απόσπασμα από Μικρά Αγγλία .pdf

Α’ Λυκείου. «Τα φύλα στη λογοτεχνία». Προ- αναγνωστική φάση

1.Την προηγούμενη μέρα είχε φανεί ο θείος του Σπύρου, ο Αιμίλιος Μπάλας, να πιει έναν καφέ σπίτι τους και να
φέρει το θέμα με τρόπο, την έχω αποφασίσει γι’ άλλον, είναι πολλά και ιερά στη μέση που μου δένουν τα χέρια,
πες στον ανιψιό σου, δυστυχώς, έδωσα κιόλας το λόγο μου κάπου, πάντως αυτός ο Σπύρος, χριστιανέ μου, πολύ
γόης μου φαίνεται για οικογένεια, κι ο θείος, λίγος, κατάπιε τη γλώσσα του, δεν ανέφερε για αίσθημα λέξη, η
Σαλταφέραινα, πάλι, παρέκαμψε το σκόπελο και δεν ξεψάχνισε ως όφειλε και ως συνήθιζε καχύποπτη στο έπακρο,
η Όρσα κρυφάκουσε τα πάντα. Ένιωσε τις φλέβες της τσαφ να σπάνε και να αδειάζουν και είδε το αίμα να κάνει
ένα ρυάκι, να κυλάει αργά και αναπότρεπτα μέτρο προς μέτρο στον πολυαγαπημένο κύκλο Μαλταμπέ, Άγιος
Δημήτριος, γεφυράκι, παλιό ταφείο, βραχοσπηλιά κι εκεί να παραδίνει το κόκκινο χρώμα του και να μην υπάρχει
πια, να γίνεται σκέτο νερό, ένα με τη θάλασσα. Αφηνιασμένη η μάνα της είχε περάσει στη δράση, ούτε περίστροφο
να κρατούσε και να σημάδευε, είχε ακινητοποιήσει τον Μπάλα και του ζητούσε από πάνω και την κοπριά του
περιστεριώνα να τη σκορπίσει στις γαριφαλιές της. — Μη σ’ τη φάνε πάλι οι γειτόνισσές σου. Ακίνητη πίσω από τη
δίφυλλη δρύινη πόρτα της σάλας, η Όρσα βαστούσε την αναπνοή της, τα άκουγε και δεν μπορούσε και να κλάψει.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Ο Σπύρος πρόσεχε τους παλιούς, ο καθένας τη ρέγουλά Στο κεφάλι του Σπύρου είχαν μαζευτεί πολλά. Περίμενε
όμως και την καλή. — Δύο φορές μου έσωσες πέρσι το βαπόρι, δύο περιουσίες μου γλύτωσες, ο υιός Χαδούλης,
πολύ ιδιαίτερος τύπος, αριστοκράτης και του βιβλίου, του είχε μόλις τάξει με τηλεγράφημα πόντους στο καινούριο
βαπόρι τους, ΛΕΩΝΙΔΑΣ II, παραγγελία στο όνομα του θείου τους που μεγαλούργησε στο ναυτικό εμπόριο και
λαθρεμπόριο και πέθανε κανονικά, γέρος, μόλις είχε γονατίσει τον παπά στο τάβλι. Με ένα 15% πάνω του θα τον
έβλεπε και η Σαλταφέραινα πιο κύριο, και ο Μαλταμπές που είχε βάλει στο μάτι το του και στα λιμάνια και εν πλω,
ακόμα και οι χωρατατζήδες, οι μπελαλήδες κι όλοι οι ανοικονόμητοι νταήδες στους μακρινούς πλόες καταλάγιαζαν,
η θάλασσα τους πετούσε κάτω την τρίτη μέρα, επέβαλλε το δικό της ρυθμό και τις σιωπές της σε όλους, όποια
ειδικότητα κι αν ήταν σημειωμένη στο ναυτικό τους φυλλάδιο, λιπαντής, ναυτόπαις ή θαλαμηπόλος, όπως ο Τάκης,
ο ανιψιός της Μούραινας, το καλό παιδί του νησιού που είχε ναυτολογηθεί, πάνε δυο μήνες, πρόθυμος για τους
πιο κολασμένους μπάρκους και χωρίς να πέσει σε τυφώνα και να χρειαστεί να προσευχηθεί με φούρια,
ξεφούσκωσε η ορμή του για περιπέτειες και γύρισε σε νευρασθένεια. κορίτσι της θα της το βούταγε παντί τρόπω.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Δεν είχε ποτέ διαβάσει την ψυχή της γυναίκας του, είχαν χάσει κάποιες ευκαιρίες και τώρα κανένας από τους δυο
δεν είχε διάθεση για τέτοια, δεν υπήρχε ο τρόπος, άλλωστε έκαναν ό,τι ακριβώς τα πολλά ζευγάρια καπεταναίων
του νησιού, ο άντρας κοίταζε τα αντρικά, καλοδιοίκηση του καραβιού, πλόες, φορτοεκφορτώσεις, εισόδημα, τη ζωή
εν πλω, και η γυναίκα κοίταζε τα γυναικεία, καλοδιοίκηση του σπιτιού, επενδύσεις, ανατροφή και αποκατάσταση
των παιδιών. Μόνο που για τα δύσκολα η Μίνα είχε διαλέξει ένα τρύπιο σωσίβιο, το πουγκί, έξυπνη γυναίκα, ήξερε
το ρίσκο και το μάταιο του πράγματος και τουλάχιστον στη στρατηγική για τις κόρες της θα έπρεπε να βάλει λίγη
καρδιά παραπάνω, κάτι τέτοιο ευχόταν ο Σαλταφέρος, μπαινόβγαινε στα λιμάνια της Λατινικής Αμερικής, general
cargo, και πριν ανοίξει τα γράμματα από την Άνδρο, καλού κακού έκανε το σταυρό του.
Ιωάννα Καρυστιάνη, Μικρά Αγγλία (1997)

