A. i B. Strugacki Maluk (abc) (PDF)

Sumna istorija samotnioji dytyny,
kotra z woli wypadku opyny asia na
czu ij planeti. Zemlany, prahnuczy
kontaktu iz mohutnioju nehumanojidnoju rasoju, choczu wykorystaty Maluka w jakosti poserednyka, zabuwajuczy, szczo win, popry wse — rozumna
ywa istota, sformowana osobystis .

Z rosij koji perek

y A. Sahan i B. Szczawur kyj

— Znajesz, — skaza a Majka, — u mene jake durne peredczuttia…
My stoja y bila glidera, wona dywy asia sobi pid nohy i d uba a kab ukom promerz yj pisok.
Ja ne znaw, szczo widpowisty. Peredczuttiw ja ne maw nijakych, a e meni, zaha om ka uczy, tut tako ne podoba . Ja prymru ywsia i poczaw dywytysia na
ajsberg. Win wysocziw nad obrijem we eten koju bry oju cukru, slipuczo-bi e wyszczerb ene ik o, du e cho odne, du e neporuszne, du e monolitne, bez usich cych
malownyczych merechti ta pere ywiw, — pomitno bu o, szczo jak wrizawsia win u
cej p askyj bezzachysnyj bereh sto tysiacz rokiw tomu, tak i zbyraje sia prostyrczaty
tut szcze sto tysiacz rokiw na zazdris usim swojim pobratymam, szczo neprykajano
drejfuju u widkrytomu okeani. Pla , — h ade kyj, siro- owtyj, wyb yskujuczy miriädamy usoczok ineju — tu ywsia do nioho, a praworucz buw okean, swyncewyj,
szczo dychaw ocho ym meta om i buw powytyj cho odnym riabotynniam, bila
obriju czornyj, nacze tusz, nepryrodno mertwyj. Liworucz nad hariaczymy d ereamy, nad bo otom,
aw siryj szaruwatyj tuman, za tumanom edwe prohlada ysia
ji akuwati sopky, a dali hromady ysia strimczasti temni skeli, wkryti plamamy
snihu. Skeli ci tiah ysia uzdow usioho uzbere ia, doky siaha o oko, a ponad skelamy u bezchmarnomu, a e tako newese omu kry anomu siro-buzkowomu nebi
zdijma osia krychitne, cho odne buzkuwate sonce.
Wanderchuze wyliz iz glidera, widrazu natiahnuw na ho owu chutrianyj kapiuszon i pidijszow do nas.
— Ja hotowyj, — powidomyw win. — De Komow?
Majka korotko znyza a p eczyma i pochuka a na zadubili palci.
— Zaraz pryjde, napewno, — rozhub eno widpowi a wona.
— Wy kudy siohodni? — zapytaw ja Wanderchuze. — Na ozero?
Wanderchuze trochy zakynuw ob yczczia, widkopy yw ny niu hubu i son ywo
podywywsia na mene powerch kinczyka nosa, widrazu zrobywszy scho ym na litnioho werbluda z rysiaczymy bakenbardamy.
— Nudno tobi tut samomu, — spiwczut ywo promowyw win. — A e dowede sia poterpity, jak ty hadajesz?
— Hadaju, dowede sia.
Wanderchuze szcze bilsze zakynuw ho owu i z tijeju samoju werblu oju pychatistiu pohlanuw u napriamku ajsberga.
— Tak, — spiwczut ywo promowyw win. — Ce du e scho e na Zemlu, a e ce
ne Zemla. U ciomu j usia bida iz zem epodibnymy switamy. Postijno poczuwajeszsia
obdurenym. Obkradenym poczuwajeszsia. A e j do cioho mo na zwyknuty, jak ty
hadajesz, Majko?
Majka ne widpowi a. Siohodni wona czomu zowsim zasumuwa a. Czy
nawpaky — serdy asia. Ta z Majkoju take wzahali-to traplaje sia, wona ce luby .

