻨﺪ ﻧﺎﻗﺺ ﺳﺎل ٩٢در ﺟﺮﻳﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ،ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب درﺑﺮﺁوردن ﺑﺮﺧﯽ ﺁﻣﺎل و اهﺪاف
راهﺒﺮدﻳﺸﺎن ،از ﺟﻤﻠﻪ در ﻳﻤﻦ و ﺳﻮرﻳﻪ و ﻋﺮاق ...ﻧﻴﺰ ﻧﺎﮐﺎم ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ و اوﺿﺎع ﺑﺪاﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺼﻮر ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺟﺪ در ﭘﯽ
ﯽ هﺮﭼﻨﺪ
ﺁن ﺑﻮدﻧﺪ ﭘﻴﺶ ﻧﺮﻓﺖ .ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﺗﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎرش اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ،ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب زﻳﺮ ﺑﺎر اﻧﺠﺎم ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ اﺳﺎﺳ ِ
ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ و ﻧﺎﻗﺺ در زﻣﻴﻨﻪ ﺁﺗﺶ اﻓﺮوزﻳﻬﺎ و ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزﻳﻬﺎﻳﺸﺎن در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ و هﺮ ﺟﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎز ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰﻩ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺪ
ﺑﺠﺎﯼ ﺑﺪﺗﺮ ،ﻧﺎﭼﺎر از اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺪ ﺑﺰﻋﻢ ﺧﻮﻳﺶ ﺷﻮﻧﺪ ،ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﺳﻌﯽ در ﺟﺒﺮان ﺁن در دﻳﮕﺮ ﺟﺒﻬﻪ هﺎ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل و ﺑﻪ
ﻓﺮض هﻢ ﮐﻪ در ﺟﺒﻬﻪ هﺎﯼ ﻳﻤﻦ و ﻳﺎ ﺳﻮرﻳﻪ و ...دﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻬﺎﯼ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﺑﺰﻧﻨﺪ ،ﺳﻌﯽ در ﺟﺒﺮان ﺁن در
ﺟﺒﻬﻪ ﻳﺎ ﺟﺒﻬﻪ هﺎﻳﯽ دﻳﮕﺮ ﺧﻮاهﻨﺪ ﻧﻤﻮد .هﺪف ﮐﻠﯽ ﺁﻧﺎن از ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزﻳﻬﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪ اﯼ ﻧﻴﺰ ﮐﻤﺎﮐﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪات ﺑﺲ
ﺟﺪﯼ و واﻗﻌﯽ و ﻳﺎ ﺑﻌﻀﺎ ﺧﻴﺎﻟﯽ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻘﺎ و ﺳﻠﻄﻪ ﻃﻠﺒﯽ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎﻳﯽ ﺑﺮاﯼ اﺳﺘﻤﺮار ﺑﻘﺎ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻠﻄﻪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .ﺁﻧﺎن ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ
ﮐﻪ اﮔﺮ زﻳﺮ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﭼﺎر از ﺗﻮﻗﻒ ﺣﺮﮐﺎت ﺟﻨﮕﻨﺪﻩ و ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ ﺧﻮد در اﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﺷﺪﻩ و دﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﮐﺎﻣﻞ و
هﺮﭼﻨﺪ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﺟﺒﺮان ﻧﺎﺷﺪﻩ ﺑﺰﻧﻨﺪ ،ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺮﮐﺖ در ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻘﻖ ﺁﻣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺷﺎن ﻣﺘﻮﻗﻒ
ﻣﻴﺸﻮد ،ﺑﻠﮑﻪ اﻗﺘﺪار و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﯼ ﺁﺳﻴﺐ دﻳﺪﻩ اﻳﺸﺎن ﺑﺴﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺁﺳﻴﺐ دﻳﺪﻩ ،ﺳﭙﺮ ﺣﻔﺎﻇﺘﻴﺸﺎن ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﮔﺸﺘﻪ ،ﻓﻠﺴﻔﻪ
وﺟﻮدﻳﺸﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﮔﺬﺷﺘﻪ زﻳﺮ ﺳﻮال رﻓﺘﻪ و ﺁﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮﻳﺸﺎن از ﻧﻈﺮ راهﺒﺮدﯼ ﺑﻄﻮر ﮐﻴﻔﯽ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ .هﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺁن
ﺷﺮاﻳﻂ اﺣﺘﻤﺎل ﺧﻮردن ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺟﺎم زهﺮ ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﺗﻮﺳﻂ وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﺿﻌﻴﻒ و ﻣﺮدد ﻧﻈﺎم ﺑﺎﻻ ﻣﻴﺮود .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ
ﺁﻧﺎن ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﺳﻌﯽ در ﺣﻔﻆ ﺣﺮﮐﺎت و ﺁراﻳﺶ ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ ﺑﻮﻳﮋﻩ در زﻣﻴﻨﻪ ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزﻳﻬﺎ و ﺁﺗﺶ اﻓﺮوزﻳﻬﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪ اﯼ
ﺑﺨﺼﻮص ﺑﺎ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ روﯼ ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺸﻮرهﺎﯼ ﻋﺮب ﻣﻨﻄﻘﻪ دارﻧﺪ.
۵
ﺑﻪ هﺮ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﺑﺎ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﻓﺸﺎرهﺎ در زﻣﻴﻨﻪ هﺴﺘﻪ اﯼ ،ﻧﺎﮐﺎم ﻣﺎﻧﺪن ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻼﺷﻬﺎﯼ ﺳﺨﺖ و ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ در زﻣﻴﻨﻪ
ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزﯼ و ﺁﺗﺶ اﻓﺮوزﯼ در ﻣﻨﻄﻘﻪ در ﻧﻴﻞ ﺑﻪ اهﺪاف ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ )ﻣﺜﻼ در ﻳﻤﻦ و در ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﺗﻨﮕﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﺑﺎب اﻟﻤﻨﺪب( و
ﺑﺎ ﺷﺪت ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺧﻄﻴ ِﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻬﺎﯼ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ و ﮐﺎراﻳﯽ ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺁﻧﺎن در ﺳﺎل ٩۴ﺑﻨﺎﭼﺎر و ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺴﺒﺖ هﺰﻳﻨﻪ ﺑﻪ ﻓﺎﻳﺪﻩ در
ﯽ هﺮﭼﻨﺪ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ و ﻧﺎﻗﺺ وﻟﯽ اﻟﺒﺘﻪ ﮔﺮان و ﭘﺮهﺰﻳﻨﻪ در زﻣﻴﻨﻪ هﺴﺘﻪ اﯼ را
ﺖ اﻳﺠﺎد ﮔﺸﺘﻪ ،اﻧﺠﺎم ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨ ِ
ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﺨ ِ
ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ .ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب هﻢ ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺧﻮد در ﺁن ﺷﺮاﻳﻂ ،ﻳﮑﺒﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﻴﻦ ﺑﺪ و ﺑﺪﺗﺮ ﺑﺪ را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻧﺪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ،ﺿﻤﻦ
ﺣﻔﻆ و ﭘﺎﺳﺪاﺷﺖ ﻣﻮاﺿﻊ راهﺒﺮدﯼ ﻧﻈﺎم ،ﺑﻪ ﺟﺪ و ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﺳﻌﯽ در ﺟﺒﺮان ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در دﻳﮕﺮ زﻣﻴﻨﻪ هﺎ
ﻧﻤﻮدﻧﺪ .ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﻣﺰﺑﻮر اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻪ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ و ﻣﺜﻼ واﻧﻬﺎدن "ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻬﺎﯼ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ" ﺑﺮاﯼ ﺗﻮﻟﻴﺪ و اﺳﺘﻔﺎدﻩ
ﻣﻮﺛﺮ از ﺳﻼﺣﻬﺎﯼ ﮐﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﯽ هﻤﭽﻮ اﺑﺰار اﺗﻤﯽ )ﻣﺜﻼ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻟﻴﺒﯽ در زﻣﺎن ﻣﻌﻤﺮ ﻗﺬاﻓﯽ( ﺑﻮد و ﻧﻪ ﺣﺘﯽ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﮐﻨﺎر
ﻧﻬﺎدن ﺗﻼﺷﻬﺎﯼ هﺮﭼﻨﺪ ﺻﻌﺐ و اﻓﺘﺎن و ﺧﻴﺰان ﺑﺮاﯼ دﺳﺘﻴﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﯽ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮدارﯼ ﻣﻮﺛﺮ از ﺳﻼﺣﻬﺎﯼ ﻣﺰﺑﻮر؛ ﺗﻼﺷﻬﺎﻳﯽ ﮐﻪ
هﻢ ﻣﻮاردﯼ ﻣﺨﻔﯽ و ﻣﻐﻔﻮل ﻣﺎﻧﺪﻩ از ﭼﺸﻢ ﺑﺴﻴﺎرﯼ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻴﺸﻮد و هﻢ ﻣﻮاردﯼ از ﻗﺒﻴﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺁزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻮﺷﮑﻬﺎﯼ دورﺑﺮد و
ﻗﺎرﻩ-ﭘﻴﻤﺎ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺣﻤﻞ ﮐﻼهﮏ؛ ﮐﻼهﮑﻬﺎﻳﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻧﭽﻪ ﺳﻌﯽ در وارد ﺳﺎﺧﺘﻨﺶ از ﺑﺮﺧﯽ ﺟﻤﻬﻮرﻳﻬﺎﯼ ﺷﻮروﯼ ﺳﺎﺑﻖ در ﻧﻴﻤﻪ
اول دهﻪ ٧٠ﺷﻤﺴﯽ داﺷﺘﻪ و در ﻣﻌﺪود ﻣﻮاردﯼ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺪان ﺷﺪﻧﺪ و از هﻤﺎن زﻣﺎن ﺗﻼش ﺑﺮاﯼ دﺳﺘﻴﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﭘﺮﺗﺎﺑﯽ
و اﻧﻔﺠﺎرﯼ و اﻧﺠﺎم ﺑﺮﺧﯽ ﺁزﻣﺎﻳﺸﺎت اﻧﻔﺠﺎرﯼ ﺑﺰرگ زﻳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁن در دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ....اﻟﺒﺘﻪ
ﭘﺬﻳﺮش اﻧﺠﺎم ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ و ﻧﺎﻗﺺ ﻣﺰﺑﻮر )ﺑﺎ ﻧﻮﻋﯽ ذهﻨﻴﺖ از اﻳﻦ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﺁن ﺳﺘﻮن ﻓﺮج اﺳﺖ در ذهﻨﻴﺖ هﻴﻮﻻﯼ
ﺣﺎﮐﻢ( در زﻣﻴﻨﻪ هﺴﺘﻪ اﯼ ،ﺑﺎزﯼ را در اﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ هﻢ وارد ﻳﮏ دور ﺗﺎزﻩ ﮐﺮد؛ هﻢ ﺗﻼﺷﻬﺎﯼ ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﺮاﯼ
دﺳﺘﻴﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺳﻮداهﺎﯼ ﺳﻴﺎﻩ ﺧﻮﻳﺶ اداﻣﻪ دارد و هﻢ ﻓﺸﺎرهﺎﯼ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﺮاﯼ ﮐﺸﻴﺪن ﮐﺎﻣﻞ دﻧﺪاﻧﻬﺎﯼ هﻴﻮﻻ.
اﻣﺎ ﺑﻪ هﺮ ﺻﻮرت ،ﺑﺪﻧﺒﺎل اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻴﻬﺎﯼ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ هﺰﻳﻨﻪ ﺑﺮ و ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ و ﺑﺎ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﺸﺎرهﺎ ،اوﺿﺎع هﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ
ﺑﭽﺮﺧﺪ و هﺮ ﺑﺎر ﺑﻨﺤﻮﯼ از اﻧﺤﺎ ،ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺳﺮاﻧﺠﺎم و ﮐﻴﻔﺎ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﻧﺎﭼﺎر از ﻋﺮﻳﺎن ﮔﺸﺘﻦ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ .ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ
ﺷﺮاﻳﻄﯽ اﻳﺠﺎد ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﭘﺮهﻴﺰ از هﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ "راهﺒﺮدﯼ" ﺑﻪ هﺮ ﻗﻴﻤﺖ و ﻧﻴﺰ ﺑﻤﻨﻈﻮر
"ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖ" ﺑﺰﻋﻢ ﺧﻮﻳﺶ ،ﺧﻮاهﻨﺪ ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ در ﭘﯽ رﻳﺨﺘﻦ ﺁﺗﺶ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻘﺘﻀﯽ ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﺁﻏﺎز دوراﻧﯽ دﻳﮕﺮ،
ﺷﻤﺸﻴﺮهﺎ را از رو ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ -ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﺪاﻧﺴﺎن و ﺑﺮ ﺧﻼف ﺁﻧﭽﻪ ﺁﻧﺎن در ﻃﺮﺣﻬﺎﯼ ﻣﮑﺎراﻧﻪ اﻣﺎ ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰ ﺧﻮﻳﺶ در ﻧﻈﺮ دارﻧﺪ در
ﻋﻤﻞ ،ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﺑﺎزﯼ ﺑﺮاﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ،ﺑﺎﺧﺖ-ﺑﺎﺧﺖ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد.
ﺖ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و درﻧﻔﺎق در ﺑﺮﺁوردﻩ ﻧﻤﻮدن اهﺪاف ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از روﺷﻬﺎﯼ ﻧﺮﻣﺘﺮ و ﻧﺎﮐﺎﻣﯽ
ﺑﺎ ﺷﮑﺴ ِ
ن ﻏﻴﺮهﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎزﯼ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت و ﺑﺎ ﺳﺎز و ﮐﺎرهﺎﯼ ﺑﻪ
ﺁﻧﻬﺎ در ﮐﻨﺎر زدن روﺣﺎﻧﯽ و دﻳﮕﺮ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎرا ِ
اﺻﻄﻼح ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ،ﺁﻧﺎن ﺑﺮاﯼ ﮔﺸﻮدﻩ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ راﻩ ﺗﻨﻔﺲ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ و اﺳﺘﻤﺮار راهﺒﺮد ﮐﻠﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺧﻮﻳﺶ،
راهﻬﺎﯼ دﻳﮕﺮﯼ را ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮدﻧﺪ؛ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻓﺘﻨﻪ اﻓﺮوزﯼ در ﺧﺎرج ﺳﻮق ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ و ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﺮﮐﻮب داﺧﻠﯽ
و اِﻋﻤﺎل روﺷﻬﺎﯼ ﺳﺨﺖ در ﺑﻌﻀﯽ ﻋﺮﺻﻪ هﺎ را در دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﻗﺮار دادﻧﺪ .اﮔﺮﭼﻪ ﺁﻧﺎن ﺑﺮﺧﻼف ﻣﻘﺎم رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ و ﺑﺮﺧﯽ
از ﮐﺮﺳﻴﻬﺎﯼ ﻣﺠﻠﺲ ،ﻣﻮاﺿﻊ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ هﻤﭽﻮ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎن را ﺑﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻏﻴﺮهﻤﺴﻮ ﺑﺎ ﺧﻮﻳﺶ واﻧﻨﻬﺎدﻩ اﻧﺪ ،اﻣﺎ اﮔﺮ
ﺑﺰﻋﻢ ﺧﻮد ﭼﺎرﻩ اﯼ اﺳﺎﺳﯽ ﻧﺴﺎزﻧﺪ ،اداﻣﻪ اﻳﻦ روﻧﺪ ﭘﺎﺳﺪاﺷﺖ ﻣﻮاﺿﻊ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ در زﻣﻴﻨﻪ هﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻧﻴﺰ ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ ﺧﻮاهﺪ
ﻦ درﻧﻔﺎق و ﺳﺮﺳﭙﺮدﮔﺎن ﺑﻪ ﺳﺮاب ،اﮔﺮﭼﻪ "هﻨﻮز" ﺷﻤﺸﻴﺮ را ،هﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران
ﺳﺎﺧﺖ .اﻳﻦ ﻣﺠﺎﻧﻴ ِ
ﻏﻴﺮهﻤﺴﻮ ﺑﺎ ﺧﻮد ﮐﻪ هﻤﭽﻨﺎن ﺷﺮﻳﮑﺎن راهﺒﺮدﻳﺸﺎن در ﺣﺎﮐﻤﻴﺘﻨﺪ ،ﮐﺎﻣﻼ از رو ﻧﺒﺴﺘﻪ اﻧﺪ ،وﻟﯽ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ در ﺣﺎل ﻧﺸﺎن دادن
دﺳﺘﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ در دﻳﮕﺮ ﻋﺮﺻﻪ هﺎ هﺴﺘﻨﺪ .ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﺨﺼﻮص در زﻣﻴﻨﻪ هﺎﻳﯽ ﮐﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ زﻣﻴﻨﻪ هﺎ ،در ﺁﻧﻬﺎ
ﺗﻮاﻧﯽ اﻓﺰوﻧﺘﺮ و دﺳﺘﯽ ﺑﺎزﺗﺮ دارﻧﺪ ،ﺑﺎ وﺟﻮد ﻓﺮﺳﻮدﮔﯽ ،ﺑﻴﺶ از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﻌﯽ در ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ روﺷﻬﺎﯼ ﺳﺨﺖ دارﻧﺪ.
۶
ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻏﻠﺒﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻏﻴﺮهﻤﺴﻮ ﺑﺎ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﺮ دوﻟﺖ و ﺗﻤﺎﻳﻼت ﺟﺪﯼ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻣﻮﺟﻮد در
ﻣﺠﻠﺲ و رﻳﺎﺳﺖ ﺁن" ،اﮔﺮ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﻣﻘﺎم ﻣﻬﺎر و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺮﻧﻴﺎﻣﺪﻩ و ﮐﺎرﯼ اﻧﺠﺎم ﻧﺪهﻨﺪ )ﮐﻪ ﺻﺪاﻟﺒﺘﻪ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﺨﻮاهﺪ
ﺑﻮد و ﺁﻧﺎن ﺳﺎﮐﺖ ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﻧﺸﺴﺖ(" ،ﺣﺘﯽ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺷﺨﺺ ﺧﺎﻣﻨﻪ اﯼ ﻧﻴﺰ زﻳﺮ ﻓﺸﺎرهﺎﯼ ﺳﻨﮕﻴﻦ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﺷﮑﺴﺘﻪ و ﺑﺎ
ﺁن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران هﻤﺮاﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ .ﺑﺪاﻧﺴﺎن و ﺑﻪ ﻓﺮض اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺤﺎ ِل ﻋﺪم اﻧﺠﺎم واﮐﻨﺶ ﻣﻮﺛﺮ از ﺳﻮﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ،در
ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﺸﺎرهﺎ ﺷﺎهﺪ ﮔﺎم ﻧﻬﺎدن ﻧﻬﺎﻳﯽ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در داﻻن دﮔﺮدﻳﺴﯽ از هﻴﺌﺖ ﻳﮏ هﻴﻮﻻ ﺑﻪ هﻴﺌﺖ ﻳﮏ
ن راهﺒﺮدﯼ ﺑﺮ ﺧﻼف اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮﺧﯽ ،ﭼﻪ در ﺧﺎرج و ﭼﻪ در داﺧﻞ )از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮﺧﯽ از
زاﻟﻮ ﺧﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد -ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺁن ﮔﺎم ﻧﻬﺎد ِ
ﻧﻴﺮوهﺎ و ﺳﺮان ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎر ﻧﻈﺎم ﮐﻪ ﺑﻴﻬﻮدﻩ ﺧﻮد را دﻟﺨﻮش ﻣﻴﺪارﻧﺪ( و هﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ دﻳﮕﺮ هﻢ ﺑﻪ ﮐﺮات ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ
ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﻣﺤﻮ ﮐﻞ ﻧﻈﺎم راﻩ ﺑﺮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﯽ ﺗﺮدﻳﺪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﻧﮕﺎهﺒﺎﻧﺎن راهﺒﺮدﯼ ﻧﻈﺎم هﺮﮔﺰ ﺳﺎﮐﺖ ﻧﻨﺸﺴﺘﻪ و ﺗﺎ
ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ،ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻼش ﺧﻮد را ﺑﺮاﯼ هﻴﻮﻻ ﻣﺎﻧﺪن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺑﻪ هﺮ ﻗﻴﻤﺖ و ﺗﺤﺖ هﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد.
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب هﺮﮔﺰ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻧﻤﻴﻨﺸﻴﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران در ﺣﺮﮐﺘﺸﺎن رو ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ راهﺒﺮدﯼ ،ﺁﻧﺎن را ﻋﻤﻼ ﺧﻠﻊ ﻳﺪ
ﮐﺮدﻩ و در ﺻﻮرت اﻗﺘﻀﺎ ﻗﻠﻊ و ﻗﻤﻊ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺁﻧﺎن ﺻﺒﺮ ﻧﻤﻴﮑﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺷﺎهﺪ ﺑﺮ ﺑﺎد رﻓﺘﻦ ﺁﻣﺎل و ﺳﺮاﻧﺠﺎم هﻢ ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﻧﻈﺎﻣﺸﺎن
ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﭼﻪ در ﻣﻘﺎم ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﺨﺎﻟﻒ در داﺧﻞ و ﺧﺎرج و ﻓﺸﺎرهﺎﯼ ﺳﻨﮕﻴﻦ واردﻩ ﺑﺮ ﮐﻠﻴﺖ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺿﻌﻴﻒ ﮔﺸﺘﻪ و
ﻓﺮﺳﻮدﻩ و ﭼﻪ در ﻣﻘﺎم ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻏﻴﺮهﻤﺴﻮ ﺑﺎ ﺧﻮﻳﺶ در درون ﻧﻈﺎم ،ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺰﻋﻢ ﺧﻮﻳﺶ و ﺗﺎ هﺮ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن
درﺻﺪد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪات ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ و اﻧﺠﺎم اﻗﺪاﻣﺎت ﭘﻴﺸﺪﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺼﻮرﺗﻬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ و در ﻋﺮﺻﻪ هﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن را در
دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﻗﺮار ﻣﻴﺪهﻨﺪ.
ﻣﻮاردﯼ از ﻗﺒﻴﻞ ﺗﺸﺪﻳﺪ اﻋﺪاﻣﻬﺎ و اﻗﺪاﻣﺎت رﻋﺐ اﻓﮑﻨﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ هﺮ ﺁن اﺑﺰا ِر و روش ﺗﺒﻬﮑﺎراﻧﻪ "ﺑﺎ وﺟﻮد ﺿﻌﻒ و
ﻓﺮﺳﻮدﮔﯽ ﻓﺰاﻳﻨﺪﻩ ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ" ،ﺷﺪت ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﺮورﻳﺴﺘﯽ و ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزﯼ در ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎﻳﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮرﻳﻪ و ﻋﺮاق و ﻳﻤﻦ و
ﻟﺒﻨﺎن و ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ و ﻏﻴﺮﻩ و ﺗﻨﻮرﻩ ﮐﺸﻴﺪن اژدهﺎ در ﺳﻮرﻳﻪ و اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﺮﻳﺮاﻧﻪ از ﺳﻼﺣﻬﺎﯼ ﮐﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﯽ ﺑﺎ روﻳﮑﺮدﯼ ﭘﺮﻧﺨﻮت
ب هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﺎ ﻣﻮاردﯼ ﻣﺎﻧﻨﺪ وﻗﻮع ﺣﻤﻼت ﺳﺒﻮﻋﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺑﯽ ﺳﻼح و ﺗﺤﺖ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ در
و ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﻗﺪرﺗﻨﻤﺎﻳﯽ و ارﻋﺎ ِ
ﻋﺮاق و ﮐﺸﺘﺎر زﺧﻤﻴﺎن و اﻓﺮاد ﺑﺎ دﺳﺘﺎن ﺑﺴﺘﻪ و اﺳﻴﺪﭘﺎﺷﯽ ﺑﻪ ﭼﻬﺮﻩ زﻧﺎن و ...را ﻣﻴﺘﻮان در هﻤﻴﻦ ﭼﺎرﭼﻮب ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮐﺮد.
رﻓﺘﺎرهﺎﯼ اﻳﻦ هﻴﻮﻻﯼ در ﺣﺎل اﺣﺘﻀﺎر ﺑﻨﻮﻋﯽ ﻳﺎدﺁور ﺗﻮﺳﻞ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ هﻴﺘﻠﺮﯼ در ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺁن را "راﻩ ﺣﻞ ﺁﺧﺮ"
ﻣﻴﻨﺎﻣﻴﺪﻧﺪ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺑﺮﺧﯽ ﺷﮑﺴﺘﻬﺎﯼ ﺟﺪﯼ در ﺟﺒﻬﻪ ﺷﺮق اﺳﺖ .ﺁﻧﺎن ﻣﺎﺑﻪ ازاﯼ ﺷﮑﺴﺘﻬﺎﯼ ﺧﻮد در ﺟﺒﻬﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻣﺘﻔﻘﻴﻦ ﺑﻪ
هﻮﻟﻮﮐﺎﺳﺖ ﺷﺪﺗﯽ ﮐﻴﻔﺎ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺑﺨﺸﻴﺪﻧﺪ .ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ داﻋﺶ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﺑﻪ ازاﯼ ﺷﮑﺴﺘﻬﺎﻳﺶ در ﺑﺮﺧﯽ ﺟﺒﻬﻪ هﺎ ﺳﻌﯽ در ﺷﺪت
ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﺮورﻳﺴﺘﯽ ﮐﻮر و ﻟﺠﺎم ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ ﻧﻴﮏ ﺑﻨﮕﺮﻳﻢ ،ﺗﻼش ﺑﻴﺶ از ﭘﻴ ِ
ﺶ ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ
اﻳﺮان ﺑﺮاﯼ داﻣﻦ زدن ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﻓﺘﻨﻪ و ﻧﻔﺎق و دهﺸﺖ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ اﯼ ﮔﻮﻳﺎ و ﺳﺨﺖ هﺸﺪاردهﻨﺪﻩ اﺳﺖ .اﻳﻨﻬﺎ "رﻋﺸﻪ هﺎﯼ
ط "در هﺮ ﺻﻮرت ﻣﺤﺘﻮم و ﻣﻄﻠﻘﺎ ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳ ِﺮ" هﻴﻮﻻﻳﯽ ﺷﻮم و ﮐﺮﻳﻪ
اﺣﺘﻀﺎر ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ" ﺑﻮدﻩ و ﻧﺸﺎﻧﻪ هﺎﯼ ﺗﺒﺎهﯽ و اﻧﺤﻄﺎ ِ
ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ .در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ اﻳﻦ اﻧﺤﻄﺎط و ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﻗﻄﻌﯽ و ﻣﺤﺘﻮم هﻴﻮﻻ ﺑﺪرﺳﺘﯽ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻧﮕﺸﺘﻪ و
ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬارﯼ و ﻣﻬﺎرت ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﻳﯽ ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ دادﻩ ﻧﺸﻮد ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺷﺎهﺪ ﻓﺮو اﻓﺘﺎدن ﻧﺎﮔﺎ ِﻩ اﻳﺮان و ﮐﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ در دل ﻓﺎﺟﻌﻪ اﯼ
ﻓﺮاﮔﻴﺮ و ﺗﻬﺪﻳﺪﯼ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﺮاﯼ ﺻﻠﺢ و اﻣﻨﻴﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺧﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد.
ﺁن ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺤﺮﮎ و درﻧﻔﺎق اﻳﻦ ﻓﺠﺎﻳﻊ و ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزﻳﻬﺎ ،ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮدﯼ ﺧﺎص و ﻏﺮﻳﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﻼ در ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب
ﺗﺒﻠﻮر ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﻣﺮاﮐﺰﯼ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﭙﺎﻩ ﻗﺪس و ...ﻻﻧﻪ دارد .ﺟﺮﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺣﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮد ﻣﺰﺑﻮر در هﻴﺌﺖ
ﻏﺎﻟﺐ ﺧﻮﻳﺶ اﺳﺖ از ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻﯼ ﻗﺪرت و ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻣﺎﻓﻴﺎﻳﯽ ﺗﻮدرﺗﻮﯼ ﺁن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ ﻣﺬهﺒﯽ و ﻣﺤﻔﻠﯽ در ﺳﻄﻮح
ﭘﺎﻳﻴﻨﺘﺮ و ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺎﻧﻮﻧﻬﺎﯼ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺧﻮدﺳﺮ )؟( را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻴﺸﻮد .اﻳﻦ ﺗﻘﺪﻳﺴﮕﺮان ﺷﻴﻄﺎن ﺑﻪ واروﻧﮕﯽ در ﭘﺴﺘﺘﺮﻳﻦ ﻃﺒﻘﺎت
دوزخ هﻤﭽﻮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺎرﻳﺨﯽ هﻴﺘﻠﺮ و ﺑﺮﺧﯽ هﻤﺮاهﺎن ﺧﺎﺻﺶ و ﻳﺎ ﺑﺴﺎن ﺑﻦ ﻻدن ﭘﻴﺸﻮاﯼ اﻟﻘﺎﻋﺪﻩ و اﺑﻮﺑﮑﺮ ﺑﻐﺪادﯼ و هﻢ
٧
ن ﺷﻴﻌﯽ ﺑﺎﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺮ در اﻳﺮان ،در اﺳﺘﺮاﺗﮋﯼ ،ﻣﺠﻨﻮن و ﮐﻮردل هﺴﺘﻨﺪ و در
ﺳﻨﺨﺎﻧﺶ در ﮐﺎدر رهﺒﺮﯼ داﻋﺶ و ﻳﺎ داﻋﺶ وارا ِ
ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ اﻣﺎ ﻣﮑﺎر و هﻮﺷﻤﻨﺪ و ﺣﺴﺎﺑﮕﺮ.
ﺟﺮﻳﺎن ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﺴﺎن ﻣﺠﻨﻮن-اژدهﺎﻳﯽ ﺳﻮدازدﻩ ،درﺁوﻳﺨﺘﻪ در ﺗﻮهﻢ ﮐﻮر و واروﻧﻪ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ اﺳﺖ و اﻳﻦ هﻤﺎن راز
راهﺒﺮدﯼ و ﺑﻦ-ﻣﺎﻳﻪ و ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﭼﻨﺪ ﺟﺎن ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .از ﻧﻈﺮ رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ،ﻧﻮﻋﯽ ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﯽ و ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﮕﯽ
ﻏﺮﻳﺐ و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ واروﻧﻪ ﻧﻤﺎ ،ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﯽ و ﺗﺒﺎهﯽ ﻃﻠﺒﯽ ﺑﯽ ﻣﺮز و ﺑﺨﺼﻮص "ﺗﻮهﻢ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ در ﻣﻴﺪان"
ن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁن را ﺑﻄﻮر ﮐﻴﻔﯽ
)در ﺳﻄﺢ و ﻣﺪارﯼ ﺑﺲ ﭘﺴﺖ و ﻣﺒﺘﺬل و در واﮐﻨﺸﯽ ﺟﺒﺮاﻧﯽ( از ﺟﻤﻠﻪ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎ ِ
ﻳﮑﺘﺎ ﻣﻴﺴﺎزد .ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎﻟﯽ از ﺑﺎژﮔﻮﻧﮕﯽ ،ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ ﺁن ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﯽ ،ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﯽ و ﺗﺒﺎهﯽ ﻃﻠﺒﯽ ﺑﯽ ﻣﺮزﯼ اﺷﺎرﻩ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻪ
واروﻧﮕﯽ ﺑﺪان رداﻳﯽ ﻣﻘﺪس ﺑﻨﺎم ﺁرﻣﺎﻧﮕﺮاﻳﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮد؛ ﻣﺴﺨﯽ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ و دروﻏﯽ ﻋﻈﻴﻢ ﮐﻪ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺪﻋﻴﺎﻧﺶ
را هﻢ ﺳﺨﺖ ﻓﺮﻳﻔﺘﻪ و دﻟﺒﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺴﺎزد! در واﻗﻊ اﮔﺮ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ را ﻣﺘﺮادف ﺑﺎ ﻧﻮﻋﯽ اﺑﺘﺬال و ﺑﺎﻃﻞ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ
ﻧﻤﺎ و ﺑﻠﻌﻨﺪﻩ ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﻨﻴﻢ ،ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮد ﺧﺎص ﻣﺰﺑﻮر اوج ﺗﺒﺎهﯽ و ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﯽ و ﻣﺴﺦ و دروغ و واروﻧﮕﯽ ﺑﻮدﻩ و در ﺣﮑﻢ
ن اﻳﻦ هﻴﻮﻻﯼ ﺷﻘﯽ و درﻧﺪﻩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.
ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎ ِ
اﮔﺮ وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ در ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان را ﻧﻴﺰ راس ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﭘﺮﭼﻤﺪار و ﺳﺨﻨﮕﻮﯼ اﻳﻦ ﻧﻈﺎم و ﻋﻤﻼ ﺑﺎزﺗﺎب دهﻨﺪﻩ
ﻒ ﺣﺎﮐﻢ در ﻧﻈﺎم در هﺮ ﺑﺮهﻪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ،ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺎص ﻣﺰﺑﻮر در ﻋﻤﻞ و ﺧﻮاﻩ و
ﺟﻤﻊ ﺟﺒﺮﯼ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت و ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠ ِ
ﻧﺎﺧﻮاﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ را ﺑﺮ ﻣﻮاﺿﻊ وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ و ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﯼ ﮐﻠﯽ ﺣﺮﮐﺖ را ﻧﻴﺰ "ﻋﻤﻼ" هﻤﻴﻦ ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮد
اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﮑﻨﺪ .اﮔﺮﭼﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎ اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻋﺎﻣﻞ و ﻧﻴﺮوﯼ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻧﺒﻮدﻩ و دﻳﮕﺮ ﻧﮕﺎهﻬﺎ و روﻳﮑﺮدهﺎ
و ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت ﺑﺎزﺗﺎب دهﻨﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ هﺮ ﻳﮏ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ،وﻟﯽ ﺳﮑﺎﻧﺪا ِر راهﺒﺮدﯼ در ﻋﻤﻞ هﻤﻴﻦ ﺑﻴﻨﺶ و روﻳﮑﺮد
ﺧﺎص و ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎزﺗﺎب دهﻨﺪﻩ ﺁن ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﺳ ِﺮ ﻋﻤﻼ راهﺒ ِﺮ و راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﺳﺮهﺎ و ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت ﻓﻌﺎل در
ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ،ﺁن دﻳﮕﺮ ﺳﺮهﺎ و ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮد را در راﺳﺘﺎﯼ راهﺒﺮدﯼ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻳﻦ ﻧﮕﺎهﺒﺎن
اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﻧﻈﺎم ﻗﺮار دهﻨﺪ و ﻳﺎ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ در ﻃﯽ ﺳﺎﻟﻴﺎن ﻣﺘﻤﺎدﯼ در ﺳﻴﺮ ﺗﻄﻮر ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺷﺎهﺪش ﺑﻮدﻩ اﻳﻢ،
ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ ﻓﺮو اﻓﺘﺎدن ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد .ﺗﺎ ﺟﺎﻳﯽ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻓﺮض ،وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﻧﻈﺎم هﻢ ﺑﺨﻮاهﺪ ﺑﻪ هﺮ دﻟﻴﻞ از ﺣﺮﮐﺖ در راﺳﺘﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﺁن
ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮ ِد راهﺒﺮ )در ﺣﮑﻢ ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻ( ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺳﺮ ﺑﺎز زﻧﺪ ﻋﻤﻼ ﺣﺬف ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ.
اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ وﻳﮋﻩ ،ﮐﺎرﮐﺮدهﺎﯼ ذاﺗﯽ ،ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﯽ هﺎ و ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮدش در ﻣﺮﮐﺰ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ و ﺑﺎ
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬارﻳﻬﺎﯼ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺶ در زﻣﻴﻨﻪ اﯼ ﻣﺴﺘﻌﺪ ،هﻢ هﺴﺘﻪ ﺗﺒﻠﻮر و ﺳ ِﺮ "ﻋﻤﻼ" راهﺒﺮ و ﻧﻮ ِر دﻳﺪﻩ
هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ اﺳﺖ و هﻢ ﭘﺎﺷﻨﻪ ﺁﺷﻴﻞ ﻳﺎ ﭼﺸﻢ اﺳﻔﻨﺪﻳﺎرش ،هﻢ ﻧﮕﺎهﺒﺎن راهﺒﺮدﯼ و ﻧﻴﺮوﯼ اﺻﻠﯽ ﺟﻨﮕﻨﺪﻩ و ﻣﻮﺗﻮر ﭘﻴﺸﺒﺮﻧﺪﻩ
ﺁن اﺳﺖ و هﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﺳﻘﻮط و ﺗﺒﺎهﯽ و ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﺳﺨﺖ و ﻣﺤﺘﻮﻣﺶ .ﺣﺎﻣﻼن اﻳﻦ ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮد ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﺑﺴﺘﺮ و ﺷﺮاﻳﻂ
ﻣﻨﺎﺳﺐ ،ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﻣﺮدم و ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﯼ از ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﻪ رﻧﮕﻬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻧﻴﺰ در ﭘﯽ
ﮐﺸﺎﻧﺪﻩ و هﻤﺮاﻩ ﺳﺎزﻧﺪ و ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ،ﺷﮑﻞ و ﺗﺸﮑﻠﯽ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ .ﺁرﯼ! اﻳﻦ هﻤﺎن "راز راهﺒﺮدﯼ"
هﻴﻮﻻﺳﺖ ،ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪرﺳﺘﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و ﺑﺎزﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪﻩ ﺷﻮد .ﺁﻧﭽﻪ اﻋﺠﺎز ﺑﺎورش ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ اﻳﻨﺒﺎر در ﭘﺴﺘﺘﺮﻳﻦ ﻣﺮاﺗﺐ وﺟﻮدﯼ در
اﻳﻨﺎن ﻣﺼﺪاق ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ .ﺑﺪﻳﻨﺴﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ اﻗﻠﻴﺘﯽ اﻧﺪﮎ و ﺑﺎورﻣﻨﺪ و ﻣﺼﻤﻢ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ در ﺑﺴﺘﺮ ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ،ﻋﻤﻼ ﺑﺴﻴﺎرﯼ را ﮐﻪ
اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺁن ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ از ﭘﯽ ﺧﻮد ﮐﺸﺎﻧﻴﺪﻩ و ﻣﻨﺸﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮات اﺳﺎﺳﯽ در دﻧﻴﺎﯼ واﻗﻊ ﮔﺮدد.
هﻤﻴﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺮﮐﺰﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻻﻳﻪ هﺎﯼ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﯽ ،ﺑﻪ ﻳﮏ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺧﺼﻠﺘﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﻣﻴﺒﺨﺸﺪ و ﺁن را ذاﺗﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ
و ﺳﺨﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺐ و ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﺧﻮاﻩ ﻣﻴﺴﺎزد .هﻤﻴﻦ ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن دﮔﺮدﻳﺴﯽ ﺁن را
ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﮐﺒﻮﺗﺮ ،ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﺑﻪ زاﻟﻮﻳﯽ رام و ﻳﺎ هﺮ ﻣﻮﺟﻮد ﻏﻴﺮدرﻧﺪﻩ دﻳﮕﺮﯼ ،ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ ﻣﻴﮑﻨﺪ .هﻴﻮﻻ را ﻣﺴﻠﻤﺎ
ﻣﻴﺘﻮان ﻓﺮﺳﻮد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻧﻴﺰ ﻧﺎﺑﻮدش ﺳﺎﺧﺖ ،اﻣﺎ ﺗﺎ ﺁن دﻳﺪ و روﻳﮑﺮد هﻴﺘﻠﺮوار در ﺁن ﻏﻠﺒﻪ اﯼ ﻋﻤﻼ راهﺒﺮ و راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ دارد
٨
دﮔﺮدﻳﺴﯽ اﺳﺎﺳﺎ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﻴﺴﺖ .هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻧﻪ ﻣﻴﺨﻮاهﺪ و ﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﮐﻪ دﮔﺮدﻳﺴﯽ ﻳﺎﺑﺪ .ﺑﻴﻬﻮدﻩ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﻳﺎ هﻤﺎن
ﭘﺮﭼﻤﺪار و ﺳﺨﻨﮕﻮﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان هﺮ ﮔﻮﻧﻪ "ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻓﺘﺎر اﺳﺎﺳﯽ" ﻧﻈﺎم را ﺣﺘﯽ در ﺻﻮرت ﺑﻘﺎﯼ ﻓﺮﺿﯽ ﺁن )در
هﻴﺌﺘﯽ اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﺳﺎﺳﯽ در رﻓﺘﺎرش( ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ و ﺑﻪ ﺟﺪ رد ﮐﺮد) .ﺿﻤﻦ اﻳﻨﮑﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ اﻳﻦ ،ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ
ﻧﺎب هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻓﺘﺎر اﺳﺎﺳﯽ ﻧﻈﺎم را ﻣﻌﺎدل ﺑﺎ ﺳﺎﻗﻂ ﮔﺸﺘﻦ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺁن ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ (.اﮔﺮ در ﻳﮏ ﺟﻨﺒﺶ ﻳﺎ ﻧﻈﺎم ،ﺁن ﺟﻬﻞ ﻣﺮﮐﺐ و
دﻳﺪ و روﻳﮑﺮد ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰﯼ ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در هﻴﺌﺖ ﻏﺎﻟﺒﺸﺎن ﺣﺎﻣﻞ ﺁﻧﻨﺪ در ﻋﻤﻞ ﻏﻠﺒﻪ اﯼ راهﺒﺮدﯼ ﺑﻴﺎﺑﺪ ،ﺁن ﺟﻨﺒﺶ ﻳﺎ
ﻧﻈﺎم ،ﺟﻨﺒﺶ و ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ )ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﺧﺎص ﺁن( ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻴﺸﻮد و ﺑﺎ اﺳﺘﻤﺮار ﻧﻘﺶ و ﮐﺎرﮐﺮ ِد ﻋﻤﻼ راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ
ﻧﺎب در ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ ،ﭼﻨﺎن ﺳﻴﺴﺘﻤﯽ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ اﻗﺘﻀﺎﯼ ذات و ﺳﺮﺷﺖ ﺧﻮد ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﻧﺤﻮﯼ از اﻧﺤﺎ ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدﯼ
ﺳﺨﺖ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد و ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ دﻳﮕﺮﯼ ﺑﺮاﯼ ﺁن ﻣﺘﺼﻮر ﻧﻴﺴﺖ .ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮد ﻏﺮﻳﺐ و ﺳﺨﺖ ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰﯼ ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ
ﻧﺎب ﺣﺎﻣﻞ ﺁﻧﻨﺪ "ﻓﺎﻗﺪ ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ دﺳﺘﮑﻢ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ اﺻﻞ ﺑﻘﺎﯼ ﺧﻮد )ﺣﺎل در هﺮ هﻴﺌﺖ ﻣﻤﮑﻦ و
ﻣﻘﺘﻀﯽ(" ﺑﻮدﻩ و هﻤﻮارﻩ در ﻧﻈﺎم از ﻧﻈﺮ راهﺒﺮدﯼ ﻏﻠﺒﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ،ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ
ﻏﻴﺮدﻳﻨﯽ اﮔﺮﭼﻪ در ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺣﺴﺎﺑﮕﺮاﻧﻪ و هﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ رﻓﺘﺎر ﮐﻨﺪ ،وﻟﯽ در اﺳﺘﺮاﺗﮋﯼ ﺟﻨﻮﻧﯽ ﺳﺨﺖ ﮐﻮر و هﻴﺘﻠﺮوار و رو
ﺑﻪ ﺗﺒﺎهﯽ و ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﺑﺮ ﺁن ﻏﺎﻟﺐ اﺳﺖ.
ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان در ﻃﯽ ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ دهﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﮏ دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ "ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ" ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻳﮏ
دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ "ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎ ِر" ﻣﺬهﺒﯽ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ و ﺑﺎ وﺟﻮد ﺷﺮاﮐﺖ راهﺒﺮدﯼ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﺎ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ،
اﻳﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎﺑﻨﺪ ﮐﻪ درﻋﻤﻞ "راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ اﺻﻠﯽ" ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻈﺎم ،ﺑﺎ وﺟﻮد هﻤﻪ ﻓﺮاز و ﻧﺸﻴﺒﻬﺎﯼ ﺁن ،ﺑﻮدﻩ و ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ .در واﻗﻊ،
"ﻧﻮﻋﯽ روﻳﮑﺮد ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺗﻮهﻢ واروﻧﻪ و هﻴﺘﻠﺮوا ِر ﺷﮑﺴﺖ-ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ در ﻣﻴﺪان و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰ از ﻧﻈﺮ راهﺒﺮدﯼ" اﺳﺖ
ﺶ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻠﯽ ﻧﻈﺎم ﺑﻮدﻩ و دﺳﺖ ﺑﺎﻻ را از ﻧﻈﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ،ﻧﻪ ﺑﻴﻨﺸﻬﺎ و روﻳﮑﺮدهﺎﯼ
ﮐﻪ ﻋﻤﻼ راهﺒﺮ و راﺳﺘﺎﺑﺨ ِ
ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎراﻧﻪ اﯼ ﮐﻪ داراﯼ ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ .اﮔﺮ ﺁن ﺑﻴﻨﺶ ﭘﺎﻳﻪ در ﻧﻈﺎم را ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮﭼﻤﺪاران ﺑﺮ
ﺗﺨﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ اش ،ﺧﻤﻴﻨﯽ و ﺧﺎﻣﻨﻪ اﯼ ﻧﻴﺰ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﮔﺸﺘﻪ ﻣﺒﻨﺎﯼ ﻗﻀﺎوت ﻗﺮار دهﻴﻢ ،روﺷﻦ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ ﻧﻈﺎم در ﮐﻞ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم
ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ ﻣﺬهﺒﯽ اﺳﺖ .ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﮐﻠﻴﺖ رﻓﺘﺎر و ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻈﺎم ﺑﺎ هﻤﻪ ﻓﺮاز و ﻧﺸﻴﺒﻬﺎﻳﺶ در ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ دهﻪ ،ﺗﺎ
هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺷﺮاﮐﺖ راهﺒﺮدﯼ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﺎ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ را دارﻳﻢ ﻏﻠﺒﻪ راهﺒﺮدﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در
ﻧﻈﺎم را ﺑﺴﻴﺎرﯼ ﺑﺎور ﻧﻤﻴﮑﻨﻨﺪ.
اﮔﺮ ﺑﻪ ﮐﺎرﻧﺎﻣﻪ ﮐﻠﯽ ﻧﻈﺎم ﻧﮕﺎهﯽ ﻋﻤﻴﻖ و ﺟﺎﻣﻊ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ،ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻮدﻧﺶ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﺧﺎص ﺁن ﺑﺮاﻳﻤﺎن روﺷﻦ ﻣﻴﺸﻮد؛
ﺣﻘﻴﻘﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎرﯼ هﻨﻮز ﻗﺎدر ﺑﻪ درﮎ و ﭘﺬﻳﺮش ﺁن ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل اﮔﺮ در ﻧﻈﺎم ،روﻳﮑﺮدهﺎﯼ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﺠﺎﯼ روﻳﮑﺮد
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﻏﻠﺒﻪ راهﺒﺮدﯼ داﺷﺖ ،ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﻣﻘﺎﻃﻌﯽ در ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ٨٨ ،٨۴ ،٧۶ ،۶٧ ،۶٠ ،۵٧و ...ﺷﺎهﺪ رﻓﺘﺎرهﺎﻳﯽ
ﻣﺘﻔﺎوت از ﻧﻈﺎم ﺑﻮدﻳﻢ .ﻳﮏ ﻧﻈﺎم دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ و ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﻣﻌﻤﻮل ﻧﻴﺰ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﺎل ۶٠ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻨﺶ ﻣﻴﭙﺮداﺧﺖ ،اﻣﺎ
ﻧﻪ ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ هﺎر و ﺑﯽ ﻣﻬﺎر و ﺑﺎ هﺰﻳﻨﻪ هﺎﻳﯽ ﺑﺲ ﮔﺰاف .ﻳﮏ ﻧﻈﺎم دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ و ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﻣﻌﻤﻮل ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺖ ﮔﺎهﯽ در ﭘﯽ
ﺟﻨﮓ اﻓﺮوزﯼ و ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزﯼ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻮدﻩ و ﻳﺎ درﺻﺪد رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺳﻼﺣﻬﺎﯼ ﮐﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﯽ از ﻗﺒﻴﻞ ﺳﻼﺣﻬﺎﯼ اﺗﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ؛ اﻣﺎ رﻓﺘﺎر
ﮐﻠﯽ ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان در اﻳﻦ ﻣﻮارد هﻢ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﺧﺎص ﺁن اﺷﺎرﻩ دارد .ﭘﺬﻳﺮش ﺁﺗﺶ ﺑﺲ در ﺟﻨﮓ ﺑﺎ
ﻋﺮاق ﻧﻪ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﺮﺗﺮ ﺳﺎل ۶١ﻳﺎ زودﺗﺮ از ﺁن ﻳﺎ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎﻳﯽ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ،ﺑﻠﮑﻪ ﭘﺲ از ﺳﺎﻟﻬﺎ ﮐﺸﺘﺎر و ﺧﺮاﺑﯽ و در
ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺻﻌﺐ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ .ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ هﺮﭼﻨﺪ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ و ﻧﺎﻗﺺ وﻟﯽ ﺑﺲ ﭘﺮهﺰﻳﻨﻪ در ﻋﺮﺻﻪ هﺴﺘﻪ اﯼ هﻢ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ
ﺖ ﺻﺮف ﺷﺪﻩ ﺑﺮاﯼ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﯼ اﺗﻤﯽ و ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻨﮑﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎﻳﯽ ﺑﺴﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮاﯼ ﻧﻈﺎم
ﺗﻼش ﺑﺴﻴﺎر و زﻣﺎن و اﻧﺮژﯼ ﺑﺴﻴﺎر هﻨﮕﻔ ِ
ﺑﺮاﯼ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻘﺎﺗﯽ ﭘﺮﺳﻮد ﺑﺎ ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ ﻏﺮﺑﯽ وﺟﻮد داﺷﺖ ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﺳﺨﺖ و ﺗﺤﻤﻴﻠﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ .در ﻳﻤﻦ
اﻣﮑﺎن ﻋﻤﻠﯽ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺳﺎزش ﮐﻪ ﻋﻤﻼ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺣﻔﻆ ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮاﺿﻊ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮاﯼ رژﻳﻢ اﻳﺮان در ﺁن ﮐﺸﻮر ﺑﺎﺷﺪ ،ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ
٩
ﺗﻮﺻﻴﻪ هﺎ و هﺸﺪارهﺎﯼ ﭘﺎرﻩ اﯼ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ،ﺑﺎ ﺑﻠﻨﺪﭘﺮوازﻳﻬﺎﯼ ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰ و ﮐﻮردﻻﻧﻪ ﺑﺮﺧﯽ در ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ
زاﻳﻞ ﺷﺪ و در ﺳﻮرﻳﻪ و ﻏﻴﺮﻩ هﻢ وﺿﻊ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﺮ هﻤﻴﻦ ﻣﻨﻮال اﺳﺖ ....هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در هﻤﻪ اﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ ،هﻴﻮﻻﯼ
ﺣﺎﮐﻢ ﺣﺘﯽ در ﺧﻄﻴﺮﺗﺮﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ هﻴﭽﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﺗﻦ ﻧﺪادﻩ و از ﭘﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻴﻬﺎﯼ
ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﺗﺤﻤﻴﻠﯽ هﻢ هﻤﻮارﻩ ﺳﻌﯽ در ﺟﺒﺮان در ﻋﺮﺻﻪ هﺎﻳﯽ دﻳﮕﺮ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .ﻧﻮﻋﯽ ﺳﻮدازدﮔﯽ ﻏﺮﻳﺐ و "ﮐﻮردﻟﯽ راهﺒﺮدﯼ"
و روﻳﮑﺮد ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪ ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ در ﺑﺴﻴﺎرﯼ ﺑﺰﻧﮕﺎهﻬﺎ )ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن و ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﯼ ﺗﺒﺎهﺴﺎز و
ت ﺑﺲ ﺧﻄﻴﺮ
ﺑﯽ ﻣﻬﺎر از هﺮ ﺁن اﺑﺰار ﻣﻤﮑﻦ( و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﻠﯽ رﻓﺘﺎرش در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻴﺮوزﻳﻬﺎ و ﺷﮑﺴﺘﻬﺎ و ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ و ﺗﻬﺪﻳﺪا ِ
ﺟﻤﻠﮕﯽ دال ﺑﺮ ﻏﻠﺒﻪ ﻋﻤﻼ اﺳﺘﺮاﺗﺰﻳﮑﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﻧﻈﺎم ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ.
در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ از ﻳﺎد ﻧﺒﺮﻳﻢ ﮐﻪ ﺁﺗﺶ ﺑﺲ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻧﻈﺎم در ﺳﺎل ۶٧ﻧﻴﺰ هﺮﮔﺰ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﺻﻠﺢ ﻧﺒﻮدﻩ و ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ در ﺳﺎل
٩۴در زﻣﻴﻨﻪ هﺴﺘﻪ اﯼ ﺷﺎهﺪش ﺑﻮدﻳﻢ ،ﻳﮏ ﺟﺎم زهﺮ ﺧﻮردن ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ،ﻣﺼﻠﺤﺘﯽ و ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻮد .ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ در اوﻟﻴﻦ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎﯼ
ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻩ ﭘﺲ از ﺳﺎل ،۶٧ﺑﺎز ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﻨﮓ اﻓﺮوزﯼ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺒﯽ و ﺻﺪور ﺑﺤﺮان از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪ هﻤﺎن ﮐﺸﻮر ﻋﺮاق از ﺳﺮ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ .ﺣﺘﯽ در اﻧﺪﮎ زﻣﺎﻧﯽ ﭘﺲ از ﺁن ﻗﺒﻮل اﺟﺒﺎرﯼ ﺁن ﺁﺗﺶ ﺑﺲ هﻢ ﻓﺘﻮاﯼ ﻗﺘﻞ ﺳﻠﻤﺎن رﺷﺪﯼ دادﻩ ﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﺒﺎدا ﺿﻌﻔﯽ ﻧﺸﺎن
دادﻩ ﺷﺪﻩ و ﻳﮏ ﻟﺤﻈﻪ ﻧﻈﺎم از ﻗﺪرﺗﻨﻤﺎﻳﯽ و ﺑﺤﺮاﻧﺰاﻳﯽ و ﺗﻼش ﺑﺮاﯼ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺑﻘﺎ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻠﻄﻪ واﺑﻤﺎﻧﺪ .هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻮاﻓﻖ
هﺴﺘﻪ اﯼ ﺳﺎل ٩۴ﺑﺎ ﻗﺪرﺗﻬﺎﯼ ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎﻧﯽ ،ﻧﻈﺎم ﮐﻤﺎﮐﺎن ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻬﺎﯼ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺑﺮاﯼ ﺗﻮﻟﻴﺪ و اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻮﺛﺮ از ﺳﻼﺣﻬﺎﯼ هﺴﺘﻪ اﯼ
را ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﺳﻨﮕﺮﯼ راهﺒﺮدﯼ ﺣﻔﻆ ﻧﻤﻮدﻩ اﺳﺖ و هﻤﭽﻨﺎن ﻃﺮﺣﻬﺎﻳﯽ دﻳﮕﺮ و ﺑﻌﻀﺎ ﻣﻐﻔﻮل ﻣﺎﻧﺪﻩ از دﻳﺪ ﺑﺴﻴﺎرﯼ را ﺑﺮاﯼ ﺗﺤﻘﻖ
ﺳﻮداﯼ ﺧﻮﻳﺶ در دﺳﺘﻴﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮔﺴﺘﺮدﻩ از ﺳﻼﺣﻬﺎﯼ ﮐﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﯽ و از ﺟﻤﻠﻪ اﺗﻤﯽ ،ﮐﻪ ﺑﻪ واروﻧﮕﯽ ﺁن را ﺑﺴﺎن
ﺁب ﺣﻴﺎت و ﮔﻨﺪم ﺟﺎوداﻧﮕﯽ ﺑﺮاﯼ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻴﭙﻨﺪارد )!( ،ﺑﺲ ﺳﺨﺖ و ﮐﺸﺎن-ﮐﺸﺎن ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻴﺒﺮد.
اﻟﺒﺘﻪ ﭼﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺿﻌﻒ و ﻓﺮﺳﻮدﮔﯽ ﭘﻴﺸﺮوﻧﺪﻩ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ )ﮐﻪ ﻃﺒﻌﺎ ﺁن هﺴﺘﻪ اﺻﻠﻴﺶ را ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻣﻞ
ﻣﻴﺸﻮد( و ﭼﻪ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻋﺮﻳﺎن ﻧﺸﺪن ﮐﺎﻣﻞ ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن و هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ در اﻳﻦ ﮔﺎﻩ و ﺣﺪﯼ اﮔﺮﭼﻪ ﻣﺤﺪود و رو ﺑﻪ ﮐﺎهﺶ
از اﺳﺘﺘﺎر ﮐﻪ هﻤﭽﻨﺎن در ﺁن ﻗﺮار دارد ،واﮐﻨﺸﻬﺎﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﮔﺎﻩ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﺎدرﺳﺖ واﮐﻨﺸﻬﺎﯼ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ
ﯼ ﻣﻌﻤﻮل ،اﻋﻢ از ﻣﺬهﺒﯽ
ﻣﻌﻤﻮل را ﺑﻪ ذهﻦ ﻣﺘﺒﺎدر ﺳﺎزد؛ اﻣﺎ ﺑﻪ واﻗﻊ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺒﻮدﻩ و اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻧﻪ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ ﻳﺎ اﺳﺘﺒﺪاد ِ
ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻣﺬهﺒﯽ ،ﺑﻠﮑﻪ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﺧﺎص ﺁن ﺑﺎ ﻏﻠﺒﻪ ﻋﻤﻼ راهﺒﺮدﯼ ﺟﺮﻳﺎﻧﯽ ﻏﺪار و ﻣﮑﺎر وﻟﯽ ﻓﺎﻗﺪ ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ
ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ )دﺳﺘﮑﻢ ﺑﺮاﯼ ﺗﺎﻣﻴﻦ اﺻﻞ ﺑﻘﺎ و ﺟﺎن ﺑﻪ درﺑﺮدن ﺣﺎل در هﺮ هﻴﺌﺖ ﻣﻤﮑﻦ( اﺳﺖ .هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ
ﺁﺧﺮﻳﻦ ﮔﺎﻩ و دوران از دوراﻧﻬﺎﯼ ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﻧﻈﺎم ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﺣﺎﮐﻢ ﺷﺎهﺪ ﺣﺬف اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران از ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ و رﻓﺘﺎر
ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ ﺑﺎز هﻢ ﻋﺮﻳﺎﻧﺘ ِﺮ اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻧﺒﺎﺷﻴﻢ ،ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻮدن ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ دﻗﻴﻖ ﮐﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎرﯼ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ.
ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ در دو ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺮﺿﯽ ،رﻓﺘﺎر ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ ﻳﮏ ﺟﻨﺒﺶ و ﻳﺎ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻪ اوج ﺧﻮد رﺳﻴﺪﻩ و ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎﻧﺶ ﺧﻮاهﺪ
ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﺠﻨﻮﻧﺎﻧﻪ ﺑﻪ هﺮ ﺳﻮ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺮد؛ ﻳﮑﯽ ﺣﺎﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁن ﻧﻈﺎم ﺑﻪ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺮاﺣﻞ رﺷﺪ و ﭘﻮﺳﺖ اﻧﺪازﯼ ﺧﻮد رﺳﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ
)ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺁﻟﻤﺎن در اواﺧﺮ دهﻪ ٣٠ﻣﻴﻼدﯼ( و دﻳﮕﺮﯼ ﺣﺎﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﻴﺮﯼ ﻣﻌﮑﻮس و در
ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ و ﭘﻮﺳﺖ ﮐﻨﺪﻩ ﺷﺪﻧﺶ ،در ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺑﺎﺷﺪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان
ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺷﺎهﺪش ﺧﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد ﻳﺎ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺁﻟﻤﺎن وﻗﺘﯽ ﻣﺎﺑﻪ ازاﯼ ﺷﮑﺴﺘﻬﺎﯼ ﺳﻨﮕﻴﻨﺶ در ﺟﺒﻬﻪ هﺎﯼ ﺟﻨﮓ ﺑﺮ ﺷﺪت
ﮐﺸﺘﺎرهﺎﯼ ﺟﻤﻌﯽ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺳﻮزاﻧﺪن ﻳﻬﻮدﻳﺎن اﻓﺰود( .اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻮان هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ و ﺁﺳﻴﺒﻬﺎﻳﯽ ﮐﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻴﮑﻨﺪ در اﻳﻦ دو ﺣﺎﻟﺖ
هﺮﮔﺰ ﺑﺎ هﻢ ﻳﮑﯽ ﻧﻴﺴﺖ؛ وﻟﯽ ﺑﻪ هﺮ ﺻﻮرت ،ﻣﻴﻞ ﻏﺮﻳﺐ و ﺑﯽ ﻣﺮ ِز ﺁن "ﺟﻨﻮن" ﻣﮑﺎر و ﻣﻨﺎﻓﻖ را ﺑﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﺁوردن و ﺗﺒﺎﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ
و ﺳﻠﻄﻪ ﺟﺴﺘﻦ ،ﭼﻪ در اوج ﻗﺪرت ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻪ در ﺣﻀﻴﺾ ﺿﻌﻒ ،هﻴﭽﮕﺎﻩ و در هﻴﭻ ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﺎدﻳﺪﻩ اﻧﮕﺎﺷﺖ.
اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﺳﻮدازدﻩ ،در ﺳﻄﺢ و ﻣﺮﺗﺒﻪ اﯼ ﺑﺲ ﭘﺴﺖ و ﻣﺒﺘﺬل دﭼﺎر ﺗﻮهﻢ ﮐﻮر و واروﻧﻪ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و
ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ در ﻣﻴﺪان ﻧﺒﻮدﻧﺪ و ﻳﺎ در ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ در ﻋﻤﻞ ﻧﻘﺶ و ﺟﺎﻳﮕﺎهﯽ راهﺒﺮدﯼ و راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ،اﻣﮑﺎﻧﯽ ﺣﺪاﻗﻞ
١٠
ﺖ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و ﺗﺼﻮر
ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺑﺮاﯼ اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻧﻈﺎم وﺟﻮد ﻣﻴﺪاﺷﺖ .اﻣﺎ ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺁن ﺗﻮهﻢ ﻣﺠﻨﻮﻧﺎﻧﻪ و ﺑﺲ ﺳﺮﺳﺨ ِ
هﻴﺘﻠﺮوا ِر ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ در ﻣﻴﺪان در ﺁﻧﺎن وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻪ دﻳﮕﺮ ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ ﻧﺎب ﻧﺒﻮدﻧﺪ و اﮔﺮ ﺁن ﺟﻬﻞ و ﻧﺨﻮت ﻏﺮﻳﺐ و ﺑﺲ
ﺗﺒﺎهﯽ ﻃﻠﺐ در ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻧﺒﻮد و در ﮐﻠﻴﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻏﻠﺒﻪ اﯼ راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎ دﻳﮕﺮ هﻴﻮﻻ ،هﻴﻮﻻ
ﻧﺒﻮد .درﺁﻧﺼﻮرت اﻃﻼق ﻋﻨﻮان "ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ" ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ دﻗﻴﻖ ﺁن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻈﺎم درﺳﺖ ﻧﺒﻮد و اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻧﻴﺰ اﻣﮑﺎن ﺑﺮﺁﻣﺪن و اﺳﺘﻤﺮار
ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﮐﻪ ﺷﺎهﺪش ﺑﻮدﻳﻢ ﻧﻤﻴﻴﺎﻓﺖ.
ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ وﺟﻮد هﻤﻪ ﻓﺮاز و ﻧﺸﻴﺒﻬﺎ و ﺗﻼﻃﻤﺎت و در ﻓﻀﺎﻳﯽ ﺗﺎر و ﭘﺮﻏﺒﺎر ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ هﺎﻳﯽ ﻓﺮﻳﺒﻨﺪﻩ در ﺷﺮاﻳﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ،
ﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و درﻧﻔﺎق ،هﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮوﯼ هﺮﭼﻨﺪ
هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺑﻪ راهﺒﺮﯼ ﻋﻤﻠﯽ و ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑ ِ
ﺳﺨﺖ و ﮐﺸﺎن ﮐﺸﺎن ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺴﻮﯼ ﺳﺮاﺑﻬﺎﻳﯽ ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰ اداﻣﻪ ﻣﻴﺪهﺪ .هﻤﭽﻨﻴﻦ ،ﺳﻴﺎﺳﺖ دوﮔﺎﻧﻪ ﭼﻤﺎق و هﻮﻳﺞ ﮐﻪ در ﺣﺎل
ﺣﺎﺿﺮ و ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﺮﮐﻴﺒﯽ از اهﺮﻣﻬﺎﯼ ﻣﺘﻨﻮع اﻗﺘﺼﺎدﯼ و ﻧﻈﺎﻣﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﺧﯽ ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ
ﺧﺎرﺟﯽ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻴﺸﻮد و هﺪف از ﺁن ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﺳﺎﺳﯽ رﻓﺘﺎر ﻧﻈﺎم )!( و ﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﻧﻈﺎم ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ،ﺑﺪون دﺳﺘﻴﺎﺑﯽ ﺑﻪ
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ اداﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ.
در اﻳﺮان ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ دهﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎهﺪ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ هﺴﺘﻴﻢ ،اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮاردﯼ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از
ﯼ "ﺑﯽ ﺷﺮﻳﮏ" ﺑﺮ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﻧﻈﺎم
ﺁﻧﻬﺎ اﺷﺎرﻩ ﺷﺪ ،هﻨﻮز ﺁن هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ و ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻏﻠﺒﻪ راهﺒﺮد ِ
ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ .در هﻤﻪ اﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ ،ﺣﺎﻣﻼن ﻧﮕﺮﺷﻬﺎ و روﻳﮑﺮدهﺎﯼ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎراﻧﻪ در اﻧﻮاع و اﺷﮑﺎل ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻧﻴﺰ در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ
ﺳﻄﻮح ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺑﺎ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب هﻤﺮاﻩ و هﻤﺴﻔﺮﻩ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ .ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎراﻧﯽ هﻨﻮز در ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺣﻀﻮرﯼ ﻣﻮﺛﺮ دارﻧﺪ .اﻳﻦ
ﺷﺮﻳﮑﺎن در ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ و ﺑﺴﻴﺎرﯼ ﻓﺴﺎداﻧﮕﻴﺰﻳﻬﺎ و ﺗﺒﺎهﮑﺎرﻳﻬﺎﻳﺶ ،اﮔﺮﭼﻪ در ﺷﺮاﮐﺖ راهﺒﺮدﻳﺸﺎن ﺑﺎ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ،ﺟﺮﻳﺎن
ﯽ" ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻠﯽ ﻧﻈﺎم ﻧﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻠﮑﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ،وﻟﯽ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد در ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻠﯽ
ﻏﺎﻟﺐ ﻧﺒﻮدﻩ اﻧﺪ و "راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ اﺻﻠ ِ
ﻧﻈﺎم ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮدﻩ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎﻳﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ را ﺑﺮاﯼ ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻧﻈﺎم ﺳﺒﺐ ﻣﻴﺸﺪﻩ اﻧﺪ .ﺿﻤﻦ اﻳﻨﮑﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺁن
دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ ﺟﺎرﯼ در هﻴﻮﻻ ،ﺑﻪ هﺮ روﯼ و هﺮ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻧﺤﻮﯼ از اﻧﺤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻋﺮﻳﺎن ﺷﺪن ﮐﻴﻔﺎ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺁن
"ﺟﻨﻮن ﻣﮑﺎر و ﺑﯽ ﻣﺮز" و ﺣﺬف اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﺑﻘﺎﻳﺎﯼ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران از ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺑﻮد.
در ﭘﯽ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﺎل ،٩٢ﺷﺎهﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮔﺎﻩ و دوران ﻧﺒﻮدﻳﻢ ،ﺑﻠﮑﻪ هﻤﻴﻦ ﮔﺎﻩ و دوران ﺟﺎرﯼ وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺟﺪﻳﺪﯼ ﮔﺸﺖ.
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﭘﺮﻧﺨﻮت ،ﻣﺎﺑﻪ ازاﯼ ﻧﺎﮐﺎﻣﯽ هﺰﻳﻨﻪ ﺑ ِﺮ ﺧﻮد در ﺁن اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت و ﻧﺎﭼﺎر ﺷﺪﻧﺸﺎن ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ
ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﻧﺎﻗﺺ و ﻣﺼﻠﺤﺘﯽ در اﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ ،اﮔﺮﭼﻪ هﻨﻮز ﺷﻤﺸﻴﺮهﺎ را از رو ﻧﺒﺴﺘﻪ اﻧﺪ ،وﻟﯽ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ از ﻧﺸﺎن دادن
دﺳﺘﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ و ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ روﺷﻬﺎﻳﯽ ﺳﺨﺖ در ﻋﺮﺻﻪ هﺎﻳﯽ دﻳﮕﺮ ﮔﺸﺘﻪ اﻧﺪ .ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻨﻬﺎ اﻣﺎ ،ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ و ﻧﺎﮐﺎﻣ ِﻞ
ﯽ ﻧﺎﮐﺎﻣﻞ در ﻣﺬاﮐﺮات هﺴﺘﻪ اﯼ و ﻣﻮارد ﻣﺮﺑﻮط
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ در ﺳﺎل ،٩٢ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑ ِ
ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﺎل ٩۴را هﺮﮔﺰ ﻧﻤﻴﺘﻮان ﺑﻪ ﺧﻮدﯼ ﺧﻮد ﺳﺮﺁﻏﺎ ِز ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﻳﺎ ﺣﺘﯽ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﻧﺴﺒﺘﺎ
ﮐﺎﻣﻞ ﻧﻈﺎم در ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﻋﺮﺻﻪ هﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺤﺴﻮب داﺷﺖ.
ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﺮﺁﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻀﺎد ﺧﻮد ﺑﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻏﻴﺮهﻤﺴﻮ را ﮐﻨﺘﺮل و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﮐﺮدﻩ و ﺣﺘﯽ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ
ﮐﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﺁن را در ﺧﺪﻣﺖ اهﺪاف ﺧﻮد درﺁورﻧﺪ و اﮔﺮ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ اﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪ را ﺑﺘﻤﺎﻣﯽ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺪل ﺳﺎزﻧﺪ )ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺷﺪﻧﯽ هﻢ
ﻧﻴﺴﺖ( ،ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ هﺰﻳﻨﻪ هﺎ را ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﮐﺎهﺶ دهﻨﺪ .ﭘﺬﻳﺮش ﺑﺎﻻ ﺁﻣﺪن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎرﯼ ﻏﻴﺮهﻤﺴﻮ ﺑﺎ ﺁﻧﺎن در ﺁن
ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺮﻓﺸﺎر در ﺳﺎل ،٩٢ﺑﺸﺮﻃﯽ ﮐﻪ ﺁن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎر از دﻳﺪﮔﺎﻩ ﺁﻧﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﻣﻬﺎر ﺑﺎﺷﺪ ،اﮔﺮﭼﻪ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب و ﺗﺤﻤﻴﻠﯽ
ﺑﻮدﻩ و هﺰﻳﻨﻪ هﺎﯼ زﻳﺎدﯼ را ﺑﻪ ﺁﻧﺎن ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﻴﮑﺮد ،وﻟﯽ از ﺳﻮﯼ دﻳﮕﺮ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺖ در ﺗﺮﻣﻴﻢ ﭼﻬﺮﻩ ﺑﺸﺪت ﺁﺳﻴﺐ دﻳﺪﻩ ﻧﻈﺎم در
داﺧﻞ و ﺧﺎرج ﺗﺎ ﺣﺪﯼ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ ،از اﻋﺘﺒﺎر و ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن اﺻﻞ ﻧﻈﺎم و راﻩ ﺣﻠﻬﺎﻳﺸﺎن ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﻧﻔﯽ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﻧﻈﺎم ﮐﺎﺳﺘﻪ و
١١
ﺿﻤﻦ ﺳﺮﮔﺮم ﻧﻤﻮدن و ﺳﺮ ﮐﺎر ﻧﻬﺎدن ﻣﺮدم و ﺑﺮﺧﯽ ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎ زﻣﻴﻨﻪ هﺎﻳﯽ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ ،ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﯽ از ﻣﻮج
ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻴﻬﺎ و ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻬﺎ را در ﭼﺎرﭼﻮﺑﯽ ﮐﻪ در ﻣﺪار ﻧﻈﺎم ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻴﺸﺪ ﻣﻬﺎر و ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻤﺎﻳﺪ.
از ﻳﺎد ﻧﺒﺮﻳﻢ ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب دﭼﺎر ﺗﻮهﻢ ﮐﻮر و واروﻧﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ ﺑﻮدﻩ و ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ ﺳﻴﺎق اژدهﺎﯼ ﮐﻤﻮدو ﻣﺪﺗﻬﺎ
در ﺧﻔﺎ ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻈﺎر ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺁﻧﺎن در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﺳﺨﺖ ﭘﺮﻓﺸﺎر ﺑﺨﻮاهﻨﺪ ﺑﺎ
ﺖ "از اﻳﻦ ﺳﺘﻮن
ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺴﺒﺖ هﺰﻳﻨﻪ ﺑﻪ ﻓﺎﻳﺪﻩ در ذهﻦ ﺧﻮﻳﺶ ،دﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻴﻬﺎﯼ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎ ذهﻨﻴ ِ
ﺑﻪ ان ﺳﺘﻮن ﻓﺮج اﺳﺖ" ،ﺿﻤﻦ ﺗﻼش ﺑﺮاﯼ اداﻣﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﭘﻴﺸﺮوﻳﻬﺎﯼ هﺮﭼﻨﺪ ﺳﺨﺖ و ﮐﻨ ِﺪ ﺧﻮد و دﺳﺘﮑﻢ ﺣﻔﻆ ﻣﻮاﺿﻊ راهﺒﺮدﯼ
ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ هﺮ ﻗﻴﻤﺖ ،ﻣﻨﺘﻈ ِﺮ در رﺳﻴﺪن ﻓﺮﺟﯽ ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ -ﻏﺎﻓﻞ از اﻳﻦ ﮐﻪ "ﺑﺮ ﺧﻼف ﺗﺼﻮر ﺁﻧﺎن" ،زﻣﺎن ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﺎن ﺑﻮدﻩ و
اوﺿﺎع در ﮐﻞ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺸﺪﻩ ،ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺪﺗﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ.
هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺁﻧﭽﻪ در ﺳﺎل ٩٢و ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎ ﺳﺎل ٩۴ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ،ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﺣﺎﻣﻼن اﺻﻠﯽ ﺁن ﻧﮕﺮش و
روﻳﮑﺮد راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ،دﻳﮕﺮ ﻗﺎدر ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻧﻘﺶ ﻋﻤﻼ راهﺒ ِﺮ ﺧﻮد در ﻧﻈﺎم را در ﻋﺮﺻﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت و ﻣﻮارد
ﺶ ﺧﻮد در
اﻳﻨﭽﻨﻴﻨﯽ از ﻃﺮق ﻧﺮم ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮﻧﺪ .اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ هﺮﮔﺰ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﺎن دﻳﮕﺮ ﻧﻘﺶ ﻋﻤﻼ راهﺒﺮ و راﺳﺘﺎﺑﺨ ِ
ﮐﻠﻴﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻈﺎم را از دﺳﺖ دادﻩ اﻧﺪ و ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ ﻧﻈﺎم ،از ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻳﮏ دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎر دﮔﺮدﻳﺴﯽ ﭘﻴﺪا
ﮐﺮدﻩ و هﻴﻮﻻﻳﯽ درﻧﺪﻩ ﺑﻪ زاﻟﻮﻳﯽ رام اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ! اﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ واﻗﻊ ﺷﺪ اﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪ را داﺷﺘﻪ و ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ
ﻧﺎب ﺑﺮاﯼ ﺣﻔﻆ ﻧﻘﺶ ﻋﻤﻼ راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ ﺧﻮد در ﮐﻠﻴﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻈﺎم و ﭘﺎﺳﺪارﯼ از ﻣﻮاﺿﻊ راهﺒﺮدﯼ ﺁن ﺑﻪ هﺮ ﻗﻴﻤﺖ و ﺗﺤﺖ هﺮ
ﺷﺮاﻳﻂ ،ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ و ﺑﻨﺎﭼﺎر رو ﺑﺴﻮﯼ ﺷﻴﻮﻩ هﺎﯼ ﺳﺨﺖ ﺧﻮاهﻨﺪ رﻓﺖ .ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ هﻴﭻ اﺻﻼح اﺳﺎﺳﯽ ،ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ
و اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ اﯼ اﺗﻔﺎق ﻧﺨﻮاهﺪ اﻓﺘﺎد ،ﺑﻠﮑﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﺮ ﻟﺰوم هﻴﻮﻻ ﻣﺎﻧﺪن هﻴﻮﻻ ﺑﺸﺪت ﭘﺎﯼ ﻓﺸﺮدﻩ و اﻳﻦ ﭘﺎﻳﻔﺸﺎرﯼ،
ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ ﻓﺮاز و ﻧﺸﻴﺒﻬﺎ ،ﻻﺟﺮم و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﮐﻴﻔﺎ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺷﻤﺸﻴﺮهﺎ از رو ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب،
هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ،راﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺑﺮد.
ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮدﯼ ﮐﻪ ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﻳﮏ ﺟﺮﻳﺎن از ﺁن ﺑﻪ "ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ" ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ ،ﺧﻮد
ﺳﺨﺘﺘﺮﻳﻦ ﺟﺎن در ﻣﻴﺎن ﺟﺎﻧﻬﺎ و ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت ﻧﻈﺎم اﺳﺖ؛ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺁن در ﮐﺎﻧﻮن و ﻣﺮﮐﺰﻳﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺑﻮدﻩ ،ﺳﮑﺎﻧﺪار و
ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﺣﺮﮐﺖ هﻴﻮﻻ ﻋﻤﻼ هﻤﻮ ﺑﻮدﻩ و ﻧﻔﻮذ و ﺗﺎﺛﻴﺮاﺗﺶ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﻞ ،ﻏﻠﺒﻪ اﯼ راهﺒﺮدﯼ دارد .اﻳﻨﻬﺎ
ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻤﻴﺘﻮان اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺰﺑﻮر ﻧﺎﮐﺎر و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺤﻮ ﮔﺮدد ،وﻟﯽ ﻧﻈﺎم هﻤﭽﻨﺎن ﭘﺎﺑﺮﺟﺎ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ هﺮ
ن راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ
ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻓﺘﺎر اﺳﺎﺳﯽ ﻧﻈﺎم ﮐﻪ ﺧﻮد ﻣﻨﻮط ﺑﻪ "ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﻴﺶ و در واﻗﻊ ﻧﺎﮐﺎر ﮔﺸﺘﻦ ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎ ِ
و ﻧﮕﺎهﺒﺎن راهﺒﺮدﯼ ﺁن" و ﻳﺎ هﻤﺎن دﮔﺮدﻳﺴﯽ هﻴﻮﻻ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ اﻣﺮﯼ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮدﻩ ،هﺴﺖ و ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد.
هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺿﻌﻴﻒ ﮔﺸﺘﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺪﯼ ﮐﻪ ﺁﻧﺎن ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ و ﮐﺎرﮐﺮ ِد ﻋﻤﻼ راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ ﺧﻮد در ﮐﻠﻴﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ را
از دﺳﺖ ﺑﺪهﻨﺪ وﻟﯽ ﻧﻈﺎم هﻤﭽﻨﺎن ﭘﺎﺑﺮﺟﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻓﺮﺿﯽ اﺳﺎﺳﺎ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ وﻗﻮع اﺳﺖ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﻋﻤﻞ و ﺑﻪ
هﺮ دﻟﻴﻞ ﻧﻘﺶ و ﮐﺎرﮐﺮ ِد ﻋﻤﻼ راهﺒﺮدﯼ ﺧﻮد را در ﮐﻠﻴﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﺎﮐﻢ از دﺳﺖ ﺑﺪهﻨﺪ و ﺑﺪان ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﻧﻈﺎم ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﻴﺪن ﺟﺎم
زهﺮ ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ و ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ )ﻣﺜﻼ در زﻣﻴﻨﻪ اﺗﻤﯽ ،ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﯼ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﯼ و از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ(
ﮔﺮدد ،ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﻣﺰﺑﻮر ﻣﺸﺨﺼﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺁن ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻈﺎم ،ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺤﺮﮎ اﺻﻠﯽ ،دﻣﺎﻏﻪ ﺷﮑﺎﻓﻨﺪﻩ و ﻧﮕﺎهﺒﺎن
راهﺒﺮدﯼ ﺧﻮد را از دﺳﺖ دادﻩ و ﺑﻮﻳﮋﻩ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﺟﻨﮕﻨﺪﻩ اﺻﻠﻴﺶ ،ﺑﺲ ﻧﺎﺗﻮان ﮔﺸﺘﻪ اﻧﺪ -ﺿﻤﻦ اﻳﻨﮑﻪ ﭼﻨﺎن ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﻓﺮﺿﯽ
هﻢ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﺮ ﮐﻠﻴﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺛﺮﯼ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﮐﻨﻨﺪﻩ داﺷﺘﻪ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻴﺶ را ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺁﺷﮑﺎر ﺧﻮاهﺪ ﺳﺎﺧﺖ .از ﺳﻮﯼ دﻳﮕﺮ،
ن "ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﻧﻈﺎم" در ﺑﻄﻦ
ﺖ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ،٨٨ﮔﻔﺘﻤﺎ ِ
ﺑﻮﻳﮋﻩ ﭘﺲ از روﻳﺪادهﺎﯼ ﺳﺎل ٨٨و اﺗﻔﺎﻗﺎت هﻤﺎن هﻔﺘﻪ ﻧﺨﺴ ِ
ﯽ
ﺟﻨﺒﺶ داﺧﻞ ﮐﺸﻮر ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﮐﻴﻔﯽ و راهﺒﺮدﯼ اﺳﺘﻮار ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻳﻌﻨﯽ اﻳﻦ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﻧﺎﮐﺎر ﮔﺸﺘﻦ اﺳﺘﺮاﺗﺰﻳﮑ ِ
ﯼ ﻓﺮﺿﯽ "ﻧﺸﺎﻧﻪ" ﺁن
ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﺟﻨﮕﻨﺪﻩ اﺻﻠﯽ ﻧﻈﺎم و ﻧﮕﺎهﺒﺎن راهﺒﺮدﯼ ﺁن ،ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ راهﺒﺮد ِ
١٢
ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ،ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺴﺮﻋﺖ و ﺑﺎ ﻃﯽ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺷﺎهﺪ ﺑﻪ راﻩ اﻓﺘﺎدن ﻳﮏ ﻣﻮج ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮدﻣﯽ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﮐﻞ ﻧﻈﺎم
راﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺑﺮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻋﻤﻼ ﻧﻤﻴﺘﻮان ﺷﺎهﺪ ﺣﺎﻟﺘﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﺎﮐﺎر ﮔﺸﺘﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﺟﺮﻳﺎن ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و رﻓﻊ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ
ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ "راهﺒﺮدﯼ" ﺁن ﺑﺮ دﻳﮕﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ،دﻳﮕﺮ ﺑﺠﺎﯼ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻣﺴﺘﺒﺪ و ﺑﺪﻧﺎم
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ،ﺣﺎﮐﻤﺎن ﺣﺎﮐﻤﻴﺘﺸﺎن را در هﻴﺌﺖ ﻳﮏ دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ ﻏﻴﺮﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ اﺳﺘﻤﺮار ﺑﺨﺸﻨﺪ و ﺑﺪاﻧﺴﺎن ﺑﺠﺎﯼ ﻳﮏ هﻴﻮﻻﯼ درﻧﺪﻩ،
ﻣﺜﻼ ﻳﮏ زاﻟﻮﯼ رام ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﺑﻤﺎﻧﺪ .ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺤﺮاﻧﻬﺎﯼ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ و ﮐﺎراﻳﯽ در ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻓﺮﺳﻮدﻩ و ﺑﺪﻧﺎم و ﻓﺎﺳﺪ و ﻣﺘﺸﺘﺖ،
ﮐﻪ اﻗﺘﺪار وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ اش ﺁﺳﻴﺒﻬﺎﻳﯽ ﺳﺨﺖ دﻳﺪﻩ و ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ و ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﯽ ﺷﺪﻳﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺟﻨﺒﺸﯽ ﺑﺲ ﻋﻤﻴﻖ و رﻳﺸﻪ دار در ﺑﻄﻦ
ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﭘﻴﺸﺎروﯼ ﺧﻮد دارد ،اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻤﺮار ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن در هﻴﺌﺘﯽ ﮐﻴﻔﺎ ﻣﺘﻔﺎوت و دﮔﺮدﻳﺴﯽ ﻳﺎﻓﺘﻪ را از اﺳﺎس ﻣﻨﺘﻔﯽ
ﻣﻴﺴﺎزد -ﺿﻤﻦ اﻳﻦ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ در دﻧﻴﺎﯼ واﻗﻊ ،ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﺑﺲ ﺳﺮﺳﺨﺖ ﺑﺎ ﻧﻘﺶ و ﺟﺎﻳﮕﺎهﯽ ﮐﻠﻴﺪﯼ ﻧﻴﺰ هﻴﭽﮕﺎﻩ و ﺑﻪ هﻴﭻ
ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻦ ﺑﻪ از دﺳﺖ دادن ﻧﻘﺶ راهﺒﺮدﯼ و راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ ﺧﻮد در ﮐﻠﻴﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺪادﻩ و ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﮐﻪ ﺁﻧﺎن ﮐﺎراﻳﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ
ﺧﻮد در ﻣﺮﮐﺰﻳﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺣﺎﮐﻢ را از دﺳﺖ ﺑﺪهﻨﺪ ،اﻳﻦ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ-ﮐﺎران در ﻻﻳﻪ هﺎﯼ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﺎﮐﺎر ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ.
وﻗﺘﯽ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ و ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻣﻴﮕﺮدد ،ﻃﺒﻌﺎ ﻻﻳﻪ هﺎﯼ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﯽ ﺁن ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻓﻌﺎل در
ﯽ ﻓﺮﺳﺎﻳﻨﺪﻩ ﻧﻈﺎم و هﻢ ﺗﻮﺳﻂ هﺴﺘﻪ
ﭼﺎرﭼﻮب ﺁن ﻧﻈﺎم ﻧﻴﺰ دﭼﺎر ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ،هﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﺑﻴﺮوﻧ ِ
اﺻﻠﯽ و ﻧﮕﺎهﺒﺎن راهﺒﺮدﯼ ﻧﻈﺎم )ﮐﻪ هﺮ ﻧﻮع ﻋﺪم هﻤﺮاهﯽ ﻣﻮﺛ ِﺮ ﺁن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران را ﺑﺎ راهﺒﺮد ﻏﺮﻳﺐ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ هﺮ
دﻟﻴﻞ ﺑﺮﻧﻤﻴﺘﺎﺑﺪ( ،زدودﻩ ﻣﻴﮕﺮدﻧﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﻓﺮﺳﻮدن ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻨﺤﻮﯼ ﮐﻪ هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ ﺁن دﭼﺎر ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺷﺪﻳﺪ
ﮔﺮدد ،وﻟﯽ ﻻﻳﻪ هﺎﯼ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻴﺶ ﺗﺎ ﺑﺪان ﺣﺪ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺣﺘﯽ در ﻓﻘﺪان ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﻮﺛﺮ ﺁن هﺴﺘﻪ ،ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ در
ﺖ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺘﻤﺮار ﺑﺨﺸﻨﺪ ﻋﻤﻼ ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد؛ ﺑﻮﻳﮋﻩ اﻳﻨﮑﻪ
هﻴﺌﺘﯽ دﻳﮕﺮ و در ﻗﺎﻟﺐ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺟﺪﻳﺪ را ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﺨ ِ
ﺁن هﺴﺘﻪ ﺑﺲ ﺳﺮﺳﺨﺖ و ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ و درﻧﻔﺎق اﺻﻠﯽ ،ﻻﻳﻪ هﺎﯼ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﯽ را ﺑﺮاﯼ ﺣﻔﻆ و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺧﻮد ﻣﻴﺨﻮاهﺪ ،ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻓﺪا ﮐﺮدن
ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻮدﻩ و در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺳﻴﺮ ﻣﻴﮑﻨﺪ.
ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ،هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ ﻳﮏ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ وﻗﺘﯽ ﺑﺲ ﺑﺎرز و ﻋﺮﻳﺎن ﻣﻴﮕﺮدد و ﺑﺪاﻧﺴﺎن در ﻣﻌﺮض "ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ" و ﺑﻴﺶ از
ﭘﻴ ِ
ﺶ ﻋﻤﺪﻩ ﺣﻤﻼت وارد ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮد ﮐﻪ ﻳﺎ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺮاﺣﻞ رﺷﺪ و ﭘﻮﺳﺖ-اﻧﺪازﯼ و ﺑﺮﺁﻣﺪن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ
ﺑﺎﺷﻴﻢ و ﻳﺎ ﺑﺮﻋﮑﺲ ،در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ و ﭘﻮﺳﺖ ﮐﻨﺪﻩ ﺷﺪن و ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻓﺘﻦ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ .در هﺮ دوﯼ اﻳﻦ ﺣﺎﻻت،
ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻻﻳﻪ هﺎﯼ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﯽ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﺴﯽ ﺿﻌﻴﻐﺘﺮ و ﻓﺮﺳﻮدﻩ ﺗﺮ از ﺁن ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﭘﺲ از
ﻧﺎﮐﺎر ﮔﺸﺘﻦ راهﺒﺮدﯼ ﺁن هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ )ﮐﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﻻﻳﻪ هﺎﯼ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﯽ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ اﺳﺎﺳﯽ ﺧﻮاهﺪ
اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ( و در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮد در ﺁن وﻗﺖ ،ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﯽ را در هﻴﺌﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎر ﺑﺠﺎﯼ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم
دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ اﺳﺘﻤﺮار ﺑﺨﺸﻨﺪ .در واﻗﻊ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﺮاﻳﻂ و ﻧﻴﺮوهﺎ و ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ را ﺗﺎ ﺑﺪان ﺣﺪ
ﺑﻔﺮﺳﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ هﺴﺘﻪ اﺻﻠﻴﺶ را از ﻧﻈﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻧﺎﮐﺎر ﺳﺎزﻧﺪ ،ﺑﻄﺮﻳﻖ اوﻟﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮاﻓﺘﺎدن ﺳﺮﻳﻊ ﺁن از ﭘﯽ ﻧﺎﮐﺎر
ن ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ در ﭼﺎرﭼﻮب و هﻴﺌﺘﯽ
ﮔﺸﺘﻦ راهﺒﺮدﯼ ﺁن هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻤﺮار ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺣﺎﮐﻤﺎ ِ
ﻣﺘﻔﺎوت و دﮔﺮدﻳﺴﯽ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻣﮑﺎﻧﭙﺬﻳﺮ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد و ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﺧﺎص ﺁن ﺧﻮاﻩ و ﻧﺎﺧﻮاﻩ هﻴﭻ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﯽ ﺟﺰ
ﺑﺮاﻓﺘﺎدن و ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﺳﺨﺖ ،ﺣﺎل ﺑﻪ هﺮ ﻧﺤﻮﯼ از اﻧﺤﺎ ،ﻧﺨﻮاهﺪ داﺷﺖ.
ن ﭘﻴﮕﻴﺮ ﺧﻂ دﮔﺮدﻳﺴﯽ هﻴﻮﻻﯼ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﺑﻪ زاﻟﻮﻳﯽ رام و ﻧﻪ ﺁن ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ ﮐﻪ در ﭘﯽ دﮔﺮدﻳﺴﯽ
اﻣﺎ ﻧﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎرا ِ
هﻴﻮﻻ ﺑﻪ زاﻟﻮﻳﯽ ﺳﻮدﺁور ﺑﺮاﯼ ﺧﻮﻳﺶ هﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻪ ﺑﺴﻴﺎرﯼ دﻳﮕﺮ ،هﻨﻮز ﻗﺎدر و ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ درﺳﺖ دﻳﺪن و ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ
ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ .ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﭘﻴﮕﻴﺮ ﺧﻂ اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ،ﮐﻪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل و ﺑﺪرﺳﺘﯽ ،اداﻣﻪ ﺧﻂ ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴ ِﺰ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب
را ﻣﺘﺮادف ﺑﺎ ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﻧﻬﺎﻳﯽ و ﺳﺨﺖ ﮐﻞ ﻧﻈﺎم ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ ،هﻨﻮز ﻧﻤﻴﺨﻮاهﻨﺪ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﯼ ﺳ ِﺮ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ
١٣
ﺳﻼﻣﺖ درﺑﺮدن دﻳﮕﺮ راهﯽ ﺟﺰ واﻧﻬﺎدن ﻗﺪرت و ﻣﺜﻼ ﺗﻦ دادن ﺑﻪ ﻳﮏ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت واﻗﻌﺎ ﺁزاد ﺑﺎ ﻧﻈﺎرت ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﯼ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ
ﺑﺮاﯼ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻮع ﻧﻈﺎم ﻏﻴﺮدﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ وﺟﻮد ﻧﺪارد .ﺁﻧﻬﺎ هﻨﻮز راﻩ ﮔﺮﻳﺰ را ﺑﻴﻬﻮدﻩ در ﭘﻴﮕﻴﺮﯼ ﺧﻂ اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻣﻴﺠﻮﻳﻨﺪ.
در ﻣﻘﺎﺑﻞ ،ﺟﺮﻳﺎن ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﺮ ﺳﻴﺎق اژدهﺎﻳﯽ ﺣﺴﺎس و هﺰارﭼﺸﻢ و ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻣﺰﺑﻮر" ،ﺑﺨﺼﻮص ﭘﺲ
از روﻳﺪادهﺎﯼ ﺳﺎل "٨٨دﻳﮕﺮ اﻳﻦ را درﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺁﻣﺪن و ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ "اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ" ﻧﻈﺎم ،ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪن
ﺳﺮﻳﻊ ﺗﻤﺎﻣﻴﺘﺶ را ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ.
ﺁرﯼ! اﻳﻦ هﻴﻮﻻ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺒﻮﺗﺮ ﻧﻤﻴﺰاﻳﺪ ،ﺑﻠﮑﻪ زاﻟﻮ ﻳﺎ هﻴﭻ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮﯼ هﻢ ﻧﺨﻮاهﺪ زاﻳﻴﺪ .اﻳﻦ ﻧﻈﺎم هﻤﭽﻨﺎن ﺑﺮ ﻣﺎهﻴﺖ
هﻴﻮﻻوارش ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻮدﻩ و ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺗﺼﻮر ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب از ﻳﮑﺴﻮ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻃﻠﺒﺎن از ﺳﻮﯼ
دﻳﮕﺮ ،در ﻧﻬﺎﻳﺖ و ﺧﻮاﻩ و ﻧﺎﺧﻮاﻩ ﺟﺰ ﻣﺮﮔﯽ "ﺳﺨﺖ" در اﻧﺘﻈﺎر ﻧﻈﺎم ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﻧﻤﻴﺒﺎﺷﺪ .ﻧﻈﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺟﻮهﺮﻩ اﯼ ﺑﺸﺪت ﺗﺒﺎهﺴﺎز
داﺷﺘﻪ و ﻧﻮﻋﯽ ﺟﻨﻮن ﭘﺮﻣﮑﺮ و ﺗﺒﺎهﯽ ﻃﻠﺐ درﻋﻤﻞ ﺁن را ﺳﻤﺖ و ﺳﻮ ﻣﻴﺒﺨﺸﺪ ﺧﻮاﻩ و ﻧﺎﺧﻮاﻩ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﯽ ﺟﺰ اﻳﻦ ﻧﺨﻮاهﺪ داﺷﺖ.
ﺣﺘﯽ اﮔﺮ هﻢ ﺑﻪ ﻓﺮﺿﯽ ﺑﺲ ﺑﻌﻴﺪ و ﺧﻮﺷﺒﻴﻨﺎﻧﻪ ،ﭘﻴﺶ از ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﯽ ﺳﺨﺖ ﻧﻈﺎم ،ﺟﺎﻧﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺮﺳﻮدﻩ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ
ﮐﻴﻔﯽ ﻧﺎﮐﺎر ﮔﺸﺘﻪ و ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ ﺳﺮاﻧﺠﺎم در داﻻن دﮔﺮدﻳﺴﯽ ﺑﻪ زاﻟﻮ و ﻳﺎ هﺮ ﻣﻮﺟﻮد ﻏﻴﺮدرﻧﺪﻩ دﻳﮕﺮﯼ ﮔﺎم ﻧﻬﺪ ،ﺧﻮد ﻧﺸﺎﻧﻪ و
ﮔﻮاهﯽ ﻣﺤﮑﻢ ﺑﺮ ﺿﻌﻒ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺪﻳﺪ و ﻓﺰاﻳﻨﺪﻩ اش ﺑﻮدﻩ و ﺑﺮ ﺧﻼف ﺗﺼﻮر ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران و دﻳﮕﺮ ﭘﻴﮕﻴﺮان ﺧﻂ
اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻧﻈﺎم ،ﮐﻠﻴﺖ ﻧﻈﺎم ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺴﺮﻋﺖ ﺷﺴﺘﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ )"اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺳﺨﺘﯽ و ﺧﺸﻮﻧﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﮐﻤﺘﺮ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ
ﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﺳﺮﺑﺎز زﻧﺪ"(.
ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺟﺎﻧﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ ﻧﺎﮐﺎر ﻧﮕﺸﺘﻪ و ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ هﻤﭽﻨﺎن از هﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨ ِ
ﺑﺮاﺳﺘﯽ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ دﻳﺪﻩ ﻋﻤﻼ راهﺒﺮ و ﺳﮑﺎن راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ و ﻣﻮﺗﻮر ﭘﻴﺸﺒﺮﻧﺪﻩ و ﻧﻴﺮوﯼ ﺟﻨﮕﻨﺪﻩ اﺻﻠﯽ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم
اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﮏ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﮐﻴﻔﯽ ﻧﺎﮐﺎر ﮔﺮدد و ﺑﺪﻳﻨﺴﺎن اﻣﮑﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺑﺮاﯼ هﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح دﮔﺮدﻳﺴﯽ ﺁن ﻧﻈﺎم ﻓﺮاهﻢ ﺁﻳﺪ و
ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺣﺎﮐﻤﺎن در ﻧﻈﺎم ﻣﺰﺑﻮر ،ﺣﺎل در هﺮ هﻴﺌﺖ ﺟﺪﻳﺪ ،ﺑﺎز هﻢ اﺳﺘﻤﺮار ﻳﺎﺑﺪ؟! ﺁن هﻢ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻓﺮﺳﻮدﻩ و رﺳﻮا و ﻓﺎﺳﺪ و
ﻣﺘﺸﺘﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺤﺮاﻧﻬﺎﯼ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ و ﮐﺎراﻳﯽ دﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺮﻳﺒﺎن ﺑﻮدﻩ و هﻴﻤﻨﻪ و اﻗﺘﺪارش ﺁﺳﻴﺒﯽ ﺳﺨﺖ دﻳﺪﻩ و ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻬﺎﻳﯽ
ﺑﺲ ﻋﻤﻴﻖ و ﮔﺴﺘﺮدﻩ روﺑﺮو اﺳﺖ و ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻮﻳﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺤﺖ ﺣﺎﮐﻤﻴﺘﺶ ﻣﺮاﺣﻠﯽ ﮐﻴﻔﯽ را ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ )از ﺟﻤﻠﻪ در
ﺟﺮﻳﺎن روﻳﺪادهﺎﯼ ﺳﺎل (٨٨از ﺳﺮ ﮔﺬارﻧﺪﻩ .ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰﯼ ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد.
ﯽ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ "راهﺒﺮدﯼ" و ﮔﺎم
ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ،هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﻧﻪ ﻣﻴﺨﻮاهﺪ و ﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨ ِ
ﻧﻬﺎدن در ﺧﻂ اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ )از هﻴﻮﻻ ﺑﻪ زاﻟﻮ ﻳﺎ هﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ( ﺗﻦ در دهﺪ .ﻃﺒﻴﻌﺖ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ و ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺨﺺ ﺁن ﺟﺎن
ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ ،ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﻓﺎﻗﺪ ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ )دﺳﺘﮑﻢ ﺑﺮاﯼ ﺳ ِﺮ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ در ﺑﺮدن ﺣﺎل در هﺮ هﻴﺌﺖ
ﻣﻤﮑﻦ( ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ،ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻴﭽﮕﺎﻩ و ﺗﺤﺖ هﻴﭻ ﺷﺮاﻳﻄﯽ و ﺑﺎ هﺮ ﻗﺪر ﭼﻤﺎق و ﺑﻪ هﺮ ﻣﻴﺰان هﻮﻳﺞ ،هﺮﮔﺰ هﺮ ﮔﻮﻧﻪ
اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ را ﺑﺮﻧﺨﻮاهﺪ ﺗﺎﺑﻴﺪ .ﺁن اژدهﺎﯼ ﺣﺴﺎس و هﺰارﭼﺸﻢ ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ
اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﺧﻮﻳﺶ و ﮐﻨﺎر ﻧﻬﺎدن اﺳﺎﺳﯽ ﺳﺮاﺑﻬﺎ و ﺁﻣﺎل ﻣﺠﻨﻮﻧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﻧﻴﺴﺖ و ﺿﻤﻨﺎ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران و ﺑﻮﻳﮋﻩ ﭘﺲ از
روﻳﺪادهﺎﯼ ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺨﺼﻮص ﺳﺎل ،٨٨اﻳﻦ را درﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮ ﻧﻮع ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ "اﺳﺘﺮاﺗﺰﻳﮑﯽ" ﻓﺮﺿﯽ ،ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ
ﺁرزوهﺎﯼ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ اش را ﺑﺮ ﺑﺎد ﺧﻮاهﺪ داد ،ﺑﻠﮑﻪ ﻋﻤﻼ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﺳﺮﻳﻊ ﻧﻈﺎم در ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد.
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ،ﺑﻪ ﻓﺮض ﻣﺤﺎل هﻢ ﮐﻪ ﻗﺼﺪ ﮐﻨﺪ ،ﺑﺎز در ﻋﻤﻞ ﻗﺎدر ﺑﻪ دﮔﺮدﻳﺴﯽ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم اﺳﺘﺒﺪادﯼ ﻣﻌﻤﻮل و
ﻏﻴﺮﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ،ﺑﺴﺎن ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﻣﻌﻤﻮل دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﻳﻬﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺟﻬﺎن ،ﻧﻴﺴﺖ؛ ﭼﻮن ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ و ﮐﺎرﮐﺮ ِد ﻋﻤﻼ
ن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﻧﻈﺎم
ﯼ ﮐﻴﻔﯽ و راهﺒﺮدﯼ ﮔﻔﺘﻤﺎ ِ
ﻣﺤﻮرﯼ و راهﺒﺮدﯼ ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ در ﻣﺮﮐﺰﻳﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ،ﺑﻨﺎ ﺑﻪ "اﺳﺘﻮار ِ
ﯽ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ راهﺒﺮدﯼ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻓﺮﺳﻮدﻩ و رﺳﻮا و ﻓﺎﺳﺪ و ﻣﺘﺸﺘﺖ
در ﺑﻄﻦ ﺟﻨﺒﺶ داﺧﻞ ﮐﺸﻮر" از ﺳﺎل ،٨٨هﺮ ﻧﻮع ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨ ِ
ﮐﻪ دﭼﺎر ﺑﺤﺮاﻧﻬﺎﯼ ﺑﺲ ﻋﻤﻴﻖ و رﻳﺸﻪ دا ِر ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ و ﮐﺎراﻳﯽ ﺑﻮدﻩ و ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻬﺎﻳﯽ ﺳﺨﺖ و ﮔﺴﺘﺮدﻩ را ﭘﻴﺸﺎروﯼ ﺧﻮد دارد ،ﻧﻪ
اﺳﺘﻤﺮار ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺣﺎﮐﻤﺎن در هﻴﺌﺘﯽ دﮔﺮدﻳﺴﯽ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻣﺘﻔﺎوت ،ﺑﻠﮑﻪ ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﺳﺮﻳﻊ ﮐﻞ ﻧﻈﺎم ﭘﻮﺳﻴﺪﻩ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن را در ﭘﯽ
١۴
ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻓﺮض و ﺁﻧﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺨﺒﻄﺎن داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ در ﭘﯽ ﺁﻧﻨﺪ ،ﺑﺨﺸﻬﺎﻳﯽ از اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن
ﺿﺪ رژﻳﻢ اﻳﺮان ،ﮐﻪ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ ﺧﻂ ﺑﺮاﻧﺪازﯼ را ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ ﻣﺘﻼﺷﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ،و ﺑﺎز اﮔﺮ ﺑﻪ ﻓﺮض ،هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ
ﺧﻼف ﻃﺒﻴﻌﺘﺶ و ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ ،ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻗﺪم ﻧﻬﺎدن در داﻻن دﮔﺮدﻳﺴﯽ ﺷﻮد ،ﺑﺎز هﻴﭻ ﺷﺎﻧﺴﯽ ﺑﺮاﯼ اداﻣﻪ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ
ﺣﺎﮐﻤﺎن وﺟﻮد ﻧﺨﻮاهﺪ داﺷﺖ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﻧﺨﻮاﺳﺘﻦ و ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻦ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ از ورود ﺑﻪ داﻻن اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ،دﻻﻳﻠﯽ واﻗﻌﯽ
داﺷﺘﻪ و ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ هﺮﮔﺰ ﻳﮏ ﮐﻠﯽ-ﮔﻮﻳﯽ اﻳﺪﻩ ﺁﻟﻴﺴﺘﯽ ،ﺑﺮ ﺳﻴﺎق ﺑﺮﺧﯽ ﻧﻈﺮات در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ،ﻧﻤﻴﺒﺎﺷﺪ.
در ﺷﺮاﻳﻂ و وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻮﺟﻮد ،اﮔﺮﭼﻪ ﻓﺸﺎرهﺎﯼ ﺟﺪﯼ وارد ﺑﺮ ﻧﻈﺎم ﻓﺮﺳﻮدﻩ ﺣﺎﮐﻢ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ در ﻣﻮاردﯼ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم
ﯽ ﻣﻮردﯼ و ﻧﺎﻗﺺ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب )در ﭼﺎرﭼﻮب اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻴﻦ ﺑﺪﺗﺮ و ﺑﺪﺗﺮ در اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺁﻧﺎن(
ﺑﻌﻀﯽ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻴﻬﺎﯼ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑ ِ
و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮐﻠﻴﺖ ﻧﻈﺎم در ﺑﺮﺧﯽ از زﻣﻴﻨﻪ هﺎ ﺑﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ ،اﻣﺎ اﻳﻦ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻴﻬﺎ ﺑﺨﻮدﯼ ﺧﻮد ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﭘﺎﻳﺎن ﮐﺎر هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ و ﻳﺎ
اﻣﮑﺎن هﺮ ﮔﻮﻧﻪ دﮔﺮدﻳﺴﯽ ﻳﺎﻓﺘﻨﺶ ﻧﻴﺴﺖ .روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ و هﺮﭼﻨﺪ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺮﺳﻮدﻩ
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در هﺮ ﻋﺮﺻﻪ اﯼ ﺑﺮاﻳﺶ هﺰﻳﻨﻪ ﺑﺮدار ﺑﻮدﻩ و ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد دﺳﺘﺎوردﯼ ﺑﺲ ارزﺷﻤﻨﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ،وﻟﯽ هﻴﭽﻴﮏ از اﻳﻦ
ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻴﻬﺎ ،هﺮﮔﺰ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ و ﺳ ِﺮ ﻋﻤﻼ راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ ﺁن ﻧﺒﻮدﻩ و ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد .ﺣﺘﯽ اﮔﺮ
در ﺷﺮاﻳﻄﯽ دﻳﮕﺮ و در وﺿﻌﻴﺘﯽ اﺳﺎﺳﺎ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﮐﻨﻮﻧﯽ و "زﻳﺮ ﻓﺸﺎرهﺎﯼ ﺧﺎص و ﺳﻨﮕﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ وﻳﮋﻩ و
ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ وارد ﺷﻮﻧﺪ" ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺷﺎهﺪ اﻧﺠﺎم ﺗﻮﻗﻔﻬﺎ و ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻴﻬﺎﯼ هﺮﭼﻨﺪ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ اﻣﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﮐﺎﻣﻞ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺮﺳﻮدﻩ در هﻤﻪ
زﻣﻴﻨﻪ هﺎ و ﺣﺘﯽ در زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺲ ﺣﺴﺎس "ﺳﺮﮐﻮب داﺧﻠﯽ" هﻢ ﺑﺎﺷﻴﻢ ،ﭼﻪ ﺁن ﺗﻮﻗﻔﻬﺎ و ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻴﻬﺎ در ﺁن ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﻗﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ
و ﭼﻪ ﻣﺴﺘﻤﺮ ،ﺑﺎز ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ راهﺒﺮدﯼ هﺮﮔﺰ و در هﻴﭻ ﺷﺮاﻳﻄﯽ اﺗﻔﺎق ﻧﺨﻮاهﺪ اﻓﺘﺎد و "هﻴﻮﻻ ﺗﺎ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ
ﺣﻴﺎت ﺷﻮﻣﺶ هﻤﭽﻨﺎن هﻴﻮﻻ ﺑﺎﻗﯽ ﺧﻮاهﺪ ﻣﺎﻧﺪ".
ﺁرﯼ! اﻳﻦ ﮐﻪ ﻣﺸﺘﯽ ﻗﺪارﻩ ﺑﻨﺪ و ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮ در اﻳﺮان ﻋﺮﺑﺪﻩ هﺎﯼ ﺿﺪاﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﮐﺸﻴﺪﻩ و ﺷﻌﺎرهﺎﯼ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﺪهﻨﺪ و
ﺣﺘﯽ "ﺣﺪﯼ" از ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزﯼ و ﺁﺗﺶ اﻓﺮوزﯼ را ﭘﻴﺸﻪ ﺳﺎزﻧﺪ ،ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ "ﺗﺎ ﺟﺎﻳﯽ" ﺑﺮاﯼ ﺑﺮﺧﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺎﺑﻞ
ﺗﺤﻤﻞ اﺳﺖ ،ﺑﻠﮑﻪ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﺮﺧﯽ از ﺁﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ از "اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻔﺖ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺤﺮاﻧﯽ و ﻳﺎ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻣﻴﺰان ﻓﺮوش اﺳﻠﺤﻪ ﺑﻪ
ﮐﺸﻮرهﺎﯼ ﻣﻨﻄﻘﻪ" ﺳﻮدهﺎﯼ ﺳﺮﺷﺎر ﻣﻴﺒﺮﻧﺪ و ﻳﺎ ﺳﻌﯽ در "دﺧﺎﻟﺘﻬﺎﯼ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ در ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺷﻔﺎﺑﺨﺶ و ﺑﯽ ﺑﺪﻳﻞ و ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ
ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﺪن ﻧﺴﺨﻪ هﺎﯼ ﺧﻮد ﺑﺮاﯼ دﻳﮕﺮان" دارﻧﺪ از ﺁن اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﺑﺎزﯼ ﻣﺰوراﻧﻪ و ﻧﻔﺮت اﻧﮕﻴﺰ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎ رژﻳﻢ اﻳﺮان،
ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﺑﺮﺧﻮردارﻳﻬﺎﯼ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ از ِﻗﺒَﻞ اﻳﻦ رژﻳﻢ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮدﻩ و ﺗﺎرﻳﺨﺶ ﺳﭙﺮﯼ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ،
اداﻣﻪ ﻣﻴﺪهﻨﺪ ....وﻟﯽ ﻋﺒﻮر از ﺧﻄﻮط ﻗﺮﻣﺰ ،ﻣﺜﻼ در زﻣﻴﻨﻪ ﺳﻼﺣﻬﺎﯼ ﮐﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﯽ از ﻗﺒﻴﻞ اﺑﺰار هﺴﺘﻪ اﯼ و ﻳﺎ در زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮﺧﯽ
ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﯼ و ﺑﻪ هﺮ ﺻﻮرت ﺗﻬﺪﻳﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ و ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻦ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ ،دﻳﮕﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد .اﻣﺎ ﺑﺮ ﺧﻼف
ﺗﺼﻮر و اﻳﺪﻩ ﺁﻟﻬﺎﯼ ذهﻨﯽ ﺑﺮﺧﯽ ،هﻴﻮﻻ ﻧﻴﺰ هﻤﭽﻨﺎن هﻴﻮﻻ اﺳﺖ و ﺣﺘﯽ اﮔﺮ هﻢ ﻗﺎدر ﺑﻮد ،ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ دﮔﺮدﻳﺴﯽ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻣﻮﺟﻮد رام
ﺶ اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﺑﺲ ﺑﺪﻋﻬﺪ و ﺑﺪﺳﺎﺑﻘﻪ ،ﺑﺎ وﺟﻮد هﻤﻪ ﺿﻌﻔﻬﺎ ،ﺑﻪ هﻴﭻ وﺟﻪ و ﺗﺤﺖ
ﻧﻴﺴﺖ .ﻧﮕﺎهﺒﺎن راهﺒﺮدﯼ و دﻳﺪﻩ ﻋﻤﻼ راﺳﺘﺎﺑﺨ ِ
هﻴﭻ ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ از دﺳﺖ دادن ﮐﺎﻣﻞ دﻧﺪاﻧﻬﺎﯼ اﺗﻤﯽ و از ﮐﻒ دادن ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻬﺎﯼ دﺳﺘﮑﻢ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺑﺮاﯼ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﯽ
ﺖ ﺑﺮﺧﯽ ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ ﺗﺎ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ
اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻮﺛﺮ از ﺳﻼﺣﻬﺎﯼ ﮐﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﯽ از ﻗﺒﻴﻞ اﺑﺰار اﺗﻤﯽ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد و اﻳﻦ ﺧﻮاﺳ ِ
ﺣﻴﺎت ﺷﻮم ﻧﻈﺎم ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان هﺮﮔﺰ ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺨﻮاهﺪ ﮔﺸﺖ .هﻴﻮﻻ هﺮﮔﺰ ﻧﻪ ﺑﻪ ﮐﺒﻮﺗﺮ و ﻧﻪ ﺑﻪ زاﻟﻮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ.
اﻣﺎ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺴﺘﺎﺻﻼن در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ،ﻳﺎدﺁور ﻗﺼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در دوزخ ،از ﺗﺮس اژدهﺎ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن درﻧﺪﻩ
ﭘﻨﺎﻩ ﻣﻴﺒﺮﻧﺪ! در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺑﺎزﯼ اژدهﺎ و دﻳﮕﺮ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن هﻢ دﻳﺪﻧﯽ اﺳﺖ .اژدهﺎ "ﺗﺎ ﺟﺎﻳﯽ" ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن اﺣﺘﻴﺎج دارد ﺗﺎ
هﻤﭽﻨﺎن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺪﯼ اﺳﺘﺘﺎر ﻧﻤﻮدﻩ و ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺑﺎزﻳﻬﺎ و ﺧﺰش ﺑﻪ ﺳﻮﯼ اهﺪاف ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اداﻣﻪ دهﺪ؛ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﺼﻮر ﮐﻪ اﻳﻦ
ﺑﺎزﯼ ﺑﺮاﯼ او ﻓﺮﺻﺖ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ اهﺪاف ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰش را ﻓﺮاهﻢ ﺧﻮاهﺪ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻧﻴﺎزش ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﺮﻃﺮف
ﮔﺸﺘﻪ و ﺑﻪ وﻗﺘﺶ ﺁﻧﻬﺎ را هﻢ ﺧﻮاهﺪ درﻳﺪ .و دﻳﮕﺮ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﻧﻴﺰ اﮔﺮﭼﻪ ﻧﻤﻴﺨﻮاهﻨﺪ ﺗﻮﺳﻂ اژدهﺎ درﻳﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ
١۵
ﻧﻬﺎﻳﯽ راهﺒﺮد ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰ اژدهﺎ را ﺑﺮاﯼ ﮐﻞ ﻧﻈﺎم ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﻧﺎﺑﻮدﮐﻨﻨﺪﻩ ﻣﻴﻴﺎﺑﻨﺪ ،در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﻣﺎ اﻳﻦ را ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد ﻣﺪﻳﻮن
اژدهﺎ هﺴﺘﻨﺪ و ﺿﻤﻨﺎ اﮔﺮ هﻴﭻ اژدهﺎﻳﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ دﻳﮕﺮ ﻣﺨﺒﻄﺎﻧﯽ از ﺗﺮس ﺁن ،ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻨﺎﻩ ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﺁورد و ﺿﻤﻨﺎ ﺧﻮد ﺁﻧﻬﺎ هﻢ در
ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ ﻗﺮار ﺧﻮاهﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ .اﻳﻦ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﺑﻨﻴﺎدﯼ و ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳ ِﺮ ﻧﻈﺎم ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن اﺳﺖ .ﺁرﯼ! ﮐﻞ ﻧﻈﺎم ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﻌﻨﻮان ﻳﮏ ﺳﻴﺴﺘﻢ در ﺗﻤﺎﻣﻴﺘﺶ ﻧﻔﯽ ﮔﺮدد؛ ﺿﻤﻦ اﻳﻨﮑﻪ اﻟﺒﺘﻪ در روﻳﮑﺮدﯼ درﺳﺖ و اﺻﻮﻟﯽ ،ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﺑﺪﺗﺮ و ﺧﻄﺮﻧﺎﮐﺘﺮ ،در
ﻋﻤﻞ از ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺪ و ﺧﻄﺮﻧﺎﮎ )در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻗﺒﻠﻴﻬﺎ( ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻔﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ.
هﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻮﺟﻮد و در ﺻﻮرت اﺳﺘﻤﺮار ﻓﻀﺎﻳﯽ ﺗﺎر و درهﻢ ،هﻴﭽﻴﮏ از ﭘﺲ و ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻨﻬﺎ و ﭘﻴﭻ و ﺗﺎب
ﯼ ﺣﺘﯽ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ در زﻣﻴﻨﻪ ﺣﺴﺎس
ﺧﻮردﻧﻬﺎﯼ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺮﺳﻮدﻩ ﺣﺎﮐﻢ هﺮﮔﺰ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻳﮏ ﺗﻮﻗﻒ ﺟﺪ ِ
"ﺳﺮﮐﻮب داﺧﻠﯽ" ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺷﻮﻧﺪ .ﺁن ﻣﮑﺎﻧﻴﺰم ﻣﻌﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب را در ﻋﻤﻞ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻧﺎﭼﺎر از ﭘﺬﻳﺮش ﺑﺮﺧﯽ
ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻴﻬﺎﯼ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ در ﺟﺮﻳﺎن ﺷﺒﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﺎل ٩٢و ﻳﺎ در زﻣﻴﻨﻪ اﺗﻤﯽ در ﺳﺎل ٩۴ﺳﺎﺧﺖ ،در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺧﺎص
ﻣﻮﺿﻮﻋﻴﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ اﻧﺠﺎم ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﺟﺪﯼ در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺘﻔﺎو ِ
ت "ﺳﺮﮐﻮب داﺧﻠﯽ"
ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮐﻠﻴﺖ ﻧﻈﺎم ﮔﺮدد .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻀﺎدهﺎ و ﺳﺎز و ﮐﺎرهﺎﯼ دروﻧﯽ ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ از ﻳﮑﺴﻮ و ﻣﻴﺰان و
ﺶ ﺁن ﺷﺮط ﻻزﻣﯽ ﮐﻪ
ﺑﻮﻳﮋﻩ ﻧﻮع و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻓﺸﺎرهﺎﯼ وارد ﺑﺮ ﻧﻈﺎم در ﺷﺮاﻳﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ از ﺳﻮﯼ دﻳﮕﺮ و "ﺑﺪون ﺗﺤﻘﻖ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺨ ِ
ﺑﺪان اﺷﺎرﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ" ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰﯼ در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﺎﺳﺎ اﻣﮑﺎن وﻗﻮع ﻧﺪارد.
ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ در ﺻﻮرت وارد ﺁﻣﺪن ﻓﺸﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﻓﺮﺳﻮدﻩ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﭘﺬﻳﺮش اﻧﺠﺎم ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻴﻬﺎﯼ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ
ﺖ "از اﻳﻦ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﺁن ﺳﺘﻮن ﻓﺮج
ﺗﻮﺳﻂ هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰﻩ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺪ ﺑﺠﺎﯼ ﺑﺪﺗﺮ ﺑﺰﻋﻢ ﺧﻮدش و دﺳﺘﮑﻢ ﺑﺎ ﻧﻮﻋﯽ ذهﻨﻴ ِ
اﺳﺖ" ،در هﺮ ﻋﺮﺻﻪ اﯼ و ﻓﺎرغ از ﺑﺤﺚ ﻋﻮارض ﻣﺘﺮﺗﺐ ﺑﺮ ﺁن ،ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺗﺎﺑﺤﺎل ﻧﻴﺰ ﺷﺎهﺪ ﺁن ﺑﻮدﻩ اﻳﻢ ،اﻣﺮﯼ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ؛ اﻣﺎ
ﺑﻪ هﺮ روﯼ اﻧﺠﺎم ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ "راهﺒﺮدﯼ" ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ،ﺑﺎ وﺟﻮد ﻓﺮﺳﻮدﮔﻴﺶ و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ ﻣﺎﻧﻮرهﺎ و ﭘﻴﭻ و
ﺗﺎﺑﻬﺎﯼ ﻣﺴﺒﻮق ﺑﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ اش ،اﻣﺮﯼ ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮدﻩ و ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد .ﺿﻤﻨﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺎد داﺷﺖ ﮐﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺗﻮﻗﻒ "ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ" هﻴﻮﻻﯼ
ﺣﺎﮐﻢ در ﻋﺮﺻﻪ هﺎﻳﯽ از ﻗﺒﻴﻞ اﺗﻤﯽ و ﺣﺘﯽ ﻋﺮﺻﻪ ﺑﺤﺮاﻧﺴﺎزﻳﻬﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪ اﯼ ،ﺑﺮ ﺧﻼف ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻴﻬﺎﯼ راهﺒﺮدﯼ )ﮐﻪ
ﯼ هﺮﭼﻨﺪ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ در زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺮﮐﻮب داﺧﻠﯽ )ﮐﻪ اﻣﮑﺎن
هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ ﻧﻪ ﻣﺎﻳﻞ و ﻧﻪ ﻗﺎدر ﺑﺪان اﺳﺖ( و ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺧﻼف "ﺗﻮﻗﻒ ﺟﺪ ِ
وﻗﻮع ﺁن ﺗﻨﻬﺎ و ﺗﻨﻬﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ و وﺿﻌﻴﺘﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ و وﺿﻌﻴﺖ ﮐﻨﻮﻧﯽ و زﻳﺮ ﻓﺸﺎرهﺎﯼ ﺷﺪﻳﺪﯼ ﮐﻪ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ وﻳﮋﻩ و
ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ وارد ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻤﮑﻦ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد( ﻋﻤﻼ ﺑﻪ ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﺳﺮﻳﻊ ﻧﻈﺎم راﻩ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﺮد.
در ﺻﻮرت ﻓﺮﺿﯽ اداﻣﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ ،ﻓﻀﺎﻳﯽ ﺗﺎر و ﭘﺮﻏﺒﺎر ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ هﺎﻳﯽ ﻏﻠﻂ اﻧﺪاز هﻤﭽﻨﺎن اﺳﺘﻤﺮار ﺧﻮاهﺪ ﻳﺎﻓﺖ و
ﺳﺮاﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﺲ ﺷﻮم در اﻧﺘﻬﺎﯼ اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ در اﻧﺘﻈﺎر هﻤﮕﺎن ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد .هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺮﺳﻮدﻩ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺎت ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ و
ن ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺴﻮﯼ اهﺪاﻓﯽ ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰ اداﻣﻪ ﻣﻴﺪهﺪ .ﺳﻴﺎﺳﺖ ﭼﻤﺎق و هﻮﻳﺞ ﻣﺪ
ﭘﻴﺸﺮوﻳﻬﺎﯼ هﺮﭼﻨﺪ ﺑﺲ ﺳﺨﺖ و ﮐﻨﺪ و ﮐﺸﺎن-ﮐﺸﺎ ِ
ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺧﯽ ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ هﻤﭽﻨﺎن ﺑﺪون ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺘﻤﺮار ﻳﺎﻓﺘﻪ و اﻧﺮژﯼ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ وﻟﯽ ﻧﺎﭘﺎﻟﻮدﻩ اﻧﻔﺠﺎرﯼ در
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻓﺰوﻧﯽ ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ .هﻤﭽﻨﻴﻦ در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ و در اﻳﻦ ﻓﻀﺎ ﺷﺎهﺪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺣﺘﯽ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﺟﺪﯼ در زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺮﮐﻮب داﺧﻠﯽ
ﺗﻮﺳﻂ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺮﺳﻮدﻩ ﺣﺎﮐﻢ ﻧﺨﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد .اﻟﺒﺘﻪ روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﭘﯽ ﺑﺮوز ﺁﺳﻴﺐ ﺷﺪﻳﺪ و ﭘﻴﺸﺮوﻧﺪﻩ در ﻳﮑﯽ از دو ﭘﺎﻳﻪ اﺻﻠﯽ
ﻧﻈﺎم ،ﻳﻌﻨﯽ "ﻧﻔﺎق ﻣﺮدم ﻓﺮﻳﺐ" ،ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ دﻳﮕﺮ ﻳﻌﻨﯽ "ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮﯼ" ،ﺳﺮﮐﻮب داﺧﻠﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﯽ
ﻣﺸﮑﻠﺘﺮ از ﺳﺎﺑﻖ ﺷﺪﻩ و ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ .اﻣﺎ ﺑﺎز "در ﺻﻮرت ﻋﺪم اﺳﺘﻘﺮار ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﻪ
ﯽ ﺣﺘﯽ
ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ" ،ﺗﺎ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻘﺎﯼ ﻧﻈﺎم اﻣﮑﺎن وﻗﻮع ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨ ِ
ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﺟﺪﯼ در اﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ وﺟﻮد ﻧﺨﻮاهﺪ داﺷﺖ -ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ و در ﺻﻮرت ﻋﺪم اﺳﺘﻘﺮار ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ ﺗﺴﻠﻴﺢ
ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ و ﺗﺤﻘﻖ دﻳﮕﺮ ﻣﻮارد ﻻزم ،ﺷﮑﺴﺖ ﭘﺎﻳﻪ ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮﯼ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﻳﮑﺒﺎرﻩ و ﺁن ﻧﻴﺰ در ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﻓﺮارﺳﻴﺪن
ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻣﻠﯽ اﺗﻔﺎق ﺧﻮاهﺪ اﻓﺘﺎد؛ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮐﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ روﻧﺪ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ ﺟﺎرﯼ در ﻧﻈﺎم در ﻣﺴﻴﺮﯼ ﻧﺎدرﺳﺖ و
١۶
هﺪاﻳﺖ ﻧﺎﺷﺪﻩ از ﻳﮑﺴﻮ و ﻋﺪم ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﺎﻻﻳﺶ و ارﺗﻘﺎﯼ ﻻزم در ﺟﻨﺒﺶ ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻣﺮدم اﻳﺮان از ﺳﻮﯼ دﻳﮕﺮ در ﺣﺎﻟﺖ
ﻦ ﺁﺧﺮﻳﻦ در ﻓﺮق هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ
ﻓﺮﺿﯽ ﻣﺰﺑﻮر ،در ﻣﺠﻤﻮع ﺷﺮاﻳﻄﯽ را ﻓﺮاهﻢ ﺧﻮاهﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎل وﻗﻮع ﺷﮑﺎف ﺧﻮﻧﻴ ِ
دﻳﻨﯽ و ﮔﺴﺴﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﺁن ،ﺷﺎهﺪ وﻗﻮع ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﻳﮏ اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺰرگ وﻟﯽ ﮐﻮر و وﻳﺮاﻧﮕ ِﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺧﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد.
