ΟΙ ΛΑΤΡΕΙΕΣ (PDF)




File information


Title: Microsoft Word - 1-Εξώφυλλο.doc
Author: user

This PDF 1.6 document has been generated by PScript5.dll Version 5.2.2 / Acrobat Distiller 7.0 (Windows), and has been sent on pdf-archive.com on 14/08/2017 at 22:17, from IP address 94.66.x.x. The current document download page has been viewed 1018 times.
File size: 2.79 MB (351 pages).
Privacy: public file
















File preview


Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας
Τομέας Αρχαιολογίας

Καλλιόπη Γ. Χατζηνικολάου

Οι λατρείες των Θεών και των Ηρώων
στην Άνω Μακεδονία
κατά την αρχαιότητα
(Ελίμεια, Εορδαία, Ορεστίδα, Λυγκηστίδα)
Διδακτορική Διατριβή

Θεσσαλονίκη
2007

Καλλιόπη Γ. Χατζηνικολάου

Οι λατρείες των Θεών και των Ηρώων στην
Άνω Μακεδονία κατά την αρχαιότητα
(Ελίμεια, Εορδαία, Ορεστίδα, Λυγκηστίδα)

Διδακτορική Διατριβή
Υποβλήθηκε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας
Τομέας: Αρχαιολογίας
Ημερομηνία Προφορικής Εξέτασης : 19 Ιουνίου 2007

Εξεταστική Επιτροπή
Τριμελής Συμβουλευτική Επιτροπή : Εμμ. Βουτυράς
Σ. Πινγιάτογλου
Ι. Ακαμάτης
Θ. Στεφανίδου-Τιβερίου, εξεταστής
Στ. Δρούγου, εξεταστής
Χρ. Σαατσόγλου-Παλιαδέλη, εξεταστής
Π. Νίγδελης, εξεταστής

Καλλιόπη Γ. Χατζηνικολάου

Οι λατρείες των Θεών και των Ηρώων στην Άνω
Μακεδονία κατά την αρχαιότητα
(Ελίμεια, Εορδαία, Ορεστίδα, Λυγκηστίδα)
ISBN

«Η έγκριση της παρούσης διδακτορικής διατριβής από το Τμήμα Ιστορίας
και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης δεν
υποδηλώνει αποδοχή των γνωμών της συγγραφέως» (Ν. 5343/1932, άρθρο
202, παρ. 2)

Στη μνήμη του πατέρα μου

Περιεχόμενα

Περιεχόμενα

1

Πρόλογος

3

Συντομογραφίες - Βιβλιογραφία

4

Εισαγωγή

30

Ιστορία Έρευνας

30

Πηγές

37

Τα αρχαιολογικά δεδομένα : Κατηγορίες και είδη υλικών καταλοίπων

37

Τα γεωγραφικά όρια : Άνω Μακεδονία (Ελίμεια, Εορδαία, Ορεστίδα,
Λυγκηστίδα)