Pozadu, ehe ko cmoknuwszy, opnu a peretynka luka, i na pisok zistrybnuw
Komow. Pochapcem, na chodu zastibajuczy dochu1, win pidijszow do nas i urywczasto zapytaw:
— Hotowi?
— Hotowi, — widpowiw Wanderchuze. — Kudy my siohodni, Hennadiju?
Znowu na ozero?
— Tak, — skazaw Komow, porpajuczy iz zastibkoju na horli. — Naskilky ja
rozumiju, Majje, siohodni wasz kwadrat szistdesiat czotyry. Moji toczky: zachidnyj
bereh ozera, wysota sim, wysota dwanadcia . Rozk ad utocznymo po dorozi. Popow,
was ja poproszu nadis aty radiögramy, ja za yszyw jich u rubci. Zwjazok zi mnoju
czerez glider. Powernennia o wisimnadciatij nul-nul za miscewym czasom. U wypadku zatrymky poperedymo.
— Zrozumi o, — skazaw ja bez entuziäzmu: ne spodoba asia meni cia zhadka
pro mo ywu zatrymku.
Majka mowczky ruszy a do glidera. Komow uporawsia, nareszti, iz zastibkoju,
prowiw do oneju po hrudiach i te piszow do glidera. Wanderchuze potysnuw meni
ecze.
— Namahajsia jaknajmensze wytriszczatysia na wsi ci pejza i, — poradyw win.
— Sydy po zmozi wdoma i czytaj. Bere y kwity swojeji se ezinky.
Win nekwapom zaliz u glider, wmostywsia u wodij komu krisli i pomachaw
meni rukoju. Majka, nareszti, dozwo a sobi wsmichnuty i te pomacha a meni
rukoju. Komow, ne dywlaczy , kywnuw, lichtar zasunuwsia, i ja perestaw jich baczyty. Glider neczutno ruszyw z miscia, strimko kowznuw upered i whoru, widrazu
zrobywsia ma kym i czornym ta znyk, nenacze joho j ne bu o. Ja za yszywsia samodyn.
Jakyj czas ja stojaw, zapchawszy ruky h yboko w kyszeni dochy, i dywywsia,
jak trudia sia moji ch opjata. Za nicz wony popraciuwa y na s awu, wtomy ,
ochla y i teper, rozhornuwszy energozabirnyky na maksymum, adibno kowta y
blidyj buljonczyk, jakyj zhodowuwa o jim mlawe buzkowe swity o. I niszczo insze
jich ne turbuwa o. I niczoho bilsze jim bu o ne treba, nawi ja jim buw ne potriben
— prynajmni, doty, poky ne wyczerpaje sia jichnia programa. Szczoprawda,
nezhrabnyj towstun Tom szczorazu, ko y ja potraplaw u po e joho wizyriw, umykaw
rubinowyj obowyj sygna , i pry ba anni ce mo na bu o by spryjmaty jak prywitannia, jak wwicz ywo-rozhub enyj uklin, a e ja to znaw, szczo ce prosto oznaczaje:
«U mene ta w inszych use harazd. Wykonujemo zawdannia. Czy nemaje nowych
wkaziwok?» Ja ne maw nowych wkaziwok. Ja maw bahato samoty i bahato, du e
bahato mertwoji tyszi.
Ce ne bu a watiana tysza akustycznoji aboratoriji, wid jakoji zak adaje wucha,
i ne ta dywowy na tysza zemnoho zami koho weczora, jaka, oswi ajuczy, ahidno
omywaje mozok, zaspokojuje i jednaje tebe z usim najkraszczym, szczo je u switi.
Ce bu a tysza osob ywa — pronyz ywa, prozora, nacze wakuum, zdatna wytripaty
wsi nerwy, — tysza we yczeznoho, absolutno poro nioho switu.
Ja za kowano ozyrnuwsia. Zaha om, mabu , ne mo na tak howoryty pro sebe;
1 Docha — werchnij odiah iz chutrianym werchom i takoju samoju pidk adkoju.