ﮏ ﺣﻴﺎت ﺑﺨﺶ و ﻣﺤﻮرﯼ "ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ" )و ﻧﻪ ﺟﻨﮓ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ
ﻓﻘﻂ در ﺻﻮرت اﺳﺘﻮارﯼ ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ ﺗﺎﮐﺘﻴ ِ
ﯼ "ﻧﻔﯽ دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ -اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺁزاد" در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﮏ ﻧﻴﺮوﯼ ﻣﺴﻠﺢ اﻳﺮاﻧﯽ و
ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ راﻳﺞ ﺁن( در راﺳﺘﺎﯼ ﺗﺤﻘﻖ دوﮔﺎﻧﻪ راهﺒﺮد ِ
ﺗﺤﻘﻖ دﻳﮕﺮ ﻣﻮارد ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ ،ﺑﻴﻦ ﺑﺪ و ﺑﺪﺗﺮ در اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺧﻮد ﻋﻤﻼ ﺑﺪ را اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ
ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﻴﺘﻮان ﭘﺬﻳﺮش ﻳﮏ ﺗﻮﻗﻒ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﮐﺎﻣﻞ در ﺣﺮﮐﺎت ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺮﺳﻮدﻩ در ﻋﺮﺻﻪ هﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﺪو
ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻧﻤﻮد .ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد "اﻣﮑﺎن اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺴﺒﯽ و ﮔﺬراﯼ ﻓﺸﺎر در وهﻠﻪ ﻧﺨﺴﺖ ،"...ﻣﻴﺘﻮان ﺳﺮاﻧﺠﺎم
س "ﺳﺮﮐﻮب داﺧﻠﯽ" را اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ.
ﯽ" ﺣﺎﮐﻤﺎن ﺣﺘﯽ در زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺲ ﺣﺴﺎ ِ
ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ "ﺗﺎﮐﺘﻴﮑ ِ
اﻟﺒﺘﻪ در ﺁن ﺣﺎﻟﺖ هﻢ ﻧﻪ ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮن هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ و ﻧﻪ ﺁن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺷﺮﻳﮏ در ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ،ﺑﻨﺎ ﺑﻪ
ﻃﺒﻴﻌﺘﺸﺎن و دﻳﺪ ﺗﻴﺮﻩ و ﺳﻄﺤﯽ و ﻧﮕﺮش ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻴﻦ ﺧﻮد ﻗﺎدر ﺑﻪ درﮎ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﻋﺎﻟﻢ واﻗﻊ ،ﺁن ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺑﺪ
ت ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺑﺪﺗﺮ" ،وﻟﯽ ﺑﺎز در روﻧﺪﯼ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻪ ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﻧﻈﺎم ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن
از دﻳﺪﮔﺎﻩ اﻳﺸﺎن ﻧﻴﺰ "اﮔﺮﭼﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺁن ﺷﺪ ِ
راﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺑﺮد .هﻴﻮﻻﻳﻴﺎن اﮔﺮ ﻗﺎدر ﺑﻪ درﮎ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ دﻳﮕﺮ هﻴﻮﻻﻳﯽ ﻧﺒﻮدﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ اﻣﺜﺎل اﻳﻦ ﮔﻔﺘﺎرهﺎ را ﻧﻴﺰ ﻧﻮﻋﯽ
ﺧﻴﺎﻟﺒﺎﻓﯽ و ﻳﺎ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﻣﺎﻧﻮر و ﻓﻀﺎﺳﺎزﯼ در ﭼﺎرﭼﻮب ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ.
ﺑﻪ هﺮ روﯼ ﺑﺪون ﺑﮑﺎرﮔﻴﺮﯼ دﻗﻴﻖ و درﺳ ِ
ﺖ اهﺮم ﻓﺸﺎرﯼ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﻧﻈﺎم ،ﮐﻪ ﻋﻤﻼ ﭼﻴﺰﯼ ﺟﺰ اﺳﺘﻘﺮار ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ
ﻦ "ﻧﻔﯽ دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ -ﺑﺮﮔﺰارﯼ
ﯼ و وﺣﺪت ﺁﻓﺮﻳ ِ
"ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ" در راﺳﺘﺎﯼ ﺗﺤﻘﻖ ﺷﻌﺎر راهﺒﺮد ِ
اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺁزاد" ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺷﺎهﺪ ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺟﺪﯼ هﺮﭼﻨﺪ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ در زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺲ ﺣﺴﺎس ﺳﺮﮐﻮب
داﺧﻠﯽ ﻧﺨﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد .ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ "در ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺪم اﺳﺘﻘﺮار ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ ﻳﮏ اهﺮم ﻓﺸﺎر ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ درﺧﻮر در ﺑﺮاﺑﺮ هﻴﻮﻻﯼ
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ" و در ﻓﻀﺎﻳﯽ ﺗﺎر و درهﻢ در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯼ ﺗﺤﺖ ﺳﺮﮐﻮب و ﺳﺮﮔﺮدان و ﻓﺎﻗﺪ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﮐﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮات ﺑﺮﺧﯽ از
روﻳﺪادهﺎﯼ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺁن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻨﻔﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﻣﺜﺒﺖ ،وﻗﺘﯽ دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺳﺮﮐﻮب ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ ،ﺷﺪت ﻋﻤﻞ ﻻزم و
دراﻧﺪازﻩ را ﺑﺎ وﺟﻮد هﻤﻪ هﺰﻳﻨﻪ هﺎﻳﺶ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دهﺪ ،ﻋﻤﻼ ﺷﺎهﺪ "وﻗﻮع ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ اﻋﺘﺮاﺿﺎت ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﯽ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ وﺳﻴﻊ و
ﻣﺴﺘﻤﺮ و رو ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳﺶ" ﻧﺨﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد .در ﺻﻮرت ﻋﺪم اﺳﺘﻘﺮار ﻣﻮﺛﺮ ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ و ﺣﻴﺎت ﺑﺨﺶ ﻣﺰﺑﻮر ،ﺑﺎ وﺟﻮد
ﻓﺸﺎرهﺎﯼ اﻗﺘﺼﺎدﯼ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻓﺰاﻳﻨﺪﻩ و ﻧﻴﺰ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﺨﺸﻬﺎ و ﻋﺮﺻﻪ هﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺮ هﻢ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ
اﻋﺘﺮاﺿﺎت ﺻﻨﻔﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر ﻧﻴﺰ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ اﺳﺘﻤﺮار و ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳ ِﺮ ﺑﻮدﻧﺶ ،در ﻋﻤﻞ هﻴﭽﮕﺎﻩ ﺁن
ﮔﺴﺘﺮش و ارﺗﻘﺎﯼ ﮐﻤﯽ و ﮐﻴﻔﯽ ﻻزم را ﻧﺨﻮاهﺪ ﻳﺎﻓﺖ و هﺮﮔﺰ در ﺣﺪﯼ و ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم
ﯽ ﺣﺘﯽ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﺟﺪﯼ در زﻣﻴﻨﻪ ﺣﺴﺎس و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺳﺮﮐﻮب داﺧﻠﯽ وادارد .ﺑﺪون اﺳﺘﻘﺮار ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ و
ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨ ِ
ﺑﻦ ﺑﺴﺖ ﮔﺸﺎﯼ ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻘﺘﻀﯽ ،ﻧﻪ ﺟﻮ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺗﺮﺳﻬﺎ و ﻧﮕﺮاﻧﻴﻬﺎﯼ ﺁن ﭼﻨﻴﻦ اﻗﺘﻀﺎﻳﯽ
ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ و ﻧﻪ ﺑﻌﻀﯽ اﺧﺘﻼﻓﺎت دروﻧﯽ ﺣﺎﮐﻤﺎن ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ اﯼ ﺧﻮاهﺪ رﺳﻴﺪ ﮐﻪ
هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ دﻳﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ،ﻋﻤﻼ ﺳﺒﺐ ﻗﻔﻞ ﺷﺪن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺮﺳﻮدﻩ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در زﻣﻴﻨﻪ هﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻮﻳﮋﻩ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ
ﻣﻌﻴﻦ ﮔﺮدد.
هﻤﭽﻨﻴﻦ در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ،در دﻳﮕﺮ زﻣﻴﻨﻪ هﺎ از ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻮﺿﻮع اﺗﻤﯽ و ﺳﻼﺣﻬﺎﯼ ﮐﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﯽ هﻢ ﺣﺘﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻴﻬﺎﯼ
ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﻧﺎﮔﺰﻳ ِﺮ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﻮﺳﻂ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد .ﺑﺪون ﺑﮑﺎرﮔﻴﺮﯼ ﺣﺴﺎب ﺷﺪﻩ اهﺮم ﻓﺸﺎرﯼ ﻣﺰﺑﻮر
ن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺮﺳﻮدﻩ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺑﺴﻮﯼ اهﺪاﻓﯽ ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰ و ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ ،هﺮﭼﻨﺪ ﺑﺎ
ﺑﺮ ﻧﻈﺎم ،ﭘﻴﺸﺮوﯼ ﺳﺨﺖ و ﮐﺸﺎن ﮐﺸﺎ ِ
ﮐﻨﺪﯼ و ﺻﻌﻮﺑﺘﯽ ﻓﺰاﻳﻨﺪﻩ ،اداﻣﻪ ﺧﻮاهﺪ ﻳﺎﻓﺖ؛ ﻓﻀﺎﻳﯽ ﺗﺎر و ﭘﺮﻏﺒﺎر اﺳﺘﻤﺮار ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺣﺮﮐﺘﯽ اﻓﺘﺎن و ﺧﻴﺰان رو ﺑﺴﻮﯼ ﭘﺮﺗﮕﺎهﯽ
١٧
ﺶ ﻳﮏ "ﻧﻴﺮوﯼ اﻳﺮاﻧﯽ" در ﭼﺎرﭼﻮب ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ "ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و
ﺷﻮم اداﻣﻪ ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ اﺳﺘﻘﺮار زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺨ ِ
ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ" در راﺳﺘﺎﯼ ﺗﺤﻘﻖ دوﮔﺎﻧﻪ "ﻧﻔﯽ دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ-ﺑﺮﮔﺰارﯼ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺁزاد" ،ﻓﻀﺎ را از ﺣﺎﻟﺘﯽ ﺗﺎ ِر و درهﻢ ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ هﺎﻳﯽ
ﻓﺮﻳﺒﻨﺪﻩ ﺧﺎرج ﻧﺴﺎزد و هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺮﺳﻮدﻩ را ﻧﺎﭼﺎر از ﺗﻮﻗﻒ ﻧﮑﻨﺪ ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺷﺎهﺪ دراﻓﺘﺎدن ﻧﺎﮔﺎﻩ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﭘﺮﺗﮕﺎﻩ ﻓﺎﺟﻌﻪ
ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻣﻠﯽ "ﺑﻨﺤﻮﯼ از اﻧﺤﺎ" ﺧﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد.
ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ اداﻣﻪ ﺗﻀﺎد ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ و اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران در ﭼﺎرﭼﻮب دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﺗﺒﺎهﺴﺎ ِز
ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ،ﺧﻮاﻩ و ﻧﺎﺧﻮاﻩ ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺸﻦ و ﺧﻮﻧﻴﻦ ﺑﺨﺼﻮص از ﻃﺮف ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در
ﭼﺎرﭼﻮب اﻗﺪاﻣﯽ ﭘﻴﺸﺪﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺮاﯼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖ راﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺑﺮد .اوﺿﺎع هﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﭽﺮﺧﺪ ،ﺑﻪ هﺮ ﺻﻮرت اﻳﻦ
روﻳﺪادﯼ در راﻩ و ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ .اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ هﻮﺷﻴﺎر ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺁﻣﺎدﻩ اﻧﻔﺠﺎر و "اﮔﺮ ﮐﻪ هﻤﭽﻨﺎن ﺷﺎهﺪ
ﻧﺎﭘﺎﻟﻮدﮔﯽ و ﺑﯽ ﺳﺮ و ﺳﭙﺮ ﺑﻮدن ﺟﻨﺒﺶ داﺧﻞ ﮐﺸﻮر ﺑﺎﺷﻴﻢ و ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﺻﻮرت ﺧﻼ ِء ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﺒﻮد ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﯽ ﺳﺮﻳﻊ و ﮐﺎرا"،
وﻗﻮع اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎﮎ ﺑﻮدﻩ و ﻋﻤﻼ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﻓﺮواﻓﺘﺎدﻧﯽ ﻧﺎﮔﺎﻩ در ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻣﻠﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد.
ﻦ ﻧﻬﺎﻳﯽ و اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳ ِﺮ هﺴﺘﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ،هﻴﻮﻻ ﻧﻴﺰ ﺳﺮاﻧﺠﺎم دود ﮔﺸﺘﻪ و ﺑﻪ هﻮا ﺧﻮاهﺪ رﻓﺖ.
ﺑﺎ ﻓﺮﺳﻮدن و ﻧﺎﮐﺎر ﮔﺸﺘ ِ
اﻳﻦ ﺟﺒﺮﯼ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ و اﻗﺘﻀﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ و اﺳﺘﻤﺮار ﺁن در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﺗﺒﺎهﺴﺎز اﺳﺖ .اﻣﺎ ﻧﮑﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن،
گ در هﺮ ﺻﻮرت ﻣﺤﺘﻮم و ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳ ِﺮ هﻴﻮﻻ و ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ و ﺳﻤﺖ و ﺳﻮ ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ
ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻣﺮ ِ
ﯽ ﺟﺎرﯼ در هﻴﻮﻻ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ و ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺑﻴﻼن ﻓﺎﻳﺪﻩ ﺑﻪ هﺰﻳﻨﻪ اﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺒﯽ ﮐﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم و ﻣﺸﺎﺑﻪ
دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﻗﻬﻘﺮاﻳ ِ
ﻣﻮرد ﺁﻟﻤﺎن هﻴﺘﻠﺮﯼ و ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﺳﺎﻟﻬﺎ ﻗﺒﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ،هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﻧﺎﺑﻮدﯼ هﻴﻮﻻ ﺷﺎهﺪ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻓﺎﺟﻌﻪ
ﺑﺎ ِر ﮐﺸﻮر ﻧﺒﺎﺷﻴﻢ و ﺑﺠﺎﯼ ﺁن ،ﺗﻬﺪﻳﺪﯼ ﺧﻄﻴﺮ و ﻋﻈﻴﻢ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﻋﺎﻟﯽ و ﺑﯽ ﺑﺪﻳﻞ ﺑﺮاﯼ زاﻳﺶ و ﺑﺎﻟﺶ دوﺑﺎرﻩ زﻧﺪﮔﯽ در ﻓﻀﺎﻳﯽ
ط "در هﺮ ﺻﻮرت
ﺁزاد و ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ دﻣﻮﮐﺮاﺗﻴﮏ و ﻓﺮارﺳﻴﺪن ﻋﺼﺮ ﻧﻮﻳﻦ روﺷﻨﺎﻳﯽ ﺑﺪل ﺷﻮد .ﺁرﯼ! اﮔﺮ روﻧﺪ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺳﻘﻮ ِ
ﻣﺤﺘﻮ ِم" ﻧﻈﺎم ﭘﻠﻴﺪ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن در اﻳﺮان ﺑﻪ درﺳﺘﯽ و ﻇﺮاﻓﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻧﺸﻮد ،ﭼﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﺧﺎرﺟﯽ و ﭼﻪ ﺑﻪ هﺮ ﺷﮑﻞ و ﺻﻮرت
دﻳﮕﺮ ،در ﻧﻬﺎﻳﺖ و هﺮ ﺑﺎر ﺑﻨﺤﻮﯼ از اﻧﺤﺎ ،ﺑﻨﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻋﻈﻴﻢ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻣﻠﯽ ﺧﻮاهﻴﻢ رﺳﻴﺪ و دﻟﻴﻞ ﺁن ﻧﻴﺰ وﺟﻮد زﻣﻴﻨﻪ هﺎ و
ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪد ﺧﺎرﺟﯽ و داﺧﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻃﯽ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﮐﻨﺎر هﻢ ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮐﺎر اﺻﻠﯽ ،ﺑﺨﺸﻴﺪن ﻣﻀﻤﻮن و ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﻳﯽ
زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻت ﺟﺎرﯼ و ﺗﺤﻮل ﻋﻈﻴﻢ ﭘﻴﺸﺎروﯼ اﺳﺖ .ﺑﺎ ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺮدﻣﯽ ﺑﻪ ﭘﺎﺧﺎﺳﺘﻪ و ﺑﺎ ﻗﻴﺎم
ﭘﺎﮐﺒﺎزاﻧﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺑﺮﭘﺎدارﻧﺪﻩ و ﺑﺮﻓﺮاز ،دﻳﮕﺮ هﻴﭻ ﻧﻴﺮوﻳﯽ ،ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاهﺪ ،ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮارﯼ هﻴﭻ ﻧﻮﻋﯽ از دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ در
اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﺗﺎﺧﺘﻦ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺳﺐ ﺳﭙﻴﺪ ﺁزادﯼ ،ﻣﺤﻮر زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺨﺶ ﺁزادﯼ-ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ-ﮐﺎراﻳﯽ ﮔﺸﻮدﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ.
اﺳﺘﻘﺮار ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ "ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ )و ﻧﻪ ﺟﻨﮓ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ راﻳﺞ ﺁن( در راﺳﺘﺎﯼ ﺗﺤﻘﻖ
ﯼ ﻧﻔﯽ دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ -ﺑﺮﮔﺰارﯼ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺁزاد" ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻮﻳﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر را در ﺳﻄﺢ و ﻣﺪارﯼ ﻧﻮﻳﻦ و
ﺷﻌﺎر راهﺒﺮد ِ
رو ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳﺶ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ درﺁوردﻩ و ﻋﻤﻼ ﺁن را ﻧﻈﺮ راهﺒﺮدﯼ داراﯼ ﺳﺮ و ﺳﭙﺮ ﻣﻴﺴﺎزد .ﺗﻨﻬﺎ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺎ
وﺟﻮد ﺑﺮﺧﯽ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﮐﻞ ﺷﺎهﺪ ﺗﻮﻗﻒ هﺮﭼﻨﺪ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﺣﺮﮐﺎت ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ هﻴﻮﻻﯼ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ و ﺗﮑﻤﻴﻞ
ﯽ ﺁن از ﻳﮑﻄﺮف و ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ درﺁﻣﺪن ﮔﺴﺘﺮدﻩ و ﻣﺴﺘﻤ ِﺮ ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻮﻳﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ در ﺳﻄﺢ و ﻣﺪارﯼ
روﻧﺪ زﻣﻴﻨﮕﻴﺮﯼ و ﻗﻔﻞ ﺷﺪﮔ ِ
ﺑﺎﻻﺗﺮ در ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎﺷﻴﻢ؛ ﺟﻨﺒﺸﯽ ﺳﺮﺳﺒﺰ و رﻳﺸﻪ دار و ﺑﺎﻟﻨﺪﻩ ﮐﻪ در ﻋﻤﻖ ﺧﻮد ،ﺟﻮهﺮﻩ اﯼ اﺻﻴﻞ داﺷﺘﻪ و در ﺑﻄﻨﺶ ﺣﺎﻣﻞ
"راﺳﺘﯽ و ﺁزادﮔﯽ" ﺑﻮدﻩ و ﻧﻔﯽ ﮐﻨﻨﺪﻩ دروغ و ﺑﻨﺪﮔﯽ اﺳﺖ .ﺑﺪاﻧﺴﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﻗﻒ هﺮﭼﻨﺪ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ وﻟﯽ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﮐﺎﻣﻞ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺮﺳﻮدﻩ
ﺣﺎﮐﻢ در ﻋﺮﺻﻪ هﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﻮﻳﮋﻩ در زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺮﮐﻮب داﺧﻠﯽ ،ﺟﻨﺒﺶ ﺳﺮﺳﺒﺰ ﺟﻮﻳﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ ،ﮐﻪ ﺑﺎ رﻳﺸﻪ هﺎﻳﯽ ﺑﺲ ﻋﻤﻴﻖ ،در
ﺳﺎل ٨٨ﺑﺪاﻧﮕﻮﻧﻪ در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر رخ ﻧﻤﻮدﻩ و ﺟﻨﺒﺸﯽ ﻧﺎﭘﺎﻟﻮدﻩ و ﺑﯽ ﺳﺮ و ﺳﭙﺮ ﺑﻮد ،وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ اﯼ ﻧﻮﻳﻦ ﺧﻮاهﺪ ﮔﺸﺖ؛
ﮐﻔﻬﺎﯼ روﯼ ﺁن ﮐﻨﺎر رﻓﺘﻪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻧﻴﺰ ﭘﺲ از ﻃﯽ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﻘﺘﻀﯽ ،ﺑﻪ ﺑﺮاﻓﺘﺎدن ﻧﻈﺎم ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﮔﺎهﯽ ﺳﺮخ ﺧﻮاهﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ.
١٨
ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ،ﭼﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺎهﻴﺖ ﺁن ﺳ ِﺮ ﻣﺠﻨﻮن و ﻋﻤﻼ راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ و ﭼﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﺮاﺣﻞ ﻃﯽ ﮔﺸﺘﻪ در
ﺟﻨﺒﺶ ﺁزادﻳﺨﻮاهﺎﻧﻪ ﻣﺮدم اﻳﺮان )ﺑﺨﺼﻮص از ﭘﯽ روﻳﺪادهﺎﯼ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﺎل ،(٨٨ﻧﻈﺎم ﭘﻮﺳﻴﺪﻩ ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ
ﻓﻨﺎﺳﺖ و اوﺿﺎع هﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﭽﺮﺧﺪ ،هﺮ ﺑﺎر ﺑﻪ دﻟﻴﻠﯽ و ﺑﻪ ﻧﺤﻮﯼ از اﻧﺤﺎ ،هﻴﭻ ﺷﺎﻧﺴﯽ ﺑﺮاﯼ اﺳﺘﻤﺮار ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺣﺎﮐﻤﺎن ،ﺣﺘﯽ
در هﻴﺌﺘﯽ دﮔﺮدﻳﺴﯽ ﻳﺎﻓﺘﻪ از هﻴﻮﻻ ﺑﻪ زاﻟﻮ و ﻳﺎ هﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ ،وﺟﻮد ﻧﺪارد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ﺗﺮﻳﻦ راﻩ ﺑﺮاﯼ ﺣﺎﮐﻤﺎن ،ﺗﻦ دادن
ﺑﻪ ﻳﮏ هﻤﻪ ﭘﺮﺳﯽ ﺑﺮاﺳﺘﯽ ﺁزاد در ﻣﻮرد ﻧﻮع ﻧﻈﺎ ِم اﻟﺰاﻣﺎ ﻏﻴﺮدﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ دﻳﮕﺮﯼ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻣﻮﺟﻮد ﮔﺮدد ﺑﺎ ﻧﻈﺎرت
ﯽ ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻮﻳﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر
ﻣﻮﺛﺮ ﻧﻬﺎدهﺎﯼ ذﻳﺮط ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .اﻳﻦ راهﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎ ارﺗﻘﺎﯼ ﮐﻤﯽ و ﮐﻴﻔ ِ
ﺑﺪﻧﺒﺎل اﺳﺘﻘﺮار ﺣﻴﺎﺗﯽ ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ "ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ" ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺒﯽ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ،ﺑﺴﻴﺎرﯼ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻧﻈﺎم ﻧﻴﺰ ﺑﻨﺎﭼﺎر
ﺁن را ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻤﮑﻦ ،ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﯼ "ﺳ ِﺮ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ درﺑﺮدن" ﺧﻮاهﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ .ﺁن ﺳ ِﺮ ﻣﺠﻨﻮن و ﺳﻮدازادﻩ هﻴﻮﻻﯼ
ﺣﺎﮐﻢ اﻣﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺁﺷﮑﺎرا اﻳﺴﺘﺎدﮔﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد و ﺑﺎ ﻋﺮﻳﺎن ﮔﺸﺘﻨﯽ ﮐﻴﻔﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ،ﺷﻤﺸﻴﺮهﺎﯼ زﻧﮓ زدﻩ ﺧﻮﻳﺶ را از
رو ﺧﻮاهﺪ ﺑﺴﺖ -ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﺪان ﺗﺮﺗﻴﺐ و ﺑﻨﺎﮔﺰﻳﺮ ،دوران و ﮔﺎﻩ ﺟﺪﻳﺪﯼ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﺮخ ﺁﻏﺎز ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ؛ دوراﻧﯽ ﮐﻪ "ﺑﺴﺮﻋﺖ" در
ﺁن ﺑﺎز ﺷﺎهﺪ ﺑﺮاﻓﺘﺎدن ﮐﻞ ﻧﻈﺎم ﺧﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد و اﻳﻦ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺳﺮﺁﻏﺎز ﺑﺮﭘﺎﻳﯽ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺁزاد و دﻣﻮﮐﺮاﺗﻴﮏ ﺑﺠﺎﯼ ﻧﻈﺎم
ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﺑﺎﺷﺪ.
ﯼ
ﻧﻔﺲ اﺳﺘﻘﺮار ﻳﮏ ﻧﻴﺮوﯼ ﻣﺴﻠﺢ و ﻣﺼﻤﻢ و ﻣﺘﺸﮑﻞ اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﺪان ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺧﺎص و ﻣﻌﻴﻦ ،ﻳﻌﻨﯽ در ﭼﺎرﭼﻮب ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮر ِ
ﯼ "ﻧﻔﯽ دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ -ﺑﺮﮔﺰارﯼ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺁزاد" و "ﻧﻪ هﺮﮔﺰ ﺑﻪ
ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ و در راﺳﺘﺎﯼ ﺗﺤﻘﻖ دوﮔﺎﻧﻪ راهﺒﺮد ِ
هﻴﭻ ﺷﮑﻞ دﻳﮕﺮ" ،ﻋﻤﻼ و ﺑﺎ اﻧﻮاع ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺶ ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺳﺒﺐ ﮐﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪن ﻧﺴﺒﯽ وﻟﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ
ﻓﺸﺎر هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ روﯼ ﺟﻨﺒﺶ داﺧﻞ ﮐﺸﻮر ،اﻧﮕﻴﺰش ﺑﺲ ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻨﺒﺶ و ﻧﻴﺰ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺗﻀﺎدهﺎﯼ دروﻧﯽ
ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ در راﺳﺘﺎﯼ اهﺪاف ﻋﺎﻟﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺣﻖ اﻳﺮان ﻣﻴﺸﻮد .هﻤﭽﻨﻴﻦ ،ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻌﺎدﻻت هﺰﻳﻨﻪ-ﻓﺎﻳﺪﻩ و ﺗﻬﺪﻳﺪ-ﻓﺮﺻﺖ را در
ذهﻦ هﺮ ﻳﮏ از دﻳﺪﻩ هﺎ و ﺟﺎﻧﻬﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن هﻴﻮﻻ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﻣﻴﺴﺎزد ﮐﻪ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮات دﻳﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺑﺮﺧﯽ
ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺗﻮﻗﻒ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ و ﻗﻔﻞ ﺷﺪن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﮐﺎﻣﻞ هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ در زﻣﻴﻨﻪ هﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ در زﻣﻴﻨﻪ
ﺳﺮﮐﻮب داﺧﻠﯽ ﻣﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ .ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻳﻨﻬﺎ در ﺑﺴﺘﺮﯼ ﺑﺲ ﻣﺴﺘﻌﺪ و ﺁﻣﺎدﻩ ﮔﺸﺘﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ "ارﺗﻘﺎﯼ ﮐﻤﯽ و ﮐﻴﻔﯽ ﺟﻨﺒﺶ
داﺧﻞ ﮐﺸﻮر" در ﻣﺪار ﮐﻴﻔﯽ ﻧﻮﻳﻨﯽ ﻣﻴﮕﺮدد.
اﺳﺘﻘﺮار ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ "ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ" هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻖ ﺑﻪ هﻨﮕﺎ ِم دﻳﮕﺮ ﻣﻮارد ﻣﻘﺘﻀﯽ )ﻣﺎﻧﻨﺪ
اﻋﻼم اﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﮐﻪ ﺑﺮﭘﺎدارﻧﺪﮔﺎن ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ ﻣﺰﺑﻮر و رهﺒﺮاﻧﺸﺎن در اوﻟﻴﻦ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺁزادﯼ ﮐﻪ در ﻣﻬﻠﺘﯽ ﻣﻌﻴﻦ و ﺑﺎ ﻧﻈﺎرت
ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﭘﺲ از ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﯽ ﻧﻈﺎم ﺑﺮاﯼ ﮐﺴﺐ ﻣﻨﺎﺻﺐ اﺟﺮاﻳﯽ از ﻗﺒﻴﻞ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ ﺑﺮﮔﺰار ﺧﻮاهﺪ ﮔﺸﺖ ﻧﺎﻣﺰد ﻧﺨﻮاهﻨﺪ
ﺷﺪ( ،ﺗﺎﺛﻴﺮاﺗﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ و ﮐﻴﻔﯽ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻮﻳﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ .در ﺟﺮﻳﺎن ﮔﻮﻧﻪ اﯼ هﻢ اﻓﺰاﻳﯽ ﭘﻮﻳﺎ ﺑﻴﻦ
ﯼ ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺒﺶ داﺧﻞ ﮐﺸﻮر ،ﭼﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﭼﻪ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﺑﺎ اﻧﻮاع
ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮر ِ
رﺷﺘﻪ هﺎﯼ ﭘﻨﻬﺎن و ﭘﻴﺪا ،ﻋﻤﻼ ﺷﺎهﺪ ﻧﻮﻋﯽ "ﺳﺮ و ﺳﭙﺮ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺟﻨﺒﺶ زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ" ﺑﻨﺤﻮﯼ ﺧﺎص و ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﺧﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد.
رهﺒﺮﯼ ﭘﻴﺸﺘﺎز و اﻧﮕﻴﺰاﻧﻨﺪﻩ در اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻘﺶ راهﺒﺮاﻧﻪ و ﭘﻴﺸﺒﺮﻧﺪﻩ ﺧﻮد را در ﻋﻤﻞ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﺑﺴﻴﺎرﯼ ﻣﻮارد
راﻳﺞ اﻳﻔﺎ ﻣﻴﮑﻨﺪ .اﻳﻦ راهﺒﺮﯼ روﺷﻨﮕﺮاﻧﻪ و هﻤﺮاهﺎﻧﻪ هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ اﻧﻮاع رهﺒﺮﻳﻬﺎﯼ راﺳﺖ رواﻧﻪ و ﭼﭗ رواﻧﻪ و ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮﯼ
ﺧﻮدوﮐﻴﻞ اﻧﮕﺎراﻧﻪ ﺗﻔﺎوت اﺳﺎﺳﯽ دارد .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ "در اﻟﮕﻮﻳﯽ ﻧﻮﻳﻦ و ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﻗﺎﻟﺒﻬﺎﯼ راﻳﺞ" ،ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ اﻧﮕﻴﺰاﻧﻨﺪﻩ و
ﺶ "ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ" و ﺑﺮﭘﺎدارﻧﺪﮔﺎﻧﺶ ،ﻋﻤﻼ ﺣﮑﻢ ﺳﺮ و ﺳﭙﺮ ﺟﻨﺒﺶ داﺧﻞ ﮐﺸﻮر را ﺧﻮاهﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ؛
زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺨ ِ
ﺑﺪون اﻳﻦ ﮐﻪ ﺣﺘﻤﺎ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ اﮐﺜﺮﻳﺖ ﻣﺮدم در اﻳﻦ ﮔﺎﻩ ﻧﻴﺰ از ﻃﺮﻓﺪاران ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺁﻧﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ....
ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺰﺑﻮر ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد و ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻃﻴﻔﻬﺎﯼ ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ ﮐﻪ در ﺧﻮد ﺟﺎﯼ ﻣﻴﺪهﺪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ در ﻗﺎﻟﺒﻬﺎﯼ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺑﺮوز
و ﻧﻤﻮد ﻳﺎﺑﺪ و در اﺷﮑﺎل ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺣﺮﮐﺘﻬﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﻣﺪﻧﯽ و ﻏﻴﺮﻩ ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن دهﺪ؛ از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ اﻧﺪ :ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﻣﺪﻧﯽ،
١٩
ﺗﺠﻤﻌﺎت ﺳﮑﻮت و ﺳﺮود ،ﺗﻈﺎهﺮات ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﯽ ،ﻃﺮح ﺷﻌﺎرهﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﻌﺎرهﺎﯼ روﺷﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎرﺷﮑﻨﺎﻧﻪ )ﮐﻪ هﻤﭽﻨﻴﻦ
ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺷﻌﺎر ﺗﻴﺰ و ﮔﻮﻳﺎﯼ ﻣﺮگ ﺑﺮ اﺻﻞ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ را ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻮد( ،ﻧﻮﻋﯽ ﺟﻨﮓ و ﮔﺮﻳ ِﺰ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﯽ در ﺻﻮرت اﻗﺘﻀﺎ
و در ﻣﻘﺎم دﻓﺎع از ﺧﻮد در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮ و ﻏﻴﺮﻩ.
ﯼ "ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و
اﻟﺒﺘﻪ ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻓﺮض ،اﺳﺘﻘﺮا ِر ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻳﮏ ﻧﻴﺮوﯼ ﻣﺴﻠﺢ اﻳﺮاﻧﯽ در ﭼﺎرﭼﻮب ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮر ِ
ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ" ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻘﺘﻀﯽ ،روﻧﺪ ﻳﺎ روﻧﺪهﺎﻳﯽ دﻳﮕﺮ را در ﭘﯽ ﺁوردﻩ و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁن ،ﻧﻪ ﮐﺎهﺶ ﺑﻠﮑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﺮ ﺟﻨﺒﺶ
داﺧﻞ ﮐﺸﻮر و ﻳﺎ ﺗﺮﮐﻴﺒﯽ از ﮐﺎهﺶ و اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺎز "در هﺮ ﺻﻮرت و هﺮ ﺑﺎر ﺑﻨﺤﻮﯼ" ،ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ
ارﺗﻘﺎﯼ ﮐﻴﻔﯽ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ راهﺒﺮدﯼ ﺟﻨﺒﺶ ﺁزادﻳﺨﻮاهﺎﻧﻪ ﻣﺮدم اﻳﺮان ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﺳﺘﻘﺮار ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ
ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ ﻳﺎدﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻘﺘﻀﯽ ،ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ و ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ دﭼﺎر اﺷﺘﺒﺎﻩ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﯼ ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪﻩ و
ﺑﻪ ﻓﺮض ﺑﺨﻮاهﺪ از اﻧﺠﺎم ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﻣﻮﺛﺮ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻮﻳﮋﻩ در زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺮﮐﻮب داﺧﻠﯽ در ﺁن ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﻮددارﯼ
ورزد و راﻩ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮهﺰﻳﻨﻪ ﺗﺮ را ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪ! ،ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺎر را ﺑﺮ ﺧﻮﻳﺶ "ﺑﺴﯽ ﺳﺨﺘﺘﺮ" ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ .در ﺁن ﺣﺎﻟﺖ ،اﻗﺒﺎل ﺑﻪ
ﺑﺮﭘﺎدارﻧﺪﮔﺎن ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ ﺗﺴﺮﻳﻊ ﺷﺪﻩ و ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻮﻳﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر ،ﺿﻤﻦ ﺳﺮ و
ﺳﭙﺮ ﻳﺎﻓﺘﻦ )ﺑﻨﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﻘﺮار ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ ﻳﺎدﺷﺪﻩ( ،ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺒﯽ دﻳﮕﺮ ﭘﺎﻟﻮدﻩ ﻣﻴﮕﺮدد .ﺑﺪاﻧﺴﺎن دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ اوﻟﯽ
ﺷﺎهﺪ ﺳﺮخ و ﺁﺗﺸﻴﻦ ﮔﺸﺘﻦ ﻓﻀﺎﯼ داﺧﻞ ﮐﺸﻮر ﺧﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد و هﻤﺮاهﯽ ﭘﻴﺸﺘﺎزاﻧﻪ ﺑﺮﭘﺎدارﻧﺪﮔﺎن ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ
و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺟﻮﻳﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺑﺮﻗﺮارﯼ ﻧﻈﺎﻣﯽ
دﻣﻮﮐﺮاﺗﻴﮏ ﺧﻮاهﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ.
ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان را ﻣﻴﺘﻮان در ﻋﻤﻞ ،در ﺣﮑﻢ ﺳَﺮ اﻧﮕﻴﺰاﻧﻨﺪﻩ و ﻧﻴﺮوﯼ ﭘﻴﺸﺘﺎز ﺟﻨﺒﺶ
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﮐﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،از ﺷﻤﺎل اﻓﺮﻳﻘﺎ ﺗﺎ ﺁﺳﻴﺎﯼ ﻣﺮﮐﺰﯼ و ﺣﺘﯽ ﻓﺮاﺗﺮ از ﺁن داﻧﺴﺖ .ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻣﺬهﺒﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان اﻟﮕﻮﻳﯽ
اﻟﻬﺎم ﺑﺨﺶ ﺑﺮاﯼ ﺟﻨﺒﺶ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﮐﻠﻴﺖ ﺁن ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .ﻧﻈﺎم ﺿﺪ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﺑﻌﻨﻮان هﻴﻮﻻﻳﯽ ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ
ﻃﺒﻴﻌﺖ و روﻳﻪ هﺎﯼ ذاﺗﯽ ﺧﻮد ،ﭼﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﭼﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ،ﻧﻘﺸﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ در داﻣﻦ زدﻩ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﺗﻨﺪ
و وﻳﺮاﻧﮕ ِﺮ ﺗﻌﺼﺒﺎت ﮐﻮر و ﻓﺮﻗﻪ ﮔﺮاﻳﯽ ﻣﻨﺤﻂ در زﻣﻴﻨﻪ اﯼ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ اﻳﻔﺎ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ .ﮔﺴﺘﺮش ﺟﻬﻞ و ﺧﺮاﻓﻪ ﮔﺮاﻳﯽ ،اﻳﺠﺎد و
ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴ ِﻢ ﺑﺮﺧﯽ ﮔﺮاﻳﺸﺎت ﻣﻨﺤﻂ و ﻣﺒﺘﺬ ِل ﻣﺬهﺒﯽ و ﻓﺮﻗﻪ اﯼ ،اﻗﺘﻀﺎﯼ ﻃﺒﻴﻌﯽ اﻳﻦ ﻧﻈﺎم و ﮐﺎرﮐﺮدهﺎﯼ ﺷﻮم و
ﻣﺨﺮب ﺁن اﺳﺖ" .ﺗﻼش ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ ﺑﺮاﯼ ﻣﻨﺤﺮف ﻧﻤﻮدن و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻣﺴﺦ و ﻣﺼﺎدرﻩ ﺑﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﻤﻮدن ﺟﻨﺒﺸﻬﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ"،
"ﻣﻮج ﺳﻮارﯼ ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ و رﻧﺪاﻧﻪ"" ،ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزﯼ و داﻣﻦ زدن و ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺷﮑﺎﻓﻬﺎﯼ ﻗﻮﻣﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ"" ،اﻟﻘﺎﯼ ﺟﻮ
ارﻋﺎب و ﻧﻮﻣﻴﺪﯼ در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر" و "اﻳﺠﺎد ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻣﻦ و ﺗﺤﮑﻴﻢ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻤﻖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮏ ﺑﺮاﯼ ﺧﻮﻳﺶ" هﻤﻮارﻩ در دﺳﺘﻮر
ﮐﺎر اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ذاﺗﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ و واﭘﺴﮕﺮا "ﺑﺎ هﺪف ﮐﻠﯽ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪات ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ" ﻗﺮار داﺷﺘﻪ اﻧﺪ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ
ﺑﺮ اﻳﺮان و ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﺘﻠﺮوارش ﺑﻄﻮر ﺧﺎص ،ﭼﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﭼﻪ ﺑﻄﻮر ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ،در ﺑﺮﺁﻣﺪن و ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻼﯼ
داﻋﺶ ،در ﮐﻨﺎر دﻳﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ و زﻣﻴﻨﻪ هﺎ ،ﻧﻘﺶ و ﺗﺎﺛﻴﺮﯼ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ داﺷﺘﻪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ ﺁن ﺳﻌﯽ در ﺗﺤﮑﻴﻢ
و ﮔﺴﺘﺮش ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺧﻮد و ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺘﺤﺪﻳﻨﺶ در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ از ﻗﺒﻴﻞ ﻋﺮاق و ﺳﻮرﻳﻪ ﻧﻤﻮدﻩ اﺳﺖ .هﻴﻮﻻﯼ ﺑﺎزﻳﮕ ِﺮ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان و دم
و دﻧﺒﺎﻟﭽﻪ هﺎ و ﻣﺘﺤﺪﻳﻨﺶ در ﻣﻨﻄﻘﻪ از ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت و ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﮐﺮﻳﻪ و دهﺸﺖ اﻓﮑﻨﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ داﻋﺶ ﻋﻤﻼ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺮدﻩ و وﺟﻮ ِد
ﺗﺤﺖ ﻣﻬﺎ ِر ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻮهﺒﺘﯽ ﺑﺰرگ ﺑﺮاﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻴﺸﻮد .اﻟﺒﺘﻪ روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ و ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻣﺨﺮب
ﺑﺮﺧﯽ دﻳﮕﺮ از ﺑﺎزﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن هﺮﮔﺰ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﮑﺎر ﻧﻴﺴﺖ .ﺗﻼش ﺑﺮاﯼ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮ ﺑﺨﺸﻴﺪن و ﻣﺼﺎدرﻩ ﺑﻪ ﻣﻄﻠﻮب
ﻧﻤﻮدن روﻳﺪادهﺎ و ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت و ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻌﺼﺒﺎت و اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻓﺮﻗﻪ اﯼ و ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ روﺷﻬﺎﯼ اهﺮﻳﻤﻨﯽ ﺑﺮاﯼ ﺗﺒﺪﻳﻞ
ﺗﻬﺪﻳﺪات ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ،اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ رژﻳﻢ اﻳﺮان ﻧﻤﻴﺸﻮد .ﺁرﯼ! رژﻳﻢ اﻳﺮان و ﺑﻮﻳﮋﻩ ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﺗﺮﻳﻦ و ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬارﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ
ﺁن ﭼﻪ ﺑﻄﻮر ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﭼﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﺑﺮﺁﻣﺪن و ﮔﺴﺘﺮش اﻣﺜﺎل داﻋﺶ ﻧﻘﺸﯽ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﮑﺎر داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﺑﺠﺰ
٢٠
ﺑﺮﺧﯽ ﺳَﺮ و ﺳِﺮهﺎﻳﺶ ﺑﺎ اﻣﺜﺎل اﻟﻘﺎﻋﺪﻩ و ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ -...وﻟﯽ ﻃﺒﻌﺎ ﻧﻤﻴﺘﻮان ﻧﻘﺶ و ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮاﻧﯽ را ﻧﻴﺰ در ﻇﻬﻮر و
ﮔﺴﺘﺮش اﻳﻦ ﺁﻓﺎت ﺧﻄﺮﻧﺎﮎ ،ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺸﺘﺮﮎ ﺑﺴﻴﺎرﯼ ﻓﺴﺎدﮐﺎرﻳﻬﺎ و ﺑﯽ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻴﻬﺎ ،در زﻣﻴﻨﻪ اﯼ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﻧﺎدﻳﺪﻩ
اﻧﮕﺎﺷﺖ .ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد اﻣﺎ ،در ﮐﻞ ،ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﺳﺨﺖ-ﺳ ِﺮ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان و ﺑﺨﺼﻮص ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ ،هﻢ
ﺑﻄﻮر ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و هﻢ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ،ﻋﻤﻼ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻠﻴﺪﯼ در ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪن و ﮔﺴﺘﺮش ﺁﺗﺶ ﺧﺎﻧﻤﺎﻧﺴﻮز ﻓﺘﻨﻪ هﺎﯼ
ﻣﺬهﺒﯽ و ﻓﺮﻗﻪ اﯼ در ﻣﻨﻄﻘﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .اﻳﻦ رژﻳﻢ ﮐﻬﻨﻪ ﭘﺮﺳﺖ و ذاﺗﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﺳﻠﻄﻪ ﻃﻠﺐ داراﯼ ﮐﺎرﮐﺮد و ﺗﺎﺛﻴﺮاﺗﯽ ﺑﺲ
اﺳﺎﺳﯽ در ﺑﺎزﺗﻮﻟﻴﺪ و ﮔﺴﺘﺮش "ﺑﻴﻤﺎرﯼ ﻣﺴﺮﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ" و ﺑﺮﺧﯽ اﻧﮕﺎرﻩ هﺎ و روﻳﮑﺮدهﺎﻳﯽ هﻤﭽﻮن ﺗﻮهﻢ ﺑﺮﺗﺮﯼ و
ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﯽ و ﺳﻴﺎدت ﻣﻘﺪس ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن و ﻟﺰوم ﺳﻴﻄﺮﻩ ﺑﺮ ﺁﻧﺎن و ﺳﺘﻴﺰ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﺑﺎ هﺮ ﺁن ﻏﻴﺮﺧﻮدﯼ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﻨﺎد ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ
و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻣﻘﺪس ﺑﺎ دﻧﻴﺎﯼ ﻧﻮ )دﻧﻴﺎﯼ ﻧﻮﻳﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد اﻟﺒﺘﻪ داراﯼ ﺟﻨﺒﻪ هﺎﯼ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﯽ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ( .هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮرد
اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ هﺎر و ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت و ﻧﻴﺮوهﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ،اﻳﻦ ﺧﻄﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرگ را دارد ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺤﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و در ﻋﻤﻞ
ﺳﺒﺐ اﻧﺘﻘﺎل وﻳﺮوس ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﻣﺴﺮﯼ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﯽ و ﺑﻴﻨﺶ و روﻳﻪ هﺎﯼ ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺁن ﺑﻪ ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ ﻣﺴﺘﻌﺪ )ﺣﺘﯽ ﮔﺎﻩ در
ﻣﻘﺎم رﻗﻴﺐ و دﺷﻤﻦ( ﮔﺮدد و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺳﺒﺐ ﮔﺴﺘﺮش ﺑﺎز هﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﯽ ﮐﻮر و ﻟﮕﺎم ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ ﻣﺬهﺒﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻮد.
هﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﻨﻮﻋﯽ ﻧﻴﭽﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ را ﺑﻴﺎن داﺷﺘﻪ :در ﺳﺘﻴﺰ ﺑﺎ اهﺮﻳﻤﻦ اﻳﻦ ﺧﻄﺮ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺳﺘﻴﺰﻧﺪﮔﺎن ،ﺑﺠﺎﯼ
ﭘﺎﻟﻮدن از ﺷﻴﻮﻩ هﺎﯼ اهﺮﻳﻤﻨﯽ ،ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﺑﺪان روﺷﻬﺎ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﮔﺸﺘﻪ و ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺧﻮد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ اهﺮﻳﻤﻦ ﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ در ﻳﮏ
ﮐﻼم ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ" :ﺳﺮ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ و ﻟﻨﮕﺮﮔﺎﻩ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺷﻮم ﻋﻤﻼ در اﻳﺮان واﻗﻊ اﺳﺖ".
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻏﺪﻩ ﺳﺮﻃﺎﻧﯽ در اﻳﺮان ﺑﺪرﺳﺘﯽ رﻳﺸﻪ ﮐﻦ ﻧﺸﻮد ،اﻳﻦ ﺟﺮﺛﻮﻣﻪ دروغ و ﭘﻠﻴﺪﯼ در ﮐﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ و دﻧﻴﺎ ﺑﻪ درون
ﮔﻮر ﺗﺎرﻳﺨﻴﺶ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ .ﺗﺎ ﺳَﺮ ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ )ﮐﻪ ﻧﻤﺎدﯼ از ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﮐﺮﻳﻪ دﻳﻨﯽ اﺳﺖ( در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ از ﺗﻦ ﺟﺪا ﻧﮕﺮدد و
ﻧﻤﺎدهﺎﯼ ﺑﺲ ﮔﻤﺮاﻩ ﮐﻨﻨﺪﻩ و ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزش ،ﺑﺴﺎن ﺑﺘﮑﺪﻩ ﺁن ﺧﺰﻧﺪﻩ ﺑﻠﻌﻨﺪﻩ در ﺟﻮار رﯼ ،ﻳﮑﺴﺮﻩ درهﻢ ﮐﻮﺑﻴﺪﻩ ﻧﺸﻮد ،اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎرﯼ
ﻣﺴﺮﯼ و ﺗﺒﺎﻩ ﮐﻨﻨﺪﻩ در اﺷﮑﺎل و رﻧﮕﻬﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺁن رﻳﺸﻪ ﮐﻦ ﻧﺨﻮاهﺪ ﮔﺸﺖ .ﺑﻪ راﺳﺘﯽ ﮐﻪ هﻴﻮﻻﯼ دﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ،ﮐﻪ دﻳﻦ در
ﺁن و ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﺁن ﺟﺎﻧﻤﺎﻳﻪ و روح اﺻﻠﻴﺶ ﮐﺎرﮐﺮدﯼ ﺑﻴﺸﺘﺮ "اﮐﺴﺘﺎﺳﯽ وار" دارد ﺗﺎ اﻓﻴﻮن وار ،ﺗﻬﺪﻳﺪﯼ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻩ و ﺳَﺮ ﺁن
در اﻳﺮان اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﮐﻮﺑﻴﺪﻩ ﺷﻮد.
ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﺧﺎص ﺁن در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ از ﻧﻮع ﻣﻌﻤﻮل ،ﮐﻴﻔﺎ ﺳﺮﺳﺨﺘﺘﺮ،
ﻣﻬﺎﺟﻤﺘﺮ و ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﺗﺮ ﺑﻮدﻩ و ﻣﻴﻞ "ﺑﯽ ﻣﻬﺎر" ﺑﻪ ﺑﻠﻌﻨﺪﮔﯽ و ﺗﺒﺎهﮑﺎرﯼ از وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ اﺻﻠﯽ ﺁن اﺳﺖ .هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ ﻣﻌﻤﻮل ،ذﺧﺎﻳﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ اش را ﺑﺎ ﺷﺪت و ﺣﺪت ﺑﺴﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ ﻣﺼﺮف ﻣﻴﮑﻨﺪ.
اﮔﺮﭼﻪ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮐﺎرﮐﺮد ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ "در ﻣﻮاردﯼ" ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻬﺎﯼ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺳﺮﻳﻌﺘﺮﯼ در
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ از ﻧﻮع ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺨﺼﻮص در ﮐﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪت ﮐﺴﺐ ﮐﻨﺪ و در ﺑﺮﺧﯽ ﻋﺮﺻﻪ هﺎ ﺑﺴﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺎب ﺁوردﻩ
و ﺑﻪ ﭘﻴﺶ رود ،اﻣﺎ در ﮐﻞ و ﺑﻮﻳﮋﻩ در درازﻣﺪت ،اﺿﻤﺤﻼل و ﻣﺮﮔﯽ ﺑﺲ ﺳﺨﺖ و ﭘﺮهﺰﻳﻨﻪ در اﻧﺘﻈﺎرش ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺁن
وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ ذاﺗﻴﺶ ،هﻴﻮﻻﯼ ﺗﺒﺎهﯽ را از اﻳﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ و "ﺑﯽ ﺁﻳﻨﺪﮔﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ و ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ" ﮔﺮﻳﺰﯼ ﻧﻴﺴﺖ .هﻢ از اﻳﻦ
رو اﺳﺖ ﮐﻪ از ﭘﯽ ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﮐﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺑﻪ درﺁﻣﺪن رﻳﺸﻪ هﺎﯼ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺁن در ژرﻓﻨﺎﯼ ﺗﺎرﻳﺦ و ﻓﺮهﻨﮓ و
ﺑﺎورهﺎﯼ ﺟﻮاﻣﻊ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ-زدﻩ و ﺑﺎ اﺗﻤﺎم ذﺧﺎﻳﺮ هﺮﭼﻨﺪ ﻋﻈﻴﻢ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ اﻳﻦ ﺑﺨﺘﮏ ﮐﺮﻳﻪ و ﻏﻮل ﭘﻴﮑﺮ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوﻳﯽ ﻣﻬﻴﺐ و
ﺑﺸﺪت ارﺗﺠﺎﻋﯽ ،ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ از ﺳﺮ راﻩ اﻳﻦ ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ .اﻧﺸﺎﷲ.
ﺁن ﺟﻨﻮن ﮐﻮر و ﭘﺮﻣﮑﺮﯼ ﮐﻪ ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﺗﺒﺎهﯽ اﺳﺖ ،ﺟﺒﺮا ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺗﺒﺎهﯽ ﻣﻴﺮود و ﻧﻈﺎم ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن در هﺮ ﺻﻮرت و
هﺮ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻧﺤﻮﯼ ،ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﯽ ﺟﺰ ﻣﺮگ ﺳﺨﺖ در ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﺰدﻳﮏ ﻧﺨﻮاهﺪ داﺷﺖ .اﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﺁن ﺟﻨﻮن ﺗﺒﺎهﯽ ﻃﻠﺐ ،ﺑﺎ ﺧﻮد،
ن
ﺧﻠﻘﯽ ﻋﻈﻴﻢ را ﺑﻪ ﺗﺒﺎهﯽ ﮐﺸﺪ .ﺁرﯼ! ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺑﺰﻧﮕﺎهﯽ ﺗﺎرﻳﺨﯽ و در ﮔﺮدﻧﻪ اﯼ ﭘﺮﭘﻴﭻ و ﺧﻢ و از ﭘﯽ "ﺑﺮﺁﻣﺪن و رخ ﻧﻤﻮد ِ
٢١
ﺶ هﻢ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و هﻢ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت در ﻋﺮﺻﻪ هﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن" ،ﻣﺮدﻣﺎن اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﻼزدﻩ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ از اﻧﺘﺨﺎب ﺁﺧﺮﻳﻦ
ﺑﻴﺶ از ﭘﻴ ِ
ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ؛ زﻧﺪﮔﯽ ﻳﺎ ﻣﺮگ...؟
در ﺻﻮرت ﻋﺪم اﺳﺘﻘﺮار ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻘﺘﻀﯽ ،دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺷﺎهﺪ اﻧﻮاع
ﺗﺎﺛﻴﺮات ﭘﻮﻳﺎﯼ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺁن اﺳﺘﻘﺮار ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﺶ داﺧﻞ ﮐﺸﻮر در ﻣﻘﺎﻃﻊ و ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﺷﻴﻢ .در
ﺁﻧﺼﻮرت ،ﺑﻴﺸﺘﺮ ،اﺧﺘﻼف راهﺒﺮدﯼ ﺑﺮ ﺳﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻓﺸﺎرهﺎﯼ ﺟﺪﯼ ﺧﺎرﺟﯽ و ﻣﻮاردﯼ از ﻗﺒﻴﻞ ﺗﺤﺮﻳﻢ و ﺗﻬﺎﺟﻢ
ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ )اﻟﺒﺘﻪ در ﺑﺴﺘﺮﯼ از ﺑﺤﺮاﻧﻬﺎ و ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻴﻬﺎﯼ ﺷﺪﻳﺪ داﺧﻠﯽ( ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و
ن ﻏﻴﺮهﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺁﻧﺎن را ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺮﺧﻮرد اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﺑﺎ هﻢ ﻣﻴﮑﺸﺎﻧﺪ و ﺑﻪ از رو ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﺷﻤﺸﻴﺮهﺎ از رو ﺗﻮﺳﻂ
ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎرا ِ
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﻣﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ "ﻧﻪ اﺧﺘﻼف راهﺒﺮدﯼ ﺑﺮ ﺳﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﻮج ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻴﻬﺎﯼ داﺧﻠﯽ و ﺟﻨﺒﺶ ﺁزادﻳﺨﻮاهﺎﻧﻪ
ﻣﺮدم اﻳﺮان" .در ﺁن ﺣﺎﻟﺖ ،ﺷﺪت ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨﺎب ﺗﻀﺎد اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﻣﺰﺑﻮر ﺑﺮ ﺁن ﺳﻴﺎق ،در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻘﻮط اﺟﺘﻨﺎب
ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻧﻈﺎم ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺑﺮﻗﺮارﯼ ﺣﺎﮐﻤﻴﺘﯽ دﻣﻮﮐﺮاﺗﻴﮏ ،ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺳﻘﻮط ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳ ِﺮ ﻧﻈﺎم ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻣﻠﯽ ﺧﻮاهﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ.
ﯼ ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺪرﺳﺘﯽ اﺳﺘﻮار ﻧﺸﻮد ،در ﻧﺒﻮ ِد اﻧﻮاع ﺗﺎﺛﻴﺮات ﺳﻤﺖ و ﺳﻮ ﺑﺨﺶ
اﮔﺮ ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮر ِ
و ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴ ِﻢ ﺁن اﺳﺘﻘﺮار ،ﺗﻀﺎدهﺎﯼ درون ﻧﻈﺎم و ﻧﻮﻋﯽ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ ﺟﺎرﯼ در ﺁن )ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﺧﻮد در
ﭼﺎرﭼﻮب دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺗﺮﯼ در ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﻴﻦ ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻈﺎم ﺟﺮﻳﺎن دارد( ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﺑﺲ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب
ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺧﻮد ﺧﻮاهﺪ رﺳﻴﺪ .اﻟﺒﺘﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺮﺿﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﺎز هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺮﺳﻮدﻩ ﺣﺎﮐﻢ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎرهﺎﯼ ﻓﺰاﻳﻨﺪﻩ داﺧﻠﯽ و
ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻮدﻩ و ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮن هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ در اﻧﺪﻳﺸﻪ هﻴﺘﻠﺮوار ﺧﻮﻳﺶ ﮐﻤﺎﮐﺎن در ﮐﻤﻴﻦ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺑﺮاﯼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪات
ﺷﺪﻳﺪ و ﻓﺰاﻳﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺑﺮاﯼ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺑﻘﺎ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﻠﻄﻪ ﮔﺴﺘﺮﯼ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد -ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﺑﺎز ﺷﺪن ﮐﺎﻣﻞ و
ﺧﻮﻧﻴﻦ ﺁن ﺷﮑﺎف اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ در ﻓﺮق هﻴﻮﻻﯼ ﻣﺤﺘﻀﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ .اﻣﺎ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ،در ﭘﯽ اﻗﺪام ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺧﻮدﮐﺸﯽ
ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ ،اﻧﺮژﯼ ﻋﻈﻴﻢ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﺑﻨﺤﻮﯼ ﺟﻬﺸﯽ وﻟﯽ ﮐﻮر و هﺪاﻳﺖ ﻧﺎﺷﺪﻩ ﺁزاد ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ و ﺁزادﯼ ﺁن
اﻧﺮژﯼ ﻋﻈﻴﻢ وﻟﯽ ﻧﺎﭘﺎﻟﻮدﻩ و ﺑﯽ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮ ﺟﺰ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ دراﻓﺘﺎدﻧﯽ ﻧﺎﮔﺎﻩ در ﭘﺮﺗﮕﺎﻩ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد.
ﭘﺲ هﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮﻳﻔﺘﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ هﺎﻳﯽ ﮐﺎذب و ﮔﻤﺮاﻩ ﮐﻨﻨﺪﻩ در ﻓﻀﺎﻳﯽ ﺗﺎر و درهﻢ ﺷﺪ و ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ و ﺁن
هﻢ ﻏﻴﺮﮐﺎﻣﻞ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ٩٢و ﻳﺎ در زﻣﻴﻨﻪ هﺴﺘﻪ اﯼ را ﺑﻪ ﺧﻮدﯼ ﺧﻮد ﺳﺮﺁﻏﺎ ِز ﻳﮏ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ
ﻳﺎ ﺣﺘﯽ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮐﺎﻣﻞ ﻧﻈﺎم در هﻤﻪ ﻋﺮﺻﻪ هﺎ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﺮﮐﻮب داﺧﻠﯽ در ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪﻩ ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﺮد .هﻤﻮارﻩ ﺑﻴﺎد
داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﮐﻪ ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺴﺎن "اژدهﺎﯼ ﮐﻤﻮدو" ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺪﺗﻬﺎ در ﺧﻔﺎ ﻣﺎﻧﺪﻩ و ﺧﻮد را اﺳﺘﺘﺎر ﮐﺮدﻩ و در
اﻧﺘﻈﺎر و ﮐﻤﻴﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺰﻋﻢ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮاﯼ ﭘﺮش و ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ .اﻟﺒﺘﻪ ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮن در هﺮ ﺻﻮرت و اوﺿﺎع هﺮ
ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﭽﺮﺧﺪ ﺑﻪ ﺳﻮداهﺎﯼ ﺧﻮﻳﺶ دﺳﺖ ﻧﺨﻮاهﺪ ﻳﺎﻓﺖ و در اﻳﻦ ﺟﺎﯼ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﻳﻦ ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﻴﺴﺖ .اﻣﺎ وﺟﻮد ﺁن و ﺗﺎﺛﻴﺮاﺗﺶ در
ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻄﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺪﯼ ﻓﺮواﻓﺘﺎدن ﻧﺎﮔﺎ ِﻩ ﮐﺸﻮر در ورﻃﻪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻣﻠﯽ را در ﺻﻮرت اﺳﺘﻤﺮار
ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺎر و دره ِﻢ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ دارد.
ﯼ ﺗﺴﻠﻴﺢ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ )"ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ
ﺑﺪون اﺳﺘﻘﺮار ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ ﻳﮏ ﻧﻴﺮوﯼ اﻳﺮاﻧﯽ در ﭼﺎرﭼﻮب ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮر ِ
ﺟﻨﮓ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ راﻳﺠﺶ ﻳﮑﯽ ﻧﻴﺴﺖ"( و ﺑﺪون وارد ﺷﺪن اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ دﮔﺮﮔﻮﻧﺴﺎز در ﻣﻌﺎدﻻت ﺟﺎرﯼ ،اداﻣﻪ وﺿﻌﻴﺘﯽ
ﺑﺮزﺧﯽ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺟﺰ ﺑﻪ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻣﻠﯽ ،اﻟﺒﺘﻪ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﻣﺮگ ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻧﻈﺎم ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ،ﻧﺨﻮاهﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ .ﺑﺮﻋﮑﺲ اﻣﺎ،
اﺳﺘﻘﺮار زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺨﺶ ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ ﻣﺰﺑﻮر ﺑﺮ راﺳﺘﺎﻳﯽ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ،ﻧﻮﻳﺪﺑﺨﺶ دﻧﻴﺎﻳﯽ ﻧﻮ در ﻋﺼﺮ روﺷﻨﺎﻳﯽ در ﭘﯽ ﻣﺮگ ﻣﺤﺘﻮم
هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد .ﺑﻪ هﺮ ﺻﻮرت ﺁﻧﭽﻪ اﮐﻨﻮن و در ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎرش اﻳﻦ ﮔﻔﺘﺎر ﺷﺎهﺪ ﺁﻧﻴﻢ اداﻣﻪ هﻤﺎن ﮔﺎﻩ و دوراﻧﯽ
اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎل روﻳﺪادهﺎﯼ هﻔﺘﻪ ﻧﺨﺴﺖ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ ﺳﺎل ٨٨ﺁﻏﺎز ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ .از ﭘﯽ روﻳﺪادهﺎﯼ هﻔﺘﻪ
ن "ﻧﻔﯽ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﻧﻈﺎم" در ﺑﻄﻦ ﺟﻨﺒﺶ داﺧﻞ
ﺖ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﺎل ،٨٨دوران و ﮔﺎﻩ ﺟﺪﻳﺪﯼ ﺁﻏﺎز ﺷﺪ و ذهﻨﻴﺖ و ﮔﻔﺘﻤﺎ ِ
ﻧﺨﺴ ِ
٢٢
ﮐﺸﻮر ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﮐﻴﻔﯽ و راهﺒﺮدﯼ اﺳﺘﻮار ﮔﺸﺖ .وﻟﯽ اﻳﻦ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎن در ﺟﻨﺒﺶ داﺧﻞ ﮐﺸﻮر در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ
ﺑﻪ ﺁن ﺑﻠﻮغ و ﺑﺮ ﺷﺪن ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺧﻮد رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ .در اﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻌﻴﻦ ،هﻨﻮز دوران ﺁﻏﺎز ﺷﺪﻩ در ﺳﺎل ٨٨ﺑﻪ ﺁن ﻧﻘﻄﻪ اﯼ
ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﮐﻪ ﺷﺎهﺪ ﺑﻠﻮغ ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻧﻔﯽ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﻧﻈﺎم و ﺑﺮ ﺷﺪن ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺁن در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر ﺑﺎﺷﻴﻢ) .اﻳﻦ اﻣﺮ ،از اﺳﺎس ﻓﺎرغ
از ﺑﺤﺚ روش ﻧﻔﯽ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﻧﻈﺎم و ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﮐﺎرﺑﺮد روﺷﻬﺎﯼ ﻗﻬﺮﺁﻣﻴﺰ ﻳﺎ روﺷﻬﺎﯼ ﻏﻴﺮﻗﻬﺮﺁﻣﻴﺰ ﻳﺎ ﺗﺮﮐﻴﺒﯽ ﺳﻴﺎل از اﻧﻮاع
روﺷﻬﺎﯼ ﻗﻬﺮﺁﻣﻴﺰ و ﻏﻴﺮﻗﻬﺮﺁﻣﻴﺰ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎ و ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺮاﯼ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻈﺎم و ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻮﻻﺗﯽ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ (.اﻳﻦ
واﻗﻌﻴﺖ ﮐﻪ اﮐﺜﺮﻳﺖ ﻗﺎﻃﻊ ﻣﺮدم در اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﺧﻮاﻩ ،ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ دﻳﻨﯽ را ﻣﻄﻠﻮب ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ و ﺁن را
ﻧﻤﻴﺨﻮاهﻨﺪ ﻳﮏ ﭼﻴﺰ اﺳﺖ و واﻗﻌﻴﺖ ﻋﻴﻨﯽ رﻓﺘﺎر ﺧﻴﻠﯽ از هﻤﺎﻧﺎن در ﻋﻤﻞ در اﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ،ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ .اﮔﺮﭼﻪ ﺁﻧﭽﻪ در ﺟﺮﻳﺎن
اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﺎل ،٩٢ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻴﻬﺎﯼ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ در زﻣﻴﻨﻪ هﺴﺘﻪ اﯼ و ...ﺷﺎهﺪﺷﺎن ﺑﻮدﻩ اﻳﻢ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﺸﺎﻧﻪ اﯼ از
ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻮدن ﺳﻘﻮط ﻣﺤﺘﻮ ِم ﻧﻈﺎم ﻓﺮﺗﻮت و ﭘﻮﺳﻴﺪﻩ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻓﺰاﻳﻨﺪﻩ ﺁن ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ،اﻣﺎ هﻨﻮز ﻣﺮاﺣﻠﯽ هﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ
ط ﺑﻪ هﺮ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺤﺘﻮم و "ﻣﻄﻠﻘﺎ ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳ ِﺮ" ﻧﻈﺎم ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ در ﺁﻳﻨﺪﻩ اﯼ ﻧﻪ ﭼﻨﺪان دور ،ﺑﺠﺎﯼ
ﺑﺪرﺳﺘﯽ ﻃﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ از ﭘﯽ ﺳﻘﻮ ِ
ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻣﻠﯽ ﺷﺎهﺪ زاﻳﺶ دوﺑﺎرﻩ زﻧﺪﮔﯽ در ﻣﺪارﯼ ﻧﻮﻳﻦ و در ﻓﻀﺎﻳﯽ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺁزاد و دﻣﻮﮐﺮاﺗﻴﮏ ﺑﺎﺷﻴﻢ.