40

Ολύμπιοι Θεοί

57

Δίας

57

Ήρα

90

Ποσειδών

96

Δήμητρα

103

Απόλλων

111

Άρτεμη

128

Αθηνά

145

Αφροδίτη

157

Διόνυσος

169

Ερμής

181

Άλλοι Θεοί και Ήρωες

191

Εν(ν)οδία

191

Εκάτη

205

Πασικράτα

209

Πλούτων

212

Εστία

220

Ασκληπιός

222

1

Ηρακλής

237

Παν

253

Νύμφες

256

Ποτάμια Θεότητα

260

Θεοί Επήκοοι

263

Αλέξανδρος

266

Ήρωας Ιππέας

273

Προσωποποιήσεις

284

Νέμεσις-Δικαιοσύνη-Τύχη πόλεως

284

Νίκη

288

Θεότητες ανατολικής προέλευσης

291

Μητέρα Θεών-Κυβέλη

291

Συρία Θεά

304

Αιγύπτιοι Θεοί

312

Αβέβαιες μαρτυρίες

319

Ιερά που δε μπορούν να αποδοθούν σε συγκεκριμένη θεότητα

319

Θεότητες των οποίων το όνομα δεν παραδίδεται ή δε σώζεται

321

Οικιακή λατρεία

325

Αταύτιστα αντικείμενα

327

Ambigua

327

«Συμβολικός παραλληλισμός»-Οι μαρτυρίες των επιτυμβίων μνημείων

329

Συμπεράσματα

334

Sommaire

342

Κατάλογος

348

Εικόνες

599

Χάρτες

2

Πρόλογος
Η μελέτη των λατρειών της Άνω Μακεδονίας ήταν η συνέχεια της
ενασχόλησής μου με παρόμοια θέματα στην όμορη Ήπειρο κατά τη διάρκεια του
πρώτου κύκλου των μεταπτυχιακών μου σπουδών.
Για την πρόσβαση σε αρχαιολογικό υλικό που βρίσκεται στην Πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ευχαριστώ τις Anica Gjiorgjievska και
Irena Rusin του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου των Bitola, ενώ για την
αντίστοιχη βιβλιογραφική ενημέρωση την Milica Grizanac και τους υπαλλήλους του
Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Βελιγραδίου. Στο κομμάτι αυτό της έρευνας
ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλω στους φίλους Τάσο Αντωνάρα και Τάσο Κεραμάρη,
Ljubica Cirić, Rada Nikolić και Igor Popovski, κυρίως για τη βοήθειά τους στα Bitola
και στο Βελιγράδι.
Για την πρόσβαση στο υλικό από το Νομό Κοζάνης ευχαριστώ την
προϊσταμένη της Λ΄ ΕΠΚΑ Γεωργία Καραμήτρου-Μεντεσίδη, τους αρχαιολόγους
Μόρφω Δούριου, Κώστα Μοσχάκη, Αρετή Χονδρογιάννη-Μετόκη και τον τεχνικό
Τάκη Λεονταρίδη.
Πολύτιμη ήταν η συμβολή του Χρήστου Γκατζόλη στην κατάρτιση των
νομισματικών λημμάτων και στην κατανόηση νομισματικών θεμάτων.
Πολλά οφείλω στο έμπειρο βλέμμα της Δέσποινας Ιγνατιάδου και της Ευδοκίας
Σκαρλατίδου, στην ορθή κρίση και την ηθική συμπαράσταση της Ζωής Μπίλη και
της Στυλιάνας Γκαλινίκη, στις χρήσιμες υποδείξεις της Ζωής Κωτίτσα, του Στέφανου
Παλιομπέη, της Αρετής Πρίνου, της Ευρυδίκης Κεφαλίδου και της Χρυσάνθης
Καλλίνη.
Για την πολύτιμη βοήθειά τους σε τεχνικά ζητήματα ευχαριστώ την Κυβέλη
Παντελάκου και το Μάκη Παναγιωτίδη.
Για την υπομονή και τη στήριξη της οικογένειάς μου, ιδιαιτέρως του Φώτη
Χατζηνικολάου, όπως και τη συμπαράσταση της Κριστέλ-Νούλας Πασχαλίδου, η
οποία είχε και την επιμέλεια της γαλλικής μετάφρασης, το ευχαριστώ είναι ελάχιστο.
Τέλος, ευχαριστώ τους καθηγητές Σεμέλη Πινγιάτογλου και Ιωάννη Ακαμάτη,
μέλη της συμβουλευτικής επιτροπής και πάνω απ’ όλους τον επόπτη καθηγητή
Μανόλη Βουτυρά για την ακούραστη και υπομονετική καθοδήγηση, την άσκηση στη
συνέπεια, την ακρίβεια και τη μέθοδο και για τη μύηση στη γνώση του δύσβατου και
πολισχιδούς χώρου των λατρειών.

3

Συντομογραφίες - Βιβλιογραφία

Εκτός από τις συντομογραφίες που παρατίθενται στο Archäologischer
Anzeiger 1997 και τη βιβλιογραφική βάση δεδομένων Dyabola, χρησιμοποιήθηκαν
και οι ακόλουθες :

L’Antiquité

AC:

Classique.