mabu , slid bu o by skazaty prosto: «Ja ozyrnuwsia». Prote ja j sprawdi ozyrnuwsia
ne prosto, a same za kowano. Bezszumno praciuwa y kibery. Bezszumno slipy o
buzkowe sonce. Z cym treba bu o jako pokinczyty.
Napryk ad, mo na bu o b nareszti zibratysia i projtysia do ajsberga. A e do
nioho bu o kilometriw pja , a standartna instrukcija kategoryczno zaboroniaje
czerhowomu widdalatysia wid korabla bilsze jak na sto metriw. Mabu , za inszych
obstawyn bu o b do di ka spokus ywo ryzyknuty i poruszyty instrukciju. Ta tilky
ne tut. Tut ja mih widijty i na pja kilometriw, i na sto dwadcia pja , i niczoho by ne
trapy
ni zi mnoju, ni z mojim korab em, ni z desiatkom inszych korabliw, szczo
znachodia sia zaraz po wsich klimatycznych pojasach planety na piwde wid mene.
Ne wystrybne z cych koriaczkuwatych netriw krowo er ywe czudowy ko, szczoby
erty mene, — nema tut nijakych czudowy k. Ne na ety z okeanu lutyj tajfun,
szczoby pidniaty korabel i po buryty na ci pochmuri skeli, — ne pomiczeno tut ni
tajfuniw, ni inszych zem etrusiw. Ne bude tut nadterminowoho wyk yku z bazy z
oho oszenniam biö ogicznoji trywohy — ne mo e tut buty biö ogicznoji trywohy,
nema tut ni wirusiw, ni bakterij, nebezpecznych dla bahatoklitynnych stwori . Niczoho tut nema, na cij planeti, krim okeanu, skel i kar ykowych derew. Necikawo
tut poruszuwaty instrukciju.
Ta j wykonuwaty jiji tut necikawo. Na bu -jakij poriadnij biö ogiczno aktywnij
planeti di ka ysoho ja stojaw by otak, ruky w kyszeniach, na tretij de pisla posadky. Ja by litaw zaraz jak pidpa enyj. Na ahod ennia, zapusk i szczodobowyj kontrol nastrojky storo a-rozwidnyka. Organizacija nawko o korabla — i nawko o budiwelnoho majdanczyka, mi inszym, — Zony Absolutnoji Biö ogicznoji Bezpeky.
Zabezpeczennia zhadanoji ZABB wid napadu z-pid Gruntu. Ko ni dwi hodyny kontrol i zamina filtriw — zownisznich bortowych, wnutrisznich bortowych ta indywidualnych. Ob asztuwannia mohylnyka dla pochowannia wsich widchodiw, u tomu
czysli j wykorystanych filtriw. Ko ni czotyry hodyny sterylizacija, dehazacija ta dezaktywacija kerujuczych system kibermechanizmiw. Kontrol informaciji robotiw
meds by, zapuszczenych za me i ZABB. Nu j inszi dribnyci: meteozondy, sejsmiczna rozwidka, spe eonebezpeka, tajfuny, obwa y, seli2, karstowi skydy3, lisowi
po i, wywer ennia wu kaniw…
Ja ujawyw sobi, jak ja, u skafandri, spitni yj, newyspanyj, z yj i w e trochy otupi yj, promywaju nerwowi wuz y towstunu Tomu, a storo -rozwidnyk motaje sia w
mene nad ho owoju i z napo eh ywistiu idiöta udwadciate spowiszczaje mene pro
pojawu pid hen tym korczem strasznoji krapczastoji aby newidomoho jomu wydu,
a w nawusznykach wereszcza trywo ni sygna y ne na art schwylowanych robotiw
med s by, jaki zjasuwa y, szczo takyj-to miscewyj wirus daje nestandartnu reakciju na probu Ba termanca i, ot e, teoretyczno zdaten prorwaty biöblokadu. Wanderchuze, kotryj, jak i na
likariu ta kapitanu, sydy u korabli, stawy mene do
widoma, szczo wynyk a nebezpeka prowa yty U drahowynu, a Komow iz kry anym

2 Sel — korotkoczasnyj burch ywyj pawodok na hir kych riczkach iz we ykym wmistom namu u

j u amkiw hir kych porid.
3 Karstowi skydy — skydy, spryczyneni dijeju pidzemnych wod u rozczynnych porodach.