ن ﻓﺮواﻓﺘﺎدﻧﯽ ﻧﺎﮔﺎﻩ در ﭘﺮﺗﮕﺎﻩ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻣﻠﯽ در ﺁﻳﻨﺪﻩ اﯼ ﻧﻪ ﭼﻨﺪان
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎﯼ ﻣﻮﺟﻮد در ﺷﺮاﻳﻂ ﺣﺎﺿﺮ "در راﻩ ﺑﻮد ِ
دور در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺳﻤﺖ و ﺳﻮ ﺑﺨﺸﯽ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ هﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪ و ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاراﻧﻪ روﻧﺪ ﻣﺤﺘﻮم اﺿﻤﺤﻼل و ﺳﻘﻮط ﻧﻈﺎم
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻣﺬهﺒﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان" را ﮔﻮﺷﺰد ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ .اﻧﺮژﯼ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﻈﻴﻢ و اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯼ ﺗﺤﺖ ﺳﺘﻢ و
ب ﻣﺴﺘﻤﺮ و اﻧﺒﻮﻩ ﻧﻴﺎزهﺎ و ﺧﻮاﺳﺘﻬﺎﯼ ﺑﯽ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺎﻧﺪﻩ در ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯼ ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ در ﻣﻮرد ﺟﻮاﻧﺎن ،اﻗﻠﻴﺘﻬﺎ و اﻗﺸﺎر
ﺳﺮﮐﻮ ِ
ﺖ اﻗﺘﺼﺎدﯼ ،ﻣﺎدﻩ اﻧﻔﺠﺎرﯼ ﺁﻣﺎدﻩ اﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮان ﻓﻮق اﻟﻌﺎدﻩ اﯼ دارد .اﮔﺮ اﻳﻦ اﻧﺮژﯼ در ﻃﯽ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﻘﺘﻀﯽ ﭘﺎﻟﻮدﻩ
ﻓﺮودﺳ ِ
ﻧﮕﺸﺘﻪ و ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﺑﺰﻧﮕﺎهﻬﺎ ﺑﺪرﺳﺘﯽ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮ دادﻩ ﻧﺸﻮد ،ﺑﺪﻧﺒﺎل وﻗﻮع ﮔﺴﺴﺖ ﻧﻬﺎﻳﯽ در راس ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ دﻳﻨﯽ و ﺑﺎز ﺷﺪن
ﻧﻬﺎﻳﯽ و ﮐﺎﻣﻞ ﺁن ﺷﮑﺎف ﻋﻤﻴﻖ و راهﺒﺮدﯼ در ﻓﺮق هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺮﺳﻮدﻩ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﻗﻬﺮﺁﻣﻴﺰ )در اﻧﺘﻬﺎﯼ روﻧﺪ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﺗﺒﺎهﺴﺎ ِز
ب ﮐﻮر و ﻋﻈﻴﻤﯽ ﺁزاد ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ .ﺟﺮﻳﺎﻧﯽ ذاﺗﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ و دﭼﺎر ﺗﻮهﻢ ﮐﻮر و
ﺟﺎرﯼ در هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ( ،ﻧﻴﺮوﯼ ﻣﺨﺮ ِ
ﻣﺠﻨﻮﻧﺎﻧﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ ﺑﺎ ذهﻨﻴﺘﯽ ﻣﺴﺦ ﮔﺸﺘﻪ و ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ در ﺟﺎﻳﮕﺎهﯽ ﻋﻤﻼ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ در ﻣﺮﮐﺰﻳﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ،
ﺧﻮاﻩ و ﻧﺎﺧﻮاﻩ و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺟﺒﺮ ذات و ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺴﻮﯼ ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻦ ﻳﮑﺒﺎرﻩ اﻳﻦ ﺁﺗﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ ﻋﻈﻴﻢ در ﺣﺮﮐﺖ اﺳﺖ .ﺑﺤﺮاﻧﻬﺎﯼ
ﺖ ﺷﮑﺎف ﺧﻮردﻩ و ﻓﺎﺳﺪ و ﺑﺪﻧﺎم ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﺗﺸﺘﺖ و ﺗﻀﺎد ﺟﺪﯼ ﺑﻴﻦ ﮐﺎﻧﻮﻧﻬﺎﯼ
ﻋﻤﻴﻖ و ﻓﺰاﻳﻨﺪﻩ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ و ﮐﺎراﻳﯽ در ﺣﺎﮐﻤﻴ ِ
ﻗﺪرت )از ﺟﻤﻠﻪ در ﻣﺮاﮐﺰ ﻧﻈﺎﻣﯽ و اﻣﻨﻴﺘﯽ( در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺁن را ﺑﮑﻠﯽ ﻧﺎﮐﺎر ﺧﻮاهﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ و ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب اﻣﺎ ،ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ
ﻓﺮﺳﻮدﮔﻴﺸﺎن ،ﺑﺎ ذهﻨﻴﺖ ﻣﺠﻨﻮﻧﺎﻧﻪ و هﻴﺘﻠﺮوار ﺧﻮﻳﺶ هﻤﭽﻨﺎن در ﺳﻮداﯼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪاﺗﯽ ﺑﺲ ﺧﻄﻴﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎﻳﯽ ﺑﺮاﯼ ﺗﺜﺒﻴﺖ
ﺑﻘﺎ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻠﻄﻪ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد! وﺟﻮد ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻗﻮﯼ و ﻓﺮوﺧﻔﺘﻪ ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﮐﺰ ،ﻧﻮﻋﯽ ﺑﺎﻓﺖ ﻣﻮزاﺋﻴﮑﯽ در ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺗﻨﻮع ﺑﺎﻻﯼ
ﻗﻮﻣﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﭘﻬﻨﺎور و ﻓﻘﺪان ﻳﮏ ﮔﺮوﻩ ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل اﮐﺜﺮﻳﺖ ،ﻧﺒﻮ ِد ﺑﺮﺧﯽ ﭼﻔﺖ و ﺑﺴﺘﻬﺎﯼ ﻣﻮﺛﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ
ﺑﺮ ﺳﻴﺎق ﺟﻬﺎن ﻣﺪرن در ﻋﻴﻦ ﺳﺴﺖ ﮔﺸﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎرهﺎﯼ ﺳﻨﺘﯽ ،ﻧﺎﭘﺎﻳﺪارﯼ و در ﺣﺎل ﮔﺬار ﺑﻮدن ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯼ ﺳﺨﺖ ﮔﺮﻓﺘﺎر در
ﺑﺤﺮاﻧﻬﺎﯼ ﺟﺪﯼ اﻗﺘﺼﺎدﯼ ،اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،ﻓﺮهﻨﮕﯽ و اﺧﻼﻗﯽ و اﻧﻮاع ﺷﮑﺎﻓﻬﺎ و ﺗﻀﺎدهﺎﯼ ﻋﻤﻴﻖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ هﺮ ﻳﮏ از اﻳﻨﻬﺎ در ﻣﻴﺎن
ن ﺑﺤﺮاﻧﻬﺎﯼ ﺟﺪﯼ زﻳﺴﺖ-ﻣﺤﻴﻄﯽ ﺑﻪ ﺑﺤﺮاﻧﻬﺎﯼ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،وﺟﻮد ﺑﺮﺧﯽ ﺿﻌﻔﻬﺎﯼ
ﻃﺒﻘﺎت و اﻗﺸﺎر ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ،در ﺣﺎل ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻮد ِ
ﺗﺎرﻳﺨﯽ از ﻗﺒﻴﻞ ﺧﻮدﺧﻮاهﯽ و ﺧﻮدﺑﻴﻨﯽ و دروغ و رﻳﺎ و اﺑﺘﺬال و روﻳﮑﺮدهﺎﯼ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﯽ ﮔﺮﯼ و ﻳﺎ ﺳﻄﺤﯽ ﻧﮕﺮﯼ،
اﺣﺴﺎس ﻓﻼﮐﺖ و رواج ﺳﺮﺧﻮردﮔﯽ و ﺑﺪﺑﻴﻨﯽ و ﺧﺸﻢ ﻣﻨﻔﯽ در ﮔﺴﺘﺮﻩ وﺳﻴﻊ ﮐﻪ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺑﺮاﯼ ﻓﻮران ﻣﻴﺠﻮﻳﺪ و ،...ﺟﻤﻠﮕﯽ
ﻣﻮاردﯼ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺧﻄﺮ وﻗﻮع ﻳﮏ اﻧﻔﺠﺎر ﺳﺨﺖ و ﮐﻮر و وﻳﺮاﻧﮕﺮ در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ درﺳﺖ و دﻗﻴﻖ ﻣﺮگ ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳ ِﺮ
هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺗﺎﮐﻴﺪ دارﻧﺪ .روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻧﺎﺷﯽ از ﮔﺴﺴﺖ ﻳﮑﺒﺎرﻩ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﻣﺮﮐﺰﯼ در ﺳﻴﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ
اِﻋﻤﺎل ﻣﻘﺘﺪراﻧﻪ ﺣﺎﮐﻤﻴﺘﯽ ﭘﺎﺗﺮﻳﻤﻮﻧﻴﺎل )ﭘﺪرﺳﺎﻻراﻧﻪ( و ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺪﯼ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ در
٢٣
ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﮐﻪ اﻧﺮژﯼ ﺑﺲ ﻋﻈﻴﻢ و اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺎ ﻃﯽ ﻣﺮاﺣﻞ ﻻزم ﺑﻪ ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﺎﻟﻮدﮔﯽ و ﭘﺮوردﮔﯽ ﻣﻘﺘﻀﯽ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ و ﺳﻤﺖ
و ﺳﻮﻳﯽ درﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺧﻼ ِء ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ در ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ )در ﭘﯽ ﺑﺎز ﺷﺪن ﻧﻬﺎﻳﯽ و ﺧﻮﻧﻴﻦ ﻓﺮق هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ در اﻧﺘﻬﺎﯼ
روﻧﺪ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﺗﺒﺎهﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ( و ﻧﺒﻮد ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﺳﺮﻳﻊ و ﻣﻮﺛﺮ اﻳﻦ ﺧﻼء را ﭘﺮ ﮐﻨﺪ
ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺑﺎر ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد -ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬارﻳﻬﺎﯼ ﺑﺮﺧﯽ دول و ﻗﺪرﺗﻬﺎﯼ ذﻳﻨﻔﻊ ﺧﺎرﺟﯽ در ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﯼ و ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ در
ﺁن ﺷﺮاﻳﻂ ﺷﻮم ،ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻀﺎدهﺎﯼ ﺁﻧﻬﺎ و ﺗﻌﺮﻳﻔﯽ ﮐﻪ هﺮ ﻳﮏ از اﻳﺸﺎن از ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﺗﻬﺪﻳﺪات و ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ﺑﺮاﯼ ﺧﻮد دارﻧﺪ ،اﻳﻦ
ﻓﺎﺟﻌﻪ را ﻋﻤﻴﻘﺘﺮ و ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺗﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺳﺎﺧﺖ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ،ﺑﺎﺧﺘﯽ ﺑﺰرگ را ﺑﺮاﯼ هﻤﻪ ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ ﺑﺎزﯼ رﻗﻢ ﺧﻮاهﺪ زد و ﺑﺪﺗﺮ از
ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﮐﻞ اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﮐﺎﻧﻮن دﻳﺮﭘﺎﯼ ﺑﺤﺮان ،ﻧﺎاﻣﻨﯽ و ﺟﻨﮓ و ﺗﺮور ﺧﻮاهﺪ ﺳﺎﺧﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ
ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ اﻧﺮژﯼ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﻈﻴﻢ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻣﻮﺟﻮد هﻢ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻬﺪﻳﺪﯼ ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺪﯼ و ﺧﻄﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ و هﻢ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﻋﺎﻟﯽ و اﻳﻦ اﻧﺮژﯼ
ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﭘﺎﻟﻮدﻩ ﮔﺸﺘﻪ و ارﺗﻘﺎ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺪرﺳﺘﯽ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮ دادﻩ ﺷﻮد.
ﺳﺮﻃﺎن ﺑﺲ ﺑﺪﺧﻴﻤﯽ ﮐﻪ ﻧﻈﺎم ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺘﺶ ﺑﺸﺪت ﺁﻟﻮدﻩ ﺑﺪان اﺳﺖ ،در هﺮ ﺻﻮرت و هﺮ ﺑﺎر ﺑﻨﺤﻮﯼ ،ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدﯼ
ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﺁن ﺧﻮاهﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ؛ اﻣﺎ ﻣﺒﺎد ﮐﻪ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﻧﺎﺑﻮدﯼ اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﺷﺎهﺪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻧﺎﮔﺎ ِﻩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺤﺮان زدﻩ و ﺳﺮﮐﻮب ﮔﺸﺘﻪ اﻳﺮان
ﺑﺎﺷﻴﻢ -ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯼ ﮐﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﺎر ﮐﺎﺳﺘﻴﻬﺎ و ﺑﺤﺮاﻧﻬﺎﯼ ﻋﻤﻴﻖ و ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻮدﻩ و اﻧﺮژﯼ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻋﻈﻴﻤﯽ را در ﺧﻮد دارد .ﺑﺮﺧﻮرد
ﺑﺎ ﺳﺮﻃﺎن دﻳﺮﭘﺎﻳﯽ ﮐﻪ در ﻣﻐﺰ و ﻗﻠﺐ هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ ﻣﺎوا دارد و در ﺳﺮاﺳﺮ وﺟﻮدش ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ اﺳﺖ ،ﺑﻨﺎ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ ذاﺗﻴﺶ،
ﺶ ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﺤﻮرﯼ "ﺗﺴﻠﻴﺢ
ﺧﻮاﻩ و ﻧﺎﺧﻮاﻩ ﺑﻪ "ﺗﻴﻎ ﺑﺮان" ﻧﻴﺰ اﻟﺒﺘﻪ در ﮐﻨﺎر دﻳﮕﺮ اﺑﺰار ﻣﻘﺘﻀﯽ ﻧﻴﺎز دارد .اﺳﺘﻮارﯼ ﺣﻴﺎت ﺑﺨ ِ
ﯼ "ﻧﻔﯽ دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ -ﺑﺮﮔﺰارﯼ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺁزاد" هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻖ دﻳﮕﺮ
ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﺎﻧﻪ" در راﺳﺘﺎﯼ ﺗﺤﻘﻖ دوﮔﺎﻧﻪ راهﺒﺮد ِ
ﻣﻮارد ﻻزم ،ﻧﺨﺴﺖ ﭘﻴﺸﺮوﯼ اﻳﻦ ﺳﺮﻃﺎن را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ و ﺁن را ﺑﺸﺪت ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻣﻴﮑﻨﺪ و در ﮔﺎم ﺁﺧﺮ ﻧﻴﺰ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺷﺎهﺪ
رﻳﺸﻪ ﮐﻦ ﺷﺪن ﺁن هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺘﻬﺎﯼ ﺁﻟﻮدﻩ ﺑﺪان ،ﮐﻪ هﻤﺎﻧﺎ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺳﺪ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن اﺳﺖ ،ﺧﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد - .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎﻳﺪ
ﮔﻔﺖ :روﺷﻬﺎﯼ ﺳﺒﺰ و روﺷﻬﺎﯼ ﺳﺮخ ﻻزم و ﻣﻠﺰوم هﻢ ﺑﻮدﻩ و در ﻧﻮﻋﯽ هﻤﭙﻴﻮﻧﺪﯼ ﺑﺎﻟﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺮﺳﻨﺪ.
ﻣﺎﻧﻨﺪ دو رﻧﮓ ﺳﺒﺰ و ﺳﺮخ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﻪ رﻧﮓ اﻳﺮان ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﻳﺖ ﺳﭙﻴﺪﯼ و راﺳﺘﯽ ،اﻳﻦ دو وﺟﻪ و ﺑﺎل ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ را ﺑﺎﻳﺪ در ﭘﻴﻮﻧﺪ
هﻤﺎهﻨﮓ و ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ و ﻧﻪ در ﺗﻨﺎﻗﺾ ﺑﺎ هﻢ دﻳﺪ.
ﺁرﯼ! روﺷﻬﺎﯼ ﺳﺒﺰ و روﺷﻬﺎﯼ ﺳﺮخ ﻻزم و ﻣﻠﺰوم هﻢ ﺑﻮدﻩ و در ﻧﻮﻋﯽ هﻤﭙﻴﻮﻧﺪﯼ ﺑﺎﻟﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم
ﻣﻴﺮﺳﻨﺪ .ﻣﺎﻧﻨﺪ دو رﻧﮓ ﺳﺒﺰ و ﺳﺮخ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﻪ رﻧﮓ اﻳﺮان ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﻳﺖ ﺳﭙﻴﺪﯼ و راﺳﺘﯽ ،اﻳﻦ دو وﺟﻪ و ﺑﺎل ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ را ﺑﺎﻳﺪ در
ﭘﻴﻮﻧﺪ هﻤﺎهﻨﮓ و ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ و ﻧﻪ در ﺗﻨﺎﻗﺾ ﺑﺎ هﻢ دﻳﺪ.
ﭘﺲ ﺑﺮاﺳﺘﯽ ﮐﻪ دﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ وراﯼ دﺳﺘﻬﺎ اﺳﺖ و اﮔﺮ درﺳﺖ ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻪ ﺷﻮد ،ﺻﺒﺢ ﻧﺰدﻳﮏ اﺳﺖ .اﮔﺮ ﺧﺪا ﺑﺨﻮاهﺪ.
***
ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻻزم:
در اﻳﻦ ﮔﻔﺘﺎر از ﻋﺒﺎرت "ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب" ﺑﺮاﯼ اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ در اﻳﺸﺎن ،ﻧﻮﻋﯽ ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮد ﺑﺴﻴﺎر ﺧﺎص ﻏﺎﻟﺐ
ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ؛ هﻤﺎن ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮد ﻳﮑﺘﺎﻳﯽ ﮐﻪ هﺴﺘﻪ ﺗﺒﻠﻮر و ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن و ﺳ ِﺮ ﻋﻤﻼ راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ
دﻳﻨﯽ اﺳﺖ .ﻋﺒﺎرت "ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب" ﻳﺎ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻗﻴﻘﺘﺮ "ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻧﺎب" ﺑﺮاﯼ اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺰﺑﻮر ،از ﻋﺒﺎراﺗﯽ از
ﻗﺒﻴﻞ "ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن اﻓﺮاﻃﯽ" ﻳﺎ "راﺳﺘﻬﺎﯼ اﻓﺮاﻃﯽ" ،ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﻮﻳﺎﺗﺮ ﺑﻨﻈﺮ رﺳﻴﺪ.
هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران در اﻳﻨﺠﺎ ،هﻤﻪ ﺣﺎﻣﻼن ﻧﻮﻋﯽ ﮔﺮاﻳﺶ وﻳﮋﻩ ﻓﮑﺮﯼ و ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎرﯼ در
ﻓﺮهﻨﮓ ﺳﻴﺎﺳﯽ راﻳﺞ ﺑﻄﻮر ﻋﺎم ﻧﻤﻴﺒﺎﺷﺪ .ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ،ﺁن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎراﻧﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻤﻼ در ﭼﺎرﭼﻮب و ﻣﺪار ﮐﻠﯽ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ
٢۴
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ و ﺣﻮل هﺴﺘﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻧﺎب ،ﮐﻠﻴﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﭼﻨﺪﻻﻳﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ را ﺷﮑﻞ ﻣﻴﺪهﻨﺪ .روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﻮرد ﻧﻈﺎم
ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ،اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﺟﻤﻠﮕﯽ ﺧﻮد را ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺎم ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﺻﻞ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ،ﺷﺎﻣﻞ
ن ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺳﻨﺘﯽ و
ﻃﻴﻔﯽ ﮔﺴﺘﺮدﻩ از ﺗﻤﺎﻳﻼت و روﻳﮑﺮدهﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ هﺴﺘﻨﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﻃﻴﻒ ﻣﺰﺑﻮر ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎرا ِ
ن ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ اﺻﻼح ﻃﻠﺐ در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ را در ﺑﺮﻣﻴﮕﻴﺮد.
ﻏﻴﺮﺳﻨﺘﯽ و از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎرا ِ
***
● ﻣﺒﺎﺣﺜﯽ در ﺑﺎرﻩ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ )ﺑﺎ ﺗﺎﮐﻴﺪ ﺑﺮ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان(:
ﭘﻴﺶ از هﺮ ﭼﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﮔﻔﺘﺎر ،ﻗﺼﺪ و ﻣﺠﺎل ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﻣﻔﺼﻞ و ﺁﮐﺎدﻣﻴﮏ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد و رﻳﺸﻪ هﺎﯼ اﻗﺘﺼﺎدﯼ،
اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،ﻓﺮهﻨﮕﯽ ...ﭘﺪﻳﺪﻩ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ،ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﭘﺪﻳﺪﻩ اﯼ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺮاﯼ ﺑﺴﻴﺎرﯼ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎن ،وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ .اﻳﻨﻬﺎ هﺮ ﻳﮏ
ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺒﺎﺣﺜﯽ ﻣﻔﺼﻞ و اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ و از دﻳﺪﮔﺎهﻬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ.
در اﻳﻨﺠﺎ ﺗﺎﮐﻴﺪ ﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﺑﻴﺎن ﻓﺸﺮدﻩ ﻣﻮارد و ﻣﻘﻮﻻﺗﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻤﺎن از ﻧﻈﺎم ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺣﺎﮐﻢ و ﺳﻴﺮ ﺗﺤﻮﻻت ﺁن،
ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ رﻓﺘﺎرهﺎﻳﺶ و ﻳﺎﻓﺘﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﭘﺮﺳﺶ اﺳﺎﺳﯽ "ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺮد؟" ﻳﺎرﯼ رﺳﺎﻧﺪ.
-
راﺑﻄﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ،ﺁﻣﻴﺰﻩ اﯼ از ﻋﺸﻖ و ﻧﻔﺮت:
در ﺁﻏﺎز ،ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ هﻤﺮاهﯽ و ﻧﻴﺰ اﺧﺘﻼف ﺑﻨﻴﺎدﯼ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻣﻴﭙﺮدازﻳﻢ:
ﻧﮕﺎهﯽ اﺟﻤﺎﻟﯽ ﺑﻪ هﻤﻪ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﯼ ﻓﺎﺷﺴﻴﺴﺘﯽ در اﺷﮑﺎل ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺁن در دﻧﻴﺎ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ،ﭼﻪ از ﻧﻮع
ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﺁن ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻪ از ﻧﻮع دﻳﻨﯽ ،هﻤﻮارﻩ از درون ﭘﺎرﻩ اﯼ ﺷﮑﺎﻓﻬﺎﯼ ﻋﻤﻴﻖ و در ﺑﺴﺘﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺴﺘﻌ ِﺪ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺪﻧﺒﺎل
ﺑﺮﺧﯽ ﺑﺤﺮاﻧﻬﺎ اﻣﮑﺎن ﺳﺮ ﺑﺮﺁوردن ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ .در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن اﻣﺎ" ،ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب" هﻤﻮارﻩ ﺑﺎ ﻧﻮﻋﯽ اﺋﺘﻼف ﻓﺮﺻﺖ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ،ﻧﺴﺒﯽ و
ﮔﺬرا ﺑﺎ ﺑﺨﺸﻬﺎﯼ ﺧﺎﺻﯽ از ﺁﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻓﺮهﻨﮓ ﺳﻴﺎﺳﯽ راﻳﺞ "ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران" ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ در هﺮم ﻗﺪرت
ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ .هﻤﺮاهﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﺎ اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﺧﺎص از ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران هﻤﻴﺸﻪ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺁﻣﻴﺰﻩ اﯼ از دروغ و ﺗﺰوﻳﺮ و ﺗﻬﺪﻳﺪ و
ﯽ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ
ﺗﻄﻤﻴﻊ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .هﺮ دو ﻃﺮف اﻳﻦ ﻗﻤﺎ ِر ﻗﺪرت ،ﺑﻪ هﻤﺪﻳﮕﺮ ﻧﮕﺎهﯽ اﺑﺰارﯼ داﺷﺘﻪ و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم از ﺣﺬف ﻓﻴﺰﻳﮑ ِ
ﻧﻴﺰ اﺑﺎ ﻧﮑﺮدﻩ اﻧﺪ -ﺑﻮﻳﮋﻩ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﭘﺮﻧﺨﻮت ﮐﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻧﻮﻋﯽ ﺟﻨﻮن ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻩ و در دروغ و ﺗﺰوﻳﺮ و ﺷﻘﺎوت ،ﺣﺪ و
ﻣﺮزﯼ را ﺑﺮﻧﻤﻴﺘﺎﺑﻨﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران را ﺁﻣﻴﺰﻩ اﯼ ﭘﺮﺗﻼﻃﻢ از ﻋﺸﻖ و ﻧﻔﺮت داﻧﺴﺖ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ
ﺑﻪ ﺗﺨﺎﺻﻢ ﺧﺘﻢ ﺷﺪﻩ و ﭘﺎﻳﺎﻧﯽ ﺁﮐﻨﺪﻩ از ﻧﻔﺮت ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ .ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ،ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران و هﻤﺮاهﺎن دﻳﺮوزﺷﺎن را ﺑﻪ ﻣﻮاردﯼ از ﻗﺒﻴﻞ
ﺳﺴﺘﯽ ،ﺗﺮس ،اﻧﻔﻌﺎل ،رﻳﺎﮐﺎرﯼ و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ و ﻣﺪﻋﯽ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﺎن ﻓﻘﻂ ﻗﺼﺪ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ و
اﺑﺰارﯼ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮاﯼ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﻳﺶ و ارﺿﺎﯼ ﺟﺎﻩ ﻃﻠﺒﯽ هﺎﯼ ﺧﻮد را داﺷﺘﻪ اﻧﺪ .ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران هﻢ ﻣﺘﻘﺎﺑﻼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب را
ﺑﻪ ﻣﻮاردﯼ از ﻗﺒﻴﻞ ﻗﺼﺪ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ و اﺑﺰارﯼ از ﺁﻧﻬﺎ ،اﻧﺤﺼﺎرﻃﻠﺒﯽ ،ﻏﺪارﯼ ،ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮﻳﯽ و ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺟﻨﻮن و
دﻳﻮاﻧﮕﯽ ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ.
ن ﻏﺎﻟﺐ ﺁﻣﺪﻩ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ،ﻗﺪرت اﺻﻠﯽ را در دﺳﺘﺎن ﺧﻮد ﻧﮕﻪ دارﻧﺪ و ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ
در اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﯼ ﻓﺮاﻧﮑﻮ ،ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎرا ِ
ﻧﺎب هﻴﭽﮕﺎﻩ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮ ﮐﻠﻴﺖ ﻧﻈﺎم ﺁن ﮐﺸﻮر "ﻏﻠﺒﻪ راهﺒﺮدﯼ" ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ .ﻓﺮاﻧﮑﻮ هﻢ ﺧﻮد ﻋﻤﻼ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎر ﻣﻴﻤﺎﻧﺴﺖ
ﺗﺎ ﻳﮏ ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ ﻧﺎب .در واﻗﻊ ،ﻧﻈﺎم ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎر ﻣﺴﺘﺒﺪ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ در دورﻩ اﯼ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮑﯽ از اﻗﻤﺎر ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ در اروﭘﺎ
ﺑﻮد؛ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ اﯼ ﮐﻪ ﻣﺮﮐﺰﻳﺖ اﺻﻠﯽ ﺁن ،هﻴﺘﻠﺮ و ﺑﺮﺧﯽ هﻤﺮاهﺎن ﺧﺎﺻﺶ در ﺁﻟﻤﺎن ﺑﻮدﻧﺪ .اﻣﺎ ﺑﺎ ﺁﺷﮑﺎر ﺷﺪن ﺟﺪﯼ ﻧﺸﺎﻧﻪ هﺎﯼ
ﺷﮑﺴﺖ ارﺗﺶ ﺁﻟﻤﺎن و ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﺪﻳﺪ ﻓﺸﺎرهﺎ ،ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻏﺎﻟﺐ در ﻧﻈﺎ ِم ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ
٢۵
از ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻀﺎدهﺎﯼ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ و ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ در اواﺧﺮ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ،ﺑﺎ ﻳﮏ ﭼﺮﺧﺶ ﺑﺰرگ ،ﭘﺬﻳﺮش ﺑﺮﺧﯽ
ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻬﻢ و اﺗﮑﺎ ﺑﻪ ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ ﻏﺮﺑﯽ در ﺳﻮﯼ ﭘﻴﺮوز ﺟﻨﮓ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ هﻢ ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻬﺎ ﺳﮑﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ ﮐﺸﻮر را در دﺳﺘﺎن
ﺧﻮﻳﺶ ﻧﮕﻪ دارﻧﺪ.
در اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ اﻣﺎ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﺻﻌﻮد از ﭘﻠﻪ هﺎﯼ ﻗﺪرت ﮐﺎﻣﻴﺎﺑﺘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ؛ هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ هﻴﭽﮕﺎﻩ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻏﻠﺒﻪ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﮐﺎﻣﻞ
ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ .ﺁﻧﺎن اﮔﺮﭼﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﻳﯽ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺗﺮ و ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬارﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ،اﻣﺎ هﻴﭽﮕﺎﻩ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﯼ هﻤﺘﺎﻳﺎن ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ
ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮﺳﻨﺪ .ﻣﻮﺳﻮﻟﻴﻨﯽ هﻢ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺑﺮﺧﯽ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ ﺷﺨﺼﯽ اش از ﻗﺒﻴﻞ ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﮕﯽ و ﺑﻴﺮﺣﻤﯽ و ﺟﺎﻩ ﻃﻠﺒﯽ ﺑﺴﻴﺎر ،ﮐﻪ او را
ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﻣﻴﮑﺸﻴﺪ ،ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺟﺎﻳﯽ در ﺑﻴﻦ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران و ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﻧﻮﺳﺎن ﺑﻮد.
در ﻣﻮرد ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ژاﭘﻦ ،اﮔﺮﭼﻪ ﺑﺮﺧﻼف هﻴﺘﻠﺮ ،هﻴﺮوهﻴﺘﻮ اﻣﭙﺮاﻃﻮر ژاﭘﻦ در زﻣﺎن ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم را ﻧﻤﻴﺸﺪ ﻳﮏ ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ
ﻧﺎب ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﺮد و او و ﺑﺮﺧﯽ اﻣﺜﺎل او ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎراﻧﯽ ﺗﺸﻨﻪ ﺣﻔﻆ و ﺑﺴﻂ ﻗﺪرت ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻮدﻧﺪ ،اﻣﺎ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﺁن
ﮐﺸﻮر در ﺁﺳﺘﺎن ورود ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم و ﺣﻤﻠﻪ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮاﻧﻪ و ﺑﺮق ﺁﺳﺎ ﺑﻪ ﺑﻨﺪر ﭘﺮل هﺎرﺑﺮ در اﻣﺮﻳﮑﺎ داراﯼ ﻧﻘﺶ و ﺟﺎﻳﮕﺎهﯽ
ﺑﺲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﻔﻮذ و ﮐﺎرﮐﺮدﯼ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ داﺷﺘﻨﺪ .ﻗﺪرت ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ژاﭘﻦ هﻢ ﺑﺪون هﻤﺮاهﯽ ﻣﻮﺛﺮ
ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﺎ ﺁن ﺑﺪﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ،اﻣﮑﺎﻧﭙﺬﻳﺮ ﻧﺒﻮد .هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺁﻟﻤﺎن ،رواج اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﻓﺮهﻨﮓ ﺑﺴﺘﻪ
ﭘﺪرﺳﺎﻻر ﺑﺎ ﻧﻈﻢ ﺧﺸﮏ ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ و از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺟﺮﻳﺎن ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺁﻣﺪ .ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺰﺑﻮر هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ
ﺑﮑﺎرﮔﻴﺮﯼ و ﻣﺴﺦ ﺑﺮﺧﯽ ارزﺷﻬﺎﯼ ﺁن ﺟﺎﻣﻌﻪ و از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺮهﻨﮓ ﺳﺎﻣﻮراﻳﯽ رﺷﺪ و ﮔﺴﺘﺮش ﺧﻮد را ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻧﻤﻮد .ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺮار ﺁن
ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮد ﺧﺎص و ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰﯼ ﮐﻪ "ﺟﺮﻳﺎن" ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺁن را ﺑﺎزﺗﺎب ﻣﻴﺪاد در ﺟﺎﻳﮕﺎهﯽ ﺑﺲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ ،ﻧﻈﺎم
ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ژاﭘﻦ را دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻴﺸﺪ هﻤﺎن ﻧﻈﺎم دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎر ﺳﺎﺑﻖ ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﺮد .ﺁﻣﺎﻟﯽ ﺑﺸﺪت دور و دراز و ﺳﻮداهﺎﯼ ﻏﺮﻳﺐ
ﺳﻠﻄﻪ ﮔﺴﺘﺮاﻧﻪ ﭼﺸﻤﺶ را ﮐﻮر ﮐﺮدﻩ و اﻣﺮ ﺑﺮ او ﻣﺸﺘﺒﻪ ﺷﺪﻩ و ژاﭘﻦ ﺧﺼﻠﺘﯽ ﺑﺸﺪت ﻣﻬﺎﺟﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد .ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﭘﺲ
از ﺑﻤﺒﺎران اﺗﻤﯽ دو ﺷﻬﺮ ﺁن ﮐﺸﻮر ﻧﻴﺰ ﺑﺎز ﺑﺮﺧﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﮐﻤﺎﮐﺎن ﺑﺮ ﺷﮑﺴﺖ-ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ ﺗﺎﮐﻴﺪ داﺷﺘﻪ و ﻃﺮﻓﺪار اداﻣﻪ ﺟﻨﮓ
ﺑﻮدﻧﺪ و اﮔﺮ ﺷﮑﺴﺘﻬﺎﯼ ﺑﺲ ﺳﻨﮕﻴﻦ در ﺟﺒﻬﻪ هﺎﯼ ﺟﻨﮓ ،درهﻢ ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ و ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺷﺪﻳﺪ ﺗﻮان ﺁﻧﺎن و ﻋﻘﺒﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻴﺸﺎن و ﮐﻞ
ﮐﺸﻮر ژاﭘﻦ در ﻃﯽ ﺟﻨﮕﯽ ﺑﻴﻬﻮدﻩ و دهﺸﺘﻨﺎﮎ و ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران و ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺷﺨﺺ هﻴﺮوهﻴﺘﻮ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻨﮓ در اوج
ﻓﻼﮐﺖ ﻧﺒﻮد ،ﺟﻨﮕﯽ ﺳﺨﺖ وﻳﺮاﻧﮕﺮ و ﭘﺮﺗﻠﻔﺎت اداﻣﻪ ﻣﻴﻴﺎﻓﺖ.
ن اﺑﺰار ﺗﻬﺪﻳﺪ ،ﺗﻄﻤﻴﻊ و
در ﺁﻟﻤﺎن ﻧﺎزﯼ ﻧﻴﺰ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺳﺮاﻧﺠﺎم در دهﻪ ٣٠ﻣﻴﻼدﯼ ﺿﻤﻦ ﺑﮑﺎرﮔﻴﺮﯼ هﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ و ﺗﻮاﻣﺎ ِ
ﺗﺰوﻳﺮ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺑﻤﻮﻗﻊ از ﮔﺮوهﻬﺎﯼ ﻓﺸﺎر و دﺳﺘﻪ هﺎﯼ اوﺑﺎش و ﺷِﺒﻪ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن" ،ﭘﺎ ﺑﺮ دوش ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻣﺨﺒﻂ" ،ﻏﻠﺒﻪ
ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ .ﺁﻧﺎن ،ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻌﺪاد ﺑﺲ اﻧﺪﮐﺸﺎن در ﺁﻏﺎز ﮐﺎر ،ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﯼ هﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪ و ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ از
ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻬﺎ و ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ،اﻳﺸﺎن را ﺑﺎ ﺧﻮد هﻤﺮاﻩ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ ،ﻋﻤﻼ در ﭘﯽ ﺧﻮد ﺑﮑﺸﻨﺪ .ﺑﻪ
ﺑﻴﺎﻧﯽ ﺳﺎدﻩ ،ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب رگ ﺧﻮاب اﻳﺸﺎن را در دﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ اﻣﻮر را ﺑﺮ اﻳﺸﺎن ﻣﺸﺘﺒﻪ ﻣﻴﺴﺎﺧﺘﻨﺪ .ﭘﺲ از ﺷﮑﺴﺖ
ﺁﻟﻤﺎن در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ،ﺗﺒﻌﺎت ﺷﮑﺴﺘﯽ ﺳﺨﺖ ﺳﻨﮕﻴﻦ و ﺗﺤﻘﻴﺮﺁﻣﻴﺰ ﺑﺮ دوش ﻣﺮدم ﺁن ﮐﺸﻮر ﺑﺸﺪت ﺳﻨﮕﻴﻨﯽ ﻣﻴﮑﺮد و
ﺑﺤﺮاﻧﻬﺎﯼ ﺟﺪﯼ اﻗﺘﺼﺎدﯼ ،اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،ﻓﺮهﻨﮕﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﻣﺴﺎﻋﺪ را ﺑﺮاﯼ ﺟﺎﻩ ﻃﻠﺒﻴﻬﺎﯼ ﺑﯽ ﻣﺮز هﻴﺘﻠﺮ ﺑﺎ ادﻋﺎهﺎ و
ﺷﻌﺎرهﺎﯼ ﻋﻮام ﻓﺮﻳﺒﺎﻧﻪ و هﻨﺮ ﻣﺜﺎل زدﻧﯽ اش در ﺧﻄﺎﺑﻪ و ﻓﺮﻳﻔﺘﻦ ﺗﻮدﻩ هﺎ اﻳﺠﺎد ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد .ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﻣﺮدم ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻳﮏ ﻧﺎﺟﯽ
اﻓﺴﺎﻧﻪ اﯼ ﻣﻴﮕﺸﺘﻨﺪ و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻧﻴﺰ از ﻗﺪرت ﻳﺎﻓﺘﻦ رﻗﺒﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺧﻮﻳﺶ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺘﻼﻃﻢ ﺁن اﻳﺎم ﻣﻴﻬﺮاﺳﻴﺪﻧﺪ .ﭘﺲ هﻴﺘﻠﺮ و
ﻳﺎران ﺑﺎورﻣﻨﺪ و ﺳﺨﺘﮑﻮﺷﺶ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﻳﻦ هﻤﻪ ،ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ راس هﺮم ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺻﻌﻮد ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺁﻣﺎل ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰ
و ﺑﺸﺪت ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﭘﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ .ﺑﺪان ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺑﺴﺘﺮ ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﻣﺴﺘﻌﺪ در ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎل دهﻪ ٣٠ﻣﻴﻼدﯼ و
ﮏ هﻴﺘﻠﺮ ،ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ و وﻳﺮاﻧﮕﺮﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮ ﺑﻪ راﻩ اﻓﺘﺎد و در ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺟﻨﮓ ،ﺁﻟﻤﺎن
ﺑﻪ ﭘﺸﻮاﻳﯽ ﻣﻘﺘﺪراﻧﻪ و ﮐﺎرﻳﺰﻣﺎﺗﻴ ِ
ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ را در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ و ﺣﺘﯽ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻳﺎﻓﺖ.
٢۶
اﻣﺎ ﺣﺘﯽ ﻧﺎزﻳﻬﺎ هﻢ ﻋﻤﻼ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ واﭘﺴﻴﻦ اﻳﺎم ﺟﻨﮓ ﺧﻮد را از دﺳﺖ هﻤﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﮐﺎﻣﻼ ﺧﻼص ﮐﻨﻨﺪ .ﺣﺘﯽ ﭘﺲ از
ﻗﺒﻀﻪ ﺷﺪن ﺗﺎم و ﺗﻤﺎم ﻗﺪرت ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺗﻮﺳﻂ هﻴﺘﻠﺮ و ﮐﻨﺎر زدﻩ ﺷﺪن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران از ﺷﺮاﮐﺖ "راهﺒﺮدﯼ" در رهﺒﺮﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ،
ﻧﻔﻮذ ﺑﺎﻻﯼ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران در ﺟﺎﻣﻌﻪ و ارﮐﺎن ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ از ﻗﺒﻴﻞ ارﺗﺶ و دﻳﻮاﻧﺴﺎﻻرﯼ دوﻟﺘﯽ وﺟﻮد داﺷﺖ .هﻴﺘﻠﺮ اﮔﺮﭼﻪ ﺧﻮد
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﻧﺎب ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻴﺸﺪ ،اﻣﺎ در ﻋﻤﻞ و ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻬﺎ ﻧﺎﭼﺎر از ﮐﻨﺎر ﺁﻣﺪن ﺑﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﻮد؛ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎراﻧﯽ ﮐﻪ در ﻣﻴﺎن
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داران ﺻﻨﻌﺘﯽ ،ﺗﺠﺎر ،اﺷﺮاف ،ﮐﻠﻴﺴﺎ ،دﻳﻮاﻧﺴﺎﻻن ،ﻓﻦ ﺳﺎﻻران ،ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن و ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﭘﺮﺷﻤﺎرﯼ از ﻣﺮدم ﻧﻔﻮذ داﺷﺘﻨﺪ و
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب را اﺑﺰارﯼ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮاﯼ ﺣﻔﻆ و ﺑﺴﻂ ﻗﺪرت و ﺳﺮﮐﻮب و ﮐﻨﺎر زدن ﻣﻮﺛﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻴﻴﺎﻓﺘﻨﺪ .ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﺘﻘﺎﺑﻼ
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﺮاﯼ ﺻﻌﻮد از ﻧﺮدﺑﺎن ﻗﺪرت و ﺗﺤﮑﻴﻢ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ و ﺳﻠﻄﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻨﺪ) .ﻗﻠﻊ و ﻗﻤﻊ
ﺑﻴﺮﺣﻤﺎﻧﻪ و ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﮔﺮوﻩ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ "اِس-ﺁ" در ﺷﺐ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺷﺐ ﺧﻨﺠﺮهﺎﯼ ﺑﻠﻨﺪ ﺗﻮﺳﻂ هﻴﺘﻠﺮ را ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮرﺧﻴﻦ ،ﺑﺎﺟﯽ از
ﺳﻮﯼ او ﺑﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﺨﺼﻮص در ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﭘﻠﻴﺲ و ارﺗﺶ ﺁﻟﻤﺎن و ﺑﺮﺧﯽ ﺳﻴﺎﺳﻴﻮن و ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻨﺼﺒﺎن داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ .ﮔﺮوﻩ
ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺘﺤﺪ ﭘﻴﺸﻴﻦ و ﻣﺼﻤﻢ هﻴﺘﻠﺮ ﺑﺎ ﭼﻨﮕﺎﻟﻬﺎﻳﯽ ﺁهﻨﻴﻦ ،در ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺣﺬف ﺗﻮﺳﻂ هﻴﺘﻠﺮ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ رﻗﻴﺒﯽ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺑﺮاﯼ وﯼ و
ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ اش ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ،ﺑﻠﮑﻪ ﮔﺮوهﯽ ﺑﺪﻧﺎم و ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ اﻓﺴﺎر ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻴﺸﺪ ﮐﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺼﺮﻓﺶ ﻋﻤﻼ ﺑﺮاﯼ
هﻴﺘﻠﺮ ﺳﭙﺮﯼ ﮔﺸﺘﻪ و ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻬﺎﻳﯽ ﺷﺪﻳﺪ را در ﻗﺎﻃﺒﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺑﻮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻗﻠﻊ و ﻗﻤﻊ ﺳﺨﺖ و ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮاﻧﻪ ﺁﻧﺎن
ﺗﻮﺳﻂ هﻴﺘﻠﺮ در دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ (.ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان ﺁﺧﺮﻳﻦ روﻳﺎروﻳﯽ ﺟﺪﯼ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران در
ﺁﻟﻤﺎن را در اواﺧﺮ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ﺳﺮاغ ﻧﻤﻮد؛ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﮔﺮوهﯽ از اﻓﺴﺮان ارﺗﺶ ﺁﻟﻤﺎن ،دﻟﮕﺮم ﺑﻪ هﻤﺮاهﯽ ﺑﺨﺸﻬﺎﯼ ﺑﺰرﮔﯽ
از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﺴﺘﻪ ﺁن ﮐﺸﻮر و ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن اداﻣﻪ ﺟﻨﮓ )ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻔﻮذ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ در زﻣﺮﻩ ﺁﻧﺎن ﺑﻮدﻧﺪ( ﻗﺼﺪ
ﮐﻨﺎر زدن "اس-اس هﺎ" و ﺑﺮاﻧﺪاﺧﺘﻦ هﻴﺘﻠﺮ از ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺠﺎم ﻳﮏ ﮐﻮدﺗﺎ را داﺷﺘﻨﺪ .اﻣﺎ ﺁن ﺗﻼش ،ﺑﺎ وﺟﻮد ﭘﺎرﻩ اﯼ اﻗﺪاﻣﺎت و
ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺨﺴﺖ ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ و ﻗﺼﺎﺑﯽ ﺧﻮ ِد ﮐﻮدﺗﺎﮔﺮان ،ﺑﻤﺒﺎران ﺑﺨﺸﻬﺎﻳﯽ از ﺁﻟﻤﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻴﺮوﯼ هﻮاﻳﯽ ﺁن ﮐﺸﻮر و
اﻧﺘﻘﺎﻣﺠﻮﻳﯽ دﻳﻮاﻧﻪ وا ِر هﻴﺘﻠﺮ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ و ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎ ﻧﻴﺰ ﺷﺎهﺪ ﻧﻮﻋﯽ ﻓﺮار ﺑﻪ ﺟﻠﻮﯼ هﻴﺘﻠﺮ ،ﺁن ﻧﻈﺮ ﮐﺮدﻩ ﺷﻴﻄﺎن ،ﺗﺎ اﻧﺘﻬﺎﯼ ﺧﻂ ﺟﻨﻮن و
ﺗﺒﺎهﯽ و ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺁﻟﻤﺎن ﺑﻮدﻳﻢ .اﻟﺒﺘﻪ هﻴﺘﻠﺮ هﻢ در ﺁﺧﺮﻳﻦ اﻳﺎم و ﭘﺲ از ﺷﮑﺴﺘﻬﺎﯼ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻧﻈﺎﻣﯽ در ﺟﺒﻬﻪ هﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ،
ﺧﻴﺎل ﻧﻮﻋﯽ ﮐﻨﺎر ﺁﻣﺪن ﺑﺎ ﻣﺘﻔﻘﻴﻦ ﻏﺮﺑﯽ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻟﺰوم ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ اﺗﺤﺎد ﺷﻮروﯼ را داﺷﺖ .اﻣﺎ دﻳﮕﺮ ﺑﺮاﯼ اﻳﻦ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ
ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ،ﮐﻪ هﻴﺘﻠﺮ ﺑﻨﺎﭼﺎر راﺿﯽ ﺑﺪان ﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد ،ﺧﻴﻠﯽ دﻳﺮ ﺑﻮد و ﻣﺘﻔﻘﻴﻦ ﻏﺮﺑﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ ﻣﻮذﻳﺎﻧﻪ هﻴﻮﻻﯼ ﺑﺪﻋﻬﺪ و ﻏﺪار
وﻗﻌﯽ ﻧﻨﻬﺎدﻧﺪ .ﻣﺎهﻴﺖ هﻴﺘﻠﺮ ﺑﺮﻣﻼ ﺷﺪﻩ و ارﺗﺸﺶ ﺷﮑﺴﺘﻬﺎﻳﯽ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺧﻮردﻩ ﺑﻮد .ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ از ﺁﻧﺴﻮ هﻴﺘﻠﺮ هﻢ ﮐﻤﺎﮐﺎن هﺮﮔﺰ ﺣﺎﺿﺮ
ﺑﻪ واﻧﻬﺎدن ﻗﺪرت و هﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ )دﺳﺘﮑﻢ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺗﺎﻣﻴﻦ اﺻﻞ ﺑﻘﺎ و ﺟﺎن ﺑﻪ درﺑﺮدن ﺣﺎل در هﺮ
هﻴﺌﺖ( ﻧﺒﻮد .او ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ هﻤﺮاهﺎن و ﻓﺪاﻳﻴﺎﻧﺶ ﺗﺎ واﭘﺴﻴﻦ ﻟﺤﻈﺎت و ﺑﻪ هﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰش اداﻣﻪ داد و ﻧﺎﺑﻮدﯼ را
ﺑﺮاﯼ ﺧﻮﻳﺶ و وﻳﺮاﻧﯽ ﺑﺎز هﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ را ﺑﺮاﯼ ﮐﺸﻮرش ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﺁورد.
ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺧﻮاهﻴﻢ دﻳﺪ "درﺁوﻳﺨﺘﻦ ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اﯼ ﺗﻮهﻢ ﻏﺮﻳﺐ و ﻣﺴﺦ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ ،ﻗﺪرﻗﺪرﺗﯽ و ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ در
ﻣﻴﺪان" ،ﻳﮑﯽ از اﺻﻠﻴﺘﺮﻳﻦ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ؛ ﺗﻮهﻤﯽ ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ و هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﮕﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد
ﯽ اﻳﺸﺎن در ﻣﺮﺗﺒﻪ اﯼ ﭘﺴﺖ و ﻣﺒﺘﺬل ﺑﻪ اﺣﺴﺎس ﻋﻤﻴﻖ ﺣﻘﺎرت و در ﻗﻬﻘﺮا ﺑﻮدن"
ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻧﻮﻋﯽ واروﻧﮕﯽ و "واﮐﻨﺶ رواﻧﯽ ﺟﺒﺮاﻧ ِ
اﺳﺖ .اﻳﻦ ﺗﻮهﻢ ﺑﺸﺪت ﺧﻮدﺑﺰرگ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ و واروﻧﮕﯽ ﻣﺠﻨﻮﻧﺎﻧﻪ در ﻣﺮﺗﺒﻪ اﯼ ﺣﻘﻴﺮ ،ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب را ﺧﺎص و ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ و
ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﻌﺠﺰﻩ وا ِر ﺑﺎور ،در ﺑﺮﺧﯽ اﺑﻌﺎد ﺑﺲ ﭘﺮﺗﻮان ﻣﻴﺴﺎزد! در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل هﻤﻴﻦ وﻳﮋﮔﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﻴﺸﻮد ﺑﺎ وﺟﻮد
ﻋﺰم ﺟﺪﯼ و ﺗﻼﺷﻬﺎﯼ ﺳﺨﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ دار ﺁﻧﻬﺎ ،دروغ ﭘﺮدازﻳﻬﺎﯼ ﺑﯽ ﻣﺤﺎﺑﺎ و ﺗﺰوﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ و هﻮﺷﻤﻨﺪﻳﻬﺎ و ﺣﺴﺎﺑﮕﺮﻳﻬﺎ و
ﻓﺮﻳﺒﮑﺎرﻳﻬﺎﯼ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﻴﺸﺎن و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺑﺮﺧﯽ ﭘﻴﺸﺮوﻳﻬﺎ و ﭘﻴﺮوزﻳﻬﺎﯼ هﺮﭼﻨﺪ ﮔﺬرا وﻟﯽ ﺷﺎﻳﺎن ﺗﻮﺟﻪ ،از ﻧﻈﺮ راهﺒﺮدﯼ ،ﮐﻮر و
"ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ ﻓﻨﺎ" ﺑﺎﺷﻨﺪ -ﺿﻤﻦ اﻳﻨﮑﻪ در ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺒﺎهﯽ و ﻓﻨﺎﯼ ﻣﺤﺘﻮم ﺧﻮﻳﺶ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﺴﻴﺎرﯼ دﻳﮕﺮ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ورﻃﻪ ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﻣﻴﮑﺸﻨﺪ.
٢٧
در ﻣﻘﺎﺑﻞ ،ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻓﺎﻗﺪ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﯽ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ ،ﻳﻌﻨﯽ ﺗﻮهﻢ ﮐﻮر و واروﻧﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ ،هﺴﺘﻨﺪ و ﻣﺸﺎﺑﻪ اﮐﺜﺮﻳﺖ
ﺖ راهﺒﺮدﯼ" ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ .در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب" ،از ﻧﻈﺮ راهﺒﺮدﯼ" ﻓﺎﻗﺪ
ﻗﺎﻃﻊ اﻓﺮاد و ﮔﺮوهﻬﺎ ،از "ﺣﺪاﻗﻠﯽ از ﻋﻘﻼﻧﻴ ِ
ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﻣﻘﺘﻀﯽ ،دﺳﺘﮑﻢ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺗﺎﻣﻴﻦ اﺻﻞ ﺑﻘﺎ و ﺟﺎن ﺑﻪ درﺑﺮدن ﺣﺎل در هﺮ هﻴﺌﺖ ،ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ و ﻧﻮﻋﯽ "ﺟﻨﻮن ﺑﯽ ﻣﺮز
و ﺗﺒﺎهﯽ ﻃﻠﺐ" در ﺁﻧﻬﺎ ،ﺧﻮاﻩ و ﻧﺎﺧﻮاﻩ ،ﺑﻪ ﺗﺒﺎهﯽ و ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺷﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران در ﻋﻴﻦ ﺗﻼش ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺮاﯼ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﯼ اﺑﺰارﯼ از ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ،از ﺁﻧﺎن و ﻋﻮاﻗﺐ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺑﺴﻴﺎرﯼ
ﻃﺮﺣﻬﺎ و ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰﺷﺎن ﻣﻴﻬﺮاﺳﻨﺪ .ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران در ﻣﻮارد ﻣﺘﻌﺪدﯼ ﺑﺮاﯼ ﮐﺴﺐ و ﻳﺎ ﺣﻔﻆ و ارﺗﻘﺎﯼ ﻗﺪرت ﺧﻮﻳﺶ و
ﻦ
ﮐﻨﺎر زدن دﻳﮕﺮ ﻣﺪﻋﻴﺎن در ﺻﺤﻨﻪ هﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻴﺎﺳﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻔﺮﻳﺒﻴﻬﺎ ،ﭘﻮﭘﻮﻟﻴﺴﻢ و ﻋﺰم و ﻣﺸﺖ ﺁهﻨﻴ ِ
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﻣﺤﺘﺎج ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ؛ وﻟﯽ ﺑﻮﻳﮋﻩ از ﺟﺎﻳﯽ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ،ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب را ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻬﺎ و وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ ﺁﻧﺎن ،از ﺟﻤﻠﻪ
ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﺧﻮاهﯽ و ﺟﺎﻩ ﻃﻠﺒﯽ ﺳﻴﺮاﺑﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ و ﻧﻮﻋﯽ "ﺟﻨﻮن راهﺒﺮدﯼ" ،ﺗﻬﺪﻳﺪﯼ ﺟﺪﯼ ﺑﺮاﯼ ﺧﻮد ﻣﻴﺒﻴﻨﻨﺪ.
ﯽ در ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ،ﭼﻪ ﺟﺎهﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﺁﻧﺎن ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻨﻮﻋﯽ ﻏﻠﺒﻪ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ و
ﻧﮕﺎهﯽ ﮔﺬرا ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘ ِ
ﭼﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎﻳﯽ ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ ﻏﻠﺒﻪ اﯼ ﻧﻴﻢ ﺑﻨﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﭼﻪ ﻣﻮاردﯼ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﯼ ﺣﺎﮐﻢ و از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﯼ اﻗﺘﺪارﮔﺮا وﻟﯽ
ﻏﻴﺮﻓﺎﺷﻴﺴﺖ و هﻤﺮاهﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎر ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺧﻮد )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮرد روﻣﺎﻧﯽ( ﺳﺮﮐﻮب ﺷﺪﻧﺪ ،اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﺑﺨﻮﺑﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﺪ.
هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺑﻴﺎن ﮔﺸﺖ:
»ﻧﻮﻋﯽ اﺧﺘﻼف ﺑﻨﻴﺎدﯼ ﺑﻴﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب از ﻳﮑﺴﻮ و ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮدﻩ و رﻧﮕﺎرﻧﮓ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران از ﺳﻮﯼ
دﻳﮕﺮ را ﻣﻴﺘﻮان اﺻﻠﻴﺘﺮﻳﻦ ﺷﮑﺎف در ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﺮد .ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﺧﺎص ﺁن،
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﺣﮑﻢ "هﺴﺘﻪ و ﺟﺎﻧﻤﺎﻳﻪ اﺻﻠﯽ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ" ﺑﻮدﻩ و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ،ﻻﻳﻪ هﺎﯼ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﯽ ﺁن را
ﻣﻴﺴﺎزﻧﺪ) .اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران در اﻳﻨﺠﺎ و در ﻣﻮرد ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻨﻪ
ﺁﻧﺎﻧﯽ را ﮐﻪ در ﺑﻴﺎﻧﯽ ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ اﺻﻮل ﮔﺮا ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ،ﺑﻠﮑﻪ هﻤﭽﻨﻴﻦ ﮐﺴﺎﻧﯽ را هﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ،اﺻﻼح ﻃﻠﺒﺎن ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ
ﮏ ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ ﺟﺎرﯼ در هﺮ ﺁن ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ را هﻤﻴﻦ ﺗﻀﺎد ﺑﻨﻴﺎدﯼ ﺑﻴﻦ
ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﻴﮕﺮدﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻴﺸﻮد (.ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﻧﻮﻋﯽ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴ ِ
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻣﺰﺑﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻴﺒﺮد و ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮﯼ دﻳﻨﺎﻣﻴﺰم دروﻧﯽ ﺁن در ﺳﻴﺮ
ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ اش ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .ﺷﺪت و ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﯼ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﮔﺴﻞ راهﺒﺮدﯼ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران را هﻢ ﻣﻴﺰان و
ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﺸﺎرهﺎﯼ واردﻩ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﻧﻈﺎم ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺗﻀﺎد ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﺑﻴﺮون از ﺧﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ
ﻣﻴﮑﻨﺪ -ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﺁﻧﭽﻪ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﺗﺒﺎهﺴﺎ ِز ﺟﺎرﯼ در هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ را ﺳﻤﺖ و ﺳﻮ ﻣﻴﺒﺨﺸﺪ و ﺳﺮﻋﺖ و ﺟﻬﺖ
ﺣﺮﮐﺖ ﺁن ﺑﺮ راﺳﺘﺎﯼ ﮐﻠﻴﺶ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺗﻀﺎد ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ از ﻳﮑﺴﻮ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪﻩ
در ﺑﺮاﺑﺮ ﺁن از ﺳﻮﯼ دﻳﮕﺮ اﺳﺖ .ﺑﺪﻳﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ "ﺗﻀﺎد ﺑﻴﺮوﻧﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪﻩ در ﺑﺮاﺑﺮ
ﺁن" و "ﺗﻀﺎد دروﻧﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ داﺧﻞ ﻧﻈﺎم )ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺗﻀﺎد راهﺒﺮدﯼ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران(" ﺑﺮ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ
ﺖ ﺗﻀﺎد دروﻧﯽ را ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻴﺴﺎزد ،ﺗﻀﺎد
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دارﻧﺪ؛ اﻣﺎ ﺁن ﺗﻀﺎدﯼ ﮐﻪ در ﻃﯽ اﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ،ﺷﺪت و ﻣﻀﻤﻮن و ﺟﻬ ِ
ﺑﻴﺮوﻧﯽ اﺳﺖ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﺑﺮ ﺳﺎز و ﮐﺎرهﺎﯼ ﻣﺰﺑﻮر ﻣﻴﺘﻮان ﺧﻄﻮط ﮐﻠﯽ ﺳﻨﺎرﻳﻮهﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاﯼ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﻈﺎم و ﮐﺸﻮر را ﺑﺎ
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻣﺘﻐﻴﺮهﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﻧﻤﻮد و ﺑﺎ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮ ﺑﺨﺸﯽ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﺮ ﺗﺤﻮﻻت ﺗﻼش ﮐﺮد ﺗﺎ در ﻣﺤﺪودﻩ
ﻣﻤﮑﻨﺎت ،ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻤﮑﻦ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﺑﺪ - .در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ،ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ و ﺳ ِﺮ ﻋﻤﻼ راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ
ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ،ﻧﻮﻋﯽ ﺟﻨﻮن راهﺒﺮدﯼ و ﺗﻮهﻢ ﮐﻮر و هﻴﺘﻠﺮوا ِر ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ در ﻣﻴﺪان ﻏﻠﺒﻪ دارد؛ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ
ﺑﺮﺧﻼف ﺁﻧﺎن ،ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران داراﯼ "ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ راهﺒﺮدﯼ )ﻻاﻗﻞ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ ﺑﻘﺎ ﺣﺎل در هﺮ هﻴﺌﺖ ﻣﻤﮑﻦ(" را دارﻧﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ،ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺳﺘﻴﺰﻩ هﺎﯼ ﻣﻌﻤﻮل اﻳﻨﺎن ﺑﺮ ﺳﺮ ﮐﺴﺐ ﺳﻬﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻗﺪرت ،اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ذاﺗﯽ در ﻧﮕﺮش ،اﺧﺘﻼﻓﺎﺗﯽ اﺳﺎﺳﯽ در
راﻩ ﺣﻠﻬﺎ و روﻳﻪ هﺎ را ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻴﺸﻮد؛ اﺧﺘﻼﻓﺎﺗﯽ ﮐﻪ در ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﺑﻮﻳﮋﻩ راﻩ ﺣﻠﻬﺎﯼ ﺁﻧﺎن ﺑﺮاﯼ ﺗﺒﺪﻳﻞ
٢٨
ﺗﻬﺪﻳﺪات ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ﺧﻮد را ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺎﻧﺪ و اﺧﺘﻼف راهﺒﺮدﯼ ﺑﺮ ﺳﺮ راﻩ ﺣﻠﻬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاﯼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪات واﻗﻌﯽ و ﻳﺎ ﺑﻌﻀﺎ ﺧﻴﺎﻟﯽ
ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻘﺎ و ﺳﻠﻄﻪ ﻃﻠﺒﯽ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎﻳﯽ ﺑﺮاﯼ "اﺳﺘﻤﺮار ﺑﻘﺎ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻠﻄﻪ" را در ﭘﯽ ﻣﻴﺎورد .در واﻗﻊ اﻳﻦ اﺧﺘﻼف را ﻣﻴﺘﻮان
ﺗﻀﺎدﯼ ﺑﻨﻴﺎدﯼ در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ داﻧﺴﺖ ،ﮐﻪ دﻳﻨﺎﻣﻴﺰم و ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺤﺮﮎ ﻧﻮﻋﯽ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ ﺟﺎرﯼ در ﺁن اﺳﺖ .ﺿﻤﻦ
اﻳﻨﮑﻪ اﻟﺒﺘﻪ "ﺗﻀﺎد اﺳﺎﺳﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﮐﻠﻴﺖ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﺑﻴﺮون از ﺧﻮد" اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻀﺎد راهﺒﺮدﯼ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب
و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ-ﮐﺎران را در درون ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ دارد و ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﯼ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ ﺟﺎرﯼ در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻣﺰﺑﻮر
را رﻗﻢ ﻣﻴﺰﻧﺪ .در واﻗﻊ اﻳﻦ ﺗﻀﺎد ﺑﻴﻦ ﮐﻠﻴﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﺑﻴﺮون از ﺧﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺪت و ﻣﻀﻤﻮن و ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﯼ
دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﺟﺎرﯼ در درون ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ را ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻴﮑﻨﺪ - .اﺧﺘﻼف ﺑﻨﻴﺎدﯼ ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﺮ
ﺳﺮ راﻩ ﺣﻠﻬﺎﯼ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاﯼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪات ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ،ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﺑﺰﻧﮕﺎﻩ هﺎ هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﺪ .اﻳﻦ ﺗﻀﺎد،
ﯽ ﺟﻨﺒﺸﻬﺎ و ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻮدﻩ و رﻳﺸﻪ در وﺟﻮد اﺧﺘﻼﻓﯽ ﺑﻨﻴﺎدﯼ ﺑﻴﻦ ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮد ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻧﮕﺮش و
ذاﺗ ِ
ت ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاﯼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪات ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ،ﮐﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺁن
روﻳﮑﺮد ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران دارد .اﺧﺘﻼف ﺑﺮ ﺳﺮ راﻩ ﺣﻠﻬﺎﯼ ﻣﺘﻔﺎو ِ
اﺧﺘﻼف ﺑﻨﻴﺎدﯼ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﻌﻨﯽ وﺟﻮد ﺣﺪاﻗﻠﯽ از ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ راهﺒﺮدﯼ در ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران )دﺳﺘﮑﻢ ﺑﺮاﯼ ﺳﺮ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ در
ﺑﺮدن ﺣﺎل در هﺮ هﻴﺌﺖ ﻣﻘﺘﻀﯽ( و ﻋﺪم وﺟﻮد ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ راهﺒﺮدﯼ در ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﺎزﻣﻴﮕﺮدد ،ﺗﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺳﻄﻮح
ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﺟﺒﺮﯼ و اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ را در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺴﻮﯼ اﻧﺸﻘﺎق و ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﺳﻮق ﻣﻴﺪهﺪ - .در ﻋﻴﻦ
ﺣﺎل اﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﺗﻀﺎد ﺑﻨﻴﺎدﯼ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﻣﺮﮐﺰﻳﺖ و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران در ﻻﻳﻪ هﺎﯼ
ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﯽ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺑﻪ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺁن ﻣﻴﺮﺳﺪ و اﺧﺘﻼف ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﺮ ﺳﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ
ﮐﺪاﻣﻴﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ،ﮐﻠﻴﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ را در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺴﻮﯼ ﺁن "ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﯽ ﻧﻬﺎﻳﯽ" ﺳﻮق ﻣﻴﺪهﺪ و ﻧﺎﺑﻮدﻳﺶ را ﺑﺪﻧﺒﺎل دارد .ﺑﺮاﯼ
ﻣﺜﺎل و در ﻣﻮرد ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ،اﮔﺮ اﺧﺘﻼف ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺸﺎرهﺎﯼ
ﺧﺎرﺟﯽ و ﺷﺪﻳ ِﺪ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻼش ﻧﻈﺎم ﺑﺮاﯼ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﯽ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮدارﯼ از ﺳﻼﺣﻬﺎﯼ ﮐﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﯽ )هﻤﭽﻮ ﻣﻮﺷﮑﻬﺎﯼ دورﺑﺮ ِد
داراﯼ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺣﻤﻞ ﮐﻼهﮏ اﺗﻤﯽ( ،ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزﻳﻬﺎﯼ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﯼ و ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ و از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺳﺒﺐ
ﯽ "ﺁﺧﺮﻳﻦ" در ﮐﻠﻴﺖ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﮔﺮدد ،ﻓﺮﺟﺎﻣﯽ ﺟﺰ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻣﻠﯽ در اﻧﺘﻈﺎر اﻳﺮان ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد؛
ﺑﺮوز ﺁن ﮔﺴﻴﺨﺘﮕ ِ
ن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺑﺮاﯼ دﻧﻴﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺑﺎر ﺑﺎﺷﺪ ....اﻣﺎ اﮔﺮ اﺧﺘﻼف
هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ اﻳﻦ ﻓﺎﺟﻌﻪ هﻢ از ﻓﺎﺟﻌﻪ اﺗﻤﯽ ﺷﺪ ِ
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﺮ ﺳﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺟﻨﺒﺶ ﺁزادﻳﺨﻮاهﺎﻧﻪ ﻣﺮدم اﻳﺮان ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ،
ﯽ "ﺁﺧﺮﻳﻦ" ﺳﻮق دهﺪ ،در ﺻﻮرت ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ روﻳﺪادهﺎ و ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻳﮏ ﺑﺎزﯼ درﺳﺖ و ﺑﻪ
ﮐﻠﻴﺖ ﻧﻈﺎم را ﺑﺴﻮﯼ ﺁن ﮔﺴﻴﺨﺘﮕ ِ
ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاراﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮان ﺗﻬﺪﻳﺪﯼ ﺑﺲ ﻋﻈﻴﻢ را ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺑﯽ هﻤﺘﺎ ﺑﺮاﯼ زاﻳﺶ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﺮاﺳﺘﯽ دﻣﻮﮐﺮاﺗﻴﮏ در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ
ﺗﺸﻨﻪ ﺑﺪل ﺳﺎﺧﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﻋﻤﻞ ﺷﻮد ﮐﻪ اﻳﺠﺎد اﺧﺘﻼف ﺟﺪﯼ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران
در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺮ "ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺟﻨﺒﺶ ﺁزادﻳﺨﻮاهﺎﻧﻪ ﻣﺮدم اﻳﺮان و ﻣﻮارد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪان"
ﺑﺎﺷﺪ و اﺧﺘﻼف ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﻘﺸﯽ هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺗﺮ در دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﻗﻬﻘﺮاﻳﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ هﻴﻮﻻ و ﮐﻴﻔﻴﺖ و ﺳﻤﺖ
و ﺳﻮﯼ ﺁن ﺑﻴﺎﺑﺪ«.
-
ﺑﺮﺧﯽ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ ﮐﻠﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ:
ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ،ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ از هﺮ ﻧﻮع ﺁن ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺪﻳﺪﻩ اﯼ ﭼﻨﺪوﺟﻬﯽ و ﭘﺎرادوﮐﺴﻴﮑﺎل ﻳﺎ داراﯼ ﺟﻨﺒﻪ هﺎﯼ ﺑﻪ ﻇﺎهﺮ ﻣﺘﻀﺎد اﺳﺖ.
ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ،ﭼﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﻳﮏ ﺟﻨﺒﺶ و ﭼﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ،از ﻳﮑﺴﻮ ﻃﺒﻴﻌﺘﯽ ﻋﻤﻴﻘﺎ ﻗﻬﻘﺮاﮔﺮا و ﺿﺪﺗﺎرﻳﺨﯽ دارد و
ﺗﻤﺎﻳﻼت و ﻧﻮﺳﺘﺎﻟﮋﻳﻬﺎﯼ واﭘﺴﮕﺮاﻳﺎﻧﻪ در او ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮرﻧﮕﻨﺪ و از ﺳﻮﯼ دﻳﮕﺮ ﺑﻄﻮر ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﺑﺮﺧﯽ اﺑﺰارهﺎﯼ دﻧﻴﺎﯼ
ﻣﺪرن ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻴﮕﻴﺮد ،ﺑﻠﮑﻪ در ﻃﺒﻴﻌﺖ و روﻳﮑﺮدهﺎﯼ ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﻋﻨﺎﺻﺮ و ﺁﻓﺎﺗﯽ از دﻧﻴﺎﯼ ﻣﺪرن ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺴﻠﻂ ﺟﻮﻳﯽ ﺧﻮدﻣﺪاراﻧﻪ و
ﺑﯽ ﻣﺤﺎﺑﺎ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﻓﻌﺎل و ﺣﺴﺎﺑﮕﺮ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ دار را دارد و رﻓﺘﺎرش رﻓﺘﺎرﯼ ﻣﻨﻔﻌﻼﻧﻪ و ﺑﺪون ﺣﺴﺎب ﻧﻴﺴﺖ.
٢٩
ﮔﻮﻳﯽ ﺗﺮﮐﻴﺐ ژن واﭘﺴﮕﺮاﻳﯽ و ﻗﻬﻘﺮاﻃﻠﺒﯽ ﺑﺎ ژن ﺗﺴﻠﻂ ﺟﻮﻳﯽ ﺧﻮدﻣﺪار و ﺑﯽ ﻣﻬﺎر و ﺣﺴﺎﺑﮕﺮ در ﮔﺴﺘﺮﻩ اﯼ وﺳﻴﻊ و در
ﻣﺤﻴﻄﯽ ﻣﺴﺘﻌﺪ ،ﮐﻪ ﺧﻮد ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺎﻣﻮزوﻧﻴﻬﺎ و ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﻴﻬﺎ و ﻓﺴﺎدهﺎﻳﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﺨﺼﻮص در دﻧﻴﺎﯼ ﻣﺪرن اﺳﺖ ،ﺑﻪ ﺗﻮﻟﺪ اﻳﻦ هﻴﻮﻻﯼ
ﻏﺮﻳﺐ در ﺳﻄﺢ و ﻣﺪارﯼ ﺣﻘﻴﺮ و ﻣﺒﺘﺬل ﻣﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ؛ هﻴﻮﻻﻳﯽ ﮐﻪ ﻗﻬﻘﺮاﻃﻠﺒﯽ هﺎر و ﻣﻬﺎﺟﻢ و واﭘﺴﮕﺮاﻳﯽ ﺳﻠﻄﻪ ﮔﺴﺘﺮاﻧﻪ و ﺳﺨﺖ
"ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰ" وﻟﯽ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل هﻮﺷﻤﻨﺪ و ﺣﺴﺎﺑﮕﺮ را در ذات ﺧﻮد دارد) .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،هﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺑﺨﺸﯽ از ژن
ﺁﻧﻔﻼﻧﺰاﯼ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎ ژن ﺁﻧﻔﻮﻻﻧﺰاﯼ ﺣﻴﻮاﻧﺎت در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻘﺘﻀﯽ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد وﻳﺮوﺳﯽ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎرﻳﺰاﻳﯽ ﺑﺎﻻ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد،
ﺗﺮﮐﻴﺐ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺰﺑﻮر در ﻣﺤﻴﻄﯽ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ زاﻳﺶ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺑﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ(.
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ در ﻋﻴﻦ اﻳﻦ ﮐﻪ از ﺑﺮﺧﯽ اﺑﺰارهﺎﯼ دﻧﻴﺎﯼ ﻣﺪرن ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮدﻩ و ﻋﻨﺎﺻﺮ و ﺁﻓﺎﺗﯽ از دﻧﻴﺎﯼ ﺟﺪﻳﺪ را در ذات ﺧﻮد دارد،
روﻳﮑﺮد ﮐﻠﯽ اش اﻣﺎ در اﺳﺎس ،روﻳﮑﺮدﯼ ﺿﺪ ﻋﻘﻼﻧﯽ اﺳﺖ .ﺑﺎ وﺟﻮد ﺣﺴﺎﺑﮕﺮﯼ و هﻮﺷﻤﻨﺪﯼ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﮑﺎرش در ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ،
اﻧﮕﺎرﻩ هﺎﯼ ﺑﻨﻴﺎدﻳﻨﺶ ﻏﻴﺮﻋﻘﻼﻧﯽ و ﻏﻴﺮﻋﻠﻤﯽ ﺑﻮدﻩ و در اﺳﺘﺮاﺗﮋﯼ ﻧﻴﺰ اﺳﺎﺳﺎ ﻓﺎﻗﺪ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ اﺳﺖ.
ﺟﻨﺒﺶ و ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺳﺎرق ارزﺷﻬﺎﯼ ﻋﺪاﻟﺖ و ﺁرﻣﺎﻧﮕﺮاﻳﯽ و ﺷﻌﺎرهﺎﯼ ﺷﺮف و ﺁزادﮔﯽ ﺑﻮدﻩ و درﺳﺖ واروﻧﻪ ﺁﻧﭽﻪ ادﻋﺎ
ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺨﺒﻄﺎن و ﻣﺴﺦ ﺷﺪﮔﺎن در درون ﺁن ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﻴﺎﻧﮕﺎرﻧﺪ ،ﺑﻪ واﻗﻊ ﻃﺒﻴﻌﺘﯽ ﺷﻴﻄﺎن ﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪ و ﺗﺒﺎهﯽ ﻃﻠﺐ
دارد؛ ﺑﻴﻨﺶ و روﻳﮑﺮدﯼ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ هﺮ اﺑﺰار ﭘﻠﻴﺪﯼ را ﺑﺮاﯼ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ اهﺪاف ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﺒﺎح و ﺑﻠﮑﻪ واﺟﺐ ﻣﻴﺸﻤﺮد.
ﺁرﻣﺎﻧﮕﺮاﻳﯽ ﻣﻮرد ادﻋﺎﯼ ﺁﻧﺎن ﭼﻴﺰﯼ ﺟﺰ ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﯽ ،ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﯽ و ﺗﺒﺎهﯽ ﻃﻠﺒﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ واروﻧﮕﯽ ﺑﺪان رداﻳﯽ ﻣﻘﺪس ﺑﻨﺎم
ﺁرﻣﺎﻧﮕﺮاﻳﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ .اﻳﻦ اﻟﺒﺘﻪ دروغ و ﻧﻔﺎﻗﯽ ﻋﻈﻴﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺪﻋﻴﺎﻧﺶ را ﻧﻴﺰ ﺑﺎور ﺁﻣﺪﻩ و ﺑﺲ ﻓﺮﻳﻔﺘﻪ و ﺷﻴﻔﺘﻪ
ﺧﻮد ﻣﻴﺴﺎزد.
ﻧﻔﺎق ورزﻳﺪﻧﻬﺎ و دروغ زﻧﻴﻬﺎ و ﻧﻘﺶ ﺑﺎزﯼ ﮐﺮدﻧﻬﺎﯼ ﻣﺰوراﻧﻪ ،ﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ و ﻧﺎﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ ،در ﻧﻈﺎﻣﺎت ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ،ﭼﻪ دﻳﻨﯽ و ﭼﻪ
ﻏﻴﺮدﻳﻨﯽ ،رواج ﺑﺴﻴﺎر دارد .اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﮐﻪ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺧﻮد ﺳﺮاﺳﺮ دروغ و ﻧﻔﺎق اﺳﺖ و ﺑﺎژﮔﻮﻧﮕﯽ،
ﮐﺎﻣﻼ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .در ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان هﻢ ﺑﺨﺼﻮص ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺳﻮاﺑﻖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ و
ﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ زدﻩ ،اﻳﻦ ﻣﻮارد در ﺑﺴﻴﺎرﯼ اوﻗﺎت ﺗﻮﺟﻴﻪ اﺧﻼﻗﯽ و دﻳﻨﯽ ﺷﺪﻩ و ﺑﻪ ﻳﮏ ﺳﻨﺖ ﻣﻌﻤﻮل ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮔﺸﺘﻪ اﻧﺪ.
اﺟﺘﻤﺎﻋ ِ
ﺷﻴﺎدان و ﻣﺮدﻩ ﺧﻮاران ﺣﺮﻓﻪ اﯼ ﺑﺎ هﻮﭼﻴﮕﺮﯼ و ﺑﺎژﮔﻮن ﺳﺎزﯼ و ﻣﻈﻠﻮم ﻧﻤﺎﻳﯽ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻴﺰﻧﻨﺪ و ﺧﺮﻣﺮدرﻧﺪاﻧﻪ و ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ
ﻃﻠﺒﮑﺎر درﻣﻴﺎﻳﻨﺪ .ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺳﻮاﺑﻖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺷﺎﻳﺎن ﺗﻮﺟﻬﯽ هﻢ در اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ اﻣﻮر داﺷﺘﻪ و از ﺷﺒﮑﻪ هﺎﻳﯽ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ .ﺑﺎ وﺟﻮد
اﻳﻨﻬﺎ اﻣﺎ ﺑﺎز ﺑﺎﻳﺪ در هﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ دروغ و ﻧﻔﺎق و واروﻧﮕﯽ ،ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎراﻧﯽ ﮐﻪ داراﯼ ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ راهﺒﺮدﯼ
)ﻻاﻗﻞ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺑﻘﺎ ﺣﺎل در هﺮ هﻴﺌﺖ ﻣﻘﺘﻀﯽ( هﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ در اﻳﺸﺎن ﺟﻨﻮﻧﯽ ﺑﯽ ﻣﺮز و ﺗﺒﺎهﯽ ﻃﻠﺐ ﻏﻠﺒﻪ دارد ﺑﺪرﺳﺘﯽ
درﮎ ﺷﻮد.
ﺶ ﺁن ﻋﻴﻨﻴﺖ ﻣﻴﻴﺎﺑﻨﺪ ،ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ اﻳﻦ
ﺑﻄﻮر ﻓﺸﺮدﻩ ،از ﺟﻤﻠﻪ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ،ﮐﻪ ﺑﻮﻳﮋﻩ در هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ و ﺳ ِﺮ راﺳﺘﺎﺑﺨ ِ
ﻣﻮارد اﺷﺎرﻩ ﻧﻤﻮد :واﭘﺴﮕﺮاﻳﯽ ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﻣﻴﻞ ﺑﻪ ﻓﺮوﮔﺸﺘﻦ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﻣﺮگ ﭘﺮﺳﺘﯽ و ﺑﻴﻨﺶ ﻋﻤﻴﻘﺎ ﺗﻴﺮﻩ ،ﻧﻮﻋﯽ ﭘﺎراﻧﻮﻳﺎ و
ﺑﺪاﻧﺪﻳﺸﯽ ﻏﺮﻳﺐ ،ﻣﺴﺦ و ﺑﺎژﮔﻮﻧﮕﯽ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ ﮐﻪ ﺧﻮد ﻋﻴﻦ ﻧﻔﺎق اﺳﺖ و دروغ ،ﻧﺨﻮت و ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﮕﯽ دﻳﻮاﻧﻪ وار و
ﻣﻬﻤﺘﺮ از هﻤﻪ ﺗﻮهﻢ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ ﺑﺎ ﻣﻀﻤﻮﻧﯽ ﻣﺎهﻮا ﭘﺴﺖ و ﻣﺒﺘﺬل ،ﺧﻠﻖ هﻮﻳﺘﯽ دروﻏﻴﻦ و ﮔﻤﺮاﻩ ﮐﻨﻨﺪﻩ )هﻤﭽﻨﻴﻦ
ﺑﺮاﯼ ﺧﻮﻳﺶ( ،ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﺧﻮاهﯽ و ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﯽ ﺑﯽ ﻣﺮز و ﻋﻄﺶ ﺳﻴﺮاﺑﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﺮاﯼ ﺗﻬﺎﺟﻢ و ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺳﻠﻄﻪ ﺟﺴﺘﻦ و ﻣﺮدار
ب
ﺳﺎﺧﺘﻦ ،ﺳﺘﻴﺰ ﺑﺎ دﻧﻴﺎﯼ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺗﺎ ﻧﺎﺑﻮدﯼ ،ﻓﺮﻳﺒﮑﺎرﯼ و ﻣﮑﺮ و ﺣﺴﺎﺑﮕﺮﯼ در ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﻬﺎ و رﻓﺘﺎر "هﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ" وﻟﯽ ﻣﺨﺮ ِ
"ﺳﺮﻃﺎﻧﯽ" ،ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻧﻔﺎق و دروﻏﺰﻧﯽ ﺑﻨﺤﻮﯼ روﺷﻤﻨﺪ ،در ﻧﻔﺎق ﺧﺰﻳﺪن و ﮐﻤﻴﻦ ﮐﺮدن و ﺣﻤﻠﻪ ﺁوردن ،ﺟﻨﮕﻨﺪﮔﯽ و رادﻳﮑﺎﻟﻴﺰ ِم
ﺗﺨﺮﻳﺒﯽ و ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ اﻓﺮاﻃﯽ ﮔﺮﯼ و رﻓﺘﺎرهﺎ و ﺗﻈﺎهﺮات ﺗﻨﺪ ﺷِﺒﻪ اﻧﻘﻼﺑﯽ ،ﺿﺪﻳﺖ ﺑﻨﻴﺎدﯼ ﺑﺎ هﺮ ﺁن ﻧﻴﺮوﯼ ﻣﺘﺮﻗﯽ و
ﺁزادﻳﺨﻮاﻩ و ﺣﺘﯽ ﻣﻴﺎﻧﻪ و ﺗﻼش ﺑﺮاﯼ ﮐﻨﺎر زدن و ﺑﻠﻌﻴﺪن و ﺳﺮﮐﻮب ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ هﺮ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻤﮑﻦ ،ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﯼ
ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ از اﺑﺰار و اﻣﮑﺎﻧﺎت دﻧﻴﺎﯼ ﻣﺪرن در راﺳﺘﺎﯼ اهﺪاﻓﯽ ﺑﺸﺪت ارﺗﺠﺎﻋﯽ ،ﺿﺪﻳﺖ ﺑﻨﻴﺎدﻳﻦ ﺑﺎ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ،ﺗﻌﺼﺐ و داﻣﻦ
٣٠
ن ﭼﺘﺮ ﺳﺨﺖ ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ ،ارادﻩ ﮔﺮاﻳﯽ و ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻮدن ،ﺑﺮﺧﯽ ﺗﺼﻮرات و ﺗﺨﻴﻼت و
زدن ﺑﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﯽ ﮔﺮﯼ ﮐﻮر ،دارا ﺑﻮد ِ
ﭘﻴﺸﺪاورﻳﻬﺎﯼ ﺳﺨﺖ و ﺑﯽ ﭘﺎﻳﻪ ذهﻨﯽ ﺑﺎ ﻣﻀﻤﻮﻧﯽ ﻣﺎهﻮا ﻣﺒﺘﺬل و ﺗﻮهﻢ زدﮔﯽ و ﺗﻮهﻢ ﺁﻓﺮﻳﻨﯽ ﺑﻨﺤﻮﯼ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ ،ﮔﺮﻳﺰ از ﺁزادﯼ،
هﺮاس ﻋﻤﻴﻖ و ﺑﻨﻴﺎدﻳﻦ از دﻧﻴﺎﯼ ﻧﻮ )"در ﻋﻴﻦ ﺷﮑﺴﺘﻦ و ﮔﺴﺴﺘﻦ ﺑﯽ ﻣﺤﺎﺑﺎﯼ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺮزهﺎ و ﻣﻬﺎرهﺎﯼ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ اﯼ ﮐﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ
ﮐﺎران ﺑﺪﻻﻳﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺧﻮد را ﻣﻘﻴﺪ و ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ"( ،در ﺧﻮد ﻣﺎﻧﺪﮔﯽ و ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ هﺮاﺳﯽ و دﺷﻤﻦ اﻧﮕﺎرﯼ و ﻏﻴﺮﺧﻮدﯼ
ن ﺑﺮﺳﺎﺧﺘﻪ ،ﺑﺤﺮان ﺳﺎزﯼ و
ﺳﺘﻴﺰﯼ ،دﺷﻤﻦ ﺳﺎزﯼ و ﺗﻼش ﺑﺮاﯼ اﻳﺠﺎد ﻧﻮﻋﯽ وﺣﺪت ﮐﺎذب در ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ دﺷﻤﻦ و دﺷﻤﻨﺎ ِ
ﺑﺤﺮان زﯼ ﺑﻮدن ،ﻋﻮام ﮔﺮاﻳﯽ )ﭘﻮﭘﻮﻟﻴﺴﻢ( ﻣﻨﺤﻂ و ﻣﻴﻞ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺞ ﺗﻮدﻩ اﯼ ،داﻣﻦ زدن و ﺳﻮار ﮔﺸﺘﻦ ﻣﻨﺎﻓﻘﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﺑﺮﺧﯽ ﺷﮑﺎﻓﻬﺎ،
ﻣﻮج ﺳﻮارﯼ ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ و ﻣﺼﺎدرﻩ ﺷﻌﺎرهﺎﯼ ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ و اﺳﺘﻘﻼل ﺧﻮاهﺎﻧﻪ ،ﻣﺴﺦ و واروﻧﻪ ﺳﺎزﯼ ارزﺷﻬﺎ و داﻋﻴﻪ
رﺳﺎﻟﺖ ﻣﻘﺪس داﺷﺘﻦ ،روح و ﺳﺎﺧﺖ ﭘﺪرﺳﺎﻻر و ﻣﺮدﺳﺎﻻر و ﻧﻮﻋﯽ ﮐﻴﺶ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﻣﻨﺤﻂ ،ﺷﻴﻔﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻗﺪرت،
ﻧﻈﺎﻣﻴﮕﺮﯼ و ﺗﮑﻴﻪ ﺑﺮ ﻧﻴﺮوﯼ ﻗﺎهﺮﻩ ،ﺗﻼش ﺑﺮاﯼ ﺑﺮﭘﺎﻳﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯼ ذرﻩ اﯼ ﺷﺪﻩ ﺑﺎ روح و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﺎدﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ ذراﺗﺶ ﺟﻤﻠﮕﯽ
ﻒ ﺁن واﻟﺪ ﺑﺰرگ ﺑﺮ روﯼ زﻣﻴﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺟﺬب ﻧﻴﺮو از ﻣﻴﺎن ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮدﻩ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ از ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن
ﺳﺮﺑﺎزان ﺟﺎن ﺑﺮ ﮐ ِ
ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮﻳﻬﺎﯼ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺳﺘﻤﻬﺎﯼ ﻣﻠﯽ و ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ و اﻧﺒﻮﻩ ﺗﻮدﻩ هﺎﯼ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺷﺪﻩ و ﺳﺮﺧﻮردﻩ و ﺳﺮﮔﺮدان اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﻪ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ
ﺖ ﺷﻬﺮﯼ و روﺳﺘﺎﻳﯽ ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺤﺮان زدﻩ و
ن ﺟﺬاﺑﻴﺖ وﻳﮋﻩ ﺑﺮاﯼ ﺑﺮﺧﯽ اﻗﺸﺎر ﻓﺮودﺳ ِ
ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺑﺤﺮان هﻮﻳﺘﻨﺪ و دارا ﺑﻮد ِ
ﺗﺤﻘﻴﺮ ﮔﺸﺘﻪ و دﭼﺎر ﻣﺤﺮوﻣﻴﺘﻬﺎ و ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮﻳﻬﺎﯼ ﺁﺷﮑﺎر....
-
ﺑﺮﺧﯽ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺑﺎ ﺗﺎﮐﻴﺪ ﺑﺮ هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ و ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﺁن:
اﮔﺮ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ را در ذات ﺧﻮد ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻮﻋﯽ "واﭘﺴﮕﺮاﻳﯽ ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮ و ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﺑﻠﻌﻨﺪﻩ" داﻧﺴﺘﻪ و روح ﮐﻠﯽ ﺁن را ﻧﻮﻋﯽ
ﺶ اﻳﻦ هﻴﻮﻻﯼ
ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺑﺎﻃﻞ در ﻟﻔﺎﻓﻪ اﯼ دروﻏﻴﻦ و ﭘﻮﺷﺸﯽ ﺑﺎژﮔﻮن از ﺗﻘﺪس ﺑﺪاﻧﻴﻢ ،ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن و دﻳﺪﻩ ﻋﻤﻼ راهﺒﺮ و راﺳﺘﺎﺑﺨ ِ
ﭼﻨﺪﺟﺎن ،ﻧﻮﻋﯽ "ﺟﻨﻮن ﮐﻮر ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ" و "ﺗﻮهﻢ ﻓﺮﻋﻮن وار و واروﻧﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ )!(" اﺳﺖ؛ ﮔﻮﻧﻪ اﯼ واﮐﻨﺶ ﺟﺒﺮاﻧﯽ و
ﻧﺎﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ ﺑﻪ اﺣﺴﺎس ﺷﺪﻳﺪ ﺿﻌﻒ و ﺗﺮس در ﺳﻄﺢ و ﻣﺪارﯼ ﭘﺴﺖ .در واﻗﻊ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺷﺪت اﺣﺴﺎس ﺿﻌﻒ و ﺣﻘﺎرت در ﻋﻤﻖ ذهﻦ،
در ﺑﺨﺸﯽ از ﺧﻮدﺁﮔﺎهﯽ ،ﺑﻪ واروﻧﮕﯽ و در ﻧﻮﻋﯽ واﮐﻨﺶ ﺟﺒﺮاﻧﯽ ،ﻧﻮﻋﯽ ﺗﻮهﻢ ﻏﺮﻳﺐ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽَ ،ﻗﺪَرﻗﺪرﺗﯽ و ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ
ﺷﮑﻞ ﻣﻴﮕﻴﺮد و ﻓﺮد ﻣﺘﻮهﻢ ،ﺧﻮد ،ﺷﻴﻔﺘﻪ و دﻟﺒﺎﺧﺘﻪ ﺗﻮهﻤﺶ ﻣﻴﺸﻮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻳﻦ دﻳﮕﺮ ﻧﻪ ﻳﮏ ﻧﻤﺎﻳﺶ و ﻓﺮﻳﺒﮑﺎرﯼ ﻣﻌﻤﻮل و
ﺧﻮدﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ ،ﺑﻠﮑﻪ ﺟﻬﻠﯽ ﻣﺮﮐﺐ و ﺗﻮهﻤﯽ ﮐﻮر و ﺳﺨﺖ ﻣﺴﺦ ﮐﻨﻨﺪﻩ اﺳﺖ.
ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﻳﮏ ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ ﻧﺎب دﻳﻨﯽ ،ﮐﻪ ﺑﺎ دﻳﺪﯼ ﺑﺸﺪت ﺗﻴﺮﻩ و ﺗﺎر ﻋﻤﻴﻘﺎ ﮔﺮﻓﺘﺎر اﺣﺴﺎس ﭘﺴﺘﯽ و در ﻗﻬﻘﺮا ﺑﻮدن اﺳﺖ ،ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ
در ذهﻦ ﺑﺲ ﺣﻘﻴﺮ و ﺗﻴﺮﻩ اش ،ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎ ﺑﺖ ذهﻨﯽ دروﻏﻴﻦ و واﻟﺪ اﻋﻈﻢ ﻣﻮهﻮﻣﯽ ﮐﻪ در ذهﻨﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻣﺜﻼ ﻧﺎم ﺁن را ﺑﻪ
واروﻧﮕﯽ ﺧﺪا )!( ﻧﻬﺎدﻩ ﭘﻴﻮﻧﺪ زﻧﺪ و ﺧﻮد را در اﺗﺼﺎل ﺑﺎ او ،ﻧﻈﺮ ﮐﺮدﻩ اش ،ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺶ و ﻳﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻴﺎل ﮐﻨﺪ.
ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻳﻦ ﮐﺎر را ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻏﻴﺮدﻳﻨﯽ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﺘﻬﺎﯼ ذهﻨﯽ ﺧﺎص ﺧﻮد اﻧﺠﺎم دهﻨﺪ .ﺑﻪ هﺮ روﯼ اﻳﻦ واﮐﻨﺶ رواﻧﯽ ﺟﺒﺮاﻧﯽ در
ﯽ
ﻣﺮﺗﺒﻪ اﯼ ﺣﻘﻴﺮ ،ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اﯼ ﻧﺎﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ و ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ در اﻳﺸﺎن ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻴﺸﻮد ،و ﺧﻮدﺑﺰرگ ﺑﻴﻨﯽ و ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﮕﯽ و ﻣﺴﺦ ﺷﺪﮔ ِ
ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺁن در هﻤﻪ اﻳﺸﺎن ﻣﺸﺘﺮﮎ اﺳﺖ.
ﺁن هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ و ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﭼﻨﺪﺟﺎن ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ،در ﺗﻮهﻢ ﺳﺨﺖ ﮐﻮر و ﻣﺴﺦ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ ﺑﻮدﻩ و
در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﺸﺪت ﭘﺎراﻧﻮﻳﻴﺪ و ﺑﺪﺑﻴﻦ اﺳﺖ! در واﮐﻨﺶ ﺑﻪ اﺣﺴﺎس ﺷﺪﻳﺪ ﺣﻘﺎرت و ﺧﻮد را در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ و ﻓﺮﺳﺎﻳﺸﯽ ﺳﺨﺖ و
ﻣﺪاوم دﻳﺪن ،از ﺁﻧﺴﻮ ﺷﺎهﺪ "رﻓﺘﺎرﯼ ﺑﺸﺪت ﭘﺮﻧﺨﻮت و ﻣﻬﺎﺟﻢ" و ﻋﻄﺶ ﺳﻴﺮاﺑﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﺮاﯼ ﺳﻠﻄﻪ ﺟﺴﺘﻦ و ﺳﻠﻄﻪ ﮔﺴﺘﺮاﻧﻴﺪن
ﻣﻴﺒﺎﺷﻴﻢ؛ ﻋﻄﺸﯽ ﺗﻠﺦ و ﺳﻮزاﻧﻨﺪﻩ ،ﮐﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁن را در ﻣﻮرد ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎﻳﯽ ﺑﺲ ﺑﻴﻤﺎر و ﺧﻮدﭘﺮﺳﺖ وﻟﯽ ﻏﻠﻂ اﻧﺪازﯼ از ﻗﺒﻴﻞ هﻴﺘﻠﺮ و
ﺑﻦ ﻻدن و ...ﺷﺎهﺪ ﺑﻮدﻩ اﻳﻢ.
٣١
ﯽ ﻣﻌﺮوف ﺑﺮاﯼ "ﺟﻨﻮن ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ" ،اﻳﻦ
ﺗﺎﻣﻞ در رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ،ذهﻨﻴﺎت ،روﻳﮑﺮدهﺎ و روﺷﻬﺎﯼ هﻴﺘﻠﺮ ،ﺑﻌﻨﻮان ﻳﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺎرﻳﺨ ِ
ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﺑﺮاﻳﻤﺎن روﺷﻨﺘﺮ ﻣﻴﺴﺎزد .هﻴﺘﻠﺮ و هﻢ ﭘﺎﻟﮑﻴﻬﺎﻳﺶ ،از ﻳﮑﺴﻮ ﺑﺸﺪت ﭘﺎراﻧﻮﻳﻴﺪ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﺴﺎس ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻄﺮات و ﻧﻴﺰ
ت
ﻓﺮﺻﺘﻬﺎﯼ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮدﻩ و از ﺳﻮﯼ دﻳﮕﺮ در ﻧﻮﻋﯽ ﺗﻮهﻢ ﺟﺒﺮاﻧﯽ و ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ ،ﺧﻮد را ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻏﻠﺒﻪ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺑﺮ ﺗﻬﺪﻳﺪا ِ
ﻣﻮرد ﻧﻈﺮﺷﺎن ﻣﻴﭙﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ؛ ﺗﻬﺪﻳﺪاﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﺸﯽ ﺧﻴﺎﻟﯽ و ﺑﺨﺸﯽ ﻧﻴﺰ اﻟﺒﺘﻪ ﺟﺪﯼ و واﻗﻌﯽ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺁﻧﺎن در اﻳﻦ ﺗﻮهﻢ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ در ﻧﻬﺎﻳﺖ
ﺧﻮاهﻨﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻬﺪﻳﺪات ﻣﺘﻮﺟ ِﻪ هﻢ ﺑﻘﺎ و هﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺒﯽ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎﻳﯽ ﺑﺮاﯼ هﻢ ﺑﻘﺎ و هﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺒﯽ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ!
ت روان-ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮان از روﺣﻴﺎت و وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ رواﻧﯽ هﻴﺘﻠﺮ ،ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮ وﺟﻮد و ﺗﺎﺛﻴﺮات
ﺑﺮاﯼ ﻧﻤﻮﻧﻪ ،ﺑﺮﺧﯽ ﮔﺰارﺷﺎ ِ
اﺳﺎﺳﯽ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﻮهﻤﺎت و ﺧﻮداﻧﮕﺎرﻩ هﺎ و ﺗﻼﺷﻬﺎﯼ ﺑﺸﺪت ﺟﺒﺮاﻧﯽ در او ﺗﺎﮐﻴﺪ دارﻧﺪ) .ﺷﺎﻳﺎن ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻴﺘﻠﺮ ﺷﺨﺼﻴﺘﯽ
ﻋﻤﻴﻘﺎ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ و ﺳﺨﺖ ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﻪ ،ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮز و ﺧﻴﺎﻟﺒﺎف داﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺁن ﻗﺎﻃﻌﻴﺘﻬﺎ و ﺷﺪﺗﻬﺎ در ﻋﻤﻞ ،هﻤﭽﻨﻴﻦ از اﻓﺴﺮﮔﯽ رﻧﺞ
ﻣﻴﺒﺮد (.ﻳﮑﯽ از اﻳﻦ ﻧﻮع ﮔﺰارﺷﺎت روان-ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮان ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻔﺎرش ﻧﻬﺎدهﺎﯼ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﻣﺮﻳﮑﺎ در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد
در ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ رﻓﺘﺎرهﺎ و واﮐﻨﺸﻬﺎﯼ هﻴﺘﻠﺮ در ﺧﻼل ﺟﻨﮓ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺁﻣﺪ .ﺷﺎﻳﺎن ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻴﺘﻠﺮ ﺗﺎ واﭘﺴﻴﻦ دم
ﺣﻴﺎت ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﮐﺸﻴﺪن از ﺁن ﺗﺼﻮﻳﺮ ﮐﺎذب و اﻳﺪﻩ ﺁﻟﯽ ﮐﻪ از ﺧﻮﻳﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻧﺒﻮد .ﺣﺘﯽ در واﭘﺴﻦ اﻳﺎم زﻧﺪﮔﻴﺶ هﻢ ﺑﺮاﯼ
ﺣﻔﻆ ﺁن ﺗﺼﻮﻳﺮ و ﺗﻮهﻢ اهﺮﻳﻤﻨﯽ و ﺑﺠﺎﯼ اﻧﺘﻘﺎد از ﺧﻮد ،ﻳﺎران ﺳﺎﺑﻖ و ﻣﻠﺖ ﺁﻟﻤﺎن را ﻣﻘﺼﺮ ،ﺧﺎﺋﻦ ﻳﺎ ﺑﯽ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﺮدﻩ و
ﻣﺴﺘﺤﻖ ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﻣﻴﺪاﻧﺴﺖ .او ﻣﺠﻨﻮﻧﺎﻧﻪ و ﺗﺎ ﭘﺎﯼ ﺟﺎن و ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﺑﺎز هﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮐﺸﻮر و ﻣﺮدﻣﺶ ،ﺑﺮ ﻧﺨﻮت ﻏﺮﻳﺒﺶ ﭘﺎﯼ
ﻣﻴﻔﺸﺮد و ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺮﻣﻴﺎورد و هﺮﮔﺰ ﻧﻤﻴﺨﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺁن ﺧﻮ ِد ﺑﺲ ذﻟﻴﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺒﺮاﻧﺶ ،ﺁن ﺗﺼﻮﻳﺮ دروﻏﻴﻦ و اﻳﺪﻩ ﺁﻟﯽ از ﺧﻮﻳﺶ را
در ذهﻦ ﺣﻘﻴﺮ و ﺗﺎرﻳﮑﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد روﺑﺮو ﺷﻮد .ﺷﺨﺼﻴﺖ واﻗﻌﯽ او ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻔﻠﻮﮎ ﺑﻮد.
روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮارد ﺑﻴﺎن ﺷﺪﻩ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ هﻴﺘﻠﺮ و هﻤﭙﺎﻟﮑﻴﻬﺎﯼ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ او ﻧﺒﻮدﻩ و ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﯼ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁن را ﺑﺎز هﻢ ﻣﻴﺘﻮان
ﺳﺮاغ ﻧﻤﻮد .اﻳﻦ در واﻗﻊ ﺑﻪ ﻣﺎهﻴﺖ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ و ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺨﺺ ،ﺁن هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ و ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ ﺑﺎزﻣﻴﮕﺮدد ﮐﻪ هﻴﻮﻻ
ﺑﺪو هﻴﻮﻻ ﻣﻴﺸﻮد.
ﻃﺒﻴﻌﺖ ﭘﺎرادوﮐﺴﻴﮑﺎل و ﭼﻨﺪروﻳﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ،ﭼﻪ از ﻧﻮع دﻳﻨﯽ و ﭼﻪ از ﻧﻮع ﻏﻴﺮدﻳﻨﯽ ،ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ
ﮔﺮاﻳﺸﺎت ﺑﺸﺪت ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎر ،ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﮔﺮاﻳﺸﺎت ﺑﺸﺪت ﺗﻨﺪ و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح رادﻳﮑﺎل را هﻢ در ﭼﺎرﭼﻮب روﻳﮑﺮد ﻣﺎهﻮا ﻣﻬﺎﺟﻢ،
ﺗﺨﺮﻳﺒﯽ و ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻴﮕﻴﺮد .ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ در هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ،ﺑﺮﺧﯽ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ ﺑﻪ اوج ﮐﻴﻔﯽ ﺧﻮد رﺳﻴﺪﻩ و ﭼﻪ
ﺑﺴﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮﯼ ﺑﻈﺎهﺮ ﻣﺘﻀﺎد ،ﻋﻤﻼ در اﻳﻦ هﺴﺘﻪ ﺑﻪ وﺣﺪت ﻣﻴﺮﺳﻨﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺑﺎ ﻧﮕﺎهﯽ ﺑﻪ ﻏﺎﻳﺖ
ﺗﻴﺮﻩ ﺑﻪ هﺴﺘﯽ ،اوج واﭘﺴﮕﺮاﻳﯽ و درﺧﻮدﻣﺎﻧﺪﮔﯽ و اوج روﺣﻴﻪ ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﮔﺮاﻧﻪ را ﺑﺎ هﻢ ﺷﺎهﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﻴﻢ.
هﻤﭽﻨﻴﻦ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ اﮔﺮﭼﻪ هﻮﺷﻤﻨﺪ و ﺣﺴﺎﺑﮕﺮ ﺑﻮدﻩ و ﺳﺨﺖ ﻣﮑﺮ ﻣﻴﻮرزد ،وﻟﯽ ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ "ﻓﺎﻗﺪ ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ
ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ راهﺒﺮدﯼ" اﺳﺖ .ﻳﻌﻨﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در راﺳﺘﺎﯼ ﺗﺤﻘﻖ ﺁن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺒﯽ ذاﺗﯽ و ﺟﺪاﻳﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮش ،ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ ﺧﻮد و
ﺟﺎن ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ درﺑﺮدن )ﺣﺎل در هﺮ هﻴﺌﺖ ﻣﻤﮑﻦ و ﻣﻘﺘﻀﯽ اﻋﻢ از زاﻟﻮ ،ﻻﮎ ﭘﺸﺖ ﻳﺎ هﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ( در ﻧﻬﺎﻳﺖ "از ﻧﻈﺮ
راهﺒﺮدﯼ" ﻓﺎﻗﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﻣﻌﻤﻮل ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ" .در ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ هﻮﺷﻤﻨﺪ و در اﺳﺘﺮاﺗﮋﯼ اﻣﺎ ﻣﺠﻨﻮن اﺳﺖ".
در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺑﺠﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻳﮏ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﻮﻳﺎﯼ ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮرﺧﺎن و ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮان" ،ﻧﻘﻄﻪ ﮐﻮر اﺳﺘﺎﻟﻴﻦ
"Stalin's blind spotﻧﺎﻣﻴﺪﻩ اﻧﺪ هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺎﻣﻞ ﺷﻮد .اﺳﺘﺎﻟﻴﻦ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ،ﺣﻤﻠﻪ هﻴﺘﻠﺮ ﺑﻪ ﺷﻮروﯼ را ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ
ﻗﻄﻌﯽ ﻣﻴﺪاﻧﺴﺖ و ﻣﺸﻐﻮل ﮐﺴﺐ ﺁﻣﺎدﮔﯽ ﺑﺮاﯼ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁن ﺑﻮد ،ﺑﺎز هﻢ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ زﻣﺎن ﺁن ﺣﻤﻠﻪ و اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﺮق ﺁﺳﺎﯼ
ﺑﺎرﺑﺎدوﺳﺎ ﺗﻮﺳﻂ هﻴﺘﻠﺮ را ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﮐﻨﺪ و در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﺳﺨﺖ ﭘﺮهﺰﻳﻨﻪ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﺷﺪ .او ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ هﺸﺪارهﺎﯼ اﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﺑﻠﮑﻪ
ﺣﺘﯽ ﺑﻴﺪارﺑﺎﺷﻬﺎﯼ ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻮاﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺷﻮروﯼ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ را در ﭼﺎرﭼﻮب ﺗﻮﻃﺌﻪ اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﺮاﯼ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﮐﺸﺎﻧﻴﺪن
زودهﻨﮕﺎم ﺷﻮروﯼ ﺑﺎ ﺁﻟﻤﺎن ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﻴﮑﺮد! ﭼﺮا ﮐﻪ ﺑﻨﻈﺮ او ،هﻴﺘﻠﺮ ﺑﺎ ﺁن هﻤﻪ هﻮش و ﺣﺴﺎﺑﮕﺮﯼ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺗﺎ ﺑﺪان ﺣﺪ ﻓﺎﻗﺪ
٣٢
"ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ راهﺒﺮدﯼ" ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺑﺤﺒﻮﺣﻪ ﺟﻨﮕﺶ ﺑﺎ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ،ﺑﻪ ﺧﺎﮎ ﺷﻮروﯼ ﺣﻤﻠﻪ ﮐﻨﺪ و ﺑﺪاﻧﺴﺎن ،ﻋﻤﻼ ﮔﻮر ﺧﻮدش را ﺑﮑﻨﺪ.
اﻣﺎ دﻳﺪﻳﻢ ﮐﻪ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻧﻈﺮ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺮﺧﯽ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن و ﻣﺸﺎوران ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺁن ﺳﻮﺳﻤﺎ ِر "ﻣﺠﻨﻮن" وﻟﯽ "هﻮﺷﻤﻨﺪ" ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺮد و
ﺁن ﻧﺎﺑﻐﻪ ﮐﻢ ﻧﻈﻴﺮ در ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ دﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﻨﺎن دﻳﻮاﻧﮕﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ زد و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ اﺻﻞ و ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺧﻮد ،ﺑﺪان ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻗﺪم در وادﯼ
ﺗﺒﺎهﯽ ﻧﻬﺎد .هﻴﺘﻠﺮ ،ﮐﻪ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ اﯼ ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﺮاﯼ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻟﺘﯽ ﺑﺰرگ ﻣﻴﭙﻨﺪاﺷﺖ ،ﺑﻨﺎ ﺑﻪ هﻤﺎن ﺗﻮهﻢ واروﻧﻪ
ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ ﮔﻤﺎن ﻣﻴﮑﺮد ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻮاهﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ از ﭘﯽ ﺁﻏﺎز ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺷﻮروﯼ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺴﮑﻮ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ؛
اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﻪ زودﯼ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻴﺨﻮرد و اﻣﺮﻳﮑﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺮﻋﻮب ﮔﺸﺘﻪ و ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ او وارد ﺟﻨﮓ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ .اوﺿﺎع
اﻣﺎ در دﻧﻴﺎﯼ واﻗﻊ ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺁن ﻧﻈﺮ ﮐﺮدﻩ ﺧﺎص ﺷﻴﻄﺎن ﺗﺼﻮر ﻣﻴﮑﺮد ﭘﻴﺶ ﻧﺮﻓﺖ و ﺑﺎ وﺟﻮد ﻧﺒﻮغ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﺑﻪ ﺧﺮج دادﻩ ﺷﺪﻩ در
ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺮق ﺁﺳﺎ و ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮاﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﻮروﯼ و ﭘﻴﺮوزﻳﻬﺎ و ﭘﻴﺸﺮوﻳﻬﺎﯼ ﺳﺮﻳﻊ اوﻟﻴﻪ ،هﻴﺘﻠﺮ ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺑﺎﺗﻼق ﺷﻮروﯼ ﻏﺮق ﺷﺪ.
ﻣَﺜﻞ ﻣﺠﺎﻧﻴﻦ ﻣﮑﺎرﯼ ﺑﺴﺎن هﻴﺘﻠﺮ ﻣَﺜﻞ ﻗﻤﺎرﺑﺎزﯼ ﻏﺪار و ﻣﺠﻨﻮن اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮﭼﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﻬﺎﻳﺶ در ﺑﺎزﯼ ﺑﺲ ﻣﻮذﻳﺎﻧﻪ و
ﻣﮑﺎراﻧﻪ اﺳﺖ ،وﻟﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯼ ﺑﺎزﻳﺶ ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .ﺑﺎزﯼ او ،ﭼﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﮑﺎراﻧﻪ ﺑﻮدن ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﻬﺎ و ﭼﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰ
ﺑﻮدن اﺳﺘﺮاﺗﮋﯼ و ﭼﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ هﻤﺮاهﯽ ﺷﺮاﻳﻂ ،دﻳﮕﺮ ﻃﺮﻓﻬﺎ را ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺗﺎ ﺟﺎﻳﯽ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ وﯼ را ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮد.
دﻳﻮاﻧﻪ وار و ﺑﯽ ﻣﺤﺎﺑﺎ ﻣﮑﺮ ﻣﻴﻮرزد و ﺗﻘﻠﺐ ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﺑﻠﻮف ﻣﻴﺰﻧﺪ و ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻴﺮود و ﺑﺮ ﺑُﺮد ﺧﻮد ﺑﻪ هﺮ ﻗﻴﻤﺖ و ﺗﺤﺖ هﺮ ﺷﺮاﻳﻂ
ﺑﻪ ﺟﺪ اﺻﺮار ﻣﻴﻮرزد و ﺧﻮد را ﺑﺮﻧﺪﻩ ﻧﻬﺎﻳﯽ و ﺑﻼﻣﻨﺎزع ﺑﺎزﯼ ﻣﻴﭙﻨﺪارد .روش ﺑﺎزﯼ او از اﺳﺎس ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل
ﻣﮑﺎراﻧﻪ و ﻏﺪاراﻧﻪ اﺳﺖ .هﻤﭽﻨﻴﻦ او هﻮﻳﺖ و هﻤﻪ ﭼﻴﺰش را ﻣﻨﻮط ﺑﻪ ﺑُﺮد در ﻗﻤﺎرﯼ ﺑﯽ اﻧﺘﻬﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺷﺪن
ﻧﻬﺎﻳﯽ و ﺑﻼﻣﻨﺎزﻋﺶ در ﺁن ﺑﻄﻮر ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻗﻤﺎرﺑﺎز ﻣﺠﻨﻮن و ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﻪ اﻣﺎ ﮐﻮردﻟﯽ ﻣﺴﺦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻃﻤﻌﺶ
ﻣﺮز ﻧﻤﻴﺸﻨﺎﺳﺪ و ﺣﻘﻴﺮﯼ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ زﺑﻮن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ واروﻧﮕﯽ ،ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ ﻗﺪرﻗﺪرت ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ و ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ واروﻧﻪ و
ﺧﻮدﺳﺎﺧﺘﻪ را ﺳﺨﺖ ﺑﺎور ﺁﻣﺪﻩ و ﻣﺠﻨﻮﻧﺎﻧﻪ ﺑﺪان دﻟﺒﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ! ﭼﻨﻴﻦ ﻗﻤﺎرﺑﺎزﯼ ،ﭼﻪ در ﺑﺮﺧﯽ دورهﺎ ﺑﺎزﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻪ ﺑﺮﻧﺪﻩ ،هﺮ
ﺑﺎر ﺑﻪ دﻟﻴﻠﯽ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ از ﭘﺎﯼ ﻣﻴﺰ ﻧﻴﺴﺖ و ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﻔﺲ ﻣﻴﮑﺸﺪ و هﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻧﺪادﻩ ،ﭘﻴﮕﻴﺮاﻧﻪ و در
ﺳﺮاب ﺑُﺮدﯼ ﻣﻄﻠﻖ و ﺑﻼﻣﻨﺎزع ،ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﻤﺎر ﮐﻮر و ﺗﺒﺎﻩ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﻓﺮﺟﺎﻣﯽ ﺷﻮم اداﻣﻪ ﻣﻴﺪهﺪ.
از ﻳﺎد ﻧﺒﺮﻳﻢ ﮐﻪ در ﭘﺲ ﻇﻮاهﺮﯼ ﻓﺮﻳﺒﻨﺪﻩ و ﺑﺎزﻳﻬﺎﻳﯽ ﮔﻤﺮاﻩ ﮐﻨﻨﺪﻩ و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ ﻓﺮاز و ﻧﺸﻴﺒﻬﺎ و ﭘﺲ و ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻨﻬﺎ ،در ﻧﻬﺎﻳﺖ،
اﻳﻦ درﻳﺎﻓﺖ و ذهﻨﻴﺘﯽ اﮔﺮﭼﻪ هﻮﺷﻤﻨﺪ و ﺣﺴﺎﺑﮕﺮ وﻟﯽ ﻣﺠﻨﻮن و ﻓﺎﻗﺪ ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ راهﺒﺮدﯼ )ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﺑﻴﺎن ﮔﺸﺘﻪ( اﺳﺖ ﮐﻪ
راﺳﺘﺎﯼ ﮐﻠﯽ رﻓﺘﺎر هﻴﻮﻻﯼ ﻗﻬﺎر ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ را اﻋﻢ از دﻳﻨﯽ و ﻏﻴﺮدﻳﻨﯽ ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻴﮑﻨﺪ .در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺗﻴﺮﻩ و اهﺮﻳﻤﻨﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺑﻄﻮر
ﻃﺒﻴﻌﯽ ،اﻳﻦ اهﺮﻳﻤﻨﺘﺮﻳﻦ اهﺮﻳﻤﻨﺎن و ﺗﻴﺮﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﮕﺮش و ﻣﻨﺶ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﻮاﻩ و ﻧﺎﺧﻮاﻩ و "ﺑﺎ اﻧﻮاع ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و
ﺖ
ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺶ در زﻣﻴﻨﻪ اﯼ ﻣﺴﺘﻌﺪ" ،در ﻋﻤﻞ ،ﺟﺎﻳﮕﺎهﯽ ﻣﺤﻮرﯼ و ﻧﻘﺶ و ﺗﺎﺛﻴﺮﯼ راهﺒﺮدﯼ ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ .هﻤﺎن ﺟﻨﻮن و ﺗﻮهﻢ ﺳﺨ ِ
ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ در ﺳﻄﺢ و ﻣﺪارﯼ ﺑﺲ ﭘﺴﺖ و ﻣﺒﺘﺬل اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁن را "ﻧﻘﻄﻪ ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ" در اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺗﺒﺎهﯽ و ﮔﻤﺮاهﯽ ﻣﻴﺴﺎزد .ﺑﻴﻨﺶ و
روﻳﻪ ﻣﺰﺑﻮر ﻋﻤﻼ ﺟﺮﻳﺎﻧﯽ را ﺷﮑﻞ ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮﯼ ،هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻳﺎ ﺟﻨﺒﺶ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ و در ﺣﮑﻢ ﻗﻠﺐ و ﻣﻐﺰ ﺁن ﻧﻈﺎم
ﻳﺎ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ؛ ﺟﺮﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺷﺪت ﺗﺒﺎهﯽ در ﺁن از ﻣﺮز ﮐﻴﻔﯽ ﻣﻌﻴﻨﯽ ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺟﻨﻮﻧﯽ ﮐﻢ ﻧﻈﻴﺮ را ﺳﺒﺐ ﻣﻴﺸﻮد -ﺟﻨﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﺁن
ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ راهﺒﺮدﯼ ﺑﻮدﻩ و ﺣﺘﯽ از ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ اﺻﻞ ﺑﻘﺎﻳﺶ ،ﺣﺎل در هﺮ ﺷﮑﻞ و هﻴﺌﺖ ﻣﻘﺘﻀﯽ ،ﻋﺎﺟﺰ اﺳﺖ.
دﻳﺪﮔﺎﻩ هﺎ ،ﺗﻮهﻤﺎت ،اﻧﺘﻈﺎرات و روﻳﻪ هﺎﯼ هﻴﺘﻠﺮ و هﻢ ﺳﻨﺨﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ در ﺁﻟﻤﺎن ﻧﺎزﯼ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﻳﯽ ﮔﻮﻳﺎ و ﺁﻣﻮزﻧﺪﻩ
را در ﺑﺎرﻩ ﺁﻧﭽﻪ ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﻴﺸﻮد ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻴﺪهﻨﺪ.
ت ذاﺗﺎ ﺗﺒﺎهﯽ ﻃﻠﺐ ﻋﻴﻨﻴﺖ
ﺁﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮادﯼ از ﻗﺒﻴﻞ ارﻳﮏ ﻓﺮوم از ﺁن ﺑﻪ "ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺗﺒﺎهﯽ" ﺗﻌﺒﻴﺮ ﮔﺸﺘﻪ در اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎ ِ
ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ .ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺗﺒﺎهﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﮕﯽ ،هﻤﺒﻮدﯼ زﻧﺎﮔﻮﻧﻪ )ﺗﺪاﻋﯽ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻧﻮﻋﯽ ﮔﺮﻳﺰ ﻧﻮﺳﺘﺎﻟﮋﻳﮏ و ﻗﻬﻘﺮاﻃﻠﺐ و واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﺸﺪت
واﭘﺴﮕﺮاﻳﺎﻧﻪ( و ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ،ﻣﺮگ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ ذاﺗﯽ در ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ،ﺑﻪ ﻣﺼﺪاق "از ﮐﻮزﻩ هﻤﺎن ﺑﺮون ﺗﺮواد
٣٣
ﮐﻪ در اوﺳﺖ" ،در ﻧﻬﺎﻳﺖ و ﺧﻮاﻩ و ﻧﺎﺧﻮاﻩ ،ﻣﺮگ و ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺁﻧﺎن را در ﭘﯽ ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ .ﺟﺒﺮ اداﻣﻪ و ارﺗﻘﺎﯼ ﺣﻴﺎت،
اﻗﺘﻀﺎﻳﯽ ﺟﺰ ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﺠﺰ اﻳﻦ ،اﺻﻞ زﻧﺪﮔﯽ و اداﻣﻪ ﺣﻴﺎت ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ ﻣﻴﺸﺪ.
در رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ،ﻧﻮﻋﯽ هﻤﺒﻮدﯼ زﻧﺎﮔﻮﻧﻪ و واﭘﺴﮕﺮاﻳﺎﻧﻪ در ﺳﻄﺢ و ﻣﺪارﯼ ﺑﺲ ﭘﺴﺖ و ﭘﺎﻳﻴﻦ را دارﻳﻢ؛
هﻤﺒﻮدﯼ زﻧﺎﮔﻮﻧﻪ و واﭘﺴﮕﺮاﻳﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎﻳﯽ ﻣﻨﺤﻂ و ﺗﺼﻮراﺗﯽ ﻣﻮهﻮم از ﻣﻮاردﯼ هﻤﭽﻮ ﻣﺎم وﻃﻦ ،ﺧﺪاوﻧﺪ و از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ.
ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل در ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺷﺎهﺪ ﻧﻮﻋﯽ هﻤﺒﻮدﯼ زﻧﺎﮔﻮﻧﻪ و ﺗﺼﻮر ﻳﮕﺎﻧﮕﯽ ﻳﺎ اﺗﺼﺎل ﺑﺎ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻮهﻮﻣﯽ ﻣﺜﻼ در ﻧﻘﺶ
ﯽ واﻟﺪ و ﻣﻔﺘﺶ اﻋﻈﻢ ،وﺟﻮد ﮐﻞ و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻨﻬﺎ در ﭼﺎرﭼﻮب ذهﻨﻴﺘﯽ ﺣﻘﻴﺮ و ﻣﺒﺘﺬل ﺑﺎﺷﻴﻢ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﺁن دﻳﮑﺘﺎﺗﻮر-واﻟ ِﺪ ﺧﻴﺎﻟﯽ
ﺧﻴﺎﻟ ِ
و ﻣﻔﺘﺶ اﻋﻈ ِﻢ ﺧﻮدﺳﺎﺧﺘﻪ را ﺧﺪا ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ و زﺑﻮﻧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺶ ﻣﻴﺎﻓﺘﻨﺪ -ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﭘﻴﺸﻮاﻳﺎن ﺑﺖ ﮔﺸﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﺣﮑﻢ
ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن او ﺑﺮ روﯼ زﻣﻴﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ! )اﻟﺒﺘﻪ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺷﺒﺎهﺘﻬﺎﯼ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻓﺮﻳﺒﻨﺪﻩ ﻇﺎهﺮﯼ هﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ
ﺳﺒﺐ ﺷﻮد ﺗﺎ اﻋﺘﻘﺎدات واﻗﻌﮕﺮاﻳﺎﻧﻪ و ﻳﺎ ﺣﺘﯽ ﻏﻴﺮواﻗﻌﮕﺮاﻳﺎﻧﻪ دﻳﮕﺮﯼ ﺑﻪ ﻣﻮاردﯼ هﻤﭽﻮ وﻃﻦ ،ﺧﺪاوﻧﺪ و از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ،ﮐﻪ در
ﭼﺎرﭼﻮب ذهﻨﻴﺎﺗﯽ ارزﺷﻤﻨﺪ و در ﺳﻄﻮح و ﻣﺪارهﺎﻳﯽ ﻓﺮاﺗﺮ ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ ،ﺑﺎ اﻋﺘﻘﺎدات و اﻧﮕﺎرﻩ هﺎﯼ ﺣﻘﻴﺮ و ﻣﺒﺘﺬل ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ و
از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻳﮑﺴﺎن ﺷﻤﺮدﻩ ﺷﻮﻧﺪ .ﻗﻴﺎﺳﻬﺎﯼ ﻧﺎﺑﺠﺎﻳﯽ ﮐﻪ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻳﮑﺴﺎن ﺳﺎزﻳﻬﺎﯼ ﻧﺎروا را اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺪهﻨﺪ در واﻗﻊ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺧﺪﻣﺖ
را ﺑﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ(.
