ders 1 (PDF)

Eleştirel
Düşünme,
Yaratıcılık ve
Girişimcilik

Ders için kaynak
• 1.Semih ġAHĠNEL, EleĢtirel DüĢünme, 2. Baskı, Pegem A
Yayıncılık, Ankara, e- Kitap.
• 2.Birsel Aybek, Örneklerle DüĢünme ve EleĢtirel DüĢünme,
Adana Nobel Kitabevi, 2010, ISBN : 9786053970859,
Adana.
• 3.Max Horkheimer, Çev: Mustafa Tüzel, Geleneksel ve
EleĢtirel Kuram, YKY, 2012, Ġstanbul.
• 4.Sungur N., Yaratıcı DüĢünce, Evrim Yayınevi, Ġstanbul.
• 5.Doç.Dr. Mehmet BAġAR, Prof.Dr. Yılmaz ÜRPER,
Yrd.Doç.Dr. Burak Tuğberk TOSUNOĞLU, GiriĢimcilik, 1.
Baskı, EskiĢehir.

Bu derse neden ihtiyaç
var?
• Günümüzde "Meslek öğrenenler iĢ bulabilirler"
varsayımının geçerliliği kalmamıĢtır.
• Meslek öğrenmek istihdam edilmenin gerek Ģartıdır,
fakat yeter Ģartı değildir.

Ne?
Neden?
Nasıl?
Nerede?
Kim?
5N1K yol gösterir…

sorular öncelikle sizin
düĢündüğünüzü gösterir!

Eleştirmeden evvel
düşünmek
• DÜŞÜNME: Tefekkür, Ídrak, Teemmül, Zihin, Us, Suur,
Pensée(Fr), Gedanke (Alm), Thought(Íng), Pensiero(Íta),
Reflexion, Reflection
• Tanım : Usun kendi kendisini bilgi konusu yaparak,
zihinsel(ansal) çalısmayı incelemesi.
• Pensée sözcügü Latince tartıĢmak, karĢılaĢtırmak
anlamlarını taĢıyan Pensare kökünden türetilmiĢtir,
düĢünceleri ölçerek ve kıyaslayarak incelemek anlamına
gelir, kısacası düĢünme eylemi bilgiye yönelen tüm ussal
olayları dile getirir; algılama, duyma, kavrama, isteme,
tasarlama, imgeleme gibi bilinç olgularının hepsini içerir.

• Reflection : DüĢünme anlamına gelen ikinci sözcük
olan reflexion ise Latince reflexio kökünden
türetilmiĢtir ve asıl anlamı yansıma demektir. Bu
yansıma, nesnel gerçekligin yansıması ile olusan
düĢünce Ģeklinde tanımlanır. Benzer Ģekilde
• Kant : "düĢünmek yargılamaktır",
• Ġngiliz düĢünürü J.Locke ise "bilincin kendi üstüne
dönerek kendi iĢlemleri hakkında bilgi edinmesi"
olarak açıklar. Bu tanım iki katlı bir düĢünmeyi yani
düĢünmenin düĢünülmesini (Osmanlıca teemmül, Fr.
reflexion) anlatır ve normal düĢünme olan
(Osm.tefekkür, Fr. Pensée) den ayrılır. Bu düĢünmeye
"iç düĢünme " adı da verilir.

• Aristoteles'e göre düĢünme, insanı hayvandan ayıran
belirgin bir özniteliktir. Usun bağımsız ve kendine özgü
eylemidir, karsılastırmalar yapma, ayırma, birleĢtirme,
bağlantıları ve biçimleri kavrama
yetisidir. Aristo'ya göre doğru düĢünmenin kurallarını
belirleyen bilim mantıktır ve Aristoteles mantığında da 3
önemli kural vardır:
• 1. ÖzdeĢlik ilkesi: Her kavram kendi kendisine özdeĢtir.
• 2. ÇeliĢmezlik ilkesi : Birbiri karĢısına konulmuĢ iki çeliĢik
yargı ayni zamanda doğru olamaz, birinin yanlıĢ olması
gerekir.
• 3. Üçüncünün olmazlığı ilkesi: Birbiri karĢısına konulmuĢ iki
çeliĢik yargı aynı zamanda yanlıĢ olamaz, birinin doğru
olması gerekir.
Bu 3 ilkeye bir dördüncü ilke de bazı mantık bilimciler
tarafından eklenmiĢtir.
• 4. Yeterli neden ilkesi: Her yargının mutlaka yeterli bir
nedeni vardır.