spokojem u ho osi powidomlaje po radiö, szczo dwyhun glidera, naskilky win rozumije, stoczenyj ma kymy komachamy, scho ymy na murach, i szczo murachy ci
w danyj moment probuju na zub joho skafandr… Uch! Prote na taku planetu mene,
zwisno, ne wzia y b. Mene wzia y same na taku planetu, dla jakoji instrukciji ne pysani. Bo ne potribni wony tam.
Pered lukom ja zatrymawsia, strusyw z pidoszow na yp yj pisok, postojaw trochy, pok awszy do oniu na tep yj dychajuczyj bort korabla, i ty nuw palcem u peretynku. U korabli te bu o tycho, a e ce wse-taky bu a domasznia tysza, tysza poro nioji i zatysznoji kwartyry. Ja skynuw dochu i projszow prosto w rubku. Bila
swoho pulta ja zatrymuwatysia ne staw — ja j tak baczyw, szczo wse harazd, — a
widrazu siw za raciju. Radiögramy
y na sto yku. Ja uwimknuw szyfrator i poczaw nabyraty tekst. U perszij radiögrami Komow powidomlaw na bazu koordynaty
trioch peredbaczenych stijbyszcz, zwituwaw pro malkiw, jakych uczora zapusty y w
ozero, i radyw Kimaturi ne pospiszaty z p azunamy. Use ce bu o bilsz-mensz zrozumi o, ta ot iz druhoji radiögramy, adresowanoji w Centralnyj informatorij, ja zrozumiw tilky, szczo Komowu do zarizu potribni dani szczodo igrek-faktora dla dwonormalnoho humanojida z czotyriochpowerchowym indeksom, jakyj u ci omu sk adaje sia z dewjaty cyfr i czotyrnadciaty gre kych liter. Ce bu a sucilna i nepronykna
wyszcza ksenopsychologija4, na jakij ja, jak i bu -jakyj normalnyj humanojid indeksu nul, ne rozumiwsia absolutno. Ta j ne treba.
Nabrawszy tekst, ja uwimknuw s bowyj kana i peredaw usi powidom ennia
w odnomu impulsi. Potim ja zarejestruwaw radiögramy, i raptom meni spa o na
dumku, szczo czas i meni nadis aty swij perszyj zwit. Sebto, szczo, w asne, oznaczaje
— zwit… «Grupa ER-2, budiwelni roboty za standartom 15, wykonannia stilky-to
widsotkiw, data, pidpys». Use. Meni dowe osia pidwestysia i pidijty do swoho pulta,
szczoby pohlanuty na grafik wykonannia, i ja widrazu zrozumiw, czoho ce mene
raptom potiah o na zwit. Sprawa tut bu a ne u zwiti, a prosto ja, napewno, w e dosy
doswidczenyj kibertechnik i widczuw perebij, nawi niczoho ne baczaczy i ne czujuczy: Tom znowu zupynywsia, zowsim jak uczora, ni z toho ni z sioho. Jak i wczora,
ja rozdratowano ty nuw palcem u k awiszu kontrolnoho wyk yku: «U czomu ricz?»
Jak i wczora, sygna zatrymky widrazu zhas — i spa achnuw rubinowyj wohnyk:
«U nas use harazd, wykonujemo zawdannia. Czy nemaje nowych wkaziwok?» Ja
daw jomu wkaziwku widnowyty robotu j uwimknuw wideoekran. D ek i Reks praciuwa y zawziato, i Tom tako zruszywsia, a e w perszi sekundy jako dywno, ma o
ne bokom, prote widrazu wyriwniawsia.
— E, brate, — skazaw ja who os, — wydno, ty w mene perewtomywsia i treba
tebe, brate, poczystyty. — Ja zazyrnuw u roboczyj szczodennyk Toma. Profi aktyku
jomu na
o robyty siohodni wweczeri. — Harazd, do weczora my z toboju jako
dotiahnemo, jak ty hadajesz?
Tom ne zapereczuwaw. Jakyj czas ja dywywsia, jak wony praciuju , a potim
wymknuw wideoekran: ajsberg, tuman nad bo otom, temni skeli… Choti
obijtysia bez cioho.
4 [3]