اﻧﺘﻈﺎرات ،ﺗﺤﻠﻴﻠﻬﺎ و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﻳﻬﺎﯼ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ از ﻧﮕﺮش و ذهﻨﻴﺖ و روﻳﮑﺮد ﻏﺮﻳﺒﯽ ﮐﻪ از ﺁن ﺑﺎ ﻋﻨﻮان "ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ" ﻳﺎد ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ ﻧﻴﺰ ﺧﺎص ﺧﻮد او ﺑﻮدﻩ و ﺑﺮاﯼ ﺳﺮﺳﭙﺮدﮔﺎن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻧﮕﺎﻩ و دﻧﺒﺎﻟﻪ روان اﻳﺸﺎن ،ﻓﺮﻳﺒﻨﺪﻩ و وﺳﻮﺳﻪ ﮐﻨﻨﺪﻩ
ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ .ﺑﺮاﯼ ﻧﻤﻮﻧﻪ ،ﺁﻧﺎن ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ هﻴﺘﻠﺮ در ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺷﻮروﯼ ﺳﺎﺑﻖ در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ،ﺳﺨﺘﺘﺮ و ﺗﻴﺰﺗﺮ
ﺣﻤﻠﻪ ﺁوردﻩ ﺑﻮد ،ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺟﻨﮓ ﻣﻴﺸﺪ! ﻳﺎ اﻳﻦ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺿﺮﺑﺎت واردﻩ ﺑﻪ اﻣﺮﻳﮑﺎ در ١١ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺳﻨﮕﻴﻨﺘﺮ ﺑﻮدﻩ و هﻤﻪ ﺑﻪ اهﺪاﻓﺸﺎن
اﺻﺎﺑﺖ ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ ،اﻣﺮﻳﮑﺎ ﻣﻨﻔﻌﻞ و ﻣﻴﺨﮑﻮب ﻣﻴﮕﺸﺖ! ﻳﺎ اﻳﻦ ﮐﻪ اﮔﺮ در هﻤﺎن ﺁﻏﺎز ﺟﻨﮓ ﺁﺧﺮ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس ،ﺣﻤﻠﻪ ﻋﺮاق ﺑﻪ ﻃﺮف
اﻣﺮﻳﮑﺎﻳﯽ ،در ﭼﺎرﭼﻮب ﺗﺎﮐﺘﻴﮏ "ﺿﺮﺑﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦ و ﻣﺮﻋﻮب ﮐﻨﻨﺪﻩ اول" ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ،در ﺁﻧﺼﻮرت ،ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺟﻨﮓ
ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮﯼ ﻣﻴﺸﺪ و اﻣﺮﻳﮑﺎ و ﻣﺘﺤﺪاﻧﺶ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺁن ﻧﺒﺮد ﺑﺎﺷﻨﺪ! ﻳﺎ اﻳﻦ ﮐﻪ اﮔﺮ رژﻳﻢ اﻳﺮان در ﻳﻤﻦ ،ﺑﺮﺧﻼف ﻧﻈﺮ
ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن و ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎر داﺧﻠﯽ ،ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺗﺮ ،ﻗﺎﻃﻌﺘﺮ و ﻳﮑﺪﻟﻪ ﺗﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﻴﮑﺮد و از ﻃﺮﻳﻖ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻮد در ﺁن
ﮐﺸﻮر ،ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻨﺪر ﻋﺪن و ﺗﻨﮕﻪ ﺣﻴﺎﺗﯽ و اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮏ ﺑﺎب اﻟﻤﻨﺪب در ﺟﻨﻮب ﻳﻤﻦ را در ﺗﻴﻮل ﮐﺎﻣﻞ ﺧﻮد درﺁوردﻩ ﺑﻮد،
ﮐﺸﻮرهﺎﯼ ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﻨﻔﻌﻞ ﺑﺮﺟﺎﯼ ﻣﻴﻤﺎﻧﺪﻧﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻧﺎﭼﺎر از ﻗﺒﻮل اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ هﻤﭽﻨﻴﻦ در
ﻣﺬاﮐﺮات هﺴﺘﻪ اﯼ هﻢ رژﻳﻢ اﻳﺮان دﺳﺖ ﺑﺎﻻ ﻣﻴﻴﺎﻓﺖ! ﻳﺎ اﻳﻦ ﮐﻪ اﮔﺮ در ﺟﻨﮓ اﻳﺮان و ﻋﺮاق !...از اﻳﻦ دﺳﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎ ﺑﺴﻴﺎرﻧﺪ.
ﻳﮑﯽ از ﺷﺎﻳﺎن ﺗﻮﺟﻪ ﺗﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎ ،رﻓﺘﺎر ﻏﺮﻳﺐ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ هﻴﺘﻠﺮﯼ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺑﺮﺧﯽ ﺷﮑﺴﺘﻬﺎ در ﺟﺒﻬﻪ ﺷﺮق ﺑﻮد .ﺁﻧﺎن ﺿﻤﻦ
ﭘﺎﻳﻔﺸﺎرﯼ ﺑﺮ ﺗﻼﺷﻬﺎﻳﺸﺎن ﺑﺮاﯼ دﺳﺘﻴﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺳﻼﺣﯽ ﺧﺎرق اﻟﻌﺎدﻩ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﻨﮓ را ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺁﻧﻬﺎ دﮔﺮﮔﻮن ﺳﺎزد و ﺗﺎ ﺁﺧﺮﻳﻦ
ﻟﺤﻈﺎت ﻧﻴﺰ ﺑﺪان اﻣﻴﺪ واهﯽ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ،ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺁن را "راﻩ ﺣﻞ ﺁﺧﺮ" ﻣﻴﻨﺎﻣﻴﺪﻧﺪ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪﻧﺪ؛ ﺷﺪت ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺑﻪ
هﻮﻟﻮﮐﺎﺳﺖ و ﻗﺘﻞ ﻋﺎﻣﻬﺎﻳﯽ در ﮔﺴﺘﺮﻩ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﯽ! در اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻓﺎﺳﺪﺷﺎن ﺁﻧﺎن در ﭘﯽ اﻳﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺎﻗﻴﺴﺖ ﺗﻬﺪﻳﺪﯼ ﺑﺲ ﺟﺪﯼ
و اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﺑﻪ زﻋﻢ ﺧﻮد ،ﻳﻌﻨﯽ ﻳﻬﻮدﻳﺎن و اﻣﺜﺎل اﻳﺸﺎن را ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ رﻳﺸﻪ ﮐﻦ ﺳﺎزﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻣﮑﺎن ﺑﻘﺎﯼ درازﻣﺪت را
ﺑﺮاﯼ ﺧﻮﻳﺶ ،ﺣﺘﯽ در ﺻﻮرت ﺑﺮﺧﯽ ﺷﮑﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﻈﺎﻣﯽ و ﻧﺎﭼﺎر ﮔﺸﺘﻦ از اﻧﺠﺎم ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻴﻬﺎﯼ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ،اﻣﮑﺎﻧﭙﺬﻳﺮ ﻧﻤﻮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ!
اﻟﺒﺘﻪ در زﻣﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺷﺪت ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺗﻼﺷﻬﺎﯼ داﻋﺶ ﺑﺮاﯼ اﻧﺠﺎم اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮورﻳﺴﺘﯽ ﮐﻮر و ﻟﺠﺎم ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ از ﭘﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﺷﮑﺴﺘﻬﺎﯼ
ﺟﺪﻳﺸﺎن در ﺟﺒﻬﻪ هﺎ را ﺷﺎهﺪﻳﻢ و در ﺳﺎل ۶٧ﻧﻴﺰ هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ،از ﭘﯽ ﻧﻮﺷﻴﺪن ﺟﺎم زهﺮ ﺁﺗﺶ ﺑﺲ ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ اش در
ﺟﻨﮓ هﺸﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻋﺮاق و ﺑﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﭼﻴﻨﯽ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰﯼ ﻗﺒﻠﯽ ،دﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺳﺒﻮﻋﺎﻧﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ زد .ﺁرﯼ! ﺁن ﻧﺨﻮت
و ﮐﻮردﻟﯽ ﻏﺮﻳﺐ و ﺑﺲ ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪ ﺟﺎن و ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺗﺤﻠﻴﻠﻬﺎ و اﻧﺘﻈﺎرات و رﻓﺘﺎرهﺎﻳﯽ ﻏﺮﻳﺐ را در ﭘﯽ ﻣﻴﺎورد.
٣۴
ﭘﺲ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ در ﻣﺮﮐﺰﻳﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﭼﻨﺪﻻﻳﻪ و ﺗﻮدرﺗﻮﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ،در ﭘﺴﺘﺘﺮﻳﻦ ﺳﻄﺢ ،ﮔﻮﻧﻪ اﯼ ﺧﻮدﺧﺪاﺑﻴﻨﯽ ﻣﺠﻨﻮﻧﺎﻧﻪ و
ﯼ ﺑﺸﺪت ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﻪ را دارﻳﻢ؛ ﺑﻴﻨﺸﯽ اهﺮﻳﻤﻨﯽ ﮐﻪ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ واروﻧﮕﯽ ،ﻗﺪرﻗﺪرت و ﻓﻨﺎﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻣﻴﺎﻧﮕﺎرد )!(؛
ﺧﻮدﻣﺮﮐﺰاﻧﮕﺎر ِ
ﮐﻴﻔﻴﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺎز ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ هﺎﯼ اﺳﺎﺳﯽ و ﺑﺴﻴﺎر و ﺳﻄﺢ و ﻣﺪا ِر ﺑﺲ ﭘﺴﺖ و ﭘﺎﻳﻴﻨﺶ از ﻧﻈﺮ وﺟﻮد ،در ﺣﻀﻴﺾ ﮐﻮردﻟﯽ اﺳﺖ و
ﺿﺪزﻧﺪﮔﯽ و ﺑﺎﻟﻨﺪﮔﯽ" .ﺗﻮهﻢ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ در ﻣﺮﺗﺒﻪ اﯼ ﺑﺲ ﭘﺴﺖ و ﻣﺒﺘﺬل" را ﻣﻴﺘﻮان ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ و اﺻﻠﻴﺘﺮﻳﻦ وﻳﮋﮔﯽ ﺁن ﺟﺎن
ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ درﻧﺪﻩ و ﭼﻨﺪﺟﺎن ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﺮد ،ﮐﻪ ﺧﻮد ﺣﮑﺎﻳﺖ از اوج ﻣﺴﺦ و ﺑﺎژﮔﻮﻧﮕﯽ داﺷﺘﻪ و ﻣﻮاردﯼ از ﻗﺒﻴﻞ ﻧﺨﻮت
دﻳﻮاﻧﻪ وار ،ﮐﻮردﻟﯽ راهﺒﺮدﯼ و ﺟﻨﻮن ﺗﺒﺎهﮕﺮﯼ و ﺳﻴﻄﺮﻩ ﻃﻠﺒﯽ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ از ﺗﺒﻌﺎﺗﺶ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ.
ﺶ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ را هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ اژدهﺎﯼ ﮐﻤﻮدو ﺗﺸﺒﻴﻪ ﮐﺮد؛ ﺳﻮﺳﻤﺎرﯼ ﻋﻈﻴﻢ
ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن و دﻳﺪﻩ ﻋﻤﻼ راهﺒﺮ و راﺳﺘﺎﺑﺨ ِ
اﻟﺠﺜﻪ از ﺑﻘﺎﻳﺎﯼ داﻳﻨﺎﺳﻮرهﺎ ﮐﻪ در ﻳﮏ ﺷﮑﺎف زﻳﺴﺘﯽ در ﺟﺰاﻳﺮﯼ ﻣﺘﺮوﮎ و ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ "ﻣﻨﻔﮏ از ﺳﻄﺢ اﺻﻠﯽ ﻗﺎرﻩ هﺎ" اﻣﮑﺎن ﺑﻘﺎ
ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻢ ﻻﮎ ﭘﺸﺖ و هﻢ اژدهﺎﯼ ﮐﻤﻮدو هﺮ دو از ﺑﻘﺎﻳﺎﯼ داﻳﻨﺎﺳﻮرهﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻴﺮوﻧﺪ؛ اﻣﺎ ﺑﺮاﺳﺘﯽ اﻳﻦ ﮐﺠﺎ
و ﺁن ﮐﺠﺎ...؟
اﻳﻦ ﺧﺰﻧﺪﻩ ﻣﺎﻗﺒﻞ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎ ﭘﻨﺠﻪ هﺎ و ﺁروارﻩ هﺎﻳﯽ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ،دﻧﺪاﻧﻬﺎﻳﯽ ﺑﺮﻧﺪﻩ ،ﺑﺰاﻗﯽ ﺁﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﮑﺮوﺑﻬﺎﯼ ﮐﺸﻨﺪﻩ و دُﻣﯽ
ﺷﻤﺸﻴﺮﺳﺎن ،دوﻧﺪﻩ اﯼ ﺳﺮﻳﻊ و ﺷﻨﺎﮔﺮﯼ ﺗﻮاﻧﺎ ﺑﻮدﻩ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻬﺎﯼ ﺑﺎﻻﻳﯽ در اﺳﺘﺘﺎر و در ﺧﻔﺎ ﻣﺎﻧﺪن ﺑﺮاﯼ ﻣﺪت زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ دارد.
در اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻴﻦ ﺷﮑﺎر زﻧﺪﻩ و ﻻﺷﻪ ﻣﺮدارﮔﺸﺘﻪ ﺷﮑﺎر ،او ﻻﺷﻪ را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻴﺪهﺪ! اﻳﻦ ﺷﮑﺎرﮔﺮ ﮔﻮﺷﺘﺨﻮار و ﻻﺷﻪ دوﺳﺖ در هﺮ
ﺑﺎر ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ۶٠درﺻﺪ وزن ﺧﻮد را ﺑﺒﻠﻌﺪ و ﺑﺮاﯼ ﻣﺪﺗﻬﺎﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ در زﻳﺮ ﺷﻨﻬﺎ و در ﺟﺎهﺎﯼ ﺗﺎرﻳﮏ در ﮐﻤﻴﻦ ﺑﻤﺎﻧﺪ.
هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻬﺎ ﺳﻠﻮل ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﻧﻮر در ﺳﻄﺢ ﺑﺪن اﻳﻦ ﺳﻮﺳﻤﺎر ﮐﻤﻴﻨﮕﺮ ،ﮐﻪ ﺟﻨﺒﻴﺪن هﺮ ﻣﻮﺟﻮدﯼ در ﺣﻮزﻩ ﺧﻮد را ﺑﺴﺮﻋﺖ
ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻴﺪهﺪ ،او را ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻧﺎم اژدهﺎﯼ هﺰارﭼﺸﻢ ﻣﻴﺴﺎزد .اﻳﻦ ﺳﻮﺳﻤﺎ ِر ﺟﻨﮕﻨﺪﻩ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﻳﻬﺎ و ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﺸﺪت
ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ و ﻣﻬﺎرﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺧﻮد ،هﺮ ﮐﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﻘﺎﻳﺶ اﺳﺘﻤﺮار ﻳﺎﻓﺘﻪ ،در راس هﺮم زﻳﺴﺘﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺳﻠﻄﺎن ﺑﻼﻣﻨﺎزع ﮔﻮﺷﺘﺨﻮاران
ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ .اﻣﺎ در ﺳﻄﺢ اﺻﻠﯽ ﻗﺎرﻩ هﺎ ﺑﺮاﯼ ﻗﺮﻧﻬﺎ دﻳﮕﺮ ﺧﺒﺮﯼ از اﻳﻦ ﺳﻮﺳﻤﺎر درﻧﺪﻩ و ﻣﺮداردوﺳﺖ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ .ﺑﻪ راﺳﺘﯽ
ﭼﺮا؟ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ هﻤﺎن ﺟﻨﮕﻨﺪﮔﯽ ﺑﯽ ﻣﺤﺎﺑﺎ و ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﺸﺪت ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ و ﻣﻬﺎرﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻨﺰوﯼ را ﺑﺎ
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ هﻤﻪ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﻳﻬﺎﻳﺶ در ﻗﻠﻤﺮوهﺎﯼ ﺟﺪا اﻓﺘﺎدﻩ ﺧﻮﻳﺶ ﺳﻠﻄﺎﻧﯽ ﺑﻼﻣﻨﺎزع ﺳﺎﺧﺘﻪ ،ﻳﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن
ﺑﻘﺎﯼ ﻧﺴﻞ اژدهﺎﯼ ﮐﻤﻮدو در ﺟﺮﻳﺎن ﺗﻨﺎزع ﺑﻘﺎ و اﻧﺘﺨﺎب ﻃﺒﻴﻌﯽ در ﺳﻄﺢ اﺻﻠﯽ ﻗﺎرﻩ هﺎ و در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﻣﻮﺟﻮدات در
ﮔﺴﺘﺮﻩ اﯼ وﺳﻴﻊ را ﻋﻤﻼ ﻣﻨﺘﻔﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ.
ﻣﺎ در ﻋﺎﻟﻢ اﻧﺴﺎﻧﯽ ،ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺗﯽ را ﮐﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺟﻨﻮن ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﯽ ﺑﯽ ﻣﺮز و ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﺎهﻮا ﻣﻬﺎﺟﻢ ،ﺗﺒﺎهﮕﺮ و ﻣﺨﺮب
ﺧﻮد ،ﺧﻮاﻩ و ﻧﺎﺧﻮاﻩ رو ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﻣﻴﺮوﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻮﺳﻤﺎر ﮐﻤﻮدو ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ -ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن و ﺳ ِﺮ ﻋﻤﻼ
ﺶ ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ )ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﻧﻤﺎد ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ( ﻧﻴﺰ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ .ﻣﺎهﻴﺖ ﺟﺮﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺁﻟﻤﺎن
راﺳﺘﺎﺑﺨ ِ
ﻧﺎزﯼ را ﺷﮑﻞ ﻣﻴﺪادﻩ ﺑﺎ ﻣﺎهﻴﺖ ﺟﺮﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان را ﺷﮑﻞ ﻣﻴﺪهﺪ و ﻧﻴﺰ ﻣﺎهﻴﺖ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت ﺑﺸﺪت
ﺿﺪزﻧﺪﮔﯽ و ﺗﺒﺎهﮕﺮﯼ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻟﻘﺎﻋﺪﻩ و داﻋﺶ و ...ﺟﻤﻠﮕﯽ از ﻳﮏ ﺳﻨﺨﻨﺪ .ﺁن ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮد ﮐﻠﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت را
ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻣﺤﺴﻮب داﺷﺖ؛ ﭼﻪ اﻳﻦ هﻴﻮﻻ در ﻗﺎﻣﺖ ﻳﮏ ﺟﻨﺒﺶ ﻇﺎهﺮ ﺷﻮد و ﭼﻪ در ﻗﺎﻣﺖ ﻳﮏ
ﻧﻈﺎم ،دﻳﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻏﻴﺮدﻳﻨﯽ.
ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺣﻮل هﺴﺘﻪ اﯼ ﺳﺮﺳﺨﺖ و ذاﺗﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ و دﭼﺎر ﺗﻮهﻢ ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ ﺗﺒﻠﻮر ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ .وﺟﻮد هﺴﺘﻪ
ت ﻣﺮﺑﻮط ﺣﻮل ﺁن را در ﭘﯽ داﺷﺘﻪ و ﺧﻮاﻩ و ﻧﺎﺧﻮاﻩ ،ﮐﺎﻧﻮن و
ﻓﻌﺎل ﻣﺰﺑﻮر در ﺑﺴﺘﺮﯼ ﻣﺴﺘﻌﺪ ،ﻋﻤﻼ ﺷﮑﻞ ﮔﻴﺮﯼ دﻳﮕﺮ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎ ِ
ﻣﺤﻮر راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻣﻴﮕﺮدد .اﻳﻦ ﺑﻴﻨﺶ و روﻳﮑﺮد ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰ و دﭼﺎر ﺗﻮهﻢ ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ را در ﮐﺎﻧﻮن هﻤﻪ
ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ هﺎﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ،ﭼﻪ دﻳﻨﯽ و ﭼﻪ ﻏﻴﺮدﻳﻨﯽ ،ﻣﻴﺘﻮان ﺳﺮاغ ﻧﻤﻮد.
٣۵
در ﻳﮏ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ،ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎهﻴﺖ ،ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ و ﺳﺎﺧﺘﺎرش ،ﺁن ﺑﻴﻨﺶ و ﻣﻨﺸﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در هﻴﺌﺖ ﻏﺎﻟﺒﺸﺎن
ﺳ ِﺮ راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ را ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ .هﻤﻴﻦ
ﺣﺎﻣﻼن اﺻﻠﯽ ﺁن ﺑﻴﻨﺶ و ﻣﻨﺸﻨﺪ ﻋﻤﻼ و ﺧﻮاﻩ و ﻧﺎﺧﻮاﻩ ،ﻧﻘﺶ و ﮐﺎرﮐﺮ ِد ﺳﮑﺎن و َ
ﺑﻴﻨﺶ و ﻣﻨﺶ ﺧﺎص و ﺟﺮﻳﺎن ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﺣﺎﻣﻼن ﺁن ﺑﻴﻨﺶ و ﺑﻴﻨﺶ اﺳﺖ ﮐﻪ "راﺳﺘﺎﯼ ﮐﻠﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ"
را ﺑﺎ وﺟﻮد هﻤﻪ ﻓﺮاز و ﻧﺸﻴﺒﻬﺎ و ﭘﺲ و ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻨﻬﺎﻳﺶ ،ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﮑﻨﺪ .اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻴﻨﺶ و ﻣﻨﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﺎص ﻣﺰﺑﻮر در ﺗﻤﺎم ﻧﻴﺮوهﺎﯼ
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﺑﻴﻨﺸﻬﺎ و ﻣﻨﺸﻬﺎ ﮐﻢ و ﺑﻴﺶ ﺣﻀﻮر دارد ،اﻣﺎ در ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﻳﺎ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن ﺑﻬﺘﺮ "ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻧﺎب" ،ﺁن
ﺐ اﻳﺸﺎن ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ.
ﺑﻴﻨﺶ و ﻣﻨﺶ ﺧﺎص ﺑﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﻴﻨﺸﻬﺎ و ﻣﻨﺸﻬﺎ ﻏﺎﻟﺐ ﺁﻣﺪﻩ و هﻴﺌﺖ ﻏﺎﻟ ِ
ﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ
ﺶ ﺧﺎص و ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰ در ﭼﻪ ﻓﺮد ﻳﺎ ﮔﺮوهﻬﺎﻳﯽ در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘ ِ
اﻣﺎ ﻣﺜﻼ اﻳﻦ ﮐﻪ در هﺮ ﺑﺮهﻪ ،ﺁن ﺑﻴﻨﺶ و ﻣﻨ ِ
)ﻣﺜﻼ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان( ﺑﺮوز ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ داﺷﺘﻪ و ﻏﺎﻟﺐ ﺁﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﺑﺴﺘﮕﯽ داﺷﺘﻪ و اﻣﺮﯼ ﺛﺎﺑﺖ و ﻣﻄﻠﻖ
ﻧﻴﺴﺖ .اﻳﻦ وﻳﺮوس ﺳﺮﻃﺎﻧﺰا در ﺳﺮاﺳﺮ ﻳﮏ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ از ﺻﺪر ﺗﺎ ذﻳﻞ ﭘﺨﺶ اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ﺑﻄﻮر ﻃﺒﻴﻌﯽ درﺟﺎت ﺁﻟﻮدﮔﯽ ﺑﻪ ﺁن
در اﻓﺮاد و ﮔﺮوهﻬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ در هﺮ ﺑﺮهﻪ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .هﻤﭽﻨﻴﻦ روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﻨﺶ و ﻣﻨﺶ هﻴﺘﻠﺮوار در اﻓﺮاد و
ﮔﺮوهﻬﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺘﻔﺎوت ﻏﻠﺒﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﻏﻠﺒﻪ ﺁن در اﻓﺮاد و ﮔﺮوهﻬﺎﯼ داراﯼ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﯽ و ﺗﻮان ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰﯼ
و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪهﯽ ﺑﺎﻻ ،ﺑﺴﺎ ﺧﻄﺮﻧﺎﮐﺘﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.
ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل" ،ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮ ِد" وﻳﮋﻩ و ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰﯼ ﮐﻪ در ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﻏﻠﺒﻪ داﺷﺘﻪ و در ﻋﻤﻞ "ﺟﺮﻳﺎﻧﯽ ﮐﻠﯽ" را در
ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان و ﻋﻘﺒﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺁن ﺷﮑﻞ ﻣﻴﺪهﺪ ﻧﻘﺶ و ﮐﺎرﮐﺮدﯼ ﻋﻤﻼ راهﺒﺮدﯼ و راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ در اﻳﻦ ﻧﻈﺎم دارد.
ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺰﺑﻮر ،ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻧﻴﺰ ﺳﻮاﺑﻖ و رﻳﺸﻪ هﺎﯼ ﺧﺎص ﺧﻮد را دارا اﺳﺖ ،در ﻋﺮﺻﻪ هﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻧﻈﺎﻣﯽ و
اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ،ﺳﻴﺎﺳﯽ ،اﻗﺘﺼﺎدﯼ ،اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،اﻋﺘﻘﺎدﯼ و ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﻓﻌﺎل ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب در ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﻗﺒﻴﻞ ﺳﭙﺎﻩ و
ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺑﺨﺸﻬﺎﻳﯽ از ﺁن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻔﺎﻇﺖ-اﻃﻼﻋﺎت و ﺳﭙﺎﻩ ﻗﺪس ،ﺑﻴﺖ رهﺒﺮﯼ ،ﻗﺮارﮔﺎﻩ ﻋﻤﺎرﻳﻮن و ...ﺣﻀﻮر و ﻧﻔﻮذﯼ ﺑﺲ ﻣﻮﺛﺮ و
اﺧﺘﺎﭘﻮس وار دارﻧﺪ .هﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار از ﻧﻈﺮ راهﺒﺮدﯼ ،در ﺑﺮﺧﯽ دﺳﺘﺠﺎت و ﺑﺎﻧﺪهﺎﯼ ﻣﺎﻓﻴﺎﻳﯽ ﻓﻌﺎل و ﺗﺼﻤﻴﻢ-ﺳﺎز
در درون ﻧﻈﺎم ﻋﻤﻼ ﻧﻤﻮدﯼ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺗﺮ دارد و در واﻗﻊ ﺑﺎﻧﺪهﺎﯼ ﻣﺎﻓﻴﺎﻳﯽ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺰﺑﻮر را ﺑﺎﻳﺪ درﻧﻔﺎق ﺗﺮﻳﻦ،
واﭘﺴﮕﺮاﺗﺮﻳﻦ و ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎﻧﺪهﺎﯼ درون ﻧﻈﺎم ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ و ﻧﻘﺶ و ﮐﺎرﮐﺮدﯼ ﺑﺲ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﺤﺴﻮب داﺷﺖ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﮐﻞ ،ﻣﺎ
ﺟﺮﻳﺎﻧﯽ را دارﻳﻢ ﮐﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﻧﻮﻋﯽ ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮد اهﺮﻳﻤﻨﯽ ﺧﺎص ﺑﻮدﻩ و ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل در درون ارﮔﺎﻧﻬﺎﯼ اﻣﻨﻴﺘﯽ و ﻧﻈﺎﻣﯽ از
ﻗﺒﻴﻞ ﺳﭙﺎﻩ و ﺑﺨﺼﻮص ﺑﺨﺸﻬﺎﻳﯽ از ﺁن هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﺪ و راﺳﺘﺎﯼ ﮐﻠﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻈﺎم را در ﻋﻤﻞ ،هﻤﻴﻦ ﻧﮕﺮش و
ﮔﻔﺘﻤﺎن و ﺟﺮﻳﺎن وﻳﮋﻩ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ از ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻴﮑﻨﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ:
»ﺟﺮﻳﺎن ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﺑﺴﺎن ﻣﺠﻨﻮن-اژدهﺎﻳﯽ ﺳﻮدازدﻩ ،درﺁوﻳﺨﺘﻪ در ﺗﻮهﻢ ﮐﻮر و واروﻧﻪ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ اﺳﺖ و اﻳﻦ هﻤﺎن راز
راهﺒﺮدﯼ و ﺑﻦ-ﻣﺎﻳﻪ و ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﭼﻨﺪ ﺟﺎن ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .از ﻧﻈﺮ رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ،ﻧﻮﻋﯽ ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﯽ و ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﮕﯽ ﻏﺮﻳﺐ
و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ واروﻧﻪ ﻧﻤﺎ ،ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﯽ و ﺗﺒﺎهﯽ ﻃﻠﺒﯽ ﺑﯽ ﻣﺮز و ﺑﺨﺼﻮص "ﺗﻮهﻢ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ در ﻣﻴﺪان" )در ﺳﻄﺢ
ن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁن را ﺑﻄﻮر ﮐﻴﻔﯽ ﻳﮑﺘﺎ
و ﻣﺪارﯼ ﺑﺲ ﭘﺴﺖ و ﻣﺒﺘﺬل و در واﮐﻨﺸﯽ ﺟﺒﺮاﻧﯽ( از ﺟﻤﻠﻪ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎ ِ
ﻣﻴﺴﺎزد .ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎﻟﯽ از ﺑﺎژﮔﻮﻧﮕﯽ ،ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ ﺁن ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﯽ ،ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﯽ و ﺗﺒﺎهﯽ ﻃﻠﺒﯽ ﺑﯽ ﻣﺮزﯼ اﺷﺎرﻩ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻪ واروﻧﮕﯽ
ﺑﺪان رداﻳﯽ ﻣﻘﺪس ﺑﻨﺎم ﺁرﻣﺎﻧﮕﺮاﻳﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮد؛ ﻣﺴﺨﯽ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ و دروﻏﯽ ﻋﻈﻴﻢ ﮐﻪ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺪﻋﻴﺎﻧﺶ را هﻢ ﺳﺨﺖ
ﻓﺮﻳﻔﺘﻪ و دﻟﺒﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺴﺎزد! در واﻗﻊ اﮔﺮ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ را ﻣﺘﺮادف ﺑﺎ ﻧﻮﻋﯽ اﺑﺘﺬال و ﺑﺎﻃﻞ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ ﻧﻤﺎ و ﺑﻠﻌﻨﺪﻩ
ن اﻳﻦ
ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﻨﻴﻢ ،ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮد ﺧﺎص ﻣﺰﺑﻮر اوج ﺗﺒﺎهﯽ و ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﯽ و ﻣﺴﺦ و دروغ و واروﻧﮕﯽ ﺑﻮدﻩ و در ﺣﮑﻢ ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎ ِ
هﻴﻮﻻﯼ ﺷﻘﯽ و درﻧﺪﻩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ«.
٣۶
»ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﺧﺎص ﺁن در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ از ﻧﻮع ﻣﻌﻤﻮل ،ﮐﻴﻔﺎ ﺳﺮﺳﺨﺘﺘﺮ،
ﻣﻬﺎﺟﻤﺘﺮ و ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﺗﺮ ﺑﻮدﻩ و ﻣﻴﻞ "ﺑﯽ ﻣﻬﺎر" ﺑﻪ ﺑﻠﻌﻨﺪﮔﯽ و ﺗﺒﺎهﮑﺎرﯼ از وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ اﺻﻠﯽ ﺁن اﺳﺖ .هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ
در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ ﻣﻌﻤﻮل ،ذﺧﺎﻳﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ اش را ﺑﺎ ﺷﺪت و ﺣﺪت ﺑﺴﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ ﻣﺼﺮف ﻣﻴﮑﻨﺪ .اﮔﺮﭼﻪ ﻳﮏ
ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮐﺎرﮐﺮد ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ "در ﻣﻮاردﯼ" ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻬﺎﯼ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺳﺮﻳﻌﺘﺮﯼ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم
دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ از ﻧﻮع ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺨﺼﻮص در ﮐﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪت ﮐﺴﺐ ﮐﻨﺪ و در ﺑﺮﺧﯽ ﻋﺮﺻﻪ هﺎ ﺑﺴﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺎب ﺁوردﻩ و ﺑﻪ ﭘﻴﺶ رود ،اﻣﺎ
در ﮐﻞ و ﺑﻮﻳﮋﻩ در درازﻣﺪت ،اﺿﻤﺤﻼل و ﻣﺮﮔﯽ ﺑﺲ ﺳﺨﺖ و ﭘﺮهﺰﻳﻨﻪ در اﻧﺘﻈﺎرش ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺁن وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ ذاﺗﻴﺶ،
هﻴﻮﻻﯼ ﺗﺒﺎهﯽ را از اﻳﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ و "ﺑﯽ ﺁﻳﻨﺪﮔﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ و ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ" ﮔﺮﻳﺰﯼ ﻧﻴﺴﺖ .هﻢ از اﻳﻦ رو اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم
از ﭘﯽ ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﮐﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺑﻪ درﺁﻣﺪن رﻳﺸﻪ هﺎﯼ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺁن در ژرﻓﻨﺎﯼ ﺗﺎرﻳﺦ و ﻓﺮهﻨﮓ و ﺑﺎورهﺎﯼ ﺟﻮاﻣﻊ
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ-زدﻩ و ﺑﺎ اﺗﻤﺎم ذﺧﺎﻳﺮ هﺮﭼﻨﺪ ﻋﻈﻴﻢ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ اﻳﻦ ﺑﺨﺘﮏ ﮐﺮﻳﻪ و ﻏﻮل ﭘﻴﮑﺮ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوﻳﯽ ﻣﻬﻴﺐ و ﺑﺸﺪت ارﺗﺠﺎﻋﯽ،
ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ از ﺳﺮ راﻩ اﻳﻦ ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ .اﻧﺸﺎﷲ«.
»اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ وﻳﮋﻩ ،ﮐﺎرﮐﺮدهﺎﯼ ذاﺗﯽ ،ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﯽ هﺎ و ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮدش در ﻣﺮﮐﺰ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ و
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬارﻳﻬﺎﯼ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺶ در زﻣﻴﻨﻪ اﯼ ﻣﺴﺘﻌﺪ ،هﻢ هﺴﺘﻪ ﺗﺒﻠﻮر و ﺳ ِﺮ "ﻋﻤﻼ" راهﺒﺮ و ﻧﻮ ِر دﻳﺪﻩ
هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ اﺳﺖ و هﻢ ﭘﺎﺷﻨﻪ ﺁﺷﻴﻞ ﻳﺎ ﭼﺸﻢ اﺳﻔﻨﺪﻳﺎرش ،هﻢ ﻧﮕﺎهﺒﺎن راهﺒﺮدﯼ و ﻧﻴﺮوﯼ اﺻﻠﯽ ﺟﻨﮕﻨﺪﻩ و ﻣﻮﺗﻮر ﭘﻴﺸﺒﺮﻧﺪﻩ ﺁن
اﺳﺖ و هﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﺳﻘﻮط و ﺗﺒﺎهﯽ و ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﺳﺨﺖ و ﻣﺤﺘﻮﻣﺶ .ﺣﺎﻣﻼن اﻳﻦ ﻧﮕﺮش و روﻳﮑﺮد ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﺑﺴﺘﺮ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ،
ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﻣﺮدم و ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﯼ از ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﻪ رﻧﮕﻬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻧﻴﺰ در ﭘﯽ ﮐﺸﺎﻧﺪﻩ و
هﻤﺮاﻩ ﺳﺎزﻧﺪ و ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ،ﺷﮑﻞ و ﺗﺸﮑﻠﯽ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ .ﺁرﯼ! اﻳﻦ هﻤﺎن "راز راهﺒﺮدﯼ" هﻴﻮﻻﺳﺖ ،ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﺪرﺳﺘﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و ﺑﺎزﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪﻩ ﺷﻮد .ﺁﻧﭽﻪ اﻋﺠﺎز ﺑﺎورش ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ اﻳﻨﺒﺎر در ﭘﺴﺘﺘﺮﻳﻦ ﻣﺮاﺗﺐ وﺟﻮدﯼ در اﻳﻨﺎن ﻣﺼﺪاق ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ.
ﺑﺪﻳﻨﺴﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ اﻗﻠﻴﺘﯽ اﻧﺪﮎ و ﺑﺎورﻣﻨﺪ و ﻣﺼﻤﻢ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ در ﺑﺴﺘﺮ ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ،ﻋﻤﻼ ﺑﺴﻴﺎرﯼ را ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺁن ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ
از ﭘﯽ ﺧﻮد ﮐﺸﺎﻧﻴﺪﻩ و ﻣﻨﺸﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮات اﺳﺎﺳﯽ در دﻧﻴﺎﯼ واﻗﻊ ﮔﺮدد.
-هﻤﻴﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺮﮐﺰﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻻﻳﻪ هﺎﯼ
ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﯽ ،ﺑﻪ ﻳﮏ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺧﺼﻠﺘﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﻣﻴﺒﺨﺸﺪ و ﺁن را ذاﺗﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﺳﺨﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺐ و ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﺧﻮاﻩ ﻣﻴﺴﺎزد .هﻤﻴﻦ ﺟﺎن
ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن دﮔﺮدﻳﺴﯽ ﺁن را ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﮐﺒﻮﺗﺮ ،ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﺑﻪ زاﻟﻮﻳﯽ رام و ﻳﺎ هﺮ ﻣﻮﺟﻮد
ﻏﻴﺮدرﻧﺪﻩ دﻳﮕﺮﯼ ،ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ ﻣﻴﮑﻨﺪ«.
-
ﺗﻬﺎﺟﻢ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ؛ رﻓﺘﺎرﯼ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺮاﯼ دﻓﺎع از ﺧﻮد ﻳﺎ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ از ﺟﻨﻮن ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﯽ:
ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﻨﻄﻖ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ هﻢ در ﻳﮏ ﮐﻼم هﻤﺎن ﻣﻨﻄﻖ ﺳﺎدﻩ هﻴﺘﻠﺮﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﻳﺎ ﺑﺘﻤﺎﻣﯽ ﺗﺤﺖ
ﺳﻠﻄﻪ ﻣﻘﺪس )!( ﻣﻦ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻳﺎ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﻧﺎﺑﻮد ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ و از ﮐﺎرﺑﺮد هﻴﭻ روش و اﺑﺰارﯼ ،هﺮ ﻗﺪر هﻢ اهﺮﻳﻤﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ،
ﻟﺤﻈﻪ اﯼ اﺑﺎ ﻧﺨﻮاهﻢ داﺷﺖ) .ﺣﺎل ﻳﮏ ﻟﺤﻈﻪ ﻓﺮض ﮐﻨﻴﺪ هﻴﺘﻠﺮ ﻗﺒﻞ از ﺷﮑﺴﺖ ﻧﻬﺎﻳﯽ اش در ﺟﻨﮓ ،هﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ اﻧﺘﻈﺎر رﺳﻴﺪن
ﻋﻨﻘﺮﻳﺐ ﺑﻪ ﺳﻼﺣﯽ ﺑﺲ ﻣﺮﮔﺒﺎر ﺑﺮاﯼ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺟﻨﮓ را داﺷﺖ و ﺑﺮﺧﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎ وﻋﺪﻩ ﺁن را ﻣﻴﺪادﻧﺪ ،ﺑﻪ ﺳﻼح هﺴﺘﻪ اﯼ
دﺳﺖ ﻣﻴﻴﺎﻓﺖ .ﺑﺮاﺳﺘﯽ در ﺁن ﺻﻮرت ﺟﻬﺎن ﭼﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﯽ ﭘﻴﺪا ﻣﻴﮑﺮد؟(
اﻳﻦ واروﻧﮕﺎن و ﻣﺴﺦ ﺷﺪﮔﺎن در رﻓﺘﺎرﯼ ﻓﺮاﻓﮑﻨﺎﻧﻪ اﻣﺎ ،ﭼﻪ ﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ و ﭼﻪ ﻧﺎﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ ،ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻖ ﺿﺪﺑﺸﺮ و اهﺮﻳﻤﻨﯽ
ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻧﺴﺒﺖ دهﻨﺪ! هﻤﭽﻨﻴﻦ در دورﻩ ﮐﻤﻮن و ﻳﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﺑﻮدن ﺑﻪ هﺮ دﻟﻴﻞ ،روﺣﻴﻪ ﺗﻬﺎﺟﻢ و ﺳﻠﻄﻪ ﮔﺮﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎ ﺣﺘﯽ
ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺻﻮرﺗﯽ ﻣﻌﮑﻮس ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺿﻤﻦ اﺳﺘﺘﺎر و ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺷﺪن در ﭘﻮﺳﺘﻪ هﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪد ،ﺧﻮد را ﺗﺎ زﻣﺎن ﻣﻘﺘﻀﯽ زﻧﺪﻩ ﻧﮕﻪ دارد.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ هﻮﺷﻴﺎر ﺑﻮد ﮐﻪ هﻴﻮﻻﯼ ﻏﺪار ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﭼﻬﺮﻩ ﮐﺮﻳﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻴﺴﺎزد و ﻓﺴﺎد ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻴﺪهﺪ.
٣٧
از ﺟﻤﻠﻪ رﻓﺘﺎرهﺎﯼ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ هﻴﻮﻻﯼ ذاﺗﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ،ﺻﺪور ﺑﺤﺮان و ﺟﻨﮓ اﻓﺮوزﯼ و ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزﯼ ﺧﺎرﺟﯽ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﮐﺎر
ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰﻩ هﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد؛ ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ﺑﺮاﯼ ﺳﺮﭘﻮش ﻧﻬﺎدن و ﺗﺤﺖ اﻟﺸﻌﺎع ﻗﺮار دادن ﺿﻌﻔﻬﺎﯼ ﻋﻤﻴﻖ داﺧﻠﯽ ﺗﻮﺳﻂ
ﻧﻈﺎﻣﯽ واﭘﺴﮕﺮا و ﺿﺪ ﺗﺎرﻳﺨﯽ .ﻧﻈﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﻧﺎﺗﻮان از ﭘﺎﺳﺦ درﺧﻮر ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت واﻗﻌﯽ ﻣﺮدﻣﺎن ﺗﺤﺖ ﺣﺎﮐﻤﻴﺘﺶ اﺳﺖ و
ﺧﻄﺮ ﮔﺴﺘﺮش و ﺗﻌﻤﻴﻖ ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﯽ هﺎ را ﭘﻴﺸﺎروﯼ ﺧﻮد ﻣﻴﺒﻴﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ اﻓﺮوزﯼ و ﺻﺪرو ﺑﺤﺮان روﯼ ﻣﻴﺎورد .ﺣﺎل هﺮ ﭼﻪ ﺷﺪت
ﺿﻌﻒ در داﺧﻞ و ﻣﻴﺰان ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت ﻣﺮدم و ﺧﻄﺮ ﺧﻴﺰﺷﺸﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ،روﯼ ﺁوردن ﺑﻪ اﻳﻦ راﻩ ﺣﻞ ﮐﺎذب ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺟﺬاﺑﻴﺖ
ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ ﺑﺮاﯼ ﻧﻈﺎم ﺑﻴﺎﺑﺪ .اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻮﻳﮋﻩ از ﺟﺎﻳﯽ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﭘﻴﺎﻣﺪهﺎﯼ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ اﻳﻦ راﻩ ﺣﻞ ﮐﺎذب ﺧﻮد ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻧﻈﺎم را ﻧﺎﭼﺎر از
ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ از ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮاﺿﻌﺶ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺳﺎزد .ﺟﻨﮓ اﻓﺮوزﯼ و ﺗﻬﺎﺟﻢ ﺑﻪ ﺧﺎرج هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ اﻣﮑﺎن ارﻋﺎب و ﺳﺮﮐﻮب
در داﺧﻞ را ﺑﺮاﯼ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﺧﻮاﻩ هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﺮاهﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺿﻤﻨﺎ ﺗﻼﺷﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاﯼ اﻳﺠﺎد هﻤﮕﺮاﻳﯽ ﺑﻴﻦ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ
ﺧﻮدﯼ .ﮔﺎﻩ ﻧﻴﺰ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﺧﺎرﺟﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﺣﻤﻠﻪ ﭘﻴﺸﺪﺳﺘﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ ﺑﺰﻋﻢ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻴﺸﻮد .و ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﻳﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ
اﻧﮕﻴﺰﻩ هﺎﯼ ﺟﻨﮓ ﻃﻠﺒﺎن ،ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺒﯽ اﺳﺖ .ﻋﻄﺶ ﺳﻴﺮاﺑﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳ ِﺮ ﺳﻠﻄﻪ ﮔﺴﺘﺮﯼ از ﻳﮑﺴﻮ و ﻧﻮﻋﯽ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ،ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﯽ و
ﭘﺎراﻧﻮﻳﺎﯼ ذاﺗﯽ از ﺳﻮﯼ دﻳﮕﺮ ،اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﻬﺎﺟﻤﺎت ﺧﺎرﺟﯽ را ﺑﺮاﯼ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ذاﺗﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻩ و ﺿﺪﺗﺎرﻳﺨﯽ ،ﮐﻪ ﺑﻮﻳﮋﻩ
دﭼﺎر ﺗﻮهﻢ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ در ﻣﻴﺪان اﺳﺖ ،در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨﺎب ﻣﻴﺴﺎزد.
ﺖ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻦ"" ،ﺧﻂ ﺑﺴﺘﻦ ﭘﻴﺸﺪﺳﺘﺎﻧﻪ در
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺎد داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﻮاردﯼ از ﻗﺒﻴﻞ "ﺗﻬﺎﺟﻢ ﭘﻴﺸﺪﺳﺘﺎﻧﻪ"" ،ﺗﻬﺎﺟﻢ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ"" ،دﺳ ِ
ﺑﻴﺮون ﺧﺎﻧﻪ" و ...در ﻣﻮرد ﺧﺎص هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻣﺎهﻴﺖ و ﻣﺼﺪاﻗﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﺻﻮرﺗﻬﺎﯼ ﻣﻌﻤﻮل ﻣﻴﻴﺎﺑﻨﺪ و در ﻋﻤﻞ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ
ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ،ﺁن وﻳﮋﮔﯽ اﺻﻠﯽ ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮن و ﻣﮑﺎر هﻴﻮﻻ را ﺑﺎزﺗﺎب دهﻨﺪ .اﻳﻦ ﻣﻮارد هﻴﭽﻴﮏ ﺑﻪ ﺧﻮدﯼ ﺧﻮد ،ﺁن وﻳﮋﮔﯽ
اﺻﻠﯽ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺁن وﻳﮋﮔﯽ اﺻﻠﯽ و ﺁن ﺗﻮهﻢ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ در ﺳﻄﺢ و ﻣﺮﺗﺒﻪ اﯼ ﺑﺲ ﭘﺴﺖ و ﻣﺒﺘﺬل
اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﻴﺸﻮد هﻴﻮﻻ اﮔﺮ در ﺧﺎﻧﻪ اش ﻓﺎﻗﺪ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ و ﮐﺎراﻳﯽ ﻣﻘﺘﻀﯽ ﺑﻮدﻩ و ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺨﺖ و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺟﺪﯼ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﯽ را
داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ وﺿﻌﻴﺘﯽ ﮐﻪ ﻧﻈﺎم وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﺑﺎ ﺁن ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ( ،ﺑﻪ ﺟﺪ در ﺻﺪد ﺻﺪور ﺑﺤﺮان و ﺑﺮاﯼ
ﻣﺜﺎل ،ﺧﻂ ﺑﺴﺘﻦ ﭘﻴﺸﺪﺳﺘﺎﻧﻪ در ﺑﻴﺮون ﺧﺎﻧﻪ و "ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖ" ﺑﺪان ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮﺁﻳﺪ ،و اﮔﺮ هﻢ ﺑﻪ ﻓﺮض در داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ و زﻳﺮ
ﮔﻮﺷﺶ ﭼﻨﺎن ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺨﺖ و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﮐﻨﻨﺪﻩ اﯼ را ﺑﻄﻮر ﺟﺪﯼ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺁن ﺑﺎر دﻳﮕﺮ "ﺑﻄﺮﻳﻖ اوﻟﯽ" و ﺑﻨﺤﻮﯼ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺁن
ﺷﺮاﻳﻂ ﻗﺼﺪ ﺣﻤﻠﻪ ﮐﺮدﻩ و هﻴﺘﻠﺮوار در ﭘﯽ ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﯽ داﺧﻠﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺒﯽ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺮﺁﻳﺪ .ﭘﺲ او ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺁن وﻳﮋﮔﯽ ذاﺗﯽ و
اﻗﺘﻀﺎﯼ ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳ ِﺮ ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ" ،در هﺮ ﺻﻮرت و هﺮ ﺑﺎر ﺑﻪ دﻟﻴﻠﯽ و ﺑﻪ ﻧﺤﻮﯼ از اﻧﺤﺎ" ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺣﻤﻠﻪ ﺧﻮاهﺪ
ﺁورد و ﻣﻴﻞ ﺑﯽ ﻣﺮز ﺑﻪ ﺗﻬﺎﺟﻢ و ﺗﺨﺮﻳﺐ و ﺳﻠﻄﻪ ﮔﺴﺘﺮﯼ ،ذاﺗﯽ هﻴﻮﻻﯼ ﺣﻘﺎرت اﺳﺖ.
ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﺁﻧﭽﻪ ﮔﺎﻩ "ﺧﻂ ﺑﺴﺘﻦ ﭘﻴﺸﺪﺳﺘﺎﻧﻪ در ﺑﻴﺮون ﺧﺎﻧﻪ" ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﺑﻴﺸﮏ ﻳﮑﯽ از رﻓﺘﺎرهﺎﯼ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻧﻈﺎم
ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﺑﻮدﻩ و هﺴﺖ .در اﻳﻦ ﺟﺎﯼ ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﻴﺴﺖ؛ هﻴﻮﻻﻳﯽ در ﺣﺎل ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ و ﭘﻮﺳﺖ ﮐﻨﺪﻩ ﺷﺪن ،ﺑﺤﺮاﻧﺰاﻳﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ
و ﻓﺮاﻓﮑﻨﯽ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ و ﺑﺰﻋﻢ ﺧﻮد ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دﻓﺎع را در ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ .ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد اﻣﺎ اﮔﺮ اﺣﻴﺎﻧﺎ ﺑﻪ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺗﺼﻮر ﺷﻮد "ﺁن وﻳﮋﮔﯽ
اﺻﻠﯽ" هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ ،ﮐﻪ ﺁن را "از ﺑﻨﻴﺎد" ﺑﺎ دﻳﮕﺮ اﻧﻮاع دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﻳﻬﺎ ﮐﻴﻔﺎ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻴﺴﺎزد ،ﻧﻪ ﺗﻮهﻢ ﮐﻮر و واروﻧﻪ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ در
ﺳﻄﺢ و ﻣﺪارﯼ ﭘﺴﺖ و ﻣﺒﺘﺬل در ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ ،ﺑﻠﮑﻪ دﻗﻴﻘﺎ هﻤﻴﻦ ﺗﻼﺷﺶ ﺑﺮاﯼ ﺧﻂ ﺑﺴﺘﻦ ﭘﻴﺸﺪﺳﺘﺎﻧﻪ در ﺑﻴﺮون ﺧﺎﻧﻪ
اﺳﺖ ،اﻳﻦ ﺗﺼﻮر ﻧﺎدرﺳﺖ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﻳﮏ ذهﻨﻴﺖ ﺑﺲ ﺧﻄﺮﻧﺎﮎ و ﮔﻤﺮاﻩ ﮐﻨﻨﺪﻩ در ﻣﻮرد ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان داﻣﻦ زﻧﺪ؛
اﻳﻦ ﺗﺼﻮر ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ راﻳﺞ ﮐﻪ" :ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان از اﺳﺎس ﻳﮏ هﻴﻮﻻﯼ ذاﺗﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ و درﻧﺪﻩ ﻧﻴﺴﺖ .او ﺑﺴﺎدﮔﯽ ﻓﻘﻂ ﮔﺮﺑﻪ اﯼ
هﺮاﺳﻴﺪﻩ و ﺣﻴﻠﻪ ﮔﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻮن ﺗﺮﺳﻴﺪﻩ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻴﮑﻨﺪ .هﻤﻴﻦ و ﺑﺲ! ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﺟﻮدﯼ ﮐﻪ داراﯼ ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ
راهﺒﺮدﯼ )ﻻاﻗﻞ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺗﺎﻣﻴﻦ اﺻﻞ ﺣﻴﺎﺗﺶ ﺣﺎل در هﺮ هﻴﺌﺖ ﻣﻤﮑﻦ و ﻣﻘﺘﻀﯽ( ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ،دﺳﺘﮑﻢ ﺑﻄﻮر ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﻗﺎﺑﻞ رام ﮐﺮدن
اﺳﺖ .ﻓﻘﻂ ﭼﻮن ﺑﺴﻴﺎر ﺗﺮﺳﻴﺪﻩ ،ﭼﻨﮓ و دﻧﺪان ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﺪ و ذاﺗﺎ و ﺑﻪ ﺧﻮدﯼ ﺧﻮد ﻣﻬﺎﺟﻢ ﻧﻴﺴﺖ .ﭘﺲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﮐﺎرﯼ ﮐﺮد ﮐﻪ اﻳﻦ
ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺣﺪ ﻣﻌﻴﻨﯽ ﺑﺘﺮﺳﺪ و "اﺣﺴﺎس ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮدن و در ﺗﻠﻪ اﻓﺘﺎدن" ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺣﺪ ﻣﻌﻴﻨﯽ ﺑﻪ او ﻓﺸﺎر ﺁورد؛
٣٨
ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ و ﺣﻮﺻﻠﻪ ،رام و ﺁراﻣﺶ ﮐﺮد .در ﻧﻬﺎﻳﺖ اﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎ اِﻋﻤﺎل ﻣﺎهﺮاﻧﻪ و ﺻﺒﻮراﻧﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ دوﮔﺎﻧﻪ ﭼﻤﺎق و
ﺷﻴﺮﻳﻨﯽ ﻗﺎﺑﻞ رام ﮐﺮدن اﺳﺖ .ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻄﻮر ﻣﻮردﯼ و ﻣﻮﻗﺖ ﻣﻴﺘﻮان ﺑﺎ او وارد ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪ ،ﺑﻠﮑﻪ وﻗﺘﯽ رام ﮔﺮدد از ﻧﻈﺮ راهﺒﺮدﯼ
ﻧﻴﺰ ﺷﺮﻳﮏ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ اﯼ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد"!...
اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻴﺴﺖ ﮐﻪ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ ،ذاﺗﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ ،ﻏﺪار و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ رام ﮐﺮدن اﺳﺖ .او
ﭼﻪ در ﺧﺎﻧﻪ اش اﺣﺴﺎس ﺧﻄﺮ ﮐﻨﺪ و ﭼﻪ اﺣﺴﺎس ﺧﻄﺮ ﻧﮑﻨﺪ" ،در هﺮ ﺻﻮرت و هﺮ ﺑﺎر ﺑﺪﻟﻴﻠﯽ و ﻧﺤﻮﯼ" ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ و
ﺣﻤﻠﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺁورد .ﺗﻬﺎﺟﻢ و ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﯽ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﺟﺪاﻳﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ در ذات و ﻃﺒﻴﻌﺖ اوﺳﺖ .از ﻗﻀﺎ اﮔﺮ در ﺧﺎﻧﻪ اش ﺗﻬﺪﻳﺪﯼ
ﻧﺒﺎﺷﺪ ،هﻴﻮﻻﯼ ﺗﺒﺎهﯽ و ﻃﻤﻊ ﺑﻄﺮﻳﻖ اوﻟﯽ و ﺑﺎ ﺗﻮان ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ ﺣﻤﻠﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺁورد .ﭘﺲ ﺁن وﻳﮋﮔﯽ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰﮐﻨﻨﺪﻩ را ﺑﺎﻳﺪ در ﺁن ﺟﻨﻮن
ﺗﺒﺎهﯽ ﻃﻠﺐ و ﺁن ﺗﻮهﻢ ﮐﻮر و واروﻧﻪ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﺎﻧﯽ در ﻣﺮﺗﺒﻪ اﯼ ﺑﺲ ﭘﺴﺖ و ﻣﺒﺘﺬل ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮد ﻧﻪ در رﻓﺘﺎرهﺎﻳﯽ ﮐﻪ هﺮ ﻳﮏ ﺑﻨﻮﺑﻪ
ﺧﻮد ،ﺁن وﻳﮋﮔﯽ اﺻﻠﯽ را ﺑﺎزﺗﺎب دادﻩ و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ،رﻓﺘﺎرهﺎﻳﯽ دﻳﮕﺮ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺟﺎﯼ ﺁن رﻓﺘﺎرهﺎ را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ.
هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﺪت ﻣﺴﺦ و واروﻧﮕﯽ در ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺪﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁن واروﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﯽ ﺑﻨﻴﺎدﻳﻦ و اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و
ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻳﺶ را ﺧﻮدش ﻧﻴﺰ ﺑﺎور ﺁﻣﺪﻩ و ﺷﻴﻔﺘﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ .او ﻏﺮق در ﺟﻬﻠﯽ ﻣﺮﮐﺐ اﺳﺖ .ﺁن ﺟﻨﻮن ﻣﮑﺎر و ﺑﯽ ﻣﺮز
و ﺗﺒﺎهﯽ ﻃﻠﺒﯽ ﮐﻪ در ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻ اﺳﺖ ،اﺳﺎﺳﺎ او را ﻣﻮﺟﻮدﯼ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﺎص و ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﻣﻴﺴﺎزد .ﺁﻧﭽﻪ او ﻣﻴﮑﻨﺪ ﻳﮏ
رﻓﺘﺎر ﻣﻌﻤﻮل ﺧﺮﻣﺮدرﻧﺪاﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ .او ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﭘﺮﻣﮑﺮ و ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ ﺑﺮاﺳﺘﯽ "از ﻧﻈﺮ راهﺒﺮدﯼ" ﻓﺎﻗﺪ ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ
ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ راهﺒﺮدﯼ اﺳﺖ .او ﺑﺴﺎن ﺧﺮﻣﺮدرﻧﺪﯼ ﻣﻌﻤﻮل ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ از ﻓﺮط اﺣﺴﺎس ﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ ﺿﻌﻒ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺷﺪﻳﺪ و در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ
ﺧﻮدش ﺧﻮب ﻣﻴﺪاﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺿﻌﻴﻒ و ﺷﮑﻨﻨﺪﻩ اﺳﺖ ،ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﺧﻮدﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﯽ ﮐﺮدﻩ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻗﺼﺪ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ دﺳﺖ
ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻦ ،ﺧﻮد را و ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﮐﺮدﻩ و ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﺁوردن ،از ﺧﻮدش دﻓﺎع ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺧﻴﺮ! او اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ .در ﻣﻮرد ﺁن
ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮن هﻴﻮﻻﯼ ﺑﻠﻌﻨﺪﻩ ،دروغ و ﻧﻔﺎق و واروﻧﮕﯽ ﺑﺲ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺗﺮ اﺳﺖ و اﻳﻦ ،رﻓﺘﺎرﯼ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ را در هﻴﻮﻻﯼ ﺗﻮدرﺗﻮﯼ
دروغ و واروﻧﮕﯽ ﺳﺒﺐ ﻣﻴﺸﻮد.
ﺑﻠﻪ! ﮐﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران و هﺮاﺳﻴﺪﮔﺎﻧﯽ در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﮐﻪ دﭼﺎر ﺗﻮهﻢ واروﻧﻪ و ﺑﺸﺪت ﻣﺴﺦ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ ﻧﻤﻴﺒﺎﺷﻨﺪ
ن ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ راهﺒﺮدﯼ و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺁﮔﺎهﯽ از ﺿﻌﻒ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ اﺳﺎﺳﻴﺸﺎن ،ﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ ﺧﻮﻳﺶ را واروﻧﻪ
و ﺑﺎ وﺟﻮد دارا ﺑﻮد ِ
ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺎﻧﻨﺪ و ﺑﺎ ﺟﻨﺠﺎل ﺁﻓﺮﻳﻨﯽ و ﺑﺤﺮاﻧﺴﺎزﯼ ﻣﻴﺨﻮاهﻨﺪ ﺧﻮد را در اﻣﺎن ﻧﮕﺎﻩ دارﻧﺪ و ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﺸﺎن را ﺣﻔﻆ ﮐﻨﻨﺪ .ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد
اﻣﺎ ﺷﺪت ﺗﺒﺎهﯽ در ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﺪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﻧﺒﻮدﻩ و ﺗﻮهﻢ ﮐﻮر ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و ﻣﺴﺦ ﻏﺮﻳ ِ
ﺐ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ از ﺁن در ﺳﻄﺢ و ﻣﺮﺗﺒﻪ اﯼ ﺑﺲ
ﭘﺴﺖ و ﻣﺒﺘﺬل در ﺁﻧﻬﺎ ﻏﺎﻟﺐ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻣﺜﺎل ﺁﻧﺎن را ﻧﻤﻴﺘﻮان ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺮﻳﺐ و ﺑﺎژﮔﻮﻧﮕﯽ ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﺮد .ﺁﻧﺎن هﺮﮔﺰ
ﺁن ﺳﺮﺳﺨﺘﯽ و ﺟﺪﻳﺖ اهﺮﻳﻤﻨﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب را ﻧﺪارﻧﺪ و ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ هﺴﺘﻪ ﺗﺒﻠﻮر ،ﺳﮑﺎن راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ ،ﻣﻮﺗﻮر ﭘﻴﺸﺒﺮﻧﺪﻩ و ﻧﻴﺮوﯼ
اﺻﻠﯽ ﺟﻨﮕﻨﺪﻩ در ﻳﮏ ﺟﻨﺒﺶ ﻳﺎ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺗﻬﺎﺟﻤﺎت هﻴﻮﻻﯼ درﻧﺪﻩ و ﺑﻠﻌﻨﺪﻩ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ را ﻧﻴﺰ ﻋﻤﻼ ﺁﻧﺎن "راهﺒﺮﯼ"
ﻧﻤﻴﮑﻨﻨﺪ .ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ-ﮐﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺪارات ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ ،ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ و ﻣﻨﺎﻓﻌﺸﺎن ،ﺗﺎ ﺟﺎﻳﯽ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺁن ﺗﻬﺎﺟﻤﺎت
هﻤﺮاﻩ ﺑﻮدﻩ و اﻣﺎ در ﺑﺰﻧﮕﺎهﻬﺎﯼ ﺑﺲ ﺧﻄﻴﺮ راﻩ ﺧﻮد را از ﻣﺠﺎﻧﻴﻦ ﺟﺪا ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد .اﻣﺎ ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮن هﻴﻮﻻﯼ درﻧﺪﻩ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ
در ﻣﺮﮐﺰﻳﺖ راهﺒﺮدﯼ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ اهﺮﻳﻤﻨﯽ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﺑﺮ ﺗﻮهﻢ ﺣﻘﻴﺮ و ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﭘﺎﯼ ﻓﺸﺮدﻩ و ﺧﻮﯼ درﻧﺪﮔﯽ و
ﺗﻤﺎﻳﻞ "ﺑﯽ ﻣﺮز" ﺑﻪ ﻏﻠﺒﻪ و ﺳﻠﻄﻪ ﮔﺴﺘﺮﯼ ،ذاﺗﯽ او اﺳﺖ.
-
اﺷﺎرﻩ اﯼ ﺑﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ و ﻧﻤﺎد ﺁن ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ و ﮐﺎرﮐﺮد اﮐﺴﺘﺎﺳﯽ وا ِر دﻳﻦ در ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ:
ﺑﺮاﯼ اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﮐﺮﻳﻪ دﻳﻨﯽ ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﭘﺪﻳﺪﻩ اﯼ ﻣﺘﺎﺧﺮ ،ﮐﻪ ﺧﻮد ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ داراﯼ اﻧﻮاع و رﻧﮕﻬﺎﯼ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺑﺎﺷﺪ ،هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﺸﻮد
از ﻧﻤﺎد ﺁﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎﻧﯽ و ﮔﻮﻳﺎﯼ "ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ" اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﺮد .اﻳﻦ ﻧﻤﺎد ﺑﺲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ را ﻣﻴﺘﻮان هﻢ ﺑﻪ ﻣﺼﺪاﻗﯽ ﺧﺎص ،ﺑﺮاﯼ اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ
٣٩
ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﺑﻄﻮر وﻳﮋﻩ و هﻢ ﺑﻪ ﻣﺼﺪاﻗﯽ ﮐﻠﯽ ،ﺑﺮاﯼ اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ "ﺟﻨﺒﺶ و ﻧﻈﺎﻣﺎت ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﮐﻠﻴﺘﺶ
ﺑﻄﻮر ﻋﺎم" ﺑﮑﺎر ﺑﺮد.
هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﺘﻮان از ﻧﻤﺎد ﺁﺧﺮاﻟﺰﻣﺎﻧﯽ و ﺑﺲ ﮔﻮﻳﺎﯼ "دﺟﺎل" ﺑﺮاﯼ اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺳﺎﻻرﯼ ﺧﻮدﻣﺪاراﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﻮد.