Louvain-la-

Neuve.
V. Allamani-Souri, E.Voutiras, «New

Allamani-Souri, Voutiras 1996:

documents

from

Herakles

the

Kynagidas

sanctuary
at

of

Beroia»,

Επιγραφές της Μακεδονίας, Γ΄Διεθνές
Συμπόσιο

για

τη

Μακεδονία,

Θεσσαλονίκη 8-12 Δεκεμβρίου 1993,
Θεσσαλονίκη 1996, 13-39.
Sylloge Numorum Graecorum. Greece II.

Alpha Bank :

The Alpha Bank Collection, Macedonia I,
Alexander I-Perseus, Alpha Bank, Athens
2000.
Antonin

Antonin 1879 :

archimandrita,

Pojezdka

u

Rumeliju, Sankt Petersburg 1879.
Antonin archimandrita, Iz Rumelii, Sankt

Antonin 1886 :

Petersburg 1886.
Aufstieg und Niedergang der römischen

ANRW:

Welt. Geschichte und Kultur Roms im
Spiegel der neueren Forschung. Berlin.
W.

Baege 1913 :

Baege,

Dissertationes

De

Macedonum

philologicae

sacris.

Hallenses,

XXII 1, (Hallis Saxonum) Halle 1913.
Bulletin de l’ Institut Archéologique

BIAB:

Bulgare. Sofia.

4

V. Bitrakova-Grozdanova, Monuments

Bitrakova-Grozdanova 1987 :

de l’ époque hellénistique dans la
Republique Socialiste de Macédoine,
Skopje 1987.
V. Bitrakova-Grozdanova, Religion et art

Bitrakova-Grozdanova 1999 :

dans l’ antiquité en Macédoine, Études,
Skopje 1999.
V. Beševliev, Untersuchungen über die

Beševliev 1970:

Personennamen

bei

der

Thraken,

Amsterdam 1970.
Bulletin de la Société de Linguistique de

BSL :

Paris. Paris.
Balkan Studies. Soc. for Maced. Stud.,

BSt :

Inst. for Balkan Studies. Thessaloniki.
W.

Burkert 1972 :

Burkert,

Homo

Interpretationen

Necans,

altgriechischer

Opferriten und Mythen, Berlin 1972.
W. Burkert, Αρχαία ελληνική θρησκεία.

Burkert 1993:

Αρχαϊκή και κλασική εποχή (Μετάφραση
Ν.Π.

Μπεζαντάκος,

Α.

Αβαγιανού),

Αθήνα 1993.
W. Burkert, Μυστηριακές λατρείες της

Burkert 1997α:

αρχαιότητας, (Μετάφραση Ε. Ματθαίου),
Αθήνα 1997.
W. Burkert, Ελληνική μυθολογία και

Burkert 1997β:

τελετουργία.

Δομή

(Μετάφραση

Η.

και

ιστορία,

Ανδρεάδη),

ΜΙΕΤ,

Αθήνα 1997.
J.

Cagé 1975 :

Cagé,

Alexandre

le

Grand

en

Macédoine dans la 1ère moitié du IIIème
siècle ap. J.-C., Historia 24 (1975), 1-16.
A. Cameron, Inscriptions relating to

Cameron 1939 :

sacral

5

manumission

and

confession,






Download ΟΙ ΛΑΤΡΕΙΕΣ



ΟΙ ΛΑΤΡΕΙΕΣ.pdf (PDF, 2.79 MB)


Download PDF







Share this file on social networks



     





Link to this page



Permanent link

Use the permanent link to the download page to share your document on Facebook, Twitter, LinkedIn, or directly with a contact by e-Mail, Messenger, Whatsapp, Line..




Short link

Use the short link to share your document on Twitter or by text message (SMS)




HTML Code

Copy the following HTML code to share your document on a Website or Blog




QR Code to this page


QR Code link to PDF file ΟΙ ΛΑΤΡΕΙΕΣ.pdf






This file has been shared publicly by a user of PDF Archive.
Document ID: 0000645873.
Report illicit content