Zwit ja wse-taky nadis aw i widrazu zwjazawsia z ER-6. Wadyk widhuknuwsia
nehajno, nacze tilky cioho i czekaw.
— Nu szczo tam u was? — zapyta y my odyn odnoho.
— U nas niczoho, — widpowiw ja.
— U nas jaszczirky pozdycha y, — powidomyw Wadyk.
— Ech, wy, — skazaw ja. — Popered aw e was Komow, ulub enyj ucze doktora Mbohy: ne pospiszajte wy z p azunamy.
— A chto z nymy pospiszaje? — zapereczyw Wadyk. — Jakszczo choczesz
znaty moju dumku, wony tut prosto ne wy ywu . Spekota !
— Kupajete ? — zapytaw ja iz zazdristiu.
Wadyk pomowczaw.
— Spoliskujemosia, — widpowiw win z neochotoju. — Czas wid czasu.
— Czoho tak?
— Poro nio, — skazaw Wadyk. — Nahaduje ach ywo we yku wannu… Ty
cioho ne zrozumijesz. Normalna ludyna takoji nejmowirnoji wanny ujawyty ne
mo e. Ja tut zap yw kilometriw na pja , spoczatku wse bu o harazd, a potim raptom
jak ujawyw sobi, szczo ce ne basejn — okean! I, krim mene, nema w niomu odnoji
ywoji twariuky… Ni, staryj, tobi cioho ne zrozumity. Ja ma o ne potonuw.
— Ta-a-k, — protiahnuw ja. — Ot e, u was te …
My potereweny y szcze dekilka chwy yn, a potim Wadyka wyk yka a baza, i
my pospichom rozproszcza . Ja wyk ykaw ER-9. Hans ne widhuknuwsia. Mo na
bu o b, zwisno, wyk ykaty ER-1, ER-3, ER-4 j tak dali — do ER-12, pohoworyty pro
te, szczo, mowlaw, poro nio, bez ywno, mowlaw, a e jaka z cioho korys ? Jakszczo
podumaty, nijakoji. Tomu ja wymknuw raciju i perese ywsia do sebe za pult. Jakyj
czas ja sydiw prosto tak — dywywsia na roboczi ekrany i dumaw pro te, szczo
sprawa, jaku my robymo, ce podwijno dobra sprawa: my ne tilky riatujemo pantiänciw wid nemynuczoji i poho ownoji zahybeli, my szcze j ciu planetu riatujemo —
wid poro neczi, wid mertwoji tyszi, wid bezh uzdia. Potim meni spa o na dumku,
szczo pantiänci, napewno, dowoli dywna rasa, jakszczo naszi ksenopsychology
wwa aju , szczo cia planeta pidchody jim najkraszcze. Dywnyj, mabu , sposib
yttia u nych na Panti. Ot dostawla jich siudy — spoczatku, zwyczajno, ne wsich, a
po dwa — po try predstawnyky wid ko noho p emeni, — pobacza wony cej promerz yj pla , cej ajsberg, poro nij kry anyj okean, poro nie buzkowe nebo, pobacza i ska : «Czudowo! Zowsim jak udoma!» Jako ne wiry sia. Szczoprawda, do
jichnioho pryjizdu tut u e ne bude tak poro nio. W ozerach bude ryba, w chaszczach — dyczyna, na mi ynach — jistiwni muszli. Mo e, i jaszczirky ko y-nebu
pry ywu sia, a nasz ajsberg zasydia jaki-nebu ptaszeczky… Do toho , slid skazaty, u stanowyszczi pantiänciw ne dowody sia osob ywo perebyraty. Jakby, napryad, sta o widomo, szczo nasze Sonce ot-ot wybuchne i z e iz Zemli wse ywe, ja,
napewno, te ne wereduwaw by. Napewno, skazaw by sobi: niczoho, jako pro ywemo. Szczoprawda u pantiänciw nichto j ne pytaje. Wony odnakowo niczoho ne
rozumiju , kosmografiji w nych szcze nemaje, nawi najprymitywniszoji. To wony
i ne diznaju sia, szczo perese ysia na inszu planetu…
Raptom ja poczuw deszczo. Jakyj szurchit, nacze jaszczirka probih a. Pro jasz-