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﮐﻠﻴﺘﺶ ،ﺧﻮد در ﺑﺴﺘﺮ ﻓﺴﺎدﮐﺎرﻳﻬﺎﯼ "ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺳﺎﻻرﯼ ﺧﻮدﻣﺪاراﻧﻪ" ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻩ و هﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺁزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻬﺎﯼ
دوران ﺟﻨﮓ ﺳﺮد ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﻣﻴﮑﺮوﺑﯽ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﮔﺸﺖ .ﺑﺪﻳﻨﺴﺎن ،در ﺑﺴﺘﺮ ﺧﺮاﺑﻴﻬﺎ و زﺑﺎﻟﻪ هﺎﯼ ﻣﺴﻤﻮﻣﯽ ﮐﻪ دﺟﺎل از ﭘﯽ ﺧﻮد
ﺑﺮﺟﺎﯼ ﻧﻬﺎدﻩ ﺑﻮد ،ﺣﺘﯽ ﺑﻌﻀﯽ از ﻻﮎ ﭘﺸﺘﻬﺎﯼ ﻣﻨﻔﻌﻞ و ﻋﺎﻓﻴﺖ ﻃﻠﺐ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﻣﺎدﻩ وراﺛﺘﻴﺸﺎن ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ
ﺧﺰﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﮔﺎﻩ ﺣﺘﯽ داﻳﻨﺎﺳﻮرهﺎﻳﯽ ﺟﻨﮕﻨﺪﻩ ﺟﻬﺶ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ .ﭘﺲ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻧﻤﺎدﻳﻦ ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ :ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ از ﭘﯽ دﺟﺎل و
ﻓﺴﺎدﮐﺎرﻳﻬﺎﯼ او اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﻣﻴﺎﻳﺪ.
هﻢ دﺟﺎل و هﻢ ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ ،ﺑﺎ وﺟﻮد ﺑﺮﺧﯽ ﺑﺮﺧﻮردهﺎﯼ ﺳﺨﺘﺸﺎن ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ و ﺗﻔﺎوﺗﺸﺎن در ﭘﺎرﻩ اﯼ ﺑﻨﻴﺎدهﺎ ،ﺷﻌﺎرهﺎ و روﻳﻪ هﺎ،
ﻧﮕﺎهﯽ ﺑﺲ ﺗﻴﺮﻩ و ﺗﺎر دارﻧﺪ و هﺮ ادﻋﺎ و ﺷﻌﺎرﯼ ﮐﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﻋﻤﻼ ﻧﮕﺎهﺸﺎن ﺑﻪ ﺟﻬﺎن و ﺁدﻣﯽ ﻧﮕﺎهﯽ ﺗﻴﺮﻩ اﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ هﺮ
ﻳﮏ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺧﺎص ﺧﻮد از ﺷﻴﻮﻩ هﺎﻳﯽ اهﺮﻳﻤﻨﯽ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ .اﻣﺎ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ اﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ هﺎ را ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ ،ﻣﻘﺪس
ﺷﻤﺮدﻩ و در راﺳﺘﺎﯼ اهﺪاف ﻣﻘﺪس اﻟﻬﯽ و از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﻴﮑﻨﺪ .ﺁرﯼ! ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ ﮐﺮﻳﻪ اﻟﻤﻨﻈﺮﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﮐﺮاهﺘﺶ را
ﻣﻘﺪس ﻣﻴﺸﻤﺮد!
ن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺑﻪ "اژدهﺎﯼ
ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﮐﻠﻴﺘﺶ ﺑﻪ ﻧﻤﺎد ﺁﺧﺮاﻟﺰﻣﺎﻧﯽ "ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ" و ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮ ِ
ﮐﻤﻮدو" )ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﯽ ﻏﺮﻳﺐ و ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺎﻳﺎن ﺗﻮﺟﻪ( ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ ﺑﻴﺎن ﺷﺪﻩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.
ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ ﺳﺘﻤﮕﺮﯼ ﮐﺮﻳﻪ و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﯼ ﺷﻘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﮑﺮ و ﻧﻔﺎق ﻣﻌﺎوﻳﻪ و ﺟﻨﻮن ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و ﻓﺴﻖ ﺑﯽ ﻣﺮز ﻳﺰﻳﺪ را ﺑﺎ هﻢ دارد؛
ﻧﻔﺎق و دروﻏﯽ ﺑﺰرگ ﮐﻪ اﺳﻼم را هﻤﭽﻮ ﭘﻮﺳﺘﻴﻨﯽ واروﻧﻪ ،ﺑﺴﺎن اﺳﻼم ارﺗﺠﺎﻋﯽ و ﺑﺮﺗﺮﯼ ﻃﻠﺐ اﺑﻮﺳﻔﻴﺎن ﺑﺎ ﺗﻌﻠﻘﺎت و ﺗﻌﺼﺒﺎت
ﭘﻮﺳﻴﺪﻩ و ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ و ﻗﺒﻴﻠﮕﯽ ،ﺑﺮ ﺗﻦ ﮐﺸﻴﺪﻩ .ﺳﻄﺤﯽ ﻧﮕﺮﯼ و ﭘﻮﺳﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﺟﺎهﻼﻧﻪ در ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ،از اﺳﻼم ﭘﻮﺳﺘﻴﻨﯽ
واروﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺣﻘﺎﻳﻘﯽ ﺑﺲ ﻋﺎﻟﯽ را ﻣﺴﺦ و ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ ﻣﻴﺴﺎزد .ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ هﻤﭽﻮ اﺑﻮﺳﻔﻴﺎن ،دﻳﻦ را ﭘﻮﺳﺘﻴﻨﯽ ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮاﯼ ﻣﻘﺪس
ﺳﺎﺧﺘﻦ ارﺗﺠﺎع و ﺟﺎهﻠﻴﺖ ﻣﻴﺨﻮاهﺪ .اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﮐﺒﺮ ﮐﻮر و ﻓﺴﻖ ﺑﯽ ﻋﻨﺎن ﻳﺰﻳﺪ ،ﻧﻔﺎق و رﻳﺎﯼ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ و ﺗﻮدرﺗﻮﯼ ﻣﻌﺎوﻳﻪ و
ﻣﻘﺪس و ﻣﺎوراﻳﯽ ﻧﻤﻮدن ﻧﻔﺴﯽ ﺧﻮدﭘﺮﺳﺖ و ﺷﻘﯽ ﺑﺮ ﺳﻴﺎق واروﻧﮕﺎﻧﯽ اﻣﺜﺎل اﺑﻦ ﻣﻠﺠﻢ را ﺟﻤﻠﮕﯽ در ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻧﻮﻋﯽ "ﺷﻴﻄﺎن ﭘﺮﺳﺘﯽ ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ و ﺑﻠﻌﻨﺪﻩ" ،ﮐﻪ هﻤﺎﻧﺎ روح و ﻣﻀﻤﻮن اﺻﻠﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ اﺳﺖ ،در هﺴﺘﻪ ﺗﺒﻠﻮر و ﺳ ِﺮ ﻋﻤﻼ
راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ ﺁن ﻳﻌﻨﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ،ﺑﻪ اوج ﮐﻴﻔﯽ ﺧﻮد ﻣﻴﺮﺳﺪ و ﺁﻧﺎن را از اﻳﻦ ﻧﻈﺮ از دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﻳﻌﻨﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران ﺑﻄﻮر ﮐﻴﻔﯽ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻣﻴﺴﺎزد .ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮن ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ ﺑﺴﺎن ﻳﺰﻳﺪ ،ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻧﺨﻮﺗﯽ ﺳﺨﺖ ﮐﻮر و
ﺟﺎهﻼﻧﻪ ،ﻏﺮق در ﻧﻮﻋﯽ ﺗﻮهﻢ ﺗﻴﺮﻩ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ و "ﻓﺎﻗﺪ ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ راهﺒﺮدﯼ" اﺳﺖ) .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،هﻤﻴﻦ ﻧﺨﻮت ﮐﻮر و ﺗﻮهﻢ
ﺗﻴﺮﻩ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﻳﺰﻳﺪ ﺗﻮﺻﻴﻪ اﮐﻴﺪ ﭘﺪرش ﻣﻌﺎوﻳﻪ را ﮐﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف او داراﯼ ﺁن ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ راهﺒﺮدﯼ ﺑﻮد در
ﺑﺎرﻩ اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﺑﮕﻴﺮد و ﺣﺘﯽ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدهﺎﯼ ﺁﺧﺮ اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﮐﻨﺎر ﮔﺬاردن ﺳﻼح و ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻳﺎ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﯽ
دﻳﮕﺮ در ﺻﻮرت ﻗﺒﻮل "ﻋﺪم ﺑﻴﻌﺖ" را ﻧﭙﺬﻳﺮد و دﺳﺖ ﺑﻪ ﮐﺎرﯼ ﺑﺰﻧﺪ ﮐﻪ در ﻋﻤﻞ ،ﺑﻪ وارد ﺁﻣﺪن ﺳﺨﺘﺘﺮﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﺑﻪ
اﺻﻞ و اﺳﺎس ﺳﻠﺴﻠﻪ اﻣﻮﻳﺎن ﺑﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ(.
در ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ،ﻗﺮاﺋﺘﻬﺎﯼ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﺎص و ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ از ﻣﺬهﺐ و ﻣﻘﻮﻻﺗﯽ از ﻗﺒﻴﻞ اﻣﺖ ،ﻣﺸﺎﺑﻪ هﻤﺎن ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ و ﮐﺎرﮐﺮدهﺎﻳﯽ را
دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﺮاﺋﺘﻬﺎﯼ ﺧﺎص و ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ از وﻃﻦ دوﺳﺘﯽ و ﻣﻘﻮﻻﺗﯽ از ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻠﺖ در ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺘﯽ .در ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ اﻧﻮاع
ﺗﻌﺼﺒﺎت و ﺗﻮهﻤﺎت و ﺧﺮاﻓﻪ هﺎ و ﺑﺎورهﺎﯼ ﺟﺎهﻼﻧﻪ و واﭘﺴﮕﺮاﻳﺎﻧﻪ از ﻧﻮع ﺳﻨﺘﯽ و دﻳﻨﯽ رواﺟﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ دارد ،ﮔﺮاﻳﺸﺎت ﭘﺪرﺷﺎهﯽ
و ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺟﻨﺴﻴﺘﯽ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ اﺳﺖ و ﮐﻬﻨﻪ ﮔﺮاﻳﯽ و ﺑﺮﺧﯽ ﻧﮕﺮﺷﻬﺎ و روﻳﻪ هﺎﯼ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ دوران ﻣﺎﻗﺒﻞ ﻣﺪرن و ﺑﻌﻀﯽ ﮔﺮاﻳﺸﺎت
۴٠
ﻗﺒﻴﻠﮕﯽ و ﺳﺎﺧﺘﺎرهﺎ و ﺷﻴﻮﻩ هﺎﯼ ﺳﻨﺘﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﭽﺸﻢ ﻣﻴﺨﻮرﻧﺪ .هﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺑﺮﺧﯽ روﻳﮑﺮدهﺎﯼ ﺿﺪ ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ ﭘﺮ
رﻧﮕﺘﺮﻧﺪ .ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ،ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﻧﻮاع ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻏﻴﺮدﻳﻨﯽ ،ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻬﺎ و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﻳﻬﺎﻳﯽ ﻓﺰوﻧﺘﺮﯼ داﺷﺘﻪ ،ﺳﺮﺳﺨﺘﺘﺮ ﺑﻮدﻩ و
در ﻓﺮﻳﺐ و ﻧﻔﻮذ و اﺳﺘﺘﺎر و اﺳﺘﻤﺮار و ﮔﺴﺘﺮش و ﺑﺮﺁﻣﺪن در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻘﺘﻀﯽ ،ﺧﻄﺮﻧﺎﮐﺘﺮ اﺳﺖ.
ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﯼ اﺑﺰارﯼ و ﻣﻨﺎﻓﻘﺎﻧﻪ از دﻳﻦ و ﺑﺎورهﺎﯼ دﻳﻨﯽ و ﻣﺴﺦ و واروﻧﻪ ﺳﺎزﯼ و ﻣﺒﺘﺬل ﻧﻤﻮدن ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ ﺁﻧﻬﺎ ،روﻳﻪ اﯼ
ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ از ذات ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ اﺳﺖ .ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد اﻣﺎ ،اﻋﺘﻘﺎد ﻳﺎ ﻋﺪم اﻋﺘﻘﺎد و اﻟﺘﺰام ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺑﺎورهﺎ و ﺷﻌﺎﺋﺮ و روﻳﻪ هﺎﯼ ﻣﺬهﺒﯽ از
ﻧﻮع ﺧﻮدﺑﻴﻨﺎﻧﻪ و ﻗﺸﺮﯼ ،ﻣﺜﻼ ﺑﺮ ﺳﻴﺎق اﻣﺜﺎل ﺧﻮارج ﻧﻬﺮوان و ،...ﺑﻪ ﺧﻮدﯼ ﺧﻮد ،ﻣﻼﮎ و ﻣﻌﻴﺎرﯼ ﺑﺮاﯼ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻳﮏ ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ
دﻳﻨﯽ از ﻳﮏ ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ ﻏﻴﺮدﻳﻨﯽ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ .اﮔﺮﭼﻪ ﺧﺮاﻓﻪ ﮔﺮاﻳﯽ ﺟﺎهﻼﻧﻪ و ﮐﻬﻨﻪ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻣﻘﺪس-ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﻪ و اﻧﻮاع ﺗﻌﺼﺒﺎت ﻣﻨﺤﻂ
و ﺗﻨﮓ ﻧﻈﺮاﻧﻪ از ﻧﻮع ﺳﻨﺘﯽ و دﻳﻨﯽ و ﻓﺮﻗﻪ اﯼ و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻨﻬﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮﯼ اﺳﺎﺳﯽ در ﺟﻨﺒﺶ ﻋﻤﻴﻘﺎ ﻓﺎﺳ ِﺪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺑﻪ ﻣﺼﺪاق ﻋﺎم
ﺐ ﺑﺨﺼﻮص ﻣﻘﻴﺪ ﻣﺬهﺒﯽ هﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ
ﺁن ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ،وﻟﯽ ﻳﮏ ﻧﻴﺮوﯼ هﺎر و ﻓﺮوﻣﺎﻳﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻳﮏ ﻣﺘﻌﺼ ِ
ﻧﺒﺎﺷﺪ" .ﺷﻘﺎوﺗﯽ درﻧﺪﻩ و ﺗﻘﺪﻳﺲ ﺷﺪﻩ" و ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ از ﮔﻮﻧﻪ اﯼ "ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﯽ ﮐﻮردﻻﻧﻪ و ﻣﻬﺎﺟﻢ" و ﻧﻴﺰ "اﺧﻼﻗﻴﺎﺗﯽ ﺑﺲ ﺑﺎژﮔﻮن و
ﻓﺴﺎدﺁور و ﻣﺒﺘﺬل ﮐﻪ ﺧﻮد ﺑﺮ ﻧﮕﺎهﯽ ﺣﻘﻴﺮ و ﺗﻴﺮﻩ ﺑﻪ هﺴﺘﯽ و اﻧﺴﺎن اﺳﺘﻮار اﺳﺖ" را اﻟﺒﺘﻪ در ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺘﻮان ﺳﺮاغ ﻧﻤﻮد؛
اﻣﺎ ﺗﻘﻴﺪ ﻳﺎ ﻋﺪم ﺗﻘﻴ ِﺪ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻣﺬهﺒﯽ را ،اﮔﺮﭼﻪ در ﺳﻄﺢ و ﻣﺪارﯼ ﭘﺴﺖ و ﻣﺒﺘﺬل ﺑﻮدﻩ و ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ از ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﻴﻬﺎ و ﺧﻮدﺧﻮاهﻴﻬﺎ
و ﺗﻌﺼﺒﺎت ﺟﺎهﻼﻧﻪ و ﺧﻮدﻓﺮﻳﺒﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻪ ﺧﻮدﯼ ﺧﻮد ﻧﻤﻴﺘﻮان ﻣﻼﮐﯽ ﺑﺮاﯼ ﺗﻤﻴﻴﺰ ﻳﮏ ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ دﻳﻨﯽ از ﻳﮏ ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ ﻏﻴﺮدﻳﻨﯽ
ﻗﺮار داد .ﻳﮏ ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ دﻳﻨﯽ ،ﺗﻘﻴﺪ دﻳﻨﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ ،در هﺮ ﺻﻮرت ﺗﻮهﻢ-زدﻩ ﺑﻮدﻩ ،ﻣﻨﻴﺖ و ذهﻨﻴﺎﺗﯽ ﺣﻘﻴﺮ و ﻣﺒﺘﺬل داﺷﺘﻪ و
در ﻋﻤﻖ ذهﻨﺶ ﻧﮕﺎهﯽ ﺗﺎر و "ﺗﻴﺮﻩ" ﺑﻪ هﺴﺘﯽ و اﻧﺴﺎن دارد -ﺿﻤﻦ اﻳﻨﮑﻪ اﻟﺒﺘﻪ او ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ واروﻧﻪ-ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﻪ و ﺟﺒﺮاﻧﯽ ،هﻢ
ﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ و هﻢ ﻧﺎﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ ،ادﻋﺎهﺎ و ﺷﻌﺎرهﺎﻳﯽ ﺑﺲ ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ را ﺑﻴﺎن دارد و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻴﺰ دروغ ﮔﻔﺘﻪ و در ﺟﻬﻠﯽ
ﻣﺮﮐﺐ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺿﻤﻨﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﮑﺎر اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁن درﮎ و ﺗﺼﻮﻳﺮ ذهﻨﯽ ﻣﺎهﻮا ﺣﻘﻴﺮ و ﺗﻴﺮﻩ و ﻓﺎﺳﺪﯼ ﮐﻪ "ﺑﺮﺧﯽ" از ﺑﻪ اﺻﻄﻼح
دﻳﻨﺪاران ﻧﻴﺰ از ﺧﺪاوﻧﺪ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان و ﭘﻴﺸﻮاﻳﺎن ﺧﻮﻳﺶ دارﻧﺪ و ﺑﻪ واروﻧﮕﯽ ﺗﻘﺪﻳﺴﺶ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ در اﺻﻞ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ "ﺷﻴﻄﺎن ﭘﺮﺳﺘﯽ در
ﭘﻮﺷﺸﯽ ﺑﺎژﮔﻮن" اﺷﺎرﻩ دارد .ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﻧﻴﺰ در اﺳﺘﻤﺮار ﭼﻨﻴﻦ روﻳﮑﺮد ﻓﺎﺳﺪ و ﺳﺮاﺳﺮ دروغ و در ﺑﺴﺘﺮ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ذهﻨﻴﺎت و
ت ﺗﻴﺮﻩ و درﻧﻔﺎق اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﺳﺮﺑﺮﺁوردن ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ .ﺁن ﺑﺖ ذهﻨﯽ ﺣﻘﻴﺮ و ﺳﻔﺎﮎ و ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮﯼ هﻢ ﮐﻪ ﺁﻧﺎن در
ﻣﻮهﻮﻣﺎت و روﺣﻴﺎ ِ
ﻃﯽ ﻣﻨﺎﺳﮑﯽ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮن و ﺳﺎدﻳﮏ-ﻣﺎزوﺧﻴﺴﺘﯽ ﺳﺘﺎﻳﺸﺶ ﮐﺮدﻩ و ﻣﺴﺦ و از ﺧﻮد ﺑﻴﺨﻮدﺷﺎن ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺟﺰ وهﻤﯽ دروﻏﻴﻦ،
اﻧﻌﮑﺎس ﺟﻬﻞ و ﺗﺮس و ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﻴﺸﺎن ﻧﻴﺴﺖ .ﭼﻪ ﺑﺴﺎ اﻋﺘﻘﺎدات و ﻧﻤﺎدهﺎ و ﺁﻳﻴﻨﻬﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﺦ ﮔﺸﺘﻪ و ﮐﺎرﮐﺮدﯼ واروﻧﻪ ﻣﻴﻴﺎﺑﻨﺪ و
دروغ و ﺗﺒﺎهﯽ ،رداﯼ ﺗﻘﺪس ﺑﺮ ﺧﻮد ﻣﻴﮑﺸﺪ .اﻟﺒﺘﻪ ﮐﻪ ﭼﻨﺎن ﺁﻳﻴﻦ رﻳﺎﻳﯽ و دﻳﻦ و ﺣﺘﯽ ﻋﺮﻓﺎن ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻩ و ﻓﺎﺳﺪﯼ ،ﻧﻔﺎق ﻣﺠﺴﻢ
اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ از ﺑﻴﺦ و ﺑﻦ ﺑﺮاﻧﺪاﺧﺘﻪ و وﻳﺮان ﺷﻮد.
ﮐﺎرﮐﺮ ِد ﺗﺒﺎهﺴﺎز و "از ﺧﻮد ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﮐﻨﻨﺪﻩ" دﻳﻦ در ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﻧﻴﺰ ﻧﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﯼ اﻓﻴﻮن-ﮔﻮﻧﻪ ،ﺑﻠﮑﻪ در ﺑﺴﻴﺎرﯼ اوﻗﺎت و
ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﻣﻮرد ﺁن هﺴﺘﻪ ﺗﺒﻠﻮر و ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺤﺮﮎ اﺻﻠﯽ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺿﺪ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ،ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮐﺎرﮐﺮدﯼ "اﮐﺴﺘﺎﺳﯽ-وار" اﺳﺖ .اﻟﺒﺘﻪ
ﻧﻤﻴﺘﻮان ﮐﺎرﮐﺮد ﺗﺮﻳﺎﮎ ﮔﻮﻧﻪ ﻗﺮاﺋﺘﻬﺎﻳﯽ ﻣﻨﺤﻂ از دﻳﻦ و ﻳﺎ ﻋﺮﻓﺎن را در ﮔﺮوهﯽ از ﺁﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ در ﭼﺎرﭼﻮب ﮐﻠﯽ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ
ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ و ﭼﻨﺪﻻﻳﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ و هﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺑﺮﺧﯽ از اﻓﺮاد و ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺳﻴﻄﺮﻩ ﺁن را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ.
ﺶ ﻣﺠﻨﻮﻧﺎﻧﻪ و هﻴﺘﻠﺮوارﯼ ﮐﻪ در
وﻟﯽ ﺑﺨﺼﻮص در ﻣﻮرد ﺁن هﺴﺘﻪ ﻓﻌﺎل ،ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﺑﺸﺪت ﻣﺘﻮه ِﻢ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ و ﺁن ﻧﮕﺮش و ﻣﻨ ِ
ﺟﺮﻳﺎن ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻣﺘﻘﺎﺑﻠﺶ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﻧﮕﺎهﻬﺎ و روﻳﮑﺮدهﺎ در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ،در ﻋﻤﻞ و ﺧﻮاﻩ و ﻧﺎﺧﻮاﻩ ،ﺟﺎﻳﮕﺎهﯽ ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ و
ﻧﻘﺶ و ﺗﺎﺛﻴﺮﯼ راهﺒﺮدﯼ و راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ دارد ،ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﺰﺑﻮر ،ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺪاﻋﯽ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و ﻣﺤﺮﮐﯽ از ﻗﺒﻴﻞ اﮐﺴﺘﺎﺳﯽ
اﺳﺖ ﻧﻪ اﻓﻴﻮن.
-
ﻧﮕﺎهﯽ ﮔﺬرا ﺑﻪ ﭘﺎرﻩ اﯼ ﺳﻮاﺑﻖ:
۴١
ﺑﯽ ﺗﺮدﻳﺪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ و ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ داراﯼ رﻳﺸﻪ هﺎﯼ ﻋﻤﻴﻖ اﻋﺘﻘﺎدﯼ ،ﻓﺮهﻨﮕﯽ و ﺗﺎرﻳﺨﯽ اﺳﺖ .ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﭘﯽ
ﺿﻌﻒ و اﻧﺤﻄﺎط ﺣﮑﻮﻣﺘﻬﺎﯼ ﺳﻨﺘﯽ در ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ و اﻳﺮان ،ﻧﺎﮐﺎﻣﻴﻬﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪد ﻣﻠﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎن در ﻗﺮون اﺧﻴﺮ و اﺳﺘﻌﻤﺎرزدﮔﯽ ﻓﺮاﮔﻴﺮ،
ت واﭘﺴﮕﺮا و ﻣﺘﻌﺼ ِ
ﭘﺎرﻩ اﯼ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎ ِ
ﺐ ﻣﺬهﺒﯽ "ﺑﺎ روﻳﮑﺮدﯼ ﻓﻌﺎل و ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﮐﺴﺐ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﯽ" ،ﺿﻤﻦ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﯼ از
ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ و روﻳﻪ هﺎﯼ ﺳﻨﺘﯽ از ﻳﮏ ﺳﻮ و ﺑﻌﻀﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ و روﻳﻪ هﺎﯼ ﻏﻴﺮﺳﻨﺘﯽ از ﺳﻮﯼ دﻳﮕﺮ ،ﻧﺸﻮ و ﻧﻤﺎ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ .اﻳﻦ ﻧﺸﻮ
ﯽ
ﻂ ﻣﺴﺘﻌﺪ و ﻣﺘﻼﻃ ِﻢ ﻓﺮاهﻢ ﮔﺸﺘﻪ در ﭘﯽ ﻇﻬﻮر و ﮔﺴﺘﺮش ﻧﺎﻣﻮزون و ﻧﺎﻗﺺ ﻣﺪرﻧﻴﺰم در ﺟﻮاﻣﻊ ﺳﻨﺘ ِ
ﻧﻤﺎ ،ﮐﻪ در ﺑﺴﺘﺮ و ﺷﺮاﻳ ِ
ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ اﺳﻼﻣﯽ و ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻈﺎهﺮ و ﺗﺒﻌﺎت ورود ﺑﻪ دﻧﻴﺎﯼ ﻣﺪرن ﺻﻮرت ﻣﻴﮕﺮﻓﺖ ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﺑﺮوز ﺟﻨﺒﺶ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در
ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪد اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ .در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎﯼ ﺳﺘﻢ زدﻩ ﺑﺎ ﺧﻴﻞ ﺗﻮدﻩ هﺎﯼ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ و ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ از ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺣﮑﻮﻣﺘﻬﺎﯼ ﻣﺴﺘﺒﺪ،
ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺳﺎﺧﺘﺎرهﺎﯼ ﭘﺪرﺷﺎهﯽ )ﭘﺎﺗﺮﻳﻤﻮﻧﻴﺎل( و ﻗﺒﻴﻠﮕﯽ و ﻣﺮدﺳﺎﻻرﯼ ﻣﻘﺘﺪراﻧﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ و ﮔﺴﺘﺮﺷﯽ زﻳﺎد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .هﻴﭽﻴﮏ از اﻳﻦ
ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﻪ دوران ﺑﻠﻮغ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﮔﺴﺘﺮﻩ ﮐﻼن وارد ﻧﮕﺸﺘﻪ و اﻧﻮاع روﻳﮑﺮدهﺎﯼ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﯽ ﮔﺮﯼ و ﺗﺒﻌﻴﺖ ﮐﻮرﮐﻮراﻧﻪ
در ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ روﻳﮑﺮدهﺎﯼ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺧﺮد و اﺳﺘﻘﻼل ﻏﻠﺒﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .هﻤﭽﻨﻴﻦ رواج ﺑﺲ ﮔﺴﺘﺮدﻩ و ﻋﺎدﯼ ﺷﺪﻩ ﺑﺎورهﺎ و رﻓﺘﺎرهﺎﯼ
ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ "ﻣﺮگ ﭘﺮﺳﺘﯽ و ﺗﺒﺎهﯽ ﻃﻠﺒﯽ"" ،ﮔﻮﻧﻪ اﯼ ﻓﺮهﻨﮓ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻏﺎرﺗﯽ" ،ﺧﻮدﺧﻮاهﻴﻬﺎﯼ ﺣﻘﻴﺮ و دروغ و ﻧﻔﺎق و واروﻧﮕﯽ
ﻣﻨﺒﻊ ﻋﻈﻴﻤﯽ را ﺑﺮاﯼ ﺟﻨﺒﺶ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﻓﺮاهﻢ ﺁورد .اﻳﻦ ﺁﻓﺎت ﺷﻮم "ﺑﺨﺼﻮص ﭘﺲ از ﺣﻤﻼت ﺳﺨﺖ وﻳﺮاﻧﮕﺮ ﻣﻐﻮﻻن )ﮐﻪ ﺧﻮد
ﺑﺪﻧﺒﺎل ﮔﺴﺘﺮش ﺗﻔﺮﻗﻪ و ﻓﺴﺎد و ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﯽ در ﻣﻴﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد( و اﺳﺘﻘﺮار دﻳﺮﭘﺎﯼ ﺁﻧﺎن در ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎﯼ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن" در
ﺑﻄﻦ ﺟﻮاﻣﻊ اﺳﻼﻣﯽ و در ﺑﺮﺧﯽ ﺑﺎورهﺎ و رﻓﺘﺎرهﺎ و ﺁﻳﻴﻨﻬﺎﻳﺸﺎن در ﻃﯽ ﻗﺮون ﻧﻬﺎدﻳﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد .ﺧﻮدﺧﻮاهﻴﻬﺎ و ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﻴﻬﺎﯼ
ﺣﻘﻴﺮ ،اﺑﺘﺬال ،ﺧﻮارﺷﻤﺎرﯼ ﺁدﻣﯽ و ﻧﮕﺮش ﺗﻠﺦ و ﺗﻴﺮﻩ ﺑﻪ هﺴﺘﯽ و اﻧﺴﺎن و ﺑﺎور ﺑﻪ ﻏﻠﺒﻪ ﺗﺎرﻳﮑﯽ و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﯼ ﻓﻮق اﻟﻌﺎدﻩ ﺁن "در
دﻧﻴﺎﯼ واﻗﻊ" و اﺻﺎﻟﺖ دادن ﻋﻤﻠﯽ ﺑﻪ ﺑﺎﻃﻞ و ﻧﻮﻋﯽ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺁن در ﭘﻮﺷﺸﯽ ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ "ﺟﻮهﺮﻩ و ﺟﺎﻧﻤﺎﻳﻪ ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﺑﺎورهﺎ و
ﺁﻳﻴﻨﻬﺎﯼ اﻋﺘﻘﺎدﯼ و اﻟﮕﻮهﺎﯼ رﻓﺘﺎرﯼ" در اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .ﺑﺎورهﺎ و اﻟﮕﻮهﺎ و ﺁﻳﻴﻨﻬﺎﯼ ﻣﺎهﻮا ﻓﺎﺳﺪ و ﻣﺒﺘﺬل ﻣﺰﺑﻮر و
اﻧﻮاع ﺧﺮاﻓﻪ هﺎ و روﻳﮑﺮدهﺎﯼ ﺿﺪﻋﻘﻼﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ واروﻧﮕﯽ ارزﺷﻤﻨﺪ و ﻣﻘﺪس )!( ﺷﻤﺮدﻩ ﻣﻴﺸﺪﻩ اﻧﺪ ،ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﻋﻤﻴﻖ و
ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ ﺳﺒﺐ ﻣﺴﺦ و از ﺧﻮد ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﯽ و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻧﻮﻋﯽ "ﺟﻬﻞ ﻣﺮﮐﺐ و ﻣﻘﺪس" در ﺑﺴﻴﺎرﯼ ﻣﻌﺘﻘﺪان و ﻋﺎﻣﻼن ﺑﺪاﻧﻬﺎ ﮔﺸﺘﻪ و
ﺟﻨﺒﺶ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﻧﻴﺰ در ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺴﺘﺮﯼ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﺳﺮﮐﺸﻴﺪن و ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ .ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ هﻢ ﻣﻮرد اﺷﺎرﻩ ﻗﺮار
ﮔﺮﻓﺖ :اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺟﻨﺒﺸﯽ ﻋﺠﻴﺐ اﻟﺨﻠﻘﻪ و اﻟﺘﻘﺎﻃﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺑﺮﺧﯽ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎ ِر ﺳﻨﺘﯽ ﻃﺒﻴﻌﺘﯽ ﻓﻌﺎل و ﻣﻬﺎﺟﻢ
داﺷﺘﻪ و در اﻳﻦ ﭼﺎرﭼﻮب هﻤﭽﻨﻴﻦ از ﺑﺮﺧﯽ روﻳﻪ هﺎ و ﻋﻨﺎﺻﺮ و اﻣﮑﺎﻧﺎت در دﻧﻴﺎﯼ ﻣﺪرن ﻧﻴﺰ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻴﮕﺮﻓﺖ .ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﯼ
ﺖ ﺳﻨﺘﯽ ،ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎن و هﺮاﺳﻴﺪﮔﺎن ﻣﺮﺗﺠﻊ ،ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺳﺘﻢ و
ﻧﺎهﻤﮕﻮن از ﻣﺘﻌﺼﺒﺎن و ﺧﺮاﻓﻪ ﮔﺮاﻳﺎن ﺳﺨﺖ اﻧﺪﻳﺶ و ﭘﻮﺳﺖ-ﭘﺮﺳ ِ
ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮﯼ ،ﺳﺮﺧﻮردﮔﺎن و ﺗﺤﻘﻴﺮﺷﺪﮔﺎن در دوران ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ و ،...هﺮ ﮐﺪام از ﻇﻦ ﺧﻮﻳﺶ در اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ راﻩ ﻧﺠﺎت و هﻮﻳﺘﯽ ﮐﺎذب
ﻣﻴﻴﺎﻓﺘﻨﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﭘﺪﻳﺪﻩ اﯼ ﺑﺲ ﻣﻮذﯼ ،ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺐ و ذاﺗﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ رﻳﺸﻪ در ﺧﺮاﺑﻴﻬﺎ و ﻓﺴﺎدهﺎ و ﺿﻌﻔﻬﺎﯼ
ﺑﺴﻴﺎر داﺷﺘﻪ و از درون ﺧﻼء هﺎ و ﺷﮑﺎﻓﻬﺎ ﺳﺮ ﮐﺸﻴﺪ و ﺑﺮﺁﻣﺪ.
در ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﺣﺎل ﮔﺬا ِر اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﻳﮏ ﺗﺤﻮل ﮔﺮان و رﻳﺸﻪ دا ِر ﺗﺎرﻳﺨﯽ ،اﮔﺮﭼﻪ ﺑﺮﺧﯽ
ﻃﺮﻓﺪاران ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻣﺸﺮوﻋﻪ-ﺧﻮا ِﻩ اﺳﺘﺒﺪاد ﻋﻘﺐ راﻧﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ ،اﻣﺎ ﻃﻴﻒ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﯼ ﮐﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﺁن ﺑﺎورهﺎ و اﻋﺘﻘﺎدات ﺑﺎ
ﺻﺒﻐﻪ ﭘﺮﻧﮓ دﻳﻨﯽ ﺑﻮدﻧﺪ در ﻻﻳﻪ هﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮهﻨﮕﯽ و ﮔﺎﻩ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﺣﻴﺎت ﺧﻮد اداﻣﻪ دادﻧﺪ) .ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ
اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ،ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺳﺎﺑﻘﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﺶ ﺑﺎ ﭘﺎرﻩ اﯼ از ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺧﻮاهﺎن و ﻧﻴﺰ ﺣﻤﺎﻳﺖ از اﺳﺘﺒﺪادﻃﻠﺒﺎن ﻣﺪرﻧﯽ هﻤﭽﻮ ﺣﮑﻮﻣﺖ
اﺳﺘﺒﺪادﯼ ﭘﻬﻠﻮﯼ ،ﮐﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻧﺎدرﺳﺖ در اداﻣﻪ اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوﻃﻪ و ﻧﻮﻋﯽ ﻣﺪرﻧﻴﺰم هﻤﺮاﻩ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺎ ﺁن ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ ،هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ
ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺬهﺒﻴﻮﻧﯽ هﻢ ﮐﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ دﻳﻨﯽ و ﻧﻮﻋﯽ اﺳﺘﺒﺪاد زﻳﺮ ﻟﻮاﯼ دﻳﻦ را ﻣﻄﺮح ﻣﻴﻨﻤﻮدﻧﺪ ،ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ،در ارﺗﺒﺎط
ﺑﻮد .ﺑﺮﺧﯽ روﺣﺎﻧﻴﻮن ،ﺣﺰب ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﺑﺮادران ﻧﻮر ،ﻓﺪاﻳﻴﺎن اﺳﻼم و ...از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻮدﻧﺪ(.
۴٢
هﻤﭽﻨﻴﻦ اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ،وﻟﯽ ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﯽ از ﮔﺮوﻩ هﺎ و ﺷﺒﮑﻪ هﺎﯼ رﻳﺸﻪ دا ِر ﺳﻨﺘﯽ دﻳﻨﯽ ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ در اﻗﺼﯽ ﻧﻘﺎط اﻳﺮان را
ﻣﻴﺘﻮان از ﺣﺎﻣﻼن اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎﯼ ارﺗﺠﺎﻋﯽ و ﺣﺎﻣﻴﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ اﺳﺘﺒﺪاد ﻣﺮدﺳﺎﻻر دﻳﻨﯽ ﻣﺤﺴﻮب داﺷﺖ -ﮐﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ،
ﻋﻤﻼ در ﺧﺪﻣﺖ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ درﺁﻳﻨﺪ) .ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁن در ﻣﻮرد ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﯽ از ﮔﺮوهﻬﺎ و ﺷﺒﮑﻪ هﺎﯼ رﻳﺸﻪ دار ﺳﻨﺘﯽ دﻳﻨﯽ ﺑﺎ
رﻧﮕﻬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ در دﻳﮕﺮ ﮐﺸﻮرهﺎ و ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺻﺎدق ﺑﺎﺷﺪ(....
از ﺟﻤﻠﻪ ﮔﺮوﻩ هﺎ و ﺗﺸﮑﻴﻼت ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻣﺪرن هﻢ ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ ﺣﺰب ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ "ﺑﺮادران ﻧﻮر" ﺑﻌﻨﻮان ﻳﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ و ﻣﺜﺎل ﻗﺎﺑﻞ
ﺗﺎﻣﻞ اﺷﺎرﻩ ﮐﺮد؛ ﮔﺮوﻩ هﺎ و ﺗﺸﮑﻴﻼﺗﯽ ﮐﻪ در ﭼﺎرﭼﻮب ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺧﯽ اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎﯼ ﻣﺴﻤﻮم و اﺳﺘﺒﺪادﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﺑﺎ ﺻﻴﻐﻪ ﻗﻮﯼ
دﻳﻨﯽ ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻣﺘﺸﮑﻞ ،اﺳﺘﻤﺮار ﻳﺎﻓﺘﻪ و اﻣﮑﺎن ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ .ﺣﺰب ﺑﺮادران ﻧﻮر را ﻣﻴﺸﻮد ﻳﮑﯽ از ﻗﺪﻳﻤﻴﺘﺮﻳﻦ
اﺣﺰاب ﺳﻴﺎﺳﯽ اﻳﺮان )ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻣﺪرن ﺣﺰب( داﻧﺴﺖ ﮐﻪ در ﻧﻴﻤﻪ دوم دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ رﺿﺎﺷﺎﻩ و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺑﺮﺧﯽ اﻗﺪاﻣﺎت
ﺿﺪدﻳﻨﯽ ﭘﻬﻠﻮﯼ اول ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻣﻴﮕﺮدد .در ﻣﺮاﻣﻨﺎﻣﻪ ﺣﺰب ﺑﺮادران ،ﻧﻮﻋﯽ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﻓﻘﻬﺎ و روﺣﺎﻧﻴﻮن ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﺣﺰب
ﺑﻪ رواﻳﺘﯽ در ﺳﺎل ١٣١۵ﺗﻮﺳﻂ ﻳﮏ روﺣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﻴﺪ ﻧﻮراﻟﺪﻳﻦ ﺷﻴﺮازﯼ در ﺷﻴﺮاز ﺑﻨﻴﺎد ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد .ﺣﺰب ﻣﺰﺑﻮر ﮐﻪ ﺑﻪ
ﺷﻬﺎدت اﺳﻨﺎد ﺗﺎرﻳﺨﯽ و در ﻃﯽ ﺣﻴﺎت ﺧﻮد داراﯼ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺟﺪﯼ ﺑﺎ ﻣﺤﺎﻓﻞ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ و ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮﻧﺮﯼ و هﻤﭽﻨﻴﻦ درﺑﺎر ﭘﻬﻠﻮﯼ
ﺑﻮدﻩ ،ﺿﻤﻦ راﻩ اﻧﺪازﯼ هﻴﺌﺘﻬﺎﯼ ﻣﺬهﺒﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ ،ﺷﺎﺧﻪ هﺎﻳﯽ ﻣﺘﻌﺪد در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﺮان داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﺗﺸﮑﻴﻼت ﺗﻮاﻧﺴﺖ در
ﻃﯽ ﭼﻨﺪﻳﻦ دهﻪ ﻋﻤﻼ ﻣﻨﺸﺎء ﺗﺎﺛﻴﺮات زﻳﺎدﯼ ﺑﺎﺷﺪ .ﺷﻴﺦ ﻣﻬﺪﯼ ﺻﺪرزادﻩ ﺟﻬﺮﻣﯽ از اﻓﺮاد ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻪ ﺳﻴﺪ ﻧﻮراﻟﺪﻳﻦ ﺷﻴﺮازﯼ و از
ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاران ﺗﺸﮑﻴﻼت ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮﻧﺮﯼ در ﺟﻨﻮب اﻳﺮان و ﻋﻀﻮ ﻟﮋ ﻣﻬﺮ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺳﻴﺪ ﻧﻮراﻟﺪﻳﻦ ﺷﻴﺮازﯼ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺷﻴﺮاز در
ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮراﯼ ﻣﻠﯽ در دوران ﭘﻬﻠﻮﯼ ﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎرﻩ اﯼ دﻳﮕﺮ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن و ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻋﺎﻟﯽ رﺗﺒﻪ ،در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺣﺰب ﺑﺮادران ﺑﻮدﻩ
ﯽ ﻣﻌﺮوف در اﺑﺘﺪا و داراﯼ
اﺳﺖ) .ﻗﺎﺑﻞ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺻﺪرزادﻩ ﺟﻬﺮﻣﯽ را ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ در ﺣﮑﻢ ﭘﺪر ﻣﻌﻨﻮﯼ ﺳﻌﻴﺪ اﻣﺎﻣ ِ
ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادﻩ وﯼ در ﭘﻴﺶ از اﻧﻘﻼب ﻗﻠﻤﺪاد ﻧﻤﻮدﻩ اﻧﺪ ،ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺻﺤﺖ و ﺳﻘﻢ اﻳﻦ ادﻋﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﻗﺮار ﮔﻴﺮد (....ﺳﺮدار ﻓﺎﺧﺮ ﺣﮑﻤﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ از ﺷﻴﺮاز در دوران ﭘﻬﻠﻮﯼ ﻧﻴﺰ از ﺟﻤﻠﻪ واﺑﺴﺘﮕﺎن ﺑﻪ ﺣﺰب ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻮد ﮐﻪ
ﺑﺮاﯼ ﭼﻨﺪﻳﻦ دورﻩ ﺑﺮ ﮐﺮﺳﯽ رﻳﺎﺳﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮراﯼ ﻣﻠﯽ ﺗﮑﻴﻪ زد .ﺑﻨﺎ ﺑﻪ اﺳﻨﺎد ﺗﺎرﻳﺨﯽ ،ﺣﺰب ﺑﺮادران ﻋﻤﻼ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺗﺨﺮﻳﺒﯽ در
ﮏ ﭘﺎرﻩ اﯼ اﻗﺪاﻣﺎت و ﻣﺎﻧﻮرهﺎﯼ
ﻗﺒﺎل ﻧﻬﻀﺖ ﻣﻠﯽ ﺷﺪن ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ ﺑﻪ رهﺒﺮﯼ دﮐﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﺪق داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .اﻧﺠﺎم ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴ ِ
ﻋﻮام ﭘﺴﻨﺪاﻧﻪ ،رﻳﺎ و ﭘﻨﻬﺎﻧﮑﺎرﯼ ،ﻃﺮح ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺷﻌﺎرهﺎﯼ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ ﻣﺬهﺒﯽ و ﺗﻼش ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﺮاﯼ ﻣﻮج ﺳﻮارﯼ ﺑﺮ
اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﺬهﺒﯽ ﺗﻮدﻩ هﺎ و راﻩ اﻧﺪازﯼ هﻴﺌﺘﻬﺎﯼ ﻣﺬهﺒﯽ در راﺳﺘﺎﯼ اهﺪاف ﺧﺎص ﺳﻴﺎﺳﯽ و از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ،از ﺟﻤﻠﻪ راﻩ و روﺷﻬﺎﯼ
ﺣﺰب ﺑﺮادران ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻳﮕﺮ هﻢ-ﺳﻨﺨﺎﻧﺶ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .ﺟﺎﻩ ﻃﻠﺒﯽ و هﮋﻣﻮﻧﯽ رهﺒﺮﯼ در ﺣﺰب ﻣﺰﺑﻮر از دﻳﮕﺮ ﻣﻮارد ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ در
ﺑﺎرﻩ اﻳﻦ ﺣﺰب ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.
ﺳﻴﺪ ﻣﻨﻴﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷﻴﺮازﯼ ﻓﺮزﻧﺪ ﺳ ﻴﺪ ﻧﻮراﻟ ﺪﻳﻦ ﺷ ﻴﺮازﯼ و از رهﺒ ﺮان ﺣ ﺰب ﺑ ﺮادران در ﮐﺘ ﺎب ﺧ ﺎﻃﺮات ﺧ ﻮد ﮐ ﻪ ﺗﻮﺳ ﻂ ﻣﺮﮐ ﺰ
اﺳﻨﺎد اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑ ﻪ ﺻ ﺮاﺣﺖ ﭼﻨ ﻴﻦ ﺑﻴ ﺎن ﻣﻴ ﺪارد ﮐ ﻪ ﺗﻨﻈ ﻴﻢ ﻳ ﮏ ﭘ ﻴﺶ-ﻧ ﻮﻳﺲ اوﻟﻴ ﻪ ﻣ ﻮرد ﻧﻈ ﺮ ﺁﻧ ﺎن ﺑ ﺮاﯼ ﻗ ﺎﻧﻮن
اﺳﺎﺳﯽ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ )هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﮐﻨﺎر زدﻩ ﺷﺪن ﭘﻴﺶ-ﻧﻮﻳﺲ دﻳﮕﺮﯼ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﺧﯽ ﻧﺰدﻳﮑﺎن ﺑﻪ دوﻟﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﻣﻬﻨ ﺪس ﺑﺎزرﮔ ﺎن
ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد( ﺑﺎ هﻤﺮاهﯽ ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ ذواﻟﻘﺪر و زﻳﺒﺎﻳﯽ )ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻧﺠﺎت( اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد و دوﺑﺎرﻩ ﻧﻮﻳﺴﯽ و اﻧﺘﺸ ﺎر ﺁن ﺑ ﺎ ﺧﻮاﺳ ﺖ
ﺧﻤﻴﻨﯽ و ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﺳﺎﺑﻖ ﺻﻮرت ﻣﻴﮕﻴﺮد .ﺷﻴﻮﻩ هﺎ و ادﺑﻴﺎت ﺧﺎص ﺣﺰب ﺑﺮادران از ﺑﻴﺶ از هﻔﺘﺎد
ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺗﺎﮐﻨﻮن ،ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ اﻳﻦ ﺣﺰب را در ﻣﻄﺮح ﻧﻤﻮدن و ﺟﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻧﻈﺮﻳﺎت ﺷﺮﮎ ﺁﻣﻴﺰﯼ هﻤﭽﻮ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ و وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻬﺎ
و روﺣﺎﻧﻴﻮن در ﻋﺮﺻﻪ هﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﺪ .ﮔﻨﺠﺎﻧﺪﻩ ﺷ ﺪن ﺷ ﻮم اﺻ ﻮل اﺳ ﺘﺒﺪادﯼ و ارﺗﺠ ﺎﻋﯽ ﻣﺮﺑ ﻮط ﺑ ﻪ وﻻﻳ ﺖ
ﻓﻘﻴ ﻪ و ﺷ ﻮراﯼ ﻧﮕﻬﺒ ﺎن در ﻗ ﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳ ﯽ ﻧﻈ ﺎم ﺣ ﺎﮐﻢ را ﻣﻴﺘ ﻮان ﻣﺤﺼ ﻮل ﻣﺸ ﺘﺮﮎ ﮔﺮوهﻬ ﺎ و اﻓ ﺮاد ﻣﺘﻌ ﺪدﯼ داﻧﺴ ﺖ ﮐ ﻪ ﺣ ﺰب
ﺑﺮادران ،ذواﻟﻘﺪر و هﻤﺮاهﺎن ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﺟﻨﺎح راﺳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﺳﺎﺑﻖ و اﻓﺮادﯼ از ﻗﺒﻴﻞ دﮐﺘ ﺮ ﺣﺴ ﻦ ﺁﻳ ﺖ از
ت ﺑﻘﺎﻳ ﺎﯼ ﺗﺸ ﮑﻴﻼت ﻣﻈﻔ ﺮ ﺑﻘ ﺎﻳﯽ
ﻣﺮﺗﺒﻄﻴﻦ ﺑﺎ ﺑﺎﻧﺪ دﮐﺘﺮ ﻣﻈﻔﺮ ﺑﻘﺎﻳﯽ در ﺣﺰب زﺣﻤﺘﮑﺸﺎن از ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ .در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ،ﺗﺎﺛﻴﺮا ِ
۴٣
ﺑﺎ ﺟﺎﻩ ﻃﻠﺒﻴﻬﺎﻳﯽ ﻏﺮﻳﺐ و ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﯽ ﭼﻨﺪﺳﻮﻳﻪ ﺑﺎ داﺧﻞ و ﺧﺎرج را ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮاﺗﯽ ﺗ ﺎﮐﺘﻴﮑﯽ ﻗﻠﻤ ﺪاد ﮐ ﺮد -اﻣ ﺎ ﺗ ﺎﺛﻴﺮات ﺣ ﺰب
ﺑﺮادران و ﺑﻮﻳﮋﻩ اﻣﺜﺎل ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ ذواﻟﻘﺪر و دﻳﮕﺮ هﻢ-ﺳﻨﺨﺎﻧﺶ در اﻳﻦ ﻣﻮرد را ﻣﻴﺘﻮان ﺗﺎﺛﻴﺮاﺗﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ راهﺒﺮدﯼ ﺗﻠﻘﯽ ﮐﺮد) .ﮔﻔﺘﻨ ﯽ
اﺳﺖ ﮐﻪ اﺻﻮل و ﻃﺮح ﮐﻠﯽ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ و ﺑﻌﺪهﺎ وﻻﻳﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪ ﻓﻘﻴﻪ ،ﺑﻌﻨ ﻮان ﺑ ﺪﻋﺘﯽ ﻧﺴ ﺒﺘﺎ ﻣﺘ ﺎﺧﺮ در ﻓﻘ ﻪ ﺷ ﻴﻌﻪ ،ﺗﻮﺳ ﻂ
اﻳﻨﺎن ﭘﻴﮕﻴﺮﯼ ﻣﻴﺸﺪﻩ و ﺧﻤﻴﻨﯽ هﻢ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﻴﺎن دارﻧﺪﻩ ﺁن ﺑﻮدﻩ اﺳ ﺖ ،ﻗﺮﻧﻬ ﺎ ﻗﺒ ﻞ ﺗﻮﺳ ﻂ روﺣ ﺎﻧﻴﻮﻧﯽ ﺳ ﺨﺖ ﻗﺸ ﺮﯼ و ﻣﺘﻌﺼ ﺐ از
دﻳﮕﺮ ﻣﺬاهﺐ ﻧﻴ ﺰ در ﻗﺎﻟ ﺐ ﺿ ﺮورت ﺣﺎﮐﻤﻴ ﺖ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ﻓﻘﻬ ﺎ و روﺣ ﺎﻧﻴﻮن و ﻣﺎﻧﻨ ﺪ اﻳﻨﻬ ﺎ ﻣﻄ ﺮح ﮔﺸ ﺘﻪ اﺳ ﺖ؛ ﻗﺸ ﺮﻳﻮﻧﯽ ﮐ ﻪ از ﻳ ﮏ
ﻣﻨﻈﺮ ،ﻧﻴﺎﯼ ﻣﻌﻨﻮﯼ ﺑﺮﺧﯽ دﻳﮕﺮ از ﺷﺎﺧﻪ هﺎﯼ "ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ زﻣﺎن" ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ(.
ﺁﮐﺎدﻣﯽ ﻋﻠﻮم اﺳﻼﻣﯽ در ﻗﻢ را هﻢ ﮐﻪ وﻇﻴﻔﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪﻩ ﺁن ،ﺗﺮﺑﻴﺖ ﮐﺎدر و ﭘﺮدازش و ﺗﺪوﻳﻦ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﺗﺌﻮرﻳﮏ و ﻧﺮم اﻓﺰارﯼ
ﻣﻘﺘﻀﯽ ﺑﺮاﯼ ﻧﻈﺎم وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﻪ ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﺗﺮﻳﻦ و ﻣﺸﺮﮐﺎﻧﻪ ﺗﺮﻳﻦ رواﻳﺖ ﺁن ﺑﻮدﻩ ،ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ،ﺣﺰب ﺑﺮادران ﺑﺎ هﻤﺮاهﯽ
ﯼ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻧﯽ ﻓﻌﺎل و ﭘﻴﮕﻴﺮ در ﺟﻨﺎح راﺳﺖ
ﺑﺮﺧﯽ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ هﻤﺴﻮ ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬاردﻩ اﺳﺖ .اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺪون وﺟﻮد و ﮐﺎرﮐﺮ ِد ﻋﻤﻼ راهﺒﺮد ِ
ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﺳﺎﺑﻖ و از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ،ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﮕﺎﻧﯽ اﺣﻮَل و واﭘﺴﮕﺮا در ﺣﺰب ﺑﺮادران و اﻣﺜﺎل اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﺧﻮدﯼ
ﺧﻮد ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ واﺟﺪ اﺛﺮات راهﺒﺮدﯼ در اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻮارد ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺑﻪ هﺮ روﯼ ،ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻼن ﺁﮐﺎدﻣﯽ ﻋﻠﻮم اﺳﻼﻣﯽ در ﻗﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ
"ﺑﭽﻪ هﺎﯼ ﺁﮐﺎدﻣﯽ" ﻣﻌﺮوﻓﻨﺪ در ﺟﺎﯼ ﺟﺎﯼ ﻧﻈﺎم ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ ﺷﺪﻩ و از ﺟﻤﻠﻪ در ﺻﺪا و ﺳﻴﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻈﺎرت و ...ﻣﺸﻐﻮل
ﮔﺸﺘﻨﺪ .ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﺁﮐﺎدﻣﯽ ﻣﺰﺑﻮر دوﺷﺎدوش ﺑﻌﻀﯽ ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻼن ﻣﺪرﺳﻪ ﺣﻘﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻧﯽ ﺁن ﻧﻴﺰ
ﺁﺷﻨﺎﻳﻴﻢ ،ﺑﺮﺧﯽ ﺷﺎﮔﺮدان ﺷﻴﺦ ﻣﺼﺒﺎح ﻳﺰدﯼ ﮐﻪ ﺗﮑﻔﻴﺮ دﮐﺘﺮ ﻋﻠﯽ ﺷﺮﻳﻌﺘﯽ در ﭘﻴﺶ از اﻧﻘﻼب ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮑﯽ از ﻧﺸﺎﻧﻪ هﺎﯼ اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎ و
روﻳﻪ هﺎﯼ اوﺳﺖ ،و دﻳﮕﺮاﻧﯽ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ را ﺷﮑﻞ دادﻩ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻴﺒﺨﺸﻨﺪ.
اﻟﺒﺘﻪ ﺁﻧﭽﻪ در ﻣﻮرد ﺣﺰب ﺑﺮادران ﺑﻴﺎن ﺷﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻮد .ﻓﺪاﻳﻴﺎن اﺳﻼم )ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﮔﺮوهﯽ ﻣﺴﻠﺢ و ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا ﮐﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت
ﻧﺨﺴﺘﺸﺎن ﺑﺎ ﺳﻴﺪ ﺿﻴﺎء ﻣﻌﺮوف ﻧﻴﺰ در ﺗﺎرﻳﺦ ﺛﺒﺖ اﺳﺖ( ،ﮔﺮوﻩ ﻣﺴﻠﺢ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻠﻔﻪ اﺳﻼﻣﯽ )ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﺎزارﻳﺎن و ﮐﺴﺒﻪ
از ﺟﻤﻠﻪ اﻋﻀﺎ و ﺣﺎﻣﻴﺎﻧﺶ ﺑﻮدﻧﺪ( و ﺑﻮﻳﮋﻩ "ﺑﺮﺧﯽ ﺗﺸﮑﻠﻬﺎ و ﮔﺮوهﻬﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ و
ﺑﺨﺼﻮص ﺟﻨﺎح راﺳﺖ ﺁن ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ و ﭘﺎرﻩ اﯼ از ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﭘﻴﺶ از اﻧﻘﻼب ۵٧ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻧﺎن ﺻﻮرت ﻣﻴﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ"،
از ﺟﻤﻠﻪ دﻳﮕﺮ ﮔﺮوﻩ هﺎ و دﺳﺘﺠﺎﺗﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺟﺎ دارد در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد.
ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ذواﻟﻘﺪر اﺷﺎرﻩ ﻧﻤﻮد ،ﮐﻪ از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﺎن ارﺷﺪ و ﺑﺎﺳﺎﺑﻘﻪ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران ،ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﺳﺘﺎدﯼ در
ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻋﺮاق و ﻣﺪﻳﺮان ﮐﻠﻴﺪﯼ و ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .او ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب در ﮔﺮوﻩ ﻣﺴﻠﺢ و دﺳﺖ راﺳﺘﯽ
ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻣﻨﺼﻮرون ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ داﺷﺘﻪ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﺣﺰب ﺑﺮادران ﺷﻴﺮازﯼ در ارﺗﺒﺎط ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﻴﺎهﮑﺎرﻳﻬﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪدﯼ ﮐﻪ
وﯼ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ هﻤﮕﻨﺎﻧﺶ در ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻘﺶ-ﺁﻓﺮﻳﻦ و دﺳﺖ اﻧﺪرﮐﺎر ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد اﺷﺎرﻩ ﻧﻤﻮد :ﺑﺮﺧﻮردهﺎﯼ ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ و
ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮاﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ و ﻣﺴﺘﻤﺮ )از زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎزﻳﻬﺎ و ﻓﺘﻨﻪ اﻓﺮوزﻳﻬﺎﯼ ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ۵٧اﻟﯽ ۶٠و ﻓﺠﺎﻳﻊ دهﻪ
۶٠ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن در ﺗﻴﺮ ٧٨و ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳﺮﮐﻮﺑﯽ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن و ﻣﻌﺘﺮﺿﻴﻦ ،ﻗﺘﻠﻬﺎﯼ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ زﻧﺠﻴﺮﻩ اﯼ،
ﺳﺮﮐﻮﺑﻬﺎﯼ ﺧﺸﻦ اِﻋﻤﺎل ﮔﺸﺘﻪ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﺎل ٨٨و ﭘﺲ از ﺁن( ،ﺗﺤﺮﻳﺺ و ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻪ اداﻣﻪ ﺟﻨﮓ و ورود ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺑﻪ
ﺧﺎﮎ ﻋﺮاق ﭘﺲ از ﺳﺎل ) ۶١هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﮔﺮوهﯽ دﻳﮕﺮ از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﺎن ﺳﭙﺎﻩ ﮐﻪ در ﺑﺮهﻪ اﯼ ﺣﺴﺎس و در زﻣﻴﻨﻪ اﯼ ﻣﺴﺘﻌﺪ ،ﺗﺎﺛﻴﺮ
اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﮐﻠﻴﺪﯼ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ اداﻣﻪ ﻓﺎﺟﻌﻪ-ﺑﺎر ﺟﻨﮓ ﭘﺲ از ﺳﺎل ،۶١ﺑﺎ وﺟﻮد
ﺗﺮدﻳﺪهﺎ و ﻧﻈﺮات ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻌﻀﯽ از اﻳﺸﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻤﻴﻨﯽ و ﻓﺮزﻧﺪش ﭘﻴﺶ از ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺰﺑﻮر ،داﺷﺘﻨﺪ( ،ﮐﻨﺎر زدن و ﺣﺬف و ﻧﺎﮐﺎر
ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ-رﻳﺰﯼ ﺷﺪﻩ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن و رﻗﺒﺎﯼ ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ و ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ از هﻤﺎن اوان اﻧﻘﻼب )از ﺟﻤﻠﻪ از درون ﺗﺸﮑﻴﻼت اﻣﻨﻴﺘﯽ و ﻧﻈﺎﻣﯽ
ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران( و دﺧﺎﻟﺖ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪهﯽ ﺷﺪﻩ در ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت )ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﻮراهﺎ ،ﻣﺠﻠﺲ و رﻳﺎﺳﺖ
ﺟﻤﻬﻮرﯼ ،ﮐﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺁﻣﺪن اﺣﻤﺪﯼ ﻧﮋاد ﺷﺪ( ،ﭘﻴﺸﺒﺮد ﻃﺮﺣﻬﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻼﺣﻬﺎﯼ هﺴﺘﻪ اﯼ ،ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻬﺎﯼ ﻣﻮﺷﮑﯽ و
اﺑﺰار ﮐﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﯽ و دﻳﮕﺮ ﺗﺒﺎهﮑﺎرﻳﻬﺎﻳﯽ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ) .در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ داﺷﺘﻦ وﯼ هﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻼﺷﻬﺎ و
۴۴
ﺁزﻣﺎﻳﺸﺎت زﻳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﺑﻤﻨﻈﻮر دﺳﺘﻴﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻬﺎﯼ اﻧﻔﺠﺎرﯼ و ﭘﺮﺗﺎﺑﯽ ﻣﻮﺛﺮ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ هﺴﺘﻨﺪ؛ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺁزﻣﺎﻳﺸﺎﺗﯽ ﮐﻪ در
ﻣﺤﻠﻬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﮐﺰﯼ و داراﯼ ﻋﻮارض ﻃﺒﻴﻌﯽ ﮐﻪ ﻟﺮزﻩ ﺧﻴﺰ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ....اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ
ﻣﻮارد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎﯼ ﺑﻴﺸﺘﺮ دارﻧﺪ (.هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﯼ اﺧﺘﻼف ذواﻟﻘﺪر ﺑﺎ اﺣﻤﺪﯼ ﻧﮋاد در زﻣﺎن
ت او
ﺣﻀﻮر ذواﻟﻘﺪر در وزارت ﮐﺸﻮر در دورﻩ اول رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺣﻤﺪﯼ ﻧﮋاد ،اﻋﺘﻘﺎد ذواﻟﻘﺪر و هﻢ-ﺧﻄﻬﺎﯼ ﺳﺨﺖ ﭘﺮﻧﺨﻮ ِ
ﺑﻪ ﻟﺰوم ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎز هﻢ ﺧﺸﻨﺘﺮ در ﺟﺮﻳﺎن اﺟﺮاﯼ ﻃﺮح ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮاﻧﻪ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ اﻣﻨﻴﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ
ﻧﻘﺶ و ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮐﻠﻴﺪﯼ و ﻣﻨﺎﻓﻘﺎﻧﻪ و ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزاﻧﻪ اﻓﺮاد و ﻧﻴﺮوهﺎﻳﯽ از ﻗﺒﻴﻞ او و ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺘﺒﻮﻋﺶ در زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎزﯼ و وﻗﻮع درﮔﻴﺮهﺎﯼ
ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ﻧﺨﺴﺖ ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب و دهﻪ ۶٠ﺑﺲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﻞ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﻗﺼﺪ ﺁﻧﺎن از ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ،اﻋﻢ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰﯼ ﺷﺪﻩ
ت ﺟﺪﯼ و واﻗﻌﯽ ﻳﺎ ﺑﻌﻀﺎ ﺧﻴﺎﻟﯽ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻘﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺑﺮاﯼ زدن ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ
و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰﯼ ﻧﺸﺪﻩ ،ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪا ِ
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺣﺬف ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ و رﻗﺒﺎﯼ ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ و ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ....ﺑﺮاﺳﺘﯽ ﮐﻪ "ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ" و اﻣﺜﺎل ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﺁﻧﺎن
را اﻓﺮاﻃﻴﻮن ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ ﻣﺤﻔﻠﯽ ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ در ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪن ﺁﺗﺶ ﻓﺘﻨﻪ هﺎ و درﮔﻴﺮﻳﻬﺎ در ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ﻧﺨﺴﺖ ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب و دهﻪ
۶٠ﻧﻴﺰ ،ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ،ﻧﻘﺶ ﮐﻠﻴﺪﯼ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ.
هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺮاﮐﺰ ﻓﺮهﻨﮕﯽ از ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺪرﺳﻪ ﺣﻘﺎﻧﯽ و ،...ﮐﻪ در ﺑﻌﻀﯽ ﮐﺸﻮرهﺎﯼ دﻳﮕﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن هﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﯼ
ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺮاﯼ ﺁﻧﻬﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺮاﮐﺰﯼ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ دﻳﻨﯽ از درون ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ.
اﻟﺒﺘﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎ و ﻃﺮﻓﺪاران اﺣﺰاب و ﮔﺮوهﻬﺎﯼ ﻣﺰﺑﻮر ﺑﺎ ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻼن ﻣﺮاﮐﺰ ﻳﺎدﺷﺪﻩ
در ﻣﺮﮐﺰﻳﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺟﺎﯼ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻳﺎ ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ دﻳﮕﺮﯼ در ﺧﺪﻣﺖ ﺁن درﺁﻣﺪﻧﺪ و ﻳﺎ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ
ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﺑﺎ ﺁن ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ .ﺧﻴﺮ! ﻣﻨﻈﻮر از ﺑﻴﺎن اﻳﻨﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎ ﺑﻮد.
ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ هﺎﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻣﺬهﺒﯽ در ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﺣﺎل ﮔﺬار اﻳﺮان از ﭘﻴﺶ از ﺑﻬﻤﻦ ۵٧ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻮد.
ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺮﺧﯽ اﻓﺮاﻃﻴﻮن ﻣﺬهﺒﯽ و ﺑﺨﺸﯽ از ﻋﻘﺒﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺁﻧﻬﺎ در ﺟﺮﻳﺎن ﺗﻈﺎهﺮات و درﮔﻴﺮﻳﻬﺎﯼ ﺳﺎل ۵٧ﺑﺎ ﺑﻌﻀﯽ
از دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺳﻠﻄﻨﺖ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎرﻩ اﯼ از ﮔﺮوهﻬﺎﯼ ﭼﭗ ،ﻳﺎ ﺑﺎ زﻧﺎن ﻓﺎﻗﺪ ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻮرد ﻧﻈ ِﺮ اﻓﺮاﻃﻴﻮن ﻳﺎ رﻓﺘﺎر ﺑﺲ
ﻣﺒﺘﺬل ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺮﺗﺠﻌﺎن ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺎ ﻣﺎرﮐﺴﻴﺴﺘﻬﺎ و ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ در زﻧﺪان و ﻧﺠﺲ ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﺮدن ﺁﻧﻬﺎ از ﻧﻈﺮ ﺷﺮﻋﯽ )ﭘﺲ از وﻗﻮع
ﺗﻠﺦ و ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺑﺎ ِر ﻧﻮﻋﯽ ﮐﻮدﺗﺎ و ﺗﺼﻔﻴﻪ هﺎﯼ اﺳﺘﺎﻟﻴﻨﻴﺴﺘﯽ در درون ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ در ﺳﺎل (١٣۵۴و دﻳﮕﺮ ﻣﻮاردﯼ از اﻳﻦ
ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﺲ ﮔﻮﻳﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺑﺮﺧﯽ از ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ و ﭼﭙﻬﺎ در زﻧﺪان ،ﺑﻮﻳﮋﻩ ﭘﺲ از وﻗﺎﻳﻊ ﺷﻮم ﺳﺎل ،۵۴
ﯽ اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎ و روﻳﮑﺮدهﺎﯼ واﭘﺴﮕﺮاﻳﺎﻧﻪ ﻣﺬهﺒﯽ را از ﻧﺰدﻳﮏ ﻟﻤﺲ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺣﺘﯽ ﭘﺎرﻩ اﯼ از
ﻣﺴﻤﻮم و ﻓﺎﺳﺪ ﺑﻮدن اﺳﺎﺳ ِ
ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ در ﻣﻮاردﯼ ﺑﻪ اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮدن ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﺮﺗﺠﻌﺎن ﻣﺬهﺒﯽ در ﺁﻳﻨﺪﻩ ،از ﻣﻨﻈﺮ ﺧﻮد اﺷﺎرﻩ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ.
)ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ دﺳﺘﮕﺎﻩ اﻣﻨﻴﺘﯽ رژﻳﻢ ﺣﺎﮐﻢ ﭘﻬﻠﻮﯼ در ﺁن زﻣﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺗﻼش ﻣﻴﮑﺮد ﺗﺎ از ﻣﺮﺗﺠﻌﺎن ﻣﺬهﺒﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ اﺳﺘﻔﺎدﻩ را در
ﺿﺪﻳﺖ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﮔﺮوهﻬﺎﯼ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ و ﭼﭙﻬﺎ ﻧﻤﻮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ (.هﻤﭽﻨﻴﻦ روﺣﺎﻧﻴﻮن ﻣﺘﺮﻗﯽ از ﻗﺒﻴﻞ ﺁﻳﺖ اﷲ ﻃﺎﻟﻘﺎﻧﯽ هﻢ از
ﺑﻌﻀﯽ ﺑﺮﺧﻮردهﺎﯼ ارﺗﺠﺎﻋﯽ و زﺧﻢ زﻧﻨﺪﻩ واﭘﺴﮕﺮاﻳﺎن ﺧﻮدﺑﺰرگ ﺑﻴﻦ در اﻣﺎن ﻧﺒﻮدﻧﺪ .ﺑﺎورهﺎ و رﻓﺘﺎرهﺎﯼ ﻣﺎهﻮا ﻣﺒﺘﺬل و
واﭘﺴﮕﺮاﻳﺎﻧﻪ ﻣﺘﻌﺼﺒﻴﻦ و ﺧﺮاﻓﻪ ﮔﺮاﻳﺎن و ﻣﺮﺗﺠﻌﺎن ﻣﺬهﺒﯽ در ﺣﻮزﻩ هﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،ﻓﺮهﻨﮕﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ اﻣﺮﯼ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ و
ﺑﯽ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺒﻮد؛ از ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺑﺮﺧﯽ دﺳﺘﺎوردهﺎﯼ دﻧﻴﺎﯼ ﻣﺪرن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺗﺮور ﮐﺴﺮوﯼ و دﮐﺘﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﻓﺎﻃﻤﯽ و ﺗﮑﻔﻴﺮ دﮐﺘﺮ ﻋﻠﯽ
ﺷﺮﻳﻌﺘﯽ و دﻳﮕﺮ ﻣﻮاردﯼ از اﻳﻦ دﺳﺖ .اﻟﺒﺘﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ هﻢ ﭘﺎرﻩ اﯼ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﺘﺮﻗﯽ ،اﻋﻢ از ﻣﺬهﺒﯽ و ﻏﻴﺮﻣﺬهﺒﯽ و ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل
اﻓﺮادﯼ ﻣﺎﻧﻨﺪ دﮐﺘﺮ ﺷﺮﻳﻌﺘﯽ )ﺑﺨﺼﻮص در اواﺧﺮ ﻋﻤﺮش و در ﺑﻌﻀﯽ ﻧﺎﻣﻪ هﺎ( ،ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ ارﺗﺠﺎع ﻣﺬهﺒﯽ از ﮔﻮر
ﺗﺎرﻳﺨﻴﺶ ،ﺁن هﻢ در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯼ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﮔﺎهﯽ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ،هﺸﺪار دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﻟﺰوم ﺑﺎزﺑﻴﻨﯽ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺮزﺑﻨﺪﻳﻬﺎﯼ ﻣﻌﻤﻮل
و ﮐﻨﺎر ﻧﻬﺎدن ﻣﺮزﺑﻨﺪﻳﻬﺎﯼ ﮐﺎذب ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎن و ﻏﻴﺮﻣﺴﻠﻤﺎن و ﻣﺬهﺒﯽ و ﻏﻴﺮ ﻣﺬهﺒﯽ ﺗﺎﮐﻴﺪ داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺎزﺗﻌﺮﻳﻒ اﺳﺎﺳﯽ اﻳﻦ ﻣﻔﺎهﻴﻢ و
ﻣﺮزهﺎ را ﻻزم ﻣﻴﺪاﻧﺴﺘﻨﺪ .ﭘﻴﺶ از اﻳﺸﺎن هﻢ ﺑﺮﺧﯽ ﻓﻌﺎﻟﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ از ﻧﻴﻤﻪ دوم دهﻪ ۴٠و اوان دهﻪ ۵٠و ﺣﺘﯽ ﭘﻴﺶ از
۴۵
ﺁن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺁﻣﺪن ﻳﮏ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺬهﺒﯽ در اﻳﺮان ،ﮐﻪ ﮐﺸﻮر را ﺑﻪ ورﻃﻪ وﻳﺮاﻧﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺸﺎﻧﺪ ،اﻋﻼم ﺧﻄﺮ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ .دﮐﺘﺮ
ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ ﺻﺪﻳﻘﯽ ،وزﻳﺮ ﮐﺸﻮر دﮐﺘﺮ ﻣﺼﺪق ،ﻳﮑﯽ از ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﯼ ﻣﺸﺨﺺ ﺁن ﺑﻮد) .ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﻨﻮﻋﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻳﻦ هﺸﺪارهﺎ در
ﺑﺮﺧﯽ ﺳﺨﻨﺎن دﮐﺘﺮ ﻣﺼﺪق در اﺣﻤﺪﺁﺑﺎد ﻧﻴﺰ وﺟﻮد داﺷﺖ (.ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ اﻣﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺑﺮﺧﻮرد ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ و ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺒﺶ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ
دﻳﻨﯽ در اﻳﺮان ﭘﻴﺶ از ﺑﺮﺁﻣﺪن و ﺣﺎﮐﻢ ﺷﺪﻧﺶ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺖ.
ﺁرﯼ! ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﭘﺪﻳﺪﻩ اﯼ ﺧﻠﻖ اﻟﺴﺎﻋﻪ ﻧﺒﻮد و ﺟﺎ داﺷﺖ ﺧﻴﻠﯽ ﭘﻴﺸﺘﺮ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺁن و رﻳﺸﻪ هﺎﻳﺶ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﺪ .ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺗﻌﺪاد
هﺸﺪاردهﻨﺪﮔﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺟﺪﯼ و در را ِﻩ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ارﺗﺠﺎع ﻣﺬهﺒﯽ در اﻳﺮان اﻧﺪﮎ ﺑﻮدﻩ و ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬارﯼ ﺁﻧﻬﺎ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ
هﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖ و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﺤﺪودﺷﺎن ﮐﻢ ﺑﻮد .ﺣﺘﯽ هﻤﺎن هﺸﺪاردهﻨﺪﮔﺎن ﻧﻴﺰ ﻃﺒﻴﻌﺖ و ﺗﻮان "ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ" ارﺗﺠﺎع دﻳﻨﯽ و
ﻋﻤﻖ و ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎرﯼ ﺷﻮم ﺗﺎرﻳﺨﯽ در ﮐﻞ اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﺣﺪ ﻧﻤﻴﺪﻳﺪﻧﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﺳﺒﺐ
ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در اﻳﺮان ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ درﺧﻮر ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻧﺸﻮد .ﺣﺘﯽ هﻨﻮز هﻢ ﭘﺲ از اﻳﻦ هﻤﻪ ﺳﺎل و ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﯼ
ﻣﺘﻌﺪد در اﻳﺮان و دﻳﮕﺮ ﮐﺸﻮرهﺎﯼ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺑﺴﻴﺎرﯼ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ و ﺑﺨﺼﻮص ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ را ﺑﺪرﺳﺘﯽ
ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ و هﻤﭽﻨﺎن ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﮐﻨﺎر ﻧﻬﺎدن ﺑﻌﻀﯽ ﮐﻠﻴﺸﻪ هﺎﯼ ذهﻨﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ.
در ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ رﻓﺘﺎر اﻓﺮادﯼ ﮐﻪ در ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ،اﮔﺮ ﺑﻪ "ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮ
ﺶ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ اﺳﺖ
رﻓﺘﺎر اﺟﺰاء و اﻓﺮاد" ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺸﺪﻩ و ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺁن ﺑﻴﻨﺶ و روﻳﮑﺮدﯼ ﮐﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ و ﻣﺤﻮر راﺳﺘﺎﺑﺨ ِ
ﺑﺪرﺳﺘﯽ دﻳﺪﻩ ﻧﺸﻮد ،ﻃﺒﻌﺎ دﭼﺎر اﺷﺘﺒﺎﻩ ﺧﻮاهﻴﻢ ﺷﺪ .ﻣﺴﺎﻟﻪ ،ﺷﺨﺺ ﺧﻤﻴﻨﯽ و ﻳﺎ ﺑﻌﺪهﺎ ﺧﺎﻣﻨﻪ اﯼ ﺑﻌﻨﻮان "ﻓﺮد" ﻧﺒﻮدﻩ و ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﮑﻪ
ﮐﻠﻴﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد؛ ﺑﺨﺼﻮص ﺁن ﺑﻴﻨﺶ و روﻳﮑﺮد وﻳﮋﻩ اﯼ ﮐﻪ دﻳﺪﻩ ﻋﻤﻼ راهﺒﺮ و
ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺤﺮﮎ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ و ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺑﻮدﻩ و در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب ﻋﻴﻨﻴﺘﯽ ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ.
اﻓﺴﻮس ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ،ﺣﺘﯽ ﮔﺎﻩ از ﺑﺰرﮔﺎن ﻣﺤﺘﺮم اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ،ﭼﻪ ﺑﻪ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻧﯽ دﻟﺨﻮش داﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻮ در ﭼﺎرﭼﻮب
ﯽ ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﻮدازدﻩ و ﻣﺴﺦ-ﮔﺸﺘﻪ در ﺗﻮهﻢ ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ
ﺳﻴﺴﺘﻤﯽ اهﺮﻳﻤﻨﯽ ﺑﻪ راﺳﺘﺎﺑﺨﺸﯽ و ﻧﻘﺶ-ﺁﻓﺮﻳﻨﯽ و راهﺒﺮﯼ ﻋﻤﻠ ِ
ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ،ﺁن ﺿﻌﻔﻬﺎﯼ ﻋﻤﻴﻖ و ﻣﻨﻴﺘﻬﺎﯼ ﺣﻘﻴﺮ و ﺁن ﺑﺎورهﺎ و روﻳﻪ هﺎﯼ ارﺗﺠﺎﻋﻴﺸﺎن اﻣﮑﺎن و ﻣﺠﺎل ﺑﺮوزﯼ هﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﺪاﻧﺴﺎن ،ﺧﻮد ﺑﺨﺸﯽ ﻣﻬﻢ از هﻴﻮﻻﯼ ﺟﺮا ِر ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﮔﺸﺘﻨﺪ و در ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺒﺎهﯽ ﻗﺪم ﺑﻪ ﻗﺪم ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻨﺪ.
ﯼ ﻣﺜﺎل زدﻧﯽ را داﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﻓﻌﺎﻻن را ﻧﺎﮐﺎر ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻳﺎ ﺑﻨﺤﻮﯼ از
ﺟﻨﺒﺶ و ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ هﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ِ
اﻧﺤﺎ در ﺧﺪﻣﺖ درﺁورد) .ﺣﺘﯽ ﭘﺲ از دهﻪ هﺎ ،ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان و ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺁن هﺴﺘﻪ ﻣﺮﮐﺰﯼ و ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎﻧﺶ ،ﮐﻪ
ﺑﺨﺼﻮص در ﻣﺮاﮐﺰﯼ هﻤﭽﻮن ﺳﭙﺎﻩ ﻗﺪس ﻧﻴﺰ ﻻﻧﻪ دارد ،اﻳﻦ ﺗﻮان ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﯽ و ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬارﯼ را دارد ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ﻧﻤﻮﻧﻪ ،ﺣﺎﮐﻤﺎن
ﺑﻌﺚ ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﮐﺮدﮔﯽ ﺑﺸﺎر اﺳﺪ را ،اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ زﻣﻴﻨﻪ هﺎﯼ دروﻧﻴﺸﺎن ،ﻋﻤﻼ در ﻣﺴﻴﺮﯼ ﺑﻴﺎﻧﺪازد ﮐﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻴﺎﻧﯽ ﮐﻢ ﻧﻈﻴﺮ
ﺷﻮﻧﺪ؛ ﺟﺎﻧﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﮐﺸﻮرﺷﺎن ﻳﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻓﺠﺎﻳﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم رﻗﻢ ﺧﻮردﻩ اﺳﺖ .ﮔﺸﻮدﻩ ﺷﺪن ﭘﺎﯼ
روﺳﻴﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﺗﻼق ﺳﻮرﻳﻪ هﻢ ﺑﺪون ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﯽ هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان اﺗﻔﺎق ﻧﻤﻴﺎﻓﺘﺎد (.ﻣﺴﻠﻤﺎ در ﺁﻳﻨﺪﻩ از
ﺗﺒﺎهﮑﺎرﻳﻬﺎﯼ اﻳﻦ ﺑﻼﯼ ﺑﺰرگ و ﮐﺮﻳﻪ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﭘﺮدﻩ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ.
در اﻳﻨﺠﺎ ﮔﻔﺘﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻗﺘﻠﻬﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﺑﻬﻤﻦ ۵٧ﺑﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻣﺬهﺒﯽ ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﻣﻴﺸﻮد ﻗﺘﻞ ﻣﻬﻨﺪس
وﻓﺎﻳﯽ از ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﻧﻔﺖ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .وﯼ در ﺑﺤﺒﻮﺣﻪ روﻳﺪادهﺎﯼ ﺳﺎل ،۵٧در ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ و از ﺟﻤﻠﻪ در ﻣﻴﺎن ﺑﺮﺧﯽ از
ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻠﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺟﺪﯼ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﺧﻤﻴﻨﯽ ،ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﺛﺎر ﻣﮑﺘﻮب و اﻇﻬﺎرات ﺻﺮﻳﺤﺶ در ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ
ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ و وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ،ﻣﺼﺮاﻧﻪ و ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ هﺸﺪار ﻣﻴﺪاد و دﻧﺒﺎﻟﻪ روﯼ از ﻓﺮدﯼ ﺑﺎ ﭼﻨﺎن اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎ و
ﺳﻮاﺑﻖ و روﺣﻴﺎت را داﻣﯽ ﺧﻄﺮﻧﺎﮎ ﻣﻴﺪاﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺁﻳﻨﺪﻩ اﯼ ﺷﻮم را ﺑﺪﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻬﻨﺪس وﻓﺎﻳﯽ هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ
ﻣﻮذﻳﺎﻧﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺎرﺟﯽ و ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻣﻨﺤﺮف ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺷﻮاهﺪ و ﻗﺮاﺋﻦ ﺗﺎﮐﻴﺪ داﺷﺘﻪ و از اﻓﺘﺎدن در دام ﻳﮏ
دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﯼ دهﺸﺘﻨﺎﮎ ﻣﺬهﺒﯽ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺑﺮﺣﺬر ﻣﻴﺪاﺷﺖ.
۴۶
اﻟﺒﺘﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮان ﮐﻪ در ﺁن ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ اﻣﮑﺎن ﺳﺮﺑﺮﺁوردن ﻳﺎﻓﺖ ،هﺮﮔﺰ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯼ ﻳﮑﺴﺮ ﻋﻘﺐ-ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻧﺒﻮد و ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت و
ﺟﻨﺒﺸﻬﺎﯼ ﺗﺮﻗﻴﺨﻮاﻩ در ﺁن ﺣﻀﻮرﯼ ﺟﺪﯼ و دﻳﺮﻳﻨﻪ داﺷﺘﻨﺪ .از ﻗﻀﺎ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﺑﺮهﻪ اﯼ در اﻳﺮان ﺳﺮﺑﺮﺁورد ﮐﻪ
روﻧﺪ رﺷﺪ و ﺗﺤﻮل ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮان ﻣﺮاﺣﻠﯽ را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻧﻬﺎدﻩ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ اﯼ ﻧﻮﻳﻦ ﻣﻴﮕﺸﺖ .ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد اﻣﺎ ﺑﻪ
ﺳﺒﺐ ﺣﻞ ﻧﺎﺷﺪﻩ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪن ﺑﺮﺧﯽ ﺿﻌﻔﻬﺎﯼ ﻋﻤﻴﻖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺎﺳﺘﻴﻬﺎﯼ دروﻧﯽ از ﻳﮑﺴﻮ و ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺷﺮاﻳﻂ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻴﺮوﻧﯽ
از ﺳﻮﯼ دﻳﮕﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰﯼ ﻋﻤﻼ اﻣﮑﺎن ﺗﺤﻘﻖ ﻧﻴﺎﻓﺖ و ﺑﺮﻋﮑﺲ ،ﺁن ﺿﻌﻔﻬﺎ و ﮐﺎﺳﺘﻴﻬﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺴﺘﻌ ِﺪ ﻓﺮاهﻢ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ
ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ،اﻣﮑﺎن ﺑﺮوز و ﻇﻬﻮر هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ .اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺷﮑﺎف و ﺧﻼ ِء ﺟﺪﯼ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﻳﮏ ﺑﺮهﻪ،
ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﻣﻮارد و ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﮐﻪ ﻓﺮاهﻢ ﺁﻣﺪﻧﺸﺎن ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺗﺤﻮﻻت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن در اﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮد و اﻧﺮژﯼ ﺗﺤﻮل-ﺧﻮاهﯽ ﮐﻪ
اﻳﺠﺎد و اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﯽ ﺁن ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪد )از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﺗﺮﻗﻴﺨﻮاﻩ( ﺑﻮد ﻋﻤﻼ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺁﻣﺪن ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در
اﻳﺮان ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺷﺪ.
ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮان دهﻬﺎ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﻴﺪن ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ،اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوﻃﻪ و ﺳﭙﺲ ﻧﻬﻀﺖ ﻣﻠﯽ ﺷﺪن
ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ را از ﺳﺮ ﮔﺬارﻧﺪﻩ ﺑﻮد .اﻣﺎ اﮔﺮﭼﻪ اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوﻃﻪ در اﻳﺮان ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﺑﺲ ﻣﻐﺘﻨﻢ و ﮐﻴﻔﺎ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺳﺒﺐ ﻃﺮح و
ﺟﺎ اﻓﺘﺎدن ﺑﺮﺧﯽ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻬﺎ و روﻳﮑﺮدهﺎﯼ ﺟﺪﻳﺪ ﺷﺪ و ﻧﮕﺎهﯽ ﻧﻮ را در ﭘﯽ ﺁورد و ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻬﻤﯽ را در
ﻋﺮﺻﻪ هﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺳﺒﺐ ﮔﺸﺖ ،وﻟﯽ در ﻧﻬﺎﻳﺖ و ﺑﺪﻻﻳﻞ ﻣﺘﻌﺪ ِد داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ،ﺁن اﻧﻘﻼب ﺑﻪ اهﺪاف ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ اش ﻧﺮﺳﻴﺪ.
اﺳﺘﺒﺪاد ﭘﻮﺳﻴﺪﻩ ﺳﻨﺘﯽ ﺟﺎﯼ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺸﺮوﻃﻪ و ﺣﺎﮐﻤﻴﺘﯽ ﮐﻪ در ﺁن ﻗﺪرت ﺣﺎﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﺤﺪود و ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ راﯼ ﻣﻠﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺪاد و
ﺑﺠﺎﯼ اﺳﺘﺒﺪاد ﺳﻨﺘﯽ ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﺳﺘﺒﺪادﯼ ﺗﺎزﻩ ﻧﻔﺲ در هﻴﺌﺘﯽ ﻣﺪرن ﻳﺎ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن ﺑﻬﺘﺮ ﻧﻴﻤﻪ-ﻣﺪرن ﻳﺎ ﺷﺒﻪ ﻣﺪرن ﺳﺮ ﺑﺮﺁورد .در اﻳﻦ
ﮔﻴﺮودار ،ﺑﺮﺧﯽ ﻓﻌﺎﻻن ،اﻧﺪﻳﺸﻪ ورزان و ﺣﺘﯽ ﺗﮑﻨﻮﮐﺮاﺗﻬﺎ و ﻣﺪﻳﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎرﯼ دﺳﺘﺎوردهﺎﯼ ﻣﻠﻤﻮس و ﻣﺎدﯼ اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوﻃﻪ
در اﻳﺎم ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﭘﻬﻠﻮﯼ اول و ﭘﻴﺶ از ﺁن هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺪﻳﻮن ﺁﻧﺎن ﺑﻮد ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ از ﺑﺮﺧﻮردهﺎﯼ ﺣﺬﻓﯽ و ﺗﻨﮓ-ﻧﻈﺮاﻧﻪ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺴﺘﺒﺪ
ﺟﺪﻳﺪ در اﻣﺎن ﻧﻤﺎﻧﺪﻧﺪ .ﺑﺪﻳﻨﺴﺎن وﻗﺘﯽ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺴﺘﺒﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺷﺮاﻳﻂ و ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴﻠﯽ ﻏﻠﻂ از اوﺿﺎع ﺟﻬﺎﻧﯽ ،از
دوﻟﺖ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ،ﮐﻪ ﺣﺎﻣﯽ اﺻﻠﯽ او در ﻧﺸﺴﺘﻨﺶ ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺑﻮد ،روﯼ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪﻩ و ﺑﺴﻮﯼ ﺁﻟﻤﺎن ﻧﺎزﯼ ﺑﭽﺮﺧﺪ و زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ
وﯼ از هﻤﺮاهﯽ ﻻزم ﺑﺎ ﻣﺘﻔﻘﻴﻦ در ﺟﻨﮓ ﺑﺎ هﻴﺘﻠﺮ ﺳﺮ ﺑﺎز زد ،ﺑﺴﺎدﮔﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ او را ﺑﺮ ﺳﺮ ﮐﺎر ﺁوردﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺧﻠﻊ و ﺗﺒﻌﻴﺪ
ﮔﺸﺖ و ﺑﺠﺎﯼ وﯼ ﺳﻠﻄﺎن ﮐﻢ-ﻣﺎﻳﻪ دﻳﮕﺮﯼ ﻗﺮار دادﻩ ﺷﺪ .ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﻌﺪ ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺮدﻣﯽ و ﺿﺪاﺳﺘﻌﻤﺎرﯼ ﻣﻠﯽ ﺷﺪن ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ
وﺟﻮد دﺳﺘﺎوردهﺎﯼ ﺑﺴﻴﺎرش ،در ﻧﻬﺎﻳﺖ و ﺑﺪﻻﻳﻞ ﻣﺘﻌﺪد داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻪ ﺁن ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ ﻧﺮﺳﻴﺪ .ﻧﺎﺁﮔﺎهﯽ و ﺷﮑﻞ ﻧﺎﻳﺎﻓﺘﮕﯽ
ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯼ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻻزم را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﻮد ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﺗﺎ اﻗﺪاﻣﺎت واﺑﺴﺘﮕﺎن درﺑﺎ ِر ﺳﻠﻄﺎن ﺿﻌﻴﻒ اﻟﻨﻔﺲ و واﺑﺴﺘﻪ ،ﻣﺮﺗﺠﻌﺎن
ﻣﺬهﺒﯽ و ﺑﺮﺧﯽ ﺳﻴﺎﺳﻴﻮن واﺑﺴﺘﻪ ﻳﺎ دﻟﺒﺎﺧﺘﻪ ﺑﻪ ﻗﺪرﺗﻬﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ در ﺷﺮق و ﻏﺮب ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﮐﺎر را ﺑﻪ ﺟﺎﻳﯽ رﺳﺎﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﺑﺮﺧﯽ ﺿﻌﻔﻬﺎﯼ داﺧﻠﯽ ﺁن ﻧﻬﻀﺖ و رهﺒﺮاﻧﺶ ،ﻗﺪرﺗﻬﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ دوﻟﺖ ﻣﻠﯽ دﮐﺘﺮ ﻣﺼﺪق را در ﺟﺮﻳﺎن ﮐﻮدﺗﺎﻳﯽ ﻧﻨﮕﻴﻦ
ﺲ ﺑﮕﺮﻳﺨﺘﻪ را ﺑﺎزﮔﺮداﻧﻨﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎز ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻏﻴﺮﻣﺸﺮوﻃﻪ و ﻧﺎﻣﺸﺮوع ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ اﺳﺘﻤﺮار
ﺑﺮاﻧﺪازﻧﺪ و ﺳﻠﻄﺎن ﺿﻌﻴﻒ اﻟﻨﻔ ِ
ﻳﺎﻓﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮان ﻣﺤﻘﻖ ﻧﮕﺸﺖ.
هﻤﭽﻨﻴﻦ اﺻﻼﺣﺎت ارﺿﯽ ،ﮐﻪ در زﻣﺎن دوﻟﺖ ﻣﻠﯽ دﮐﺘﺮ ﻣﺼﺪق ﮔﺎﻣﻬﺎﯼ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺴﻮﯼ ﺁن ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ،ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻬﻠﻮﯼ دوم
زﻳﺮ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﯽ و ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﺎدرﺳﺖ در ﭼﺎرﭼﻮب ﺁﻧﭽﻪ اﻧﻘﻼب ﺳﻔﻴﺪ ﺷﺎﻩ و ﻣﺮدم ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪ اﻧﺠﺎم ﮔﺸﺖ .ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ
اﻳﻨﻬﺎ ﺳﺒﺐ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻧﺸﻴﻨﯽ و ﺑﺤﺮاﻧﻬﺎﯼ ﻋﻤﻴﻖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺷﺪ .اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﮑﺒﺎرﻩ درﺁﻣﺪهﺎﯼ ﺣﺎﺻﻞ از ﻓﺮوش ﻧﻔﺖ
در ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ﺑﻌﺪ ﻧﻴﺰ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻮزون ﻧﺸﺪ ،ﺑﻠﮑﻪ در ﺑﺴﺘﺮﯼ از ﺿﻌﻒ و ﻋﺪم ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﻧﻈﺎ ِم ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ و واﺑﺴﺘﻪ
ﺣﺎﮐﻢ ،ﮐﻪ ﺳﻠﻄﺎﻧﯽ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﺑﺮ ﺁن ﺳﻠﻄﻪ داﺷﺖ ،ﺑﺮ ﻣﻴﺰان ﺑﯽ ﻋﺪاﻟﺘﻴﻬﺎ و اﺣﺴﺎس ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮﯼ ،ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻧﺸﻴﻨﯽ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺗﻮﻟﻴﺪ داﺧﻠﯽ،
ﺑﺤﺮان هﻮﻳﺖ و و ﻣﻮاردﯼ از اﻳﻦ دﺳﺖ اﻓﺰود .از دﻳﮕﺮ ﺳﻮ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ اﻧﻘﻼﺑﯽ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺤﺖ ﺳﺮﮐﻮب اﻳﺮان ﺑﺸﺪت اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ و
اﻳﻦ را ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ ﻧﻴﺰ درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ.
۴٧
ﻧﺴﺨﻪ ﺗﺠﻮﻳﺰﯼ ﺑﺮﺧﯽ ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ ﻏﺮﺑﯽ ﺑﺮاﯼ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ اﻧﻘﻼب در اﻳﺮان ،اﻧﺠﺎم ﺑﺮﺧﯽ اﺻﻼﺣﺎت و ﺑﺎز ﮐﺮدن ﻧﺴﺒﯽ ﻓﻀﺎﯼ
ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﺨﻠﻴﻪ اﻧﺮژﯼ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ و ﺗﻼش ﺑﺮاﯼ اﺻﻼح ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻗﺘﺼﺎدﯼ و ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﻮد .اﻳﻦ ﻧﺴﺨﻪ اﻣﺎ دﻳﺮهﻨﮕﺎم و
ﻧﺎﻗﺺ ﺑﻮدﻩ و ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ درﺳﺖ اﺟﺮا ﻧﺸﺪ .رژﻳﻢ ﺿﻌﻴﻒ ،ﻧﺎﻣﺸﺮوع و واﺑﺴﺘﻪ وﻗﺖ ،ﮐﻪ از درون ﺗﻬﯽ ﮔﺸﺘﻪ و ﻧﻴﺮوهﺎﯼ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ
ﻣﺘﻌﺪدﯼ را ﺑﺪﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺧﻮد راﻧﺪﻩ ﺑﻮد ،ﺗﺎب اﻳﻦ اﺻﻼﺣﺎت را ﻧﻴﺎورد و ﺧﻴﻠﯽ زود ،ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺁﺧﺮ روﻧﺪ ﺳﻘﻮﻃﺶ ﮐﻠﻴﺪ ﺧﻮرد.
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ در اﻳﺮان اﺳﺘﺒﺪادزدﻩ و اﺳﺘﻌﻤﺎرزدﻩ ،ﺑﺪﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ،ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﯽ ﻣﺪرن و ﻗﻮﯼ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ و ﺑﺮاﯼ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺷﺎهﺪ ﺣﻀﻮر
ﻓﺮاﮔﻴﺮ و ﺁزاداﻧﻪ ﻳﺎ ﺣﺘﯽ ﻧﻴﻤﻪ-ﺁزاداﻧﻪ ﮔﺮوهﻬﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻣﺘﺮﻗﯽ در ﺻﺤﻨﻪ ﻧﺒﻮدﻳﻢ و ﺁزادﯼ ﺑﻴﺎن وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ .ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻢ
ﭘﺎرﻩ اﯼ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺎرﺟﯽ ،رژﻳﻢ واﺑﺴﺘﻪ ﭘﻬﻠﻮﯼ ﻧﻴﺰ ﺁن ﺑﺮﺧﻮرد ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮاﻧﻪ اﯼ را ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوهﻬﺎﯼ ﺗﺮﻗﻴﺨﻮاﻩ
)ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻣﻠﯽ و ﻳﺎ ﭼﭗ و (...داﺷﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺗﺠﻌﺎن ﻣﺬهﺒﯽ و زﻣﻴﻨﻪ ﻓﺮهﻨﮕﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺪاﺷﺖ و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﮔﺎﻩ ﺑﺮ ﺁن ﺑﻮد
ﺗﺎ ﺑﺰﻋﻢ ﺧﻮﻳﺶ از ﻣﺮﺗﺠﻌﺎن ﻣﺬهﺒﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺮوهﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮد .ﻃﺒﻌﺎ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﺳﻨﮕﻴﻨﺘﺮ ﺷﺪن ﮐﻔﻪ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﺮﺗﺠﻊ ﻣﺬهﺒﯽ
در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﺘﺮﻗﯽ ﻣﻴﺎﻧﺠﺎﻣﻴﺪ .ﺑﺮﺧﯽ از ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ ﻏﺮﺑﯽ هﻢ ،ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻌﻀﯽ ﻣﺤﺎﻓﻞ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ﺳﺎﺑﻘﻪ اﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ در ﺁﺷﻨﺎﻳﯽ
و ﻣﺮاودﻩ ﺑﺎ ﺑﺨﺸﻬﺎﻳﯽ از روﺣﺎﻧﻴﻮن و ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﺬهﺒﯽ و ﺳﻨﺘﯽ داﺷﺘﻨﺪ ،ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﻌﺪهﺎ هﻢ در ﻣﻮارد ﻣﺘﻌﺪدﯼ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ،ﺑﺮ ﺁن
ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻨﺤﻮﯼ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ از ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﺮﺗﺠﻊ ﻣﺬهﺒﯽ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﺗﺮﻗﻴﺨﻮاﻩ )اﻋﻢ از ﻣﺬهﺒﯽ و ﻏﻴﺮﻣﺬهﺒﯽ( و ﻳﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻮروﯼ
ﺳﺎﺑﻖ و واﺑﺴﺘﮕﺎﻧﺶ در ﻃﯽ ﺟﻨﮓ ﺳﺮد ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﻧﺪ) .ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ در ﻣﻮاردﯼ و ﻣﺘﻘﺎﺑﻼ ،ﺷﻮروﯼ ﺳﺎﺑﻖ و واﺑﺴﺘﮕﺎﻧﺶ در اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﺑﺮ
ﺁن ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺿﻤﻦ ﻧﻮﻋﯽ اﺗﺤﺎ ِد ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ و ﻏﻴﺮﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﺗﺠﻌﺎن ﻣﺬهﺒﯽ ،ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﻏﺮﺑﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ(....
اﻟﺒﺘﻪ هﻤﻴﻦ ﻣﺮﺗﺠﻌﺎن ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﺷﻴﻔﺘﻪ ﻗﺪرت ،ﺑﻌﺪهﺎ ﮐﻪ ﺗﻮان و اﻣﮑﺎن ﻳﺎﻓﺘﺪ و ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﺘﻀﺎ ﻧﻤﻮد ،ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﺎهﻴﺖ ﺑﺸﺪت
ﺿﺪﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﺑﺎز در ﭼﺎرﭼﻮب هﻤﺎن ﺗﻼﺷﻬﺎ ﺑﺮاﯼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪات واﻗﻌﯽ و ﻳﺎ ﺧﻴﺎﻟﯽ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻘﺎ و ﺑﺴﻂ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎﻳﯽ ﺑﺮاﯼ
ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺑﻘﺎ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻠﻄﻪ ﺧﻮد ،در ﻣﻮاردﯼ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻮرد و ﺿﺪﻳﺖ ﺑﺎ هﻤﺎن ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ ﻏﺮﺑﯽ روﯼ ﺁوردﻧﺪ .اﻣﺎ در ﻣﻮرد اﻳﺮان ﺑﻮﻳﮋﻩ
در اﻳﺎم ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺑﻪ ﺑﻬﻤﻦ ۵٧و در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﮐﻪ رژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮﯼ دﻳﮕﺮ ﺑﯽ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﻴﻨﻤﻮد ،ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺗﺠﻌﺎن ﻣﺬهﺒﯽ از دﻳﺪ ﺑﺮﺧﯽ ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ
ﻏﺮﺑﯽ ﺗﻬﺪﻳﺪﯼ ﺟﺪﯼ ﺗﻠﻘﯽ ﻧﻤﻴﮕﺸﺘﻨﺪ ،ﺑﻠﮑﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﮏ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺟﺪﯼ ﺑﺮاﯼ ﺑﺮﺧﯽ ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ ﻣﺨﺒﻂ در ﻏﺮب ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ .در ﭼﻨﻴﻦ
ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در اﻳﺮان اﻣﮑﺎن ﻳﺎﻓﺖ ﺗﺎ در ﺑﺮهﻪ اﯼ ﺧﺎص و در ﺷﺮاﻳﻄﯽ وﻳﮋﻩ ،از درون ﻳﮏ ﺷﮑﺎف،
ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺳﺮﺑﺮﮐﺸﺪ و اﺳﺘﻤﺮار ﻳﺎﺑﺪ.
هﻤﭽﻨﻴﻦ دﻳﻮاﻧﺴﺎﻻرﯼ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ" ،ﻧﻔﺘﯽ ﺑﻮدن اﻗﺘﺼﺎد ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ اﻳﺮان" و ﻋﺪم ﻧﻴﺎز اﻗﺘﺼﺎدﯼ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺤﺖ
ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ و ﺑﺮﻋﮑﺲ واﺑﺴﺘﮕﯽ اﻗﺘﺼﺎدﯼ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ،ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد اﺳﺘﻤﺮار ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ را در ﮐﻨﺎر دﻳﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ
ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻧﻤﻮدﻧﺪ .ﺑﻪ هﺮ روﯼ ،واروﻧﮕﺎن ﺳﻮار ﺑﺮ ﻣﻮج اﻧﻘﻼب ،ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﯽ را در ﻧﻴﻤﻪ دوم ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ و در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯼ ﮐﻪ
اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوﻃﻴﺖ و ﻧﻬﻀﺖ ﻣﻠﯽ ﺷﺪن ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ را ﺳﺎﻟﻬﺎ ﭘﻴﺶ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻧﻬﺎدﻩ ﺑﻮد ﺑﻪ ﮐﻒ ﺁوردﻧﺪ و ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ در اﻳﺮان ﺑﺮ ﺗﺨﺖ
ﻧﺸﺴﺖ و هﻤﭽﻨﺎن دهﻪ هﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﮑﻴﻪ ﺑﺮ ﺿﻌﻔﻬﺎﯼ ﻋﻤﻴﻖ و ﺗﺎرﻳﺨﯽ اﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﺗﻐﺬﻳﻪ از ﺗﺎرﻳﮑﻴﻬﺎ و اﻟﺒﺘﻪ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدﻩ از
ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻀﺎدهﺎ و روﻳﺪادهﺎﯼ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﯼ و ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺗﺒﺎهﮕﺮ ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﻴﺪهﺪ.
در اﻳﻨﺠﺎ ﻳﮑﺒﺎر دﻳﮕﺮ ﻳﺎدﺁور ﻣﻴﮕﺮدد» :ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﺣﻮل هﺴﺘﻪ اﯼ ﺳﺮﺳﺨﺖ و ذاﺗﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ و دﭼﺎر ﺗﻮهﻢ ﺑﺎژﮔﻮﻧﻪ
ت ﻣﺮﺑﻮط ﺣﻮل ﺁن را در ﭘﯽ
ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ ﺗﺒﻠﻮر ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ .وﺟﻮد هﺴﺘﻪ ﻓﻌﺎل ﻣﺰﺑﻮر در ﺑﺴﺘﺮﯼ ﻣﺴﺘﻌﺪ ،ﻋﻤﻼ ﺷﮑﻞ ﮔﻴﺮﯼ دﻳﮕﺮ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎ ِ
داﺷﺘﻪ و ﺧﻮاﻩ و ﻧﺎﺧﻮاﻩ ،ﮐﺎﻧﻮن و ﻣﺤﻮر راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻣﻴﮕﺮدد .اﻳﻦ ﺑﻴﻨﺶ و روﻳﮑﺮد ﺟﻨﻮن ﺁﻣﻴﺰ و دﭼﺎر ﺗﻮهﻢ
ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ را در ﮐﺎﻧﻮن هﻤﻪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ هﺎﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ،ﭼﻪ دﻳﻨﯽ و ﭼﻪ ﻏﻴﺮدﻳﻨﯽ ،ﻣﻴﺘﻮان ﺳﺮاغ ﻧﻤﻮد«.
-
ﺳﺮ اﻧﮕﻴﺰاﻧﻨﺪﻩ ﺟﻨﺒﺶ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﮐﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ:
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان َ
۴٨
هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ :ﻧﻤﺎد ﮔﻮﻳﺎﯼ "ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ" ﺑﻪ ﻣﺼﺪاق ﻋﺎم ﺁن ،ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮاﯼ اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ هﻴﻮﻻﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در اﺷﮑﺎل و
رﻧﮕﻬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ،اﻋﻢ از ﻧﻈﺎم ﻳﺎ ﺟﻨﺒﺶ و ﭼﻪ ﺷﻴﻌﯽ و ﭼﻪ ﺳﻨﯽ ،ﺑﮑﺎر رود .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﺟﻨﺒﺶ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﻣﻴﺎن ﺑﺮﺧﯽ از
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪدﯼ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﺳﺖ و در ﭘﺎرﻩ اﯼ از اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﯽ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭼﻨﮓ ﺁوردﻩ و در ﻗﺎﻣﺖ
ﻧﻈﺎم ﺣﺎﮐﻢ درﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ.
اﮔﺮﭼﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺳﺮﺳﺨﺖ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در اﺷﮑﺎل ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺁن در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﯼ وﺳﻴﻊ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ
ﻧﺨﺴﺖ در اﻳﺮان ﺳﺮﺑﺮﺁوردﻩ و اﺳﺘﻤﺮار ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻈﺎم ﻣﺰﺑﻮر در ﻋﻤﻞ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ اﻟﮕﻮﻳﯽ اﻟﻬﺎم ﺑﺨﺶ
ﺑﺮاﯼ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺨﺒﻄﺎن و اﻗﺸﺎر و ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﮔﺸﺖ.
هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻌﻴﺎرهﺎ و روﻳﮑﺮدهﺎﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺑﮕﻮﻧﻪ اﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﻓﺮﻗﻪ ﮔﺮاﻳﯽ ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﺳﺨﺖ ﻣﺘﻌﺼﺒﺎﻧﻪ ﻋﻤﻼ از
ﺖ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﮏ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺗﻘﺴﻴﻢ و ﺗﺠﺰﻳﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﻓﺮاد و
وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ ﺟﺪاﻳﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳ ِﺮ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺿﺪﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺑﺎ ﭼﺘﺮ ﺳﺨ ِ
ﮔﺮوهﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﻮدﯼ و ﻏﻴﺮﺧﻮدﯼ ﺑﺎ ﻣﻌﻴﺎرهﺎﻳﯽ ﺑﺲ ﺳﻄﺤﯽ و ﺗﻨﮓ ﻧﻈﺮاﻧﻪ و اﺻﺮار ﺑﯽ ﻣﺮز ﺑﺮ ﺳﺘﻴﺰ ﺑﺎ ﻏﻴﺮﺧﻮدﯼ ﺑﻪ هﺮ ﻗﻴﻤﺖ،
ﻧﻮﻋﯽ ﭘﺎراﻧﻮﻳﺎ و ﺑﺪاﻧﺪﻳﺸﯽ ﻣﻔﺮط ،ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﺧﻮاهﯽ و ﺟﻨﻮن ﻗﺪرت ﻃﻠﺒﯽ و ﺳﻠﻄﻪ ﮔﺴﺘﺮﯼ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺗﻮهﻢ ﺧﺪاﻳﮕﺎﻧﯽ از ﺟﻤﻠﻪ
وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻳﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﺘﻴﺰهﺎﯼ ﻓﺮﻗﻪ ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ را اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻣﻴﺴﺎزﻧﺪ .هﻴﻮﻻﯼ ﺣﻘﺎرت و اﺑﺘﺬال ،هﻮﻳﺘﺶ را در اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ
ﺳﺘﻴﺰﻩ هﺎﯼ ﻣﺒﺘﺬل ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﯽ اﻧﺘﻬﺎ ﺑﺮاﯼ ﺳﻠﻄﻪ ﺟﺴﺘﻦ را ﺗﺎ ﻧﺎﺑﻮدﯼ اداﻣﻪ ﻣﻴﺪهﺪ .ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن اﻳﻦ هﻴﻮﻻ ﻋﻄﺸﯽ
ﻏﺮﻳﺐ در ﺳﻠﻄﻪ ﮔﺴﺘﺮﯼ ﺑﯽ ﻣﺮز دارد.
ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ:
»ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان را ﻣﻴﺘﻮان در ﻋﻤﻞ ،در ﺣﮑﻢ ﺳَﺮ اﻧﮕﻴﺰاﻧﻨﺪﻩ و ﻧﻴﺮوﯼ ﭘﻴﺸﺘﺎز ﺟﻨﺒﺶ
ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﮐﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،از ﺷﻤﺎل اﻓﺮﻳﻘﺎ ﺗﺎ ﺁﺳﻴﺎﯼ ﻣﺮﮐﺰﯼ و ﺣﺘﯽ ﻓﺮاﺗﺮ از ﺁن داﻧﺴﺖ .ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻣﺬهﺒﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان اﻟﮕﻮﻳﯽ
اﻟﻬﺎم ﺑﺨﺶ ﺑﺮاﯼ ﺟﻨﺒﺶ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﮐﻠﻴﺖ ﺁن ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .ﻧﻈﺎم ﺿﺪ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﺑﻌﻨﻮان هﻴﻮﻻﻳﯽ ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ
ﻃﺒﻴﻌﺖ و روﻳﻪ هﺎﯼ ذاﺗﯽ ﺧﻮد ،ﭼﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﭼﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ،ﻧﻘﺸﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ در داﻣﻦ زدﻩ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﺗﻨﺪ و
وﻳﺮاﻧﮕ ِﺮ ﺗﻌﺼﺒﺎت ﮐﻮر و ﻓﺮﻗﻪ ﮔﺮاﻳﯽ ﻣﻨﺤﻂ در زﻣﻴﻨﻪ اﯼ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ اﻳﻔﺎ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ .ﮔﺴﺘﺮش ﺟﻬﻞ و ﺧﺮاﻓﻪ ﮔﺮاﻳﯽ ،اﻳﺠﺎد و
ل ﻣﺬهﺒﯽ و ﻓﺮﻗﻪ اﯼ ،اﻗﺘﻀﺎﯼ ﻃﺒﻴﻌﯽ اﻳﻦ ﻧﻈﺎم و ﮐﺎرﮐﺮدهﺎﯼ ﺷﻮم و
ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴ ِﻢ ﺑﺮﺧﯽ ﮔﺮاﻳﺸﺎت ﻣﻨﺤﻂ و ﻣﺒﺘﺬ ِ
ﻣﺨﺮب ﺁن اﺳﺖ" .ﺗﻼش ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ ﺑﺮاﯼ ﻣﻨﺤﺮف ﻧﻤﻮدن و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻣﺴﺦ و ﻣﺼﺎدرﻩ ﺑﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﻤﻮدن ﺟﻨﺒﺸﻬﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ"،
"ﻣﻮج ﺳﻮارﯼ ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ و رﻧﺪاﻧﻪ"" ،ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزﯼ و داﻣﻦ زدن و ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺷﮑﺎﻓﻬﺎﯼ ﻗﻮﻣﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ"" ،اﻟﻘﺎﯼ ﺟﻮ
ارﻋﺎب و ﻧﻮﻣﻴﺪﯼ در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر" و "اﻳﺠﺎد ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻣﻦ و ﺗﺤﮑﻴﻢ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻤﻖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮏ ﺑﺮاﯼ ﺧﻮﻳﺶ" هﻤﻮارﻩ در دﺳﺘﻮر
ﮐﺎر اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ذاﺗﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ و واﭘﺴﮕﺮا "ﺑﺎ هﺪف ﮐﻠﯽ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪات ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ" ﻗﺮار داﺷﺘﻪ اﻧﺪ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ
اﻳﺮان و ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن هﻴﺘﻠﺮوارش ﺑﻄﻮر ﺧﺎص ،ﭼﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﭼﻪ ﺑﻄﻮر ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ،در ﺑﺮﺁﻣﺪن و ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻼﯼ داﻋﺶ،
در ﮐﻨﺎر دﻳﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ و زﻣﻴﻨﻪ هﺎ ،ﻧﻘﺶ و ﺗﺎﺛﻴﺮﯼ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ داﺷﺘﻪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ ﺁن ﺳﻌﯽ در ﺗﺤﮑﻴﻢ و
ﮔﺴﺘﺮش ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺧﻮد و ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺘﺤﺪﻳﻨﺶ در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ از ﻗﺒﻴﻞ ﻋﺮاق و ﺳﻮرﻳﻪ ﻧﻤﻮدﻩ اﺳﺖ .هﻴﻮﻻﯼ ﺑﺎزﻳﮕ ِﺮ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان و دم و
دﻧﺒﺎﻟﭽﻪ هﺎ و ﻣﺘﺤﺪﻳﻨﺶ در ﻣﻨﻄﻘﻪ از ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت و ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﮐﺮﻳﻪ و دهﺸﺖ اﻓﮑﻨﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ داﻋﺶ ﻋﻤﻼ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺮدﻩ و وﺟﻮ ِد ﺗﺤﺖ
ﻣﻬﺎ ِر ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻮهﺒﺘﯽ ﺑﺰرگ ﺑﺮاﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻴﺸﻮد .اﻟﺒﺘﻪ روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ و ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻣﺨﺮب ﺑﺮﺧﯽ
دﻳﮕﺮ از ﺑﺎزﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن هﺮﮔﺰ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﮑﺎر ﻧﻴﺴﺖ .ﺗﻼش ﺑﺮاﯼ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮ ﺑﺨﺸﻴﺪن و ﻣﺼﺎدرﻩ ﺑﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﻤﻮدن
روﻳﺪادهﺎ و ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت و ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻌﺼﺒﺎت و اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻓﺮﻗﻪ اﯼ و ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ روﺷﻬﺎﯼ اهﺮﻳﻤﻨﯽ ﺑﺮاﯼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪات
ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ،اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ رژﻳﻢ اﻳﺮان ﻧﻤﻴﺸﻮد .ﺁرﯼ! رژﻳﻢ اﻳﺮان و ﺑﻮﻳﮋﻩ ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﺗﺮﻳﻦ و ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬارﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺁن ﭼﻪ
ﺑﻄﻮر ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﭼﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﺑﺮﺁﻣﺪن و ﮔﺴﺘﺮش اﻣﺜﺎل داﻋﺶ ﻧﻘﺸﯽ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﮑﺎر داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﺑﺠﺰ ﺑﺮﺧﯽ ﺳَﺮ
۴٩
و ﺳِﺮهﺎﻳﺶ ﺑﺎ اﻣﺜﺎل اﻟﻘﺎﻋﺪﻩ و ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ -...وﻟﯽ ﻃﺒﻌﺎ ﻧﻤﻴﺘﻮان ﻧﻘﺶ و ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮاﻧﯽ را ﻧﻴﺰ در ﻇﻬﻮر و ﮔﺴﺘﺮش اﻳﻦ
ﺁﻓﺎت ﺧﻄﺮﻧﺎﮎ ،ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺸﺘﺮﮎ ﺑﺴﻴﺎرﯼ ﻓﺴﺎدﮐﺎرﻳﻬﺎ و ﺑﯽ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻴﻬﺎ ،در زﻣﻴﻨﻪ اﯼ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﻧﺎدﻳﺪﻩ اﻧﮕﺎﺷﺖ .ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد
اﻣﺎ ،در ﮐﻞ ،ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﺳﺨﺖ-ﺳ ِﺮ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان و ﺑﺨﺼﻮص ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮﻧﺶ ،هﻢ ﺑﻄﻮر ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و هﻢ
ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ،ﻋﻤﻼ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻠﻴﺪﯼ در ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪن و ﮔﺴﺘﺮش ﺁﺗﺶ ﺧﺎﻧﻤﺎﻧﺴﻮز ﻓﺘﻨﻪ هﺎﯼ ﻣﺬهﺒﯽ و ﻓﺮﻗﻪ اﯼ در ﻣﻨﻄﻘﻪ
داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .اﻳﻦ رژﻳﻢ ﮐﻬﻨﻪ ﭘﺮﺳﺖ و ذاﺗﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﺳﻠﻄﻪ ﻃﻠﺐ داراﯼ ﮐﺎرﮐﺮد و ﺗﺎﺛﻴﺮاﺗﯽ ﺑﺲ اﺳﺎﺳﯽ در ﺑﺎزﺗﻮﻟﻴﺪ و ﮔﺴﺘﺮش
"ﺑﻴﻤﺎرﯼ ﻣﺴﺮﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ" و ﺑﺮﺧﯽ اﻧﮕﺎرﻩ هﺎ و روﻳﮑﺮدهﺎ و ﺷﻴﻮﻩ هﺎﯼ ﺑﻨﻴﺎدﯼ ﺁن در اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ؛ اﻧﮕﺎرﻩ هﺎ
و روﻳﮑﺮدهﺎﻳﯽ هﻤﭽﻮن ﺗﻮهﻢ ﺑﺮﺗﺮﯼ و ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﯽ و ﺳﻴﺎدت ﻣﻘﺪس ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن و ﻟﺰوم ﺳﻴﻄﺮﻩ ﺑﺮ ﺁﻧﺎن و ﺳﺘﻴﺰ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﺑﺎ هﺮ ﺁن
ﻏﻴﺮﺧﻮدﯼ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﻨﺎد ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻣﻘﺪس ﺑﺎ دﻧﻴﺎﯼ ﻧﻮ )دﻧﻴﺎﯼ ﻧﻮﻳﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد اﻟﺒﺘﻪ داراﯼ ﺟﻨﺒﻪ هﺎﯼ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﯽ
ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ( .هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮرد اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ هﺎر و ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت و ﻧﻴﺮوهﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ،اﻳﻦ ﺧﻄﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرگ را
دارد ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺤﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و در ﻋﻤﻞ ﺳﺒﺐ اﻧﺘﻘﺎل وﻳﺮوس ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﻣﺴﺮﯼ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﯽ و ﺑﻴﻨﺶ و روﻳﻪ هﺎﯼ ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺁن
ﺑﻪ ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ ﻣﺴﺘﻌﺪ )ﺣﺘﯽ ﮔﺎﻩ در ﻣﻘﺎم رﻗﻴﺐ و دﺷﻤﻦ( ﮔﺮدد و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺳﺒﺐ ﮔﺴﺘﺮش ﺑﺎز هﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﯽ ﮐﻮر و ﻟﮕﺎم
ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ ﻣﺬهﺒﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻮد .هﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﻨﻮﻋﯽ ﻧﻴﭽﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ را ﺑﻴﺎن داﺷﺘﻪ :در ﺳﺘﻴﺰ ﺑﺎ اهﺮﻳﻤﻦ اﻳﻦ ﺧﻄﺮ وﺟﻮد
دارد ﮐﻪ ﺳﺘﻴﺰﻧﺪﮔﺎن ،ﺑﺠﺎﯼ ﭘﺎﻟﻮدن از ﺷﻴﻮﻩ هﺎﯼ اهﺮﻳﻤﻨﯽ ،ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﺑﺪان روﺷﻬﺎ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﮔﺸﺘﻪ و ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺧﻮد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ اهﺮﻳﻤﻦ
ﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ در ﻳﮏ ﮐﻼم ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ" :ﺳﺮ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ و ﻟﻨﮕﺮﮔﺎﻩ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺷﻮم ﻋﻤﻼ در اﻳﺮان واﻗﻊ اﺳﺖ«".
»ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻏﺪﻩ ﺳﺮﻃﺎﻧﯽ در اﻳﺮان ﺑﺪرﺳﺘﯽ رﻳﺸﻪ ﮐﻦ ﻧﺸﻮد ،اﻳﻦ ﺟﺮﺛﻮﻣﻪ دروغ و ﭘﻠﻴﺪﯼ در ﮐﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ و دﻧﻴﺎ ﺑﻪ درون
ﮔﻮر ﺗﺎرﻳﺨﻴﺶ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ .ﺗﺎ ﺳَﺮ ﺳﻔﻴﺎﻧﯽ )ﮐﻪ ﻧﻤﺎدﯼ از ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﮐﺮﻳﻪ دﻳﻨﯽ اﺳﺖ( در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ از ﺗﻦ ﺟﺪا ﻧﮕﺮدد و
ﻧﻤﺎدهﺎﯼ ﺑﺲ ﮔﻤﺮاﻩ ﮐﻨﻨﺪﻩ و ﻓﺘﻨﻪ ﺳﺎزش ،ﺑﺴﺎن ﺑﺘﮑﺪﻩ ﺁن ﺧﺰﻧﺪﻩ ﺑﻠﻌﻨﺪﻩ در ﺟﻮار رﯼ ،ﻳﮑﺴﺮﻩ درهﻢ ﮐﻮﺑﻴﺪﻩ ﻧﺸﻮد ،اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎرﯼ
ﻣﺴﺮﯼ و ﺗﺒﺎﻩ ﮐﻨﻨﺪﻩ در اﺷﮑﺎل و رﻧﮕﻬﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺁن رﻳﺸﻪ ﮐﻦ ﻧﺨﻮاهﺪ ﮔﺸﺖ .ﺑﻪ راﺳﺘﯽ ﮐﻪ هﻴﻮﻻﯼ دﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ،ﮐﻪ دﻳﻦ در ﺁن
و ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﺁن ﺟﺎﻧﻤﺎﻳﻪ و روح اﺻﻠﻴﺶ ﮐﺎرﮐﺮدﯼ ﺑﻴﺸﺘﺮ "اﮐﺴﺘﺎﺳﯽ وار" دارد ﺗﺎ اﻓﻴﻮن وار ،ﺗﻬﺪﻳﺪﯼ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻩ و ﺳَﺮ ﺁن در
اﻳﺮان اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﮐﻮﺑﻴﺪﻩ ﺷﻮد«.
» ...ﺳﺮاﻧﺠﺎم از ﭘﯽ ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ در ﮐﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺑﻪ درﺁﻣﺪن رﻳﺸﻪ هﺎﯼ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺁن در ژرﻓﻨﺎﯼ ﺗﺎرﻳﺦ و ﻓﺮهﻨﮓ و
ﺑﺎورهﺎﯼ ﺟﻮاﻣﻊ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ-زدﻩ و ﺑﺎ اﺗﻤﺎم ذﺧﺎﻳﺮ هﺮﭼﻨﺪ ﻋﻈﻴﻢ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ اﻳﻦ ﺑﺨﺘﮏ ﮐﺮﻳﻪ و ﻏﻮل ﭘﻴﮑﺮ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوﻳﯽ ﻣﻬﻴﺐ و ﺑﺸﺪت
ارﺗﺠﺎﻋﯽ ،ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ از ﺳﺮ راﻩ اﻳﻦ ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ .اﻧﺸﺎﷲ«.
-
ﻧﮕﺎهﯽ ﺑﻪ ﺳﻴﺮ ﺗﻄﻮر ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ دﻳﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان؛ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﯼ ﮐﻠﯽ ،ﻓﺮﺟﺎم و دﻳﻨﺎﻣﻴﺰم ﺟﺎرﯼ در ﺁن:
اﮔﺮ ﺑﻪ روﻧﺪ ﮐﻠﯽ زهﺮ ﺧﻮردﻧﻬﺎ و ﭘﻮﺳﺖ ﮐﻨﺪﻩ ﺷﺪﻧﻬﺎﯼ ﭘﻴﺎﭘﯽ هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﻳﺮان در ﻃﯽ ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ دهﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﮕﺎهﯽ
ﺟﺎﻣﻊ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ،ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﯼ ﮐﻠﯽ ﺁن ،ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ ﻓﺮاز و ﻧﺸﻴﺒﻬﺎ و ﭘﺲ و ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻨﻬﺎ ،ﺑﻪ ﻃﺮف رخ ﻧﻤﻮدن و ﻋﺮﻳﺎن ﮔﺸﺘﻦ
هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘ ِﺮ ﺁن ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮن اﻳﻦ هﻴﻮﻻﯼ هﻔﺖ ﺟﺎن ﺿﻤﻦ ﺗﻀﻌﻴﻒ و ﻓﺮﺳﻮدن ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ هﻴﻮﻻ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ:
ﯼ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﺁن ﺳ ِﺮ ﻋﻤﻼ راﺳﺘﺎﺑﺨﺶ )ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ و
ﯽ ﺟﺎرﯼ در هﻴﻮﻻ ،ﻧﻮﻋﯽ ﺗﻀﺎد ﺑﻨﻴﺎد ِ
دﻳﻨﺎﻣﻴﺰم اﻳﻦ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﻗﻬﻘﺮاﻳ ِ
ن هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ( از ﻳﮑﺴﻮ و دﻳﮕﺮ ﺳﺮ و ﺟﺎﻧﻬﺎﯼ ﺁن )ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﻣﺪارهﺎﯼ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ ﺣﻮل هﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ( از ﺳﻮﯼ
ﺟﺎن ﺟﺎﻧﺎن ﻣﺠﻨﻮ ِ
دﻳﮕﺮ اﺳﺖ.
اﻟﺒﺘﻪ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﺤﺚ ﺷﺪ :اﻳﻦ ﺗﻀﺎد ﭘﺎﻳﻪ و ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮﯼ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮑﯽ ﺑﻴﻦ "ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻬﺎﯼ ﻧﺎب" و "ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎراﻧﯽ ﮐﻪ در ﭼﺎرﭼﻮب
ﮐﻠﯽ ﻧﻈﺎم ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ و داراﯼ اﻧﻮاع و اﺷﮑﺎل ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ" ﺧﻮد ﺑﻄﻮر اﺳﺎﺳﯽ از دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮏ ﻓﺮاﮔﻴﺮﺗﺮﯼ
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻴﭙﺬﻳﺮد؛ دﻳﺎﻟﮑﺘﻴﮑﯽ ﮐﻪ ﺣﮑﺎﻳﺖ از "ﺗﻀﺎد هﻴﻮﻻﯼ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺎ ﺑﻴﺮون از ﺧﻮد" دارد .در واﻗﻊ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﯼ ﮐﻠﯽ ،ﺷﺪت و ﻓﺮﺟﺎم
۵٠
Download Ehtezar-e Sofyani [5-95]
Ehtezar-e Sofyani [5-95].pdf (PDF, 1.16 MB)
Download PDF
Share this file on social networks
Link to this page
Permanent link
Use the permanent link to the download page to share your document on Facebook, Twitter, LinkedIn, or directly with a contact by e-Mail, Messenger, Whatsapp, Line..
Short link
Use the short link to share your document on Twitter or by text message (SMS)
HTML Code
Copy the following HTML code to share your document on a Website or Blog
QR Code to this page
![QR Code link to PDF file Ehtezar-e Sofyani [5-95].pdf](/qr/1/17/172q86vh.png)
This file has been shared publicly by a user of PDF Archive.
Document ID: 0000406866.