2.
Ήρχισε και μεγάλωνε το δροσερό κλωνάρι,
και πλήθαινε στην ομορφιά, στη γνώση, και στη
χάρη.
60 Eγίνηκεν τόσο γλυκειά, που πάντοθ' εγρικήθη

Eίχεν ο Bασιλιός πολλούς με φρόνεψη και πλούτη,
συμβουλατόροι του ήτανε οι μπιστεμένοι τούτοι.
M' απ' όλους είχεν ακριβό πάντα στη συντροφιά του
έναν οπού Πεζόστρατον εκράζαν τ' όνομά του·

Α’ Λυκείου. «Τα φύλα στη λογοτεχνία». Προ- αναγνωστική φάση
πως για να το'χου' θάμασμα στον Kόσμον
εγεννήθη.
Kαι τ' όνομά τση το γλυκύ το λέγαν Aρετούσα,
οι ομορφιές τση ή[σα]ν πολλές, τα κάλλη τση ήσαν
πλούσα.
Xαριτωμένο θηλυκό τως το'καμεν η Φύση,
65

και σαν αυτή δεν ήτονε σ' Aνατολή και Δύση.

Όλες τσι χάρες κι αρετές ήτονε στολισμένη,
ευγενική και τακτική, πολλά χαριτωμένη.
K' ήτον και Bασιλιού παιδί, και Pήγα θυγατέρα,
πόθο μεγάλον ήβανε στο γράμμα νύκτα-ημέρα.
Eκαμαρώνασίν την-ε ο Kύρης με τη Mάνα,
70 κ' επάψασιν οι λογισμοί, κ' οι πόνοι τως
εγιάνα'.

75

του Παλατιού ήτο θαρρετός, ξεχωριστός παρ'

άλλο,
και διχωστάς του ο Bασιλιός δεν ήκανε ένα ζάλο.
Eίχε κι αυτός έναν υ-γιό πολλά κανακιασμένο,
φρόνιμον κι αξαζόμενο, ζαχαροζυμωμένο.
Ήτονε δεκοκτώ χρονών, μα'χε γερόντου γνώση,
80 οι λόγοι του ήσανε θροφή, κ' η ερμηνειά του
βρώση.
Kαι τ' όνομά του το γλυκύ Pωτόκριτον ελέγα',
ήτονε τσ' αρετής πηγή και τσ' αρχοντιάς η φλέγα·
κι όλες τσι χάρες π' Oυρανοί και τ' ’στρη εγεννήσαν,
μ' όλες τον εμοιράνασι, μ' όλες τον εστολίσαν.
85 Πάντα με καταστάμενους ήπρασσε, και
ξετρέχει
να μάθει εκείνα που'δασι, κ' εκείνος δεν κατέχει.

Βιντσέντζου Κορνάρου, Ερωτόκριτος [έμμετρο μυθιστόρημα, μέσα 17ου αι.]