czirku ja, napewno, zhadaw czerez moju nedawniu rozmowu z Wadykom, nasprawdi zwuk buw
czutnyj i zowsim newyznaczenyj. Potim u dalniomu kinci
rubky szczo coknu o — i widrazu de po asia ciwkoju woda. Na samij me i
czutnosti tripoti a i dzy cza a mucha, szczo potrapy a w pawutynnia, skoromowkoju burmoti y rozdratowani ho osy. I znowu korydorom probih a jaszczirka.
Ja widczuw, szczo meni wid napru ennia zsudomy o szyju, i pidwiwsia. Pry ciomu
ja zaczepyw dowidnyk, jakyj
aw na kraju pulta, i win zi strasznym hurkotom
upaw na pid ohu. Ja pidniaw joho i zi strasznym hurkotom po buryw nazad na pult.
Ja zadudiw badioryj marsz i, karbujuczy krok, wyjszow u korydor.
Ce wse tysza. Tysza ta poro necza. Wanderchuze szczoweczora pojasniuje
nam ce jaknajzrozumilisze. Ludyna — ne pryroda, wona ne terpy poro neczi. Opynywszy u poro neczi, wona prahne jiji zapownyty. Wona zapowniuje jiji prymaramy j ujawnymy zwukamy, jakszczo ne w zmozi zapownyty jiji czymo realnym.
Ujawnych zwukiw ja za ci try dni nas uchawsia dostatnio. Oczewydno, nebawom
pocznu sia prymary…
Ja krokuwaw korydorom powz poro ni kajuty, powz bibliöteku, powz arsena ,
a ko y prochodyw powz medycznyj widsik, widczuw s abkyj zapach — swi yj i wodnoczas nepryjemnyj, nacze wid naszatyrnoho spyrtu. Ja spynywsia i pryniuchawsia.
Znajomyj zapach. Chocza szczo ce take — nezrozumi o. Ja zazyrnuw u chirurgicznu. Postijno wwimknenyj i hotowyj do diji kiberchirurg — we yczeznyj bi yj
sprut, pidwiszenyj do steli, — cho odno hlanuw na mene ze enuwatymy oczy kamy
i z hotownistiu pidniaw manipulatory. Zapach tut buw hustiszyj. Ja wwimknuw awarijnu wentylaciju i zakrokuwaw dali. Ce treba, jak u mene zahostry
usi widczuttia. W e szczo-szczo, a niuch u mene zaw dy buw nehodiaszczym…
Swij dozornyj marsz ja zakinczyw na kuchni. Tut tako bu o powno zapachiw,
e proty cych zapachiw ja niczoho ne maw. Szczo b tam ne kaza y, a na kuchni maje
pachnuty. Na inszych korablach szczo na kuchni, szczo w rubci — odne i te same.
U mene cioho nema i ne bude. U mene swoji poriadky. Czystota czystotoju, a na
kuchni maje pryjemno pachnuty. Smaczno. Zbud ywo. Meni tut dowody sia czotyry razy na de sk adaty meniu, i ce, zauwa te, za pownoji widsutnosti apetytu, bo
apetyt i poro necza-tysza — reczi, oczewydno, nesumisni…
Na sk adannia meniu meni znadoby osia ne mensze piwhodyny. Ce bu y wa ki
piwhodyny, a e ja zrobyw use, szczo mih. Potim ja wwimknuw kucharia, wtowkmaczyw jomu meniu i piszow pohlanuty, jak praciuju moji ch opjata.
e na porozi rubky ja pomityw, szczo trapy asia NP5. Usi try roboczi ekrany
na mojemu pulti pokazuwa y ci kowytu zupynku. Ja pidbih do pulta j uwimknuw
wideoekran. Meni serce tiochnu o: budiwelnyj majdanczyk buw poro nim. Takoho
w mene szcze niko y ne trapla . Ja nawi ne czuwaw, szczo take wzahali mo e statysia. Ja potrusyw ho owoju i kynuwsia do wychodu. Kiberiw chto wykraw… Wypadkowyj meteoryt… udaryw Toma po kry ach… Skazy programa… Nemo ywo,

5 N.P. — nadzwyczajna podija.

nemo ywo! Ja w etiw u keson6 i schopyw dochu. Ruky ne wtrapla y w rukawy, kudy znyk y zastibky, i poky ja zmahawsia z dochoju, jak baron Miunchhauzen7 zi
swojeju oska eni oju szuboju, pered mojimy oczyma stoja a ach ywa kartyna:
chto newidomyj i nemo ywyj wede moho Toma, jak sobaczatko, i kibery pokirno
powzu priamisi ko w tuman, u dymnu triasowynu, porynaju u buru ridotu i znykaju nazaw dy… Ja z rozmachu kopnuw nohoju peretynku i wystrybnuw nazowni.
Wse pop yw o meni pered oczyma. Kibery bu y tut, bila korabla. Wony towysia bila wanta noho luka, wsi troje, ehe ko widsztowchujuczy odyn druhoho,
tak niby ko en namahawsia perszym potrapyty do triumu. Ce bu o nemo ywo, ce
bu o neprystojno, ce bu o straszno.
Wony nemow namaha ysia jakomoha szwydsze opynytysia u triumi, wid czoho schowaty , uriatuwatysia… Widome take jawyszcze druhoji pryrody — oska eni yj robot, wono traplaje sia du e ridko, a pro oska eni oho budiwelnoho robota ja
ne czuw niko y. Odnak moji nerwy bu y nastilky nakruczeni, szczo zaraz ja buw hotowyj do cioho. Ta niczoho ne sta osia. Pomitywszy mene, Tom prypynyw wowtuzyty i wwimknuw sygna «czekaju wkaziwok». Ja riszucze pokazaw jomu rukamy:
«Powernuty na misce, prodow uwaty wykonannia programy». Tom s uchniano
wwimknuw zadnij chid, rozwernuwsia i pokotyw nazad na majdanczyk. D ek i Reks,
zrozumi o, posunu y za nym. A ja wse stojaw bila luka, w horli u mene peresoch o,
kolina os ab y, i meni du e choti osia prysisty.
e ja ne prysiw. Ja poczaw prywodyty sebe do adu. Docha na meni bu a zastibnuta koso-krywo, wucha merz y, na czoli i na szczokach szwydko zastyhaw pit.
Powilno, namahajuczy kontroluwaty wsi swoji ruchy, ja wyter ob yczczia, zastibnuwsia jak slid, nasunuw na oczi kapiuszon, natiahnuw rukawyczky. Sorom ziznawatysia, zwyczajno, a e ja widczuwaw strach. W asne ka uczy, ce w e buw ne sam
strach, ce bu y za yszky pere ytoho strachu, zmiszani z soromom. Kibertechnik,
szczo zlakawsia w asnych kiberiw… Meni sta o ci kom zrozumi o, szczo pro cej wypadok ja niko y i nikomu ne rozpowim. Czort zabyraj, u mene nohy trusy ysia,
wony w mene j zaraz jaki watiani, i najbilsze na switi meni zaraz chocze sia powernutysia na korabel, spokijno, po-di owomu obdumaty podiji, rozibratysia. Dowidnyky dejaki perehlanuty. A nasprawdi ja, mabu , prosto bojusia nab atysia do
mojich ch opjat…
Ja riszucze zapchaw ruky u kyszeni i ruszyw do budmajdanczyka. Ch opjata
praciuwa y niby niczoho j ne trapy osia. Tom, jak zaw dy, zapobih ywo spytaw u
mene nowych wkaziwok. D ek obroblaw fundament dyspetczer koji, jak jomu j nao za programoju. Reks ruchawsia zyhzahamy po hotowij dilnyci posadocznoji
smuhy i zajmawsia rozczyszczanniam. A taky szczo u nych neharazd iz programoju. Kaminnia jakoho na smuhu na burla y… Ne bu o cioho kaminnia, ta j ne
potribne wono tut, wystaczaje budmateriä u j bez kameniu. Aw , widko y Tom
todi zupynywsia, tak widtodi wony ostanniu hodynu zajma ysia tut czymo ne tym.
6 Keson — wodonepronykna kamera, jaku wykorystowuju dla pidwodnych robit.
7 Baron Miunchhauzen — heroj znamenytoho cyk u wese ych neby , szczo buw wydanyj u

ondoni u 1785 r. R. E. Raspe.

Suczczia jake walaje sia na smuzi… Ja nachy ywsia, pidniaw suczok i projszowsia
wzad-wpered, pop eskujuczy sebe cym suczkom po chalawi. A czy ne spynyty meni
jich prosto zaraz, ne do ydajuczy czasu profi aktyky? New e , czort zabyraj, ja
de napartaczyw u programi? Hadky ne maju… Ja burnuw suczok na kupu kaminnia, zibranoho Reksom, powernuwsia i piszow do